Τα Κλειδιά της Οικογενειακής Ευτυχίας
Ανατροφή Υπεύθυνων Παιδιών
Τζορτζ: a «Κάθε βράδυ είχαμε τα ίδια. Ο Μάικλ, ο τετράχρονος γιος μου, άφηνε τα παιχνίδια του σκορπισμένα σε όλο το σπίτι. Εγώ προσπαθούσα να τον πείσω να συμμαζέψει προτού τον βάλω για ύπνο. Ο Μάικλ, όμως, πάθαινε υστερία—ούρλιαζε και αντιδρούσε άσχημα. Μερικές φορές εκνευριζόμουν τόσο πολύ ώστε του έβαζα τις φωνές, αλλά το μόνο αποτέλεσμα ήταν να νιώθουμε και οι δυο απαίσια. Ήθελα να είναι ευχάριστη η ώρα που πήγαινε για ύπνο. Τα παράτησα, λοιπόν, και έκανα το συμμάζεμα μόνος μου».
Έμιλι: «Το πρόβλημα ξεκίνησε όταν η 13χρονη κόρη μου, η Τζένι, δεν κατάλαβε καλά τι ήθελε μια καθηγήτριά της για κάποια εργασία. Όταν γύρισε σπίτι, έκλαιγε επί μία ολόκληρη ώρα. Της είπα να ζητήσει τη βοήθεια της ίδιας της καθηγήτριας, αλλά εκείνη επέμενε ότι ήταν απότομη, γι’ αυτό δεν τολμούσε να της μιλήσει. Μπήκα στον πειρασμό να πάω ως το σχολείο και να τα ψάλω στην καθηγήτρια. Θεωρούσα ότι κανένας δεν έχει το δικαίωμα να στενοχωρεί τόσο πολύ το παιδάκι μου!»
ΜΠΟΡΕΙΤΕ να μπείτε στη θέση του Τζορτζ και της Έμιλι; Όπως αυτοί οι γονείς, έτσι και πολλοί άλλοι δεν αντέχουν να βλέπουν ένα παιδί να παλεύει με κάποιο πρόβλημα ή να είναι στενοχωρημένο. Είναι απολύτως φυσιολογικό να προσπαθούν οι γονείς να προστατέψουν τα παιδιά τους. Ωστόσο, οι παραπάνω καταστάσεις έδωσαν σε αυτούς τους γονείς την ευκαιρία να διδάξουν στα παιδιά τους ένα πολύτιμο μάθημα γύρω από την υπευθυνότητα. Φυσικά, δεν μπορείτε να διδάξετε τα ίδια πράγματα σε ένα 4χρονο και σε ένα 13χρονο παιδί.
Το θέμα, όμως, είναι ότι εσείς δεν θα βρίσκεστε πάντα κοντά στο παιδί σας για να το προφυλάσσετε από τις δυσκολίες της ζωής. Κάποια στιγμή, το παιδί θα αφήσει τον πατέρα και τη μητέρα του και «θα βαστάξει το δικό του φορτίο» ευθύνης. (Γαλάτες 6:5· Γένεση 2:24) Για να μάθουν οι γονείς στα παιδιά τους να τα βγάζουν πέρα μόνα τους, πρέπει να έχουν απαρέγκλιτα ως στόχο τους να τα διδάξουν πώς να γίνουν ανιδιοτελείς, συμπονετικοί και υπεύθυνοι ενήλικοι. Αυτό δεν είναι εύκολη υπόθεση!
Ευτυχώς, οι γονείς έχουν ένα θαυμάσιο πρότυπο στο πρόσωπο του Ιησού και στους χειρισμούς του όσον αφορά τους μαθητές του. Ο Ιησούς δεν ήταν γονέας. Αλλά, όταν επέλεξε τους μαθητές του και τους εκπαίδευε, στόχος του ήταν να τους παρέχει τα εφόδια για να συνεχίσουν το έργο, ακόμη και όταν ο ίδιος δεν θα ήταν πια μαζί τους. (Ματθαίος 28:19, 20) Αυτό που επιτέλεσε ο Ιησούς είναι παρόμοιο με ό,τι θέλει να πετύχει κάθε γονέας ανατρέφοντας υπεύθυνα παιδιά. Εξετάστε τρεις μόνο πτυχές του παραδείγματος που έθεσε ο Ιησούς για τους γονείς.
“Θέστε το Υπόδειγμα” για το Παιδί Σας
Προς το τέλος της ζωής του, ο Ιησούς είπε στους μαθητές του: «Έθεσα το υπόδειγμα για εσάς, ώστε, όπως έκανα εγώ σε εσάς, να κάνετε και εσείς». (Ιωάννης 13:15) Παρόμοια, οι γονείς χρειάζεται να εξηγούν και να δείχνουν με το παράδειγμά τους τι ακριβώς σημαίνει το να είναι κάποιος υπεύθυνος.
Αναρωτηθείτε: “Εκφράζομαι συχνά με θετικό τρόπο για τη φροντίδα των δικών μου ευθυνών; Μιλώ για την ικανοποίηση που νιώθω εργαζόμενος σκληρά για άλλους; Ή μήπως παραπονιέμαι συνέχεια και συγκρίνω τον εαυτό μου με όσους φαίνεται να έχουν ευκολότερη ζωή;”
Εννοείται ότι κανείς δεν είναι τέλειος. Όλοι νιώθουμε καταβαρημένοι μερικές φορές. Αλλά το παράδειγμά σας είναι πιθανότατα ο καλύτερος τρόπος για να βοηθήσετε τα παιδιά σας να καταλάβουν τη σπουδαιότητα και την αξία της υπευθυνότητας.
ΔΟΚΙΜΑΣΤΕ ΤΟ ΕΞΗΣ: Αν είναι εφικτό, να παίρνετε πότε πότε το παιδί μαζί σας στη δουλειά και να του δείχνετε τι κάνετε εσείς για να υποστηρίζετε οικονομικά την οικογένεια. Να προσφέρετε εθελοντική εργασία στην οποία μπορεί να συμμετάσχει και το παιδί σας. Στη συνέχεια, μιλήστε μαζί του για τη χαρά που πήρατε φέρνοντας σε πέρας αυτή την ευθύνη.—Πράξεις 20:35.
Να Έχετε Λογικές Προσδοκίες
Ο Ιησούς αναγνώριζε ότι θα χρειαζόταν χρόνος μέχρι να είναι οι μαθητές του έτοιμοι για τους ρόλους και τις ευθύνες που ανέμενε από αυτούς να αναλάβουν. Κάποτε τους είπε: «Έχω πολλά ακόμη να σας πω, αλλά δεν μπορείτε να τα αντέξετε προς το παρόν». (Ιωάννης 16:12) Ο Ιησούς δεν ζήτησε εξαρχής από τους μαθητές του να κάνουν πράγματα χωρίς τη δική του βοήθεια. Αντίθετα, δαπάνησε αρκετό χρόνο διδάσκοντάς τους πολλά. Μόνο όταν θεώρησε ότι ήταν έτοιμοι, τους απέστειλε μόνους τους.
Παρόμοια, είναι παράλογο να ζητούν οι γονείς από τα παιδιά να αναλάβουν ευθύνες ενηλίκων προτού να είναι έτοιμα για κάτι τέτοιο. Ωστόσο, καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, οι γονείς πρέπει να καθορίζουν τι είδους δουλειές και καθήκοντα είναι κατάλληλα για αυτά. Για παράδειγμα, χρειάζεται να διδάξουν τα παιδιά τους να είναι υπεύθυνα για την προσωπική τους υγιεινή, να καθαρίζουν το δωμάτιό τους, να είναι συνεπή στην ώρα τους και να διαχειρίζονται τα χρήματα σοφά. Από τότε που αρχίζει ένα παιδί το σχολείο, οι γονείς πρέπει να αναμένουν από αυτό να θεωρεί τη σχολική του εργασία ως σημαντική ευθύνη που οφείλει να φέρνει σε πέρας.
Οι γονείς δεν πρέπει να αρκούνται απλώς στο να αναθέτουν ευθύνες στο παιδί τους. Πρέπει επίσης να υποστηρίζουν τις προσπάθειες που κάνει το παιδί προς αυτόν το σκοπό. Ο Τζορτζ, ο πατέρας που αναφέρθηκε προηγουμένως, κατάλαβε ότι ο Μάικλ αντιδρούσε, εν μέρει, τόσο άσχημα στο μάζεμα των παιχνιδιών επειδή του φαινόταν βουνό. «Αντί απλώς να του φωνάζω να μαζέψει τα παιχνίδια του», λέει ο Τζορτζ, «προσπάθησα να του διδάξω μια μέθοδο ώστε να κάνει αυτή τη δουλειά».
Τι ακριβώς έκανε; «Κατ’ αρχάς», λέει ο Τζορτζ, «όρισα μια συγκεκριμένη ώρα για το μάζεμα των παιχνιδιών κάθε βράδυ. Μετά, βοηθούσα και εγώ τον Μάικλ στο συμμάζεμα, τακτοποιώντας το δωμάτιο τμηματικά. Το έκανα να φαίνεται σαν παιχνίδι, παραβγαίνοντας μάλιστα μαζί του για το ποιος ήταν ο πιο γρήγορος. Σύντομα, το συμμάζεμα ήταν απλώς ένα από τα πράγματα που έπρεπε να κάνει προτού πάει για ύπνο. Έλεγα στον Μάικλ ότι, αν τελείωνε γρήγορα, θα του διάβαζα άλλη μια ιστορία. Αν, όμως, χασομερούσε, θα είχαμε λιγότερη ώρα για διάβασμα».
ΔΟΚΙΜΑΣΤΕ ΤΟ ΕΞΗΣ: Αναλύστε τι θα μπορούσατε να αναμένετε λογικά από το κάθε παιδί σας προκειμένου να συμβάλλει στην ομαλή λειτουργία του σπιτικού σας. Αναρωτηθείτε: “Υπάρχουν πράγματα που κάνω ακόμη εγώ για τα παιδιά μου τα οποία θα μπορούσαν να κάνουν μόνα τους;” Αν ναι, κάντε αυτές τις εργασίες μαζί με τα παιδιά σας ωσότου βεβαιωθείτε ότι μπορούν να τα καταφέρουν χωρίς βοήθεια. Τονίστε ότι θα υπάρξουν επακόλουθα, θετικά ή αρνητικά, ανάλογα με το πώς θα ανταποκριθούν σε αυτό που τους αναθέτετε. Κατόπιν, είτε να επιβάλετε την τιμωρία είτε να τα επιβραβεύσετε.
Να Δίνετε Συγκεκριμένες Οδηγίες
Ο Ιησούς, όπως κάθε καλός δάσκαλος, γνώριζε ότι ο καλύτερος τρόπος για να μάθουμε κάτι είναι να προσπαθήσουμε να το κάνουμε. Για παράδειγμα, όταν θεώρησε ότι είχε φτάσει η κατάλληλη στιγμή, απέστειλε τους μαθητές του «δύο δύο πριν από αυτόν σε κάθε πόλη και τόπο όπου επρόκειτο να πάει ο ίδιος». (Λουκάς 10:1) Ωστόσο, δεν τους άφησε χωρίς βοήθεια. Προτού τους αποστείλει, τους έδωσε πολύ συγκεκριμένες οδηγίες. (Λουκάς 10:2-12) Όταν οι μαθητές επέστρεψαν και του ανέφεραν τις επιτυχίες που είχαν, ο Ιησούς τούς επαίνεσε και τους ενθάρρυνε. (Λουκάς 10:17-24) Εξέφρασε τόσο την εμπιστοσύνη του στις ικανότητές τους όσο και την επιδοκιμασία του.
Όταν τα παιδιά σας επωμίζονται δύσκολες ευθύνες, πώς αντιδράτε; Μήπως επιδιώκετε να τα προφυλάξετε από τους φόβους τους, να τα προστατέψετε από την απογοήτευση και την αποτυχία; Η πρώτη σας παρόρμηση μπορεί να είναι να «σώσετε» το παιδί σας ή να σηκώσετε εσείς το βάρος.
Αλλά σκεφτείτε: Κάθε φορά που σπεύδετε να «σώσετε» τα παιδιά σας με κάποιον τρόπο, τι μήνυμα τους μεταδίδετε; Δείχνετε άραγε ότι τα εμπιστεύεστε και ότι είστε βέβαιοι για τις ικανότητές τους; Ή μήπως αφήνετε να εννοηθεί ότι τα θεωρείτε ακόμη αβοήθητα βρέφη που πρέπει να βασίζονται σε εσάς για το καθετί;
Για παράδειγμα, πώς χειρίστηκε η Έμιλι, που αναφέρθηκε προηγουμένως, το δίλημμα της κόρης της; Αντί να επέμβει η ίδια, αποφάσισε να αφήσει την Τζένι να μιλήσει στην καθηγήτριά της. Η Έμιλι κάθησε μαζί με την Τζένι και έγραψαν κάποιες ερωτήσεις για να τις πάρει εκείνη στο σχολείο. Μετά συζήτησαν πότε θα ήταν κατάλληλο να πλησιάσει την καθηγήτρια. Έκαναν, μάλιστα, και πρόβες για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί η συζήτηση. «Η Τζένι βρήκε το θάρρος να πλησιάσει την καθηγήτριά της», λέει η Έμιλι, «και εκείνη την επαίνεσε για την πρωτοβουλία της. Η Τζένι καμάρωνε πολύ για αυτό—και την καμάρωνα και εγώ».
ΔΟΚΙΜΑΣΤΕ ΤΟ ΕΞΗΣ: Γράψτε μια δυσκολία που έχει το παιδί σας τώρα. Δίπλα στη δυσκολία, γράψτε τι μπορείτε να κάνετε για να το βοηθήσετε να την αντιμετωπίσει χωρίς να το «σώσετε» εσείς. Κάντε με το παιδί σας πρόβες για τα βήματα που είναι απαραίτητα ώστε να υπερνικήσει τη δυσκολία. Εκφράστε στο παιδί την εμπιστοσύνη σας στις ικανότητές του.
Αν προφυλάσσετε πάντα τα παιδιά σας από τις δυσχέρειες, ίσως στην πραγματικότητα τους στερείτε την ικανότητα να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες της ζωής. Αντί να κάνετε κάτι τέτοιο, ενισχύστε τα παιδιά σας ανατρέφοντάς τα έτσι ώστε να γίνουν υπεύθυνα άτομα. Αυτό είναι ένα από τα πιο πολύτιμα δώρα που μπορείτε να τους προσφέρετε.
a Τα ονόματα έχουν αλλαχτεί.
ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΑΣ . . .
-
Έχω ρεαλιστικές προσδοκίες από τα παιδιά μου;
-
Τους λέω—αλλά και τους δείχνω—τι πρέπει να κάνουν για να τα καταφέρουν;
-
Πότε ήταν η τελευταία φορά που ενθάρρυνα ή επαίνεσα το παιδί μου;