1-3. (α) Γιατί είναι η γλώσσα και ο τρόπος επικοινωνίας του Θεού ανώτερα από εκείνα των ανθρώπων; (β) Τι θα εξετάσουμε σε αυτό το άρθρο;

Ο ΑΙΩΝΙΟΣ Θεός δημιούργησε νοήμονα όντα για να μοιράζεται μαζί τους τη ζωή και την ευτυχία. (Ψαλμ. 36:9· 1 Τιμ. 1:11) Ο απόστολος Ιωάννης, αναφερόμενος στο πρώτο ον με το οποίο συναναστράφηκε ποτέ ο Θεός, χρησιμοποίησε τις φράσεις «ο Λόγος» και «η αρχή της δημιουργίας του Θεού». (Ιωάν. 1:1· Αποκ. 3:14) Ο Ιεχωβά Θεός εξέφραζε τις σκέψεις και τα αισθήματά του σε αυτόν τον πρωτότοκο Γιο. (Ιωάν. 1:14, 17· Κολ. 1:15) Ο απόστολος Παύλος κάνει λόγο για “τις γλώσσες των αγγέλων”, μια ουράνια μορφή επικοινωνίας που είναι ανώτερη από την ανθρώπινη γλώσσα.—1 Κορ. 13:1.

² Ο Ιεχωβά έχει βαθιά γνώση για τα δισεκατομμύρια νοήμονα πλάσματά του, επίγεια και ουράνια. Σε οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή, μπορεί να προσεύχονται σε αυτόν αμέτρητοι άνθρωποι σε πολλές γλώσσες. Εκείνος, όχι μόνο ακούει αυτές τις προσευχές, αλλά επικοινωνεί ταυτόχρονα με τα ουράνια πλάσματά του και τους δίνει κατεύθυνση. Για να το κάνει αυτό, οι σκέψεις, η γλώσσα και ο τρόπος επικοινωνίας του πρέπει να είναι απείρως ανώτερα από εκείνα των ανθρώπων. (Διαβάστε Ησαΐας 55:8, 9) Φυσικά, όταν ο Ιεχωβά επικοινωνεί με τους ανθρώπους, εκφράζει με απλό τρόπο τις σκέψεις του ώστε να μπορούν να τον καταλάβουν.

³ Θα εξετάσουμε τώρα τι ενέργειες έχει κάνει αυτός ο πάνσοφος Θεός για να διασφαλίσει ότι θα υπάρχει σαφής επικοινωνία με τον λαό του στο διάβα της ιστορίας. Θα δούμε επίσης πώς προσαρμόζει  τα μέσα επικοινωνίας ανάλογα με τις ανάγκες και τις περιστάσεις.

4. (α) Ποια γλώσσα χρησιμοποίησε ο Ιεχωβά για να επικοινωνήσει με τον Μωυσή, τον Σαμουήλ και τον Δαβίδ; (β) Τι περιέχει η Αγία Γραφή;

⁴ Ο Ιεχωβά επικοινωνούσε με τον Αδάμ στον κήπο της Εδέμ χρησιμοποιώντας την ανθρώπινη γλώσσα. Αυτή η γλώσσα ήταν πιθανότατα μια αρχαία μορφή της εβραϊκής. Αργότερα, γνωστοποίησε τις σκέψεις του σε συγγραφείς της Αγίας Γραφής που μιλούσαν την εβραϊκή, όπως ο Μωυσής, ο Σαμουήλ και ο Δαβίδ, και εκείνοι εξέφρασαν αυτές τις σκέψεις με δικά τους λόγια και με το δικό τους ύφος. Πέρα από την καταγραφή των άμεσων δηλώσεων του Θεού, μίλησαν για την πολιτεία του με τον λαό του, κάτι που περιλάμβανε αφηγήσεις για την πίστη και την αγάπη τους αλλά και για τις αστοχίες τους και τις περιπτώσεις στις οποίες δεν έδειξαν πίστη. Όλες αυτές οι πληροφορίες έχουν ανεκτίμητη αξία σήμερα.—Ρωμ. 15:4.

5. Μήπως επέμεινε ο Ιεχωβά να χρησιμοποιεί ο λαός του μόνο την εβραϊκή γλώσσα; Εξηγήστε.

⁵ Καθώς οι περιστάσεις άλλαζαν, ο Θεός δεν περιόρισε την επικοινωνία του με τους ανθρώπους στην εβραϊκή. Έπειτα από τη βαβυλωνιακή εξορία, η αραμαϊκή έγινε η καθημερινή γλώσσα κάποιων υπηρετών του Θεού. Θέλοντας πιθανώς να δείξει τι επρόκειτο να συμβεί, ο Ιεχωβά ενέπνευσε τους προφήτες Δανιήλ και Ιερεμία καθώς και τον ιερέα Έσδρα να καταγράψουν τμήματα των Γραφικών τους βιβλίων στην αραμαϊκή. *

6. Πώς έγινε διαθέσιμος ο Λόγος του Θεού και σε άλλες γλώσσες πέρα από την εβραϊκή;

⁶ Ο Μέγας Αλέξανδρος κατέκτησε αργότερα μεγάλο μέρος του αρχαίου κόσμου, και η Κοινή Ελληνική έγινε διεθνής γλώσσα. Άρχισαν να τη μιλούν πολλοί Ιουδαίοι, και έτσι οι Εβραϊκές Γραφές μεταφράστηκαν στην ελληνική. Αυτή η μετάφραση, η οποία πιστεύεται ότι ετοιμάστηκε από 72 μεταφραστές, έγινε γνωστή ως η Μετάφραση των Εβδομήκοντα. Ήταν η πρώτη μετάφραση της Γραφής και μία από τις πιο σημαντικές. * Λόγω του ότι εργάστηκαν τόσο πολλοί μεταφραστές, υπήρχε ποικιλία στο μεταφραστικό ύφος, το οποίο κυμαινόταν από κυριολεκτικό ως αρκετά ελεύθερο. Εντούτοις, τόσο οι ελληνόφωνοι Ιουδαίοι όσο και αργότερα οι Χριστιανοί θεωρούσαν τη Μετάφραση των Εβδομήκοντα ως τον Λόγο του Θεού.

7. Σε ποια γλώσσα δίδασκε πιθανότατα ο Ιησούς τους μαθητές του;

⁷ Όταν ο πρωτότοκος του Θεού ήρθε στη γη, πιθανότατα μιλούσε και δίδασκε στη γλώσσα την οποία η Γραφή αποκαλεί εβραϊκή. (Ιωάν. 19:20· 20:16· Πράξ. 26:14) Η εβραϊκή του πρώτου αιώνα προφανώς είχε επηρεαστεί από την αραμαϊκή, γι’ αυτό ο Ιησούς μπορεί να χρησιμοποιούσε μερικές αραμαϊκές εκφράσεις. Ωστόσο, γνώριζε και την αρχαία εβραϊκή που μιλούσε ο Μωυσής και οι προφήτες, η οποία διαβαζόταν κάθε εβδομάδα στις συναγωγές. (Λουκ. 4:17-19· 24:44, 45· Πράξ. 15:21) Στον Ισραήλ μιλούσαν επίσης την ελληνική και τη λατινική. Οι Γραφές δεν αναφέρουν αν ο Ιησούς μιλούσε και αυτές τις γλώσσες.

8, 9. Καθώς η Χριστιανοσύνη εξαπλωνόταν, γιατί χρησιμοποιούσε κυρίως την ελληνική ο λαός του Θεού, και τι δείχνει αυτό για τον Ιεχωβά;

⁸ Οι πρώτοι ακόλουθοι του Ιησού γνώριζαν την εβραϊκή αλλά, μετά τον θάνατό του, οι μαθητές του μιλούσαν άλλες γλώσσες. (Διαβάστε Πράξεις 6:1) Καθώς η Χριστιανοσύνη εξαπλωνόταν, μεγάλο μέρος της επικοινωνίας ανάμεσα στους Χριστιανούς γινόταν στην ελληνική. Μάλιστα, τα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη, τα οποία περιέχουν θεόπνευστες αφηγήσεις για αυτά που δίδαξε και έκανε  ο Ιησούς, κυκλοφόρησαν ευρέως στην ελληνική. Έτσι λοιπόν, η γλώσσα πολλών μαθητών ήταν η ελληνική και όχι η εβραϊκή. * Οι επιστολές του αποστόλου Παύλου και τα άλλα θεόπνευστα βιβλία κυκλοφόρησαν και αυτά στην ελληνική.

⁹ Αξίζει να σημειωθεί πως, όταν οι συγγραφείς των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών παρέθεταν από τις Εβραϊκές Γραφές, το έκαναν συνήθως από τη Μετάφραση των Εβδομήκοντα. Αυτές οι παραθέσεις, οι οποίες μερικές φορές διαφέρουν κάπως από την ακριβή φρασεολογία της εβραϊκής, ανήκουν τώρα στις θεόπνευστες Γραφές. Επομένως, η εργασία ατελών ανθρώπινων μεταφραστών έγινε μέρος του θεόπνευστου Λόγου του Ιεχωβά, ενός Θεού που δεν θεωρεί ότι μια γλώσσα ή ένας πολιτισμός υπερέχει από άλλους.—Διαβάστε Πράξεις 10:34.

10. Τι συμπεραίνουμε από το γεγονός ότι ο Ιεχωβά έκανε διαθέσιμο τον Λόγο του στους ανθρώπους;

¹⁰ Αυτή η σύντομη εξέταση της επικοινωνίας του Θεού με τους ανθρώπους μάς διδάσκει ότι ο Ιεχωβά επικοινωνεί ανάλογα με τις ανάγκες και τις περιστάσεις. Δεν επιμένει να μάθουμε μια συγκεκριμένη γλώσσα προκειμένου να γνωρίσουμε εκείνον ή τους σκοπούς του. (Διαβάστε Ζαχαρίας 8:23· Αποκάλυψη 7:9, 10) Αν και ο Ιεχωβά κατηύθυνε μέσω του πνεύματός του τη συγγραφή της Γραφής, επέτρεψε να υπάρχει ποικιλία στο ύφος της.

11. Γιατί δεν παρεμπόδισαν οι γλωσσικές διαφορές την επικοινωνία του Θεού με τους ανθρώπους;

¹¹ Μήπως η χρήση διαφορετικών γλωσσών και οι μικρές παραλλαγές στη μετάφραση παρεμπόδισαν την επικοινωνία του Θεού με τους ανθρώπους; Όχι. Για παράδειγμα, ίσως γνωρίζουμε λίγες μόνο από τις λέξεις που χρησιμοποίησε ο Ιησούς στην πρωτότυπη γλώσσα. (Ματθ. 27:46· Μάρκ. 5:41· 7:34· 14:36) Εντούτοις, ο Ιεχωβά φρόντισε να μεταδοθεί το άγγελμα του Ιησού στην ελληνική και, με τον καιρό, σε άλλες γλώσσες. Αργότερα, τα Βιβλικά χειρόγραφα αντιγράφηκαν ξανά και ξανά από Ιουδαίους και Χριστιανούς, γεγονός που διατήρησε τα άγια συγγράμματα. Κατόπιν, μεταφράστηκαν σε πολύ περισσότερες γλώσσες. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, που έζησε μεταξύ του τέταρτου και πέμπτου αιώνα Κ.Χ., είπε ότι στις ημέρες του οι διδασκαλίες του Ιησού είχαν μεταφραστεί στις γλώσσες των Συρίων, των Αιγυπτίων, των Ινδών, των Περσών, των Αιθιόπων και αμέτρητων άλλων ανθρώπων.

12. Ποια εναντίωση συνάντησε η μετάδοση της Γραφής;

¹² Η παραγωγή της Γραφής σε πολλές γλώσσες ματαίωσε πολλές απόπειρες που έγιναν εναντίον της, όπως του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Διοκλητιανού, ο οποίος το 303 Κ.Χ. διέταξε να καταστρέφονται όλα τα αντίγραφα των Γραφών. Έγιναν αμέτρητες επιθέσεις στον Λόγο του Θεού και σε εκείνους που τον μετέφραζαν και τον διένεμαν. Τον 16ο αιώνα, ο Γουίλιαμ Τίντεϊλ άρχισε να μεταφράζει τη Γραφή από την εβραϊκή και την  ελληνική στην αγγλική, δηλώνοντας σε κάποιον μορφωμένο: «Αν ο Θεός φυλάξει τη ζωή μου, πριν περάσουν πολλά χρόνια θα κάνω ένα αγόρι που σέρνει το αλέτρι να γνωρίζει περισσότερα για τις Γραφές από όσα εσύ». Ο Τίντεϊλ κατέφυγε από την Αγγλία στην ηπειρωτική Ευρώπη για να μεταφράσει και να τυπώσει τη Γραφή του. Παρά την εκστρατεία που έκανε ο κλήρος για να καίγονται δημόσια όλες οι Γραφές που θα εντοπίζονταν, άρχισαν να κυκλοφορούν πάρα πολλά αντίγραφα. Τελικά, τον Τίντεϊλ τον πρόδωσαν, τον στραγγάλισαν και τον έκαψαν στην πυρά, αλλά η μετάφρασή του επέζησε. Μάλιστα, χρησίμευσε πολύ στην προετοιμασία της ευρέως διαδεδομένης Μετάφρασης Βασιλέως Ιακώβου.—Διαβάστε 2 Τιμόθεο 2:9.

13. Τι έχει δείξει η μελέτη των αρχαίων χειρογράφων;

¹³ Ομολογουμένως, κάποια αρχαία αντίγραφα της Γραφής που διασώζονται περιέχουν μικρά λάθη και ασυνέπειες. Ωστόσο, οι Βιβλικοί λόγιοι έχουν αντιπαραβάλει και μελετήσει σχολαστικά χιλιάδες σπαράγματα, χειρόγραφα και αρχαίες μεταφράσεις. Αυτή η μελέτη έχει αποδείξει την αυθεντικότητα της συντριπτικής πλειονότητας των Γραφικών περικοπών. Τα λίγα εδάφια για τα οποία υπάρχει κάποιος βαθμός αβεβαιότητας δεν αλλάζουν το συνολικό άγγελμα. Η μελέτη των αρχαίων χειρογράφων πείθει τους ειλικρινείς σπουδαστές της Γραφής ότι έχουν στα χέρια τους αυτό που ο Ιεχωβά ενέπνευσε αρχικά τους Βιβλικούς συγγραφείς να καταγράψουν.—Ησ. 40:8. *

14. Σε ποιο βαθμό έχει διαδοθεί το άγγελμα της Γραφής;

¹⁴ Παρά τη σφοδρή εναντίωση από τους εχθρούς, ο Ιεχωβά έχει φροντίσει να είναι ο Λόγος του το πιο ευρέως μεταφρασμένο βιβλίο στην ιστορία. Ακόμα και σε μια εποχή που πολλοί έχουν λίγη ή καθόλου πίστη στον Θεό, η Γραφή παραμένει το βιβλίο με τις μεγαλύτερες πωλήσεις και είναι τώρα διαθέσιμη, ολόκληρη ή εν μέρει, σε πάνω από 2.800 γλώσσες. Κανένα άλλο έργο δεν πλησιάζει καν την κυκλοφορία και τη διάδοση της Γραφής. Μερικές Γραφικές μεταφράσεις δεν είναι τόσο ξεκάθαρες ή αξιόπιστες όσο άλλες. Και πάλι όμως, μπορεί κανείς να μάθει το βασικό της άγγελμα ελπίδας και σωτηρίας από όλες σχεδόν τις μεταφράσεις.

15. (α) Πώς ξεπεράστηκαν οι σημερινοί γλωσσικοί φραγμοί; (β) Γιατί έχει αποδειχτεί πρακτική η αγγλική γλώσσα για τη διανομή της πνευματικής τροφής;

¹⁵ Όταν στις αρχές του περασμένου αιώνα μια μικρή ομάδα επιμελών σπουδαστών της Γραφής διορίστηκε ως «ο πιστός και φρόνιμος δούλος», μεγάλο μέρος της επικοινωνίας με το «υπηρετικό προσωπικό» γινόταν στην αγγλική. (Ματθ. 24:45) Αυτός ο «δούλος» έχει καταβάλει τεράστιες προσπάθειες για να γίνει η πνευματική τροφή διαθέσιμη σε ολοένα και περισσότερες γλώσσες, με τον αριθμό σήμερα να έχει ξεπεράσει τις 700. Όπως η Κοινή Ελληνική τον πρώτο αιώνα, έτσι και η αγγλική, που χρησιμοποιείται ευρέως στο εμπόριο και στην εκπαίδευση,  είναι μια πρακτική γλώσσα από την οποία μπορεί να γίνεται μετάφραση σε άλλες γλώσσες.

16, 17. (α) Ποια ανάγκη διέκρινε ο λαός του Θεού; (β) Πώς καλύφτηκε αυτή η ανάγκη; (γ) Ποια ελπίδα σχετικά με τη Μετάφραση Νέου Κόσμου είχε εκφραστεί το 1950;

¹⁶ Η βάση της πνευματικής τροφής είναι η Γραφή. Στα μέσα του 20ού αιώνα, η Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου του 1611 ήταν η αγγλική Γραφή που χρησιμοποιούσαν οι περισσότεροι. Ωστόσο, η γλώσσα της ήταν αρκετά ξεπερασμένη. Και το όνομα του Θεού εμφανιζόταν λίγες μόνο φορές στο κείμενο, τη στιγμή που τα αρχαία Βιβλικά χειρόγραφα περιείχαν το θεϊκό όνομα χιλιάδες φορές. Αυτή η έκδοση είχε μερικά μεταφραστικά λάθη όπως και μερικά νόθα εδάφια που δεν υπήρχαν σε έγκυρα αρχαία χειρόγραφα. Άλλες διαθέσιμες αγγλικές μεταφράσεις της Γραφής είχαν παρόμοιες ελλείψεις.

¹⁷ Υπήρχε ανάγκη για μια Γραφή που θα μετέδιδε με ακρίβεια και με σύγχρονη γλώσσα το νόημα των πρωτότυπων συγγραμμάτων. Σχηματίστηκε λοιπόν η Επιτροπή Μετάφρασης Νέου Κόσμου, και σε μια περίοδο δέκα ετών, από το 1950 ως το 1960, η μετάφρασή της κυκλοφόρησε σε έξι τόμους. Όταν κυκλοφόρησε ο πρώτος τόμος στις 2 Αυγούστου του 1950, ο αδελφός Ν. Ο. Νορ είπε στο ακροατήριο μιας συνέλευσης: «Όλο και περισσότερο, γίνεται αισθητή η ανάγκη για μια μετάφραση σε σύγχρονη γλώσσα που να είναι σε αρμονία με την αποκαλυμμένη αλήθεια και να μας παρέχει τη βάση για να μάθουμε και άλλες αλήθειες, παρουσιάζοντας πιστά τη σημασία των αρχικών συγγραμμάτων. Μια μετάφραση που να την κατανοούν οι σύγχρονοι αναγνώστες με την ίδια ευκολία με την οποία κατανοούσαν οι απλοί, κοινοί, ταπεινοί αναγνώστες των ημερών του Χριστού τα πρωτότυπα συγγράμματα των μαθητών του». Εξέφρασε την ελπίδα που είχε πως αυτή η μετάφραση θα πρόσφερε πνευματική βοήθεια σε εκατομμύρια ανθρώπους.

18. Ποιες αποφάσεις έχουν επιταχύνει τη μετάφραση της Γραφής;

¹⁸ Αυτή η ελπίδα πραγματοποιήθηκε με έναν αξιοσημείωτο τρόπο το 1963 όταν η Μετάφραση Νέου Κόσμου των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών κυκλοφόρησε σε έξι ακόμα γλώσσες—τη γαλλική, τη γερμανική, την ισπανική, την ιταλική, την ολλανδική και την πορτογαλική. Το 1989, το Κυβερνών Σώμα των Μαρτύρων του Ιεχωβά δημιούργησε ένα τμήμα στα παγκόσμια κεντρικά γραφεία για να προωθήσει τη μετάφραση της Γραφής. Το 2005, η μετάφραση της Γραφής έγινε προτεραιότητα για τις γλώσσες στις οποίες κυκλοφορεί αυτό το περιοδικό. Ως αποτέλεσμα, η Μετάφραση Νέου Κόσμου είναι τώρα διαθέσιμη ολόκληρη ή εν μέρει σε 130 και πλέον γλώσσες.

19. Ποιο ιστορικό γεγονός έλαβε χώρα το 2013, και με τι θα ασχοληθεί το επόμενο άρθρο;

¹⁹ Καθώς περνούσε ο καιρός, έγινε φανερό ότι η αγγλική έκδοση της Μετάφρασης Νέου Κόσμου έπρεπε να αναθεωρηθεί ώστε να συμβαδίζει με τις αλλαγές της αγγλικής γλώσσας. Το σαββατοκύριακο της 5ης και 6ης Οκτωβρίου 2013, ένα ακροατήριο 1.413.676 ατόμων σε 31 χώρες παρακολούθησαν ζωντανά ή μέσω σύνδεσης την 129η ετήσια συνέλευση της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά της Πενσυλβανίας. Όλοι κατενθουσιάστηκαν όταν άκουσαν ένα μέλος του Κυβερνώντος Σώματος να ανακοινώνει την κυκλοφορία της αναθεωρημένης Μετάφρασης Νέου Κόσμου στην αγγλική. Πολλοί δάκρυσαν καθώς οι ταξιθέτες μοίραζαν αντίτυπα της αναθεωρημένης Γραφής στους παρευρισκομένους. Καθώς οι ομιλητές διάβαζαν εδάφια από το αναθεωρημένο κείμενο, το ακροατήριο έβλεπε ότι ο τρόπος με τον οποίο είχε αποδοθεί ο Λόγος του Θεού στην αγγλική ήταν καλύτερος από ποτέ. Το επόμενο άρθρο θα ασχοληθεί με τις λεπτομέρειες αυτής της αναθεώρησης, όπως και με τη μετάφρασή της σε άλλες γλώσσες.