1, 2. Από ποιες σημαντικές απόψεις είναι μοναδικός ο ανθρώπινος εγκέφαλος;

ΧΑΡΗ στη γλώσσα, οι άνθρωποι μπορούν να διαβάζουν, να γράφουν, να μιλούν, να καταλαβαίνουν αυτά που ακούν, να προσεύχονται και να ψάλλουν αίνους στον Ιεχωβά. Καθεμιά από αυτές τις ενέργειες είναι εκπληκτική και περιλαμβάνει περιοχές του εγκεφάλου και δίκτυα νευρώνων που οι επιστήμονες δεν κατανοούν ακόμα πλήρως. Λόγω της μοναδικότητας του εγκεφάλου μας, έχουμε τη δυνατότητα να μαθαίνουμε γλώσσες. «Η ικανότητα των παιδιών να μάθουν μια γλώσσα», αναφέρει κάποιος καθηγητής γλωσσολογίας, «είναι ένα από τα ιδιαίτερα γνωρίσματα των [ανθρώπων]».

² Οι γλωσσικές ικανότητες του ανθρώπου είναι ένα θαυματουργικό δώρο που σχεδίασε ο Θεός. (Ψαλμ. 139:14· Αποκ. 4:11) Ο θεόδοτος εγκέφαλός μας είναι μοναδικός και από μια άλλη άποψη. Αντίθετα με τα ζώα, οι άνθρωποι δημιουργήθηκαν «κατά την εικόνα του Θεού». Έχουν ελεύθερη βούληση και μπορούν, αν το επιλέξουν, να χρησιμοποιήσουν τις γλωσσικές τους ικανότητες για να δοξάζουν τον Θεό.—Γέν. 1:27.

3. Ποιο υπέροχο δώρο έχει προμηθεύσει ο Ιεχωβά για να μας κάνει σοφούς;

³ Σε όλους όσους θέλουν να τιμούν τον Δημιουργό της γλώσσας, ο Θεός έχει χαρίσει ένα υπέροχο δώρο, την Αγία Γραφή. Είναι  διαθέσιμη, ολόκληρη ή εν μέρει, σε πάνω από 2.800 γλώσσες. Όταν αφοσιώνεστε στη μελέτη αυτών των άγιων συγγραμμάτων, γεμίζετε τη διάνοιά σας με τις σκέψεις του Θεού. (Ψαλμ. 40:5· 92:5· 139:17) Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να στοχάζεστε πράγματα που είναι δυνατόν “να σας κάνουν σοφούς για σωτηρία”.—Διαβάστε 2 Τιμόθεο 3:14-17.

4. Τι σημαίνει στοχασμός, και ποιες ερωτήσεις θα εξετάσουμε;

⁴ Στοχασμός σημαίνει να προσηλώνετε τις σκέψεις σας σε κάτι, καλό ή κακό, και να το συλλογίζεστε ή να το σκέφτεστε βαθιά. (Ψαλμ. 77:12· Παρ. 24:1, 2) Τα δύο καλύτερα θέματα για στοχασμό είναι ο Ιεχωβά Θεός και ο Γιος του, ο Ιησούς Χριστός. (Ιωάν. 17:3) Ίσως αναρωτηθούμε όμως: Ποια σχέση υπάρχει ανάμεσα στην ανάγνωση και στον στοχασμό; Ποιες ευκαιρίες έχουμε για να στοχαζόμαστε, και πώς μπορούμε να κάνουμε τον στοχασμό απολαυστική συνήθεια;

5, 6. Τι θα σας βοηθήσει να καταλαβαίνετε καλύτερα αυτά που διαβάζετε καθώς και να τα θυμάστε;

⁵ Ο εγκέφαλός σας μπορεί να επιτελέσει θαυμαστά πράγματα, μερικές φορές ακόμα και χωρίς να καταβάλλετε συνειδητή προσπάθεια. Για παράδειγμα, όταν αναπνέετε, περπατάτε, κάνετε ποδήλατο ή δακτυλογραφείτε με τυφλό σύστημα, το κάνετε αυτόματα, ίσως χωρίς καν να το σκεφτείτε. Σε κάποιον βαθμό, το ίδιο ισχύει και για την ανάγνωση. Γι’ αυτό, είναι ζωτικό να προσηλώνετε την προσοχή σας στο νόημα όσων διαβάζετε. Όταν φτάνετε στο τέλος μιας παραγράφου ή προτού ξεκινήσετε έναν νέο υπότιτλο, μπορείτε να κάνετε παύση και να στοχαστείτε αυτό που μόλις διαβάσατε ώστε να βεβαιωθείτε ότι το καταλάβατε σωστά. Βέβαια, λόγω διαφόρων περισπασμών και της έλλειψης συγκέντρωσης, το μυαλό σας ίσως αρχίσει να περιπλανιέται, με αποτέλεσμα να μην είναι παραγωγική η μελέτη σας. Πώς μπορείτε να το αποφύγετε αυτό;

⁶ Επιστημονικές έρευνες δείχνουν πως, όταν προφέρουμε τις λέξεις κατά τη διάρκεια της μελέτης ώστε να τις ακούμε, είναι πιο εύκολο να τις θυμόμαστε. Ο Δημιουργός του εγκεφάλου μας το γνωρίζει αυτό. Να γιατί έδωσε στον Ιησού του Ναυή την οδηγία να διαβάζει το βιβλίο του Νόμου «χαμηλόφωνα». (Διαβάστε Ιησούς του Ναυή 1:8) Πιθανότατα, θα διαπιστώσετε ότι, αν διαβάζετε τη Γραφή χαμηλόφωνα, θα εντυπώνεται καλύτερα στο μυαλό σας. Αυτό θα σας βοηθήσει επίσης να είστε πιο συγκεντρωμένοι.

7. Πότε είναι ο καλύτερος χρόνος για να στοχαζόμαστε τον Λόγο του Θεού; (Βλέπε εικόνα στην αρχή του άρθρου.)

⁷ Μολονότι η ανάγνωση δεν χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια, ο στοχασμός απαιτεί συγκέντρωση. Να γιατί ο ατελής ανθρώπινος εγκέφαλος έχει την τάση να στρέφεται σε ευκολότερες, λιγότερο απαιτητικές ασχολίες. Γι’ αυτό, ο καλύτερος χρόνος για στοχασμό είναι όταν είστε ξεκούραστοι και βρίσκεστε σε ήρεμο περιβάλλον με ελάχιστους περισπασμούς. Ο ψαλμωδός διαπίστωσε ότι μια καλή στιγμή για στοχασμό ήταν τη νύχτα, όταν ξαγρυπνούσε στο κρεβάτι του. (Ψαλμ. 63:6) Ο Ιησούς, που διέθετε τέλειες διανοητικές δυνάμεις, ήξερε πόσο ωφέλιμο ήταν να πηγαίνει σε ήσυχα μέρη για να στοχάζεται και να προσεύχεται.—Λουκ. 6:12.

8. (α) Εκτός από τον Λόγο του Θεού, τι μπορούμε να στοχαζόμαστε; (β) Πώς νιώθει ο Ιεχωβά για τον χρόνο που αφιερώνουμε μιλώντας για εκείνον;

⁸ Οι συλλογισμοί γύρω από αυτά που διαβάζετε στη Γραφή είναι ένας σημαντικός τρόπος για να στοχάζεστε, αλλά υπάρχουν και άλλοι. Για παράδειγμα, καθώς παρατηρείτε τα θαύματα της δημιουργίας, σταθείτε λίγο και σκεφτείτε. Αναμφίβολα, αυτό θα σας υποκινήσει να αναπέμψετε αίνο στον Ιεχωβά για την αγαθότητά του και—αν είστε με κάποιον άλλον—να μοιραστείτε μαζί του αυτά τα αισθήματα  εκτίμησης. (Ψαλμ. 104:24· Πράξ. 14:17) Θεωρεί ο Ιεχωβά πολύτιμες τέτοιες προσευχές, σκέψεις και εκφράσεις; Ας αφήσουμε τον ανεκτίμητο Λόγο του να απαντήσει. Σχετικά με τις κρίσιμες τελευταίες ημέρες μας, λαβαίνουμε την υπόσχεση: «Εκείνον τον καιρό αυτοί που φοβούνταν τον Ιεχωβά μιλούσαν μεταξύ τους, ο καθένας με το σύντροφό του, και ο Ιεχωβά πρόσεχε συνεχώς και άκουγε. Και βιβλίο ενθύμησης άρχισε να γράφεται ενώπιόν του για εκείνους που φοβούνταν τον Ιεχωβά και για εκείνους που έκαναν σκέψεις γύρω από το όνομά του».—Μαλ. 3:16.

9. (α) Τι είπε ο Παύλος στον Τιμόθεο να στοχάζεται; (β) Πώς μπορούμε να εφαρμόσουμε τη συμβουλή του Παύλου όταν προετοιμαζόμαστε για τη διακονία μας;

⁹ Ο απόστολος Παύλος είπε στον Τιμόθεο να “στοχάζεται” την επίδραση που είχε η ομιλία, η διαγωγή και η διδασκαλία του. (Διαβάστε 1 Τιμόθεο 4:12-16) Όπως ο Τιμόθεος, έχουμε και εμείς άφθονες πνευματικές δραστηριότητες να συλλογιζόμαστε. Λόγου χάρη, χρειαζόμαστε χρόνο για στοχασμό όταν προετοιμαζόμαστε για κάποια Γραφική μελέτη. Έχοντας υπόψη κάθε σπουδαστή ξεχωριστά, ίσως σκεφτούμε κάποια ερώτηση κρίσεως ή κάποιο παράδειγμα για να τον βοηθήσουμε να προοδεύσει. Αυτός ο χρόνος μπορεί να είναι πολύ αναζωογονητικός, διότι ο στοχασμός γύρω από τέτοια πράγματα ενισχύει τη δική μας πίστη και μας βοηθάει να διεξάγουμε τις Γραφικές μας μελέτες με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και ενθουσιασμό. Το ίδιο συμβαίνει και όταν προετοιμάζουμε την καρδιά μας για την υπηρεσία αγρού. (Διαβάστε Έσδρας 7:10) Η ανάγνωση ενός κεφαλαίου από το βιβλίο των Πράξεων θα “αναζωπυρώσει” τον ενθουσιασμό μας για τη διακονία. Ο στοχασμός γύρω από τα Γραφικά εδάφια που θα χρησιμοποιήσουμε εκείνη την ημέρα και τα έντυπα που θα προσφέρουμε θα μας βοηθήσει να φέρουμε σε πέρας την υπηρεσία μας. (2 Τιμ. 1:6) Ας σκεφτούμε τους ανθρώπους του τομέα μας και τα θέματα που μπορεί να κινήσουν το ενδιαφέρον τους. Όλη αυτή η προετοιμασία θα μας υποκινήσει να δώσουμε αποτελεσματική  μαρτυρία «με εκδήλωση πνεύματος και δύναμης» από τον Λόγο του Θεού.—1 Κορ. 2:4.

10. Ποιες άλλες ευκαιρίες έχουμε για στοχασμό γύρω από πνευματικά πράγματα;

¹⁰ Συνηθίζετε να κρατάτε σημειώσεις όταν παρακολουθείτε δημόσιες ομιλίες ή συνελεύσεις; Η ανασκόπησή τους αποτελεί εξαιρετική ευκαιρία για στοχασμό γύρω από αυτά που μάθατε από τον Λόγο του Θεού και την οργάνωσή Του. Επίσης, τα περιοδικά Σκοπιά και Ξύπνα! που κυκλοφορούν κάθε μήνα, καθώς και τα καινούρια έντυπα που παίρνουμε στις συνελεύσεις, μας εφοδιάζουν με νέες πληροφορίες τις οποίες μπορούμε να διαβάσουμε και να αφομοιώσουμε. Όταν διαβάζετε κάποια εμπειρία από το Βιβλίο Έτους, ίσως θα ήταν καλό να σταθείτε λίγο προτού προχωρήσετε στην επόμενη. Αυτό θα σας δώσει χρόνο για να συλλογιστείτε όσα διαβάσατε και να αφήσετε την εμπειρία να αγγίξει την καρδιά σας. Ίσως θέλετε να υπογραμμίσετε βασικές σκέψεις ή να κάνετε σημειώσεις στο περιθώριο, κάτι που μπορεί να σας φανεί χρήσιμο όταν προετοιμάζεστε για κάποια επανεπίσκεψη, ποιμαντική επίσκεψη ή ομιλία. Και το πιο σημαντικό, αν σταματάτε κάπου κάπου για να στοχαστείτε καθώς διαβάζετε τα Γραφικά έντυπα, αυτό θα σας δώσει την ευκαιρία να αφομοιώσετε την ύλη και να ευχαριστήσετε τον Ιεχωβά για τα καλά πράγματα που μαθαίνετε.

11. Γύρω από τι πρέπει να περιστρέφονται κυρίως οι στοχασμοί μας, και γιατί; (Βλέπε επίσης υποσημείωση.)

¹¹ Ασφαλώς, οι στοχασμοί μας πρέπει να περιστρέφονται κυρίως γύρω από τον Λόγο του Θεού. Αλλά τι θα γίνει αν αναγκαστείτε να στερηθείτε τη Γραφή σας; * Κανένας δεν θα μπορέσει να σας στερήσει την ικανότητα να στοχάζεστε αυτά που έχετε αποθηκεύσει στη μνήμη σας, όπως για παράδειγμα τα αγαπημένα σας εδάφια ή τα λόγια των ύμνων της Βασιλείας. (Πράξ. 16:25) Το δε πνεύμα του Θεού μπορεί να επαναφέρει στη μνήμη σας τα καλά πράγματα που έχετε μάθει.—Ιωάν. 14:26.

12. Ποιο πρόγραμμα ανάγνωσης της Γραφής μπορεί να είναι ωφέλιμο;

¹² Μπορείτε να ξεχωρίσετε μερικές μέρες της εβδομάδας για να διαβάζετε και να στοχάζεστε την ύλη της εβδομαδιαίας ανάγνωσης της Γραφής για τη Σχολή Θεοκρατικής Διακονίας. Κάποιες άλλες μέρες μπορείτε να τις ξεχωρίσετε για να στοχάζεστε αυτά που είπε και έκανε ο Ιησούς. Θα συμφωνείτε ασφαλώς ότι, ανάμεσα στα πιο γνωστά βιβλία της Γραφής, είναι και τα Ευαγγέλια, με τις αφηγήσεις τους για τη ζωή και τη διακονία του Ιησού. (Ρωμ. 10:17· Εβρ. 12:2· 1 Πέτρ. 2:21) Ο λαός του Θεού έχει μάλιστα στη διάθεσή του ένα έντυπο που παρουσιάζει τα γεγονότα της επίγειας ζωής του Ιησού με χρονολογική σειρά. Πρόκειται για ένα θαυμάσιο βοήθημα, ιδίως αν διαβάζουμε και στοχαζόμαστε προσεκτικά τις παράλληλες περικοπές των Ευαγγελίων που αναφέρονται στο κάθε κεφάλαιο.—Ιωάν. 14:6.

13, 14. Γιατί είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουμε να στοχαζόμαστε πνευματικά πράγματα, και σε τι θα μας υποκινήσει αυτό;

¹³ Ο στοχασμός γύρω από πνευματικά πράγματα μας βοηθάει να προοδεύουμε σε Χριστιανική ωριμότητα. (Εβρ. 5:14· 6:1) Αν κάποιος δαπανάει ελάχιστο χρόνο για να κάνει σκέψεις γύρω από τον Ιεχωβά και τον Ιησού, η πίστη του δεν θα μείνει ισχυρή. Ένα τέτοιο άτομο κινδυνεύει να ξεμακρύνει ή να αποτραβηχτεί από την αλήθεια. (Εβρ. 2:1· 3:12) Ο Ιησούς προειδοποίησε ότι, αν δεν ακούμε, ή αλλιώς δεν δεχόμαστε, τον Λόγο του Θεού «με καλή και αγαθή καρδιά», δεν θα τον “κρατήσουμε”. Αντιθέτως, μπορεί εύκολα να “παρασυρθούμε από τις ανησυχίες και τον πλούτο και τις απολαύσεις αυτής της ζωής, . . . και να μη φέρουμε τίποτα σε τελειότητα”.—Λουκ. 8:14, 15.

 ¹⁴ Επομένως, ας συνεχίσουμε να στοχαζόμαστε τον Λόγο του Θεού. Αυτό θα μας υποκινεί να αντανακλούμε τη δόξα, τις ιδιότητες και την προσωπικότητα του Ιεχωβά, όπως αποκαλύπτονται στη Γραφή. (2 Κορ. 3:18) Υπάρχει κάτι καλύτερο από αυτό; Το να αυξάνουμε τη γνώση μας για τον Θεό και το να μπορούμε να αντανακλούμε τη δόξα του είναι θαυμάσια προνόμια—μια παντοτινή διαδικασία καθώς εξακολουθούμε να μαθαίνουμε πώς να μιμούμαστε τον στοργικό ουράνιο Πατέρα μας.—Εκκλ. 3:11.

15, 16. (α) Πώς ωφελούμαστε προσωπικά όταν στοχαζόμαστε πνευματικά πράγματα; (β) Γιατί μερικές φορές είναι δύσκολο να στοχαζόμαστε, αλλά γιατί δεν πρέπει να παραιτηθούμε;

¹⁵ Συνεχίζοντας να στοχαζόμαστε πνευματικά πράγματα, θα διατηρήσουμε τον ενθουσιασμό μας για την αλήθεια. Ως αποτέλεσμα, θα είμαστε πηγή αναζωογόνησης για τους αδελφούς μας και τους ενδιαφερομένους που συναντούμε στην υπηρεσία αγρού. Ο βαθύς στοχασμός γύρω από το μεγαλύτερο δώρο του Θεού, τη λυτρωτική θυσία του Ιησού, θα μας βοηθάει να φυλάμε σαν θησαυρό το προνόμιο που απολαμβάνουμε να έχουμε στενή σχέση με τον Άγιο Πατέρα μας, τον Ιεχωβά. (Ρωμ. 3:24· Ιακ. 4:8) Ο Μαρκ, ένας Νοτιοαφρικανός αδελφός που πέρασε τρία χρόνια στη φυλακή λόγω της Χριστιανικής του ουδετερότητας, είπε: «Ο στοχασμός μοιάζει με συναρπαστική περιπέτεια. Όσο περισσότερο στοχαζόμαστε πνευματικά πράγματα, τόσο περισσότερο ανακαλύπτουμε νέα πράγματα για τον Θεό μας, τον Ιεχωβά. Μερικές φορές, όταν νιώθω κάπως αποθαρρυμένος ή ανήσυχος για το μέλλον, παίρνω τη Γραφή και στοχάζομαι κάποια περικοπή. Νιώθω ότι αυτό με ηρεμεί».

¹⁶ Είναι γεγονός ότι η ζωή στον σύγχρονο κόσμο έχει τόσο πολλούς περισπασμούς ώστε κάποιες φορές είναι πολύ δύσκολο να στοχαζόμαστε πνευματικά πράγματα. Κάποιος άλλος πιστός αδελφός από την Αφρική, ο Πάτρικ, παραδέχεται: «Το μυαλό μου μοιάζει με γραμματοκιβώτιο γεμάτο με διάφορες πληροφορίες, χρήσιμες και άχρηστες, τις οποίες πρέπει να βάζω κάθε μέρα σε τάξη. Καθώς ψάχνω τα περιεχόμενά του, συχνά βρίσκω “ανησυχητικές σκέψεις”, και χρειάζεται να προσεύχομαι για αυτές στον Ιεχωβά προτού καθίσω να στοχαστώ με καθαρό μυαλό. Αν και αυτό μπορεί να πάρει λίγο χρόνο, έτσι έρχομαι πιο κοντά στον Ιεχωβά. Ανοίγει το μυαλό μου και καταλαβαίνω καλύτερα την αλήθεια». (Ψαλμ. 94:19) Πράγματι, εκείνοι που “εξετάζουν τις Γραφές καθημερινά” και στοχάζονται αυτά που μαθαίνουν απολαμβάνουν θαυμάσια οφέλη.—Πράξ. 17:11.

17. Πώς θα βρείτε χρόνο για στοχασμό;

¹⁷ Μερικοί σηκώνονται νωρίς το πρωί για να διαβάσουν, να στοχαστούν και να προσευχηθούν. Άλλοι το κάνουν αυτό την ώρα του μεσημεριανού διαλείμματος. Ίσως για εσάς η καλύτερη ώρα να είναι νωρίς το βράδυ ή προτού πάτε για ύπνο. Σε μερικούς αρέσει να διαβάζουν τη Γραφή και το πρωί και το βράδυ προτού κοιμηθούν. Με αυτόν τον τρόπο, τη “διαβάζουν . . . ημέρα και νύχτα”, δηλαδή τακτικά. (Ιησ. Ναυή 1:8) Αυτό που έχει σημασία είναι να εξαγοράζουμε χρόνο από λιγότερο σημαντικά πράγματα ώστε να στοχαζόμαστε καθημερινά τον Λόγο του Θεού.—Εφεσ. 5:15, 16.

18. Τι λέει η Γραφή για όλους όσους στοχάζονται καθημερινά τον Λόγο του Θεού και προσπαθούν να εφαρμόζουν αυτά που μαθαίνουν;

¹⁸ Επανειλημμένα, ο Λόγος του Θεού υπόσχεται ευλογίες σε όλους όσους κάνουν στοχασμούς γύρω από αυτόν και προσπαθούν να εφαρμόζουν ό,τι μαθαίνουν. (Διαβάστε Ψαλμός 1:1-3) «Ευτυχισμένοι είναι εκείνοι που ακούν το λόγο του Θεού και τον τηρούν», είπε ο Ιησούς. (Λουκ. 11:28) Πάνω από όλα, ο καθημερινός στοχασμός γύρω από πνευματικά πράγματα θα μας βοηθάει να δίνουμε τιμή στον Μεγαλειώδη Δημιουργό του θαυμαστού εγκεφάλου μας, ο οποίος θα μας ανταμείψει με ευτυχία τώρα καθώς και αιώνια ζωή στον δίκαιο νέο κόσμο του.—Ιακ. 1:25· Αποκ. 1:3.