Ο ΤΙΜΟΘΕΟΣ περπατούσε με σταθερά βήματα στον δρόμο που τον οδηγούσε μακριά από το σπίτι του, με τα μάτια του εστιασμένα όλο λαχτάρα σε ό,τι βρισκόταν μπροστά. Οι σύντροφοί του προπορεύονταν καθώς διέσχιζαν τους αγρούς που ήταν τόσο γνώριμοι στον Τιμόθεο. Πίσω τους χανόταν σιγά σιγά η πόλη των Λύστρων, η οποία βρισκόταν πάνω σε έναν λόφο στην κοιλάδα. Ο Τιμόθεος χαμογέλασε φέρνοντας στον νου του τη μητέρα του και τη γιαγιά του να καμαρώνουν ενώ προσπαθούσαν να κρύψουν τα δάκρυά τους καθώς τον έβλεπαν να φεύγει. Θα κοιτούσε άραγε πίσω για να τις χαιρετήσει​—μια τελευταία φορά;

Κάθε τόσο, ο απόστολος Παύλος στρεφόταν προς τον Τιμόθεο και του χαμογελούσε για να τον ενθαρρύνει. Ήξερε πως ο Τιμόθεος έπρεπε να ξεπεράσει το ότι ήταν ακόμα κάπως ντροπαλός, αλλά χαιρόταν βλέποντας τον ενθουσιασμό του νεαρού. Ο Τιμόθεος ήταν αρκετά νέος, ίσως στα τέλη της εφηβείας ή λίγο μετά τα είκοσι, και έτρεφε απεριόριστο σεβασμό και στοργή για τον Παύλο. Τώρα ακολουθούσε αυτόν τον δυναμικό και πιστό άντρα σε ένα ταξίδι που θα τον οδηγούσε εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι του. Θα ταξίδευαν με τα πόδια και με πλοίο, αντιμετωπίζοντας αναρίθμητους κινδύνους στην πορεία. Ο Τιμόθεος δεν ήξερε αν θα έβλεπε ποτέ ξανά το σπίτι του.

Τι ώθησε αυτόν τον νεαρό να επιδιώξει μια τέτοια πορεία ζωής; Ποιες ανταμοιβές θα μπορούσαν να αξίζουν τέτοιες θυσίες; Και πώς μπορεί η πίστη του Τιμόθεου να επηρεάσει τη δική μας πίστη;

Ας γυρίσουμε δύο με τρία χρόνια πίσω, και ας υποθέσουμε​—όπως φαίνεται πολύ πιθανό—​ότι τα Λύστρα ήταν η γενέτειρα του Τιμόθεου. Επρόκειτο για μια μικρή επαρχιακή πόλη σε κάποια απομονωμένη κοιλάδα με άφθονα νερά. Οι κάτοικοι ίσως καταλάβαιναν ελληνικά, ωστόσο εξακολουθούσαν να μιλούν την τοπική γλώσσα, τη λυκαονική. Κάποια μέρα, δημιουργήθηκε αναστάτωση στην ήσυχη πόλη. Δυο Χριστιανοί ιεραπόστολοι, ο απόστολος Παύλος και ο συνταξιδιώτης του, ο Βαρνάβας, είχαν έρθει από το Ικόνιο, μια μεγαλύτερη πόλη εκεί κοντά. Ενώ κήρυτταν δημόσια, το βλέμμα του Παύλου στάθηκε σε κάποιον ανάπηρο που έδειξε ότι είχε πραγματική πίστη. Έτσι λοιπόν, τον θεράπευσε θαυματουργικά!​—Πράξεις 14:5-10.

Πολλοί κάτοικοι των Λύστρων πίστευαν προφανώς σε τοπικούς μύθους για θεούς που είχαν μεταμφιεστεί σε ανθρώπους και είχαν έρθει παλιότερα στην περιοχή. Γι’ αυτό νόμιζαν ότι ο Παύλος ήταν ο Ερμής και ο Βαρνάβας ήταν ο Δίας! Οι δυο ταπεινοί Χριστιανοί απέτρεψαν με δυσκολία τους κατοίκους από το να τους προσφέρουν θυσίες.​—Πράξεις 14:11-18.

Ωστόσο, για κάποιους λίγους στα Λύστρα εκείνη η περίσταση δεν ήταν επίσκεψη μυθικών ειδωλολατρικών θεών, αλλά ήταν κάτι πραγματικό και θαυμάσιο. Για παράδειγμα, η Ευνίκη, μια Ιουδαία που είχε παντρευτεί έναν μη ομόπιστο Έλληνα, * και η μητέρα της, η Λωίδα, σίγουρα άκουγαν τον Παύλο και τον Βαρνάβα με μεγάλη λαχτάρα και χαρά. Έφτασαν επιτέλους τα νέα που κάθε πιστός Ιουδαίος ανυπομονούσε να μάθει​—ο Μεσσίας είχε έρθει και είχε εκπληρώσει πολλές προφητείες που υπήρχαν για αυτόν στις Γραφές!

Φανταστείτε πώς επηρέασε τον Τιμόθεο η επίσκεψη του Παύλου. Ο Τιμόθεος είχε εκπαιδευτεί «από τη βρεφική ηλικία» να αγαπάει τα άγια συγγράμματα των Εβραϊκών Γραφών. (2 Τιμόθεο 3:15) Όπως η μητέρα του και η γιαγιά του, αντιλαμβανόταν και εκείνος  ότι ο Παύλος και ο Βαρνάβας έλεγαν την αλήθεια για τον Μεσσία. Σκεφτείτε τον ανάπηρο που θεράπευσε ο Παύλος. Ο Τιμόθεος από παιδί τον είχε δει πιθανότατα πολλές φορές στους δρόμους των Λύστρων. Τώρα όμως τον έβλεπε να περπατάει για πρώτη φορά! Διόλου παράξενο που η Ευνίκη και η Λωίδα έγιναν Χριστιανές, όπως έγινε και ο Τιμόθεος. Μέχρι σήμερα, οι παππούδες και οι γονείς μπορούν να διδαχτούν πολλά από τη Λωίδα και την Ευνίκη. Μπορείτε εσείς να αποτελέσετε καλή επιρροή για τους νεαρούς;

Όσοι είχαν γίνει Χριστιανοί μαθητές στα Λύστρα πρέπει να ενθουσιάστηκαν μαθαίνοντας σχετικά με την ελπίδα που υπήρχε για τους ακολούθους του Χριστού. Ωστόσο, έμαθαν επίσης ότι το να είναι μαθητές του Χριστού θα είχε κάποιο τίμημα. Φανατικοί Ιουδαίοι εναντιούμενοι από το Ικόνιο και την Αντιόχεια έφτασαν στην πόλη και ξεσήκωσαν τους παρορμητικούς ανθρώπους στρέφοντάς τους εναντίον του Παύλου και του Βαρνάβα. Λίγο αργότερα, βίαια πλήθη επιτέθηκαν στον Παύλο λιθοβολώντας τον. Βαριά χτυπημένος, ο Παύλος σωριάστηκε στο έδαφος. Ο όχλος τον έσυρε έξω από την πόλη και τον εγκατέλειψε νομίζοντας ότι ήταν νεκρός.​—Πράξεις 14:19.

Ωστόσο, οι μαθητές από τα Λύστρα πήγαν στον Παύλο και τον περικύκλωσαν. Πόσο μεγάλη ανακούφιση πρέπει να ένιωσαν όταν εκείνος άρχισε να κινείται, σηκώθηκε και επέστρεψε με θάρρος κατευθείαν στα Λύστρα! Την επομένη, ο Παύλος και ο Βαρνάβας αναχώρησαν για τη Δέρβη ώστε να συνεχίσουν το κήρυγμά τους. Αφού έκαναν καινούριους μαθητές και εκεί, αψήφησαν τον κίνδυνο για άλλη μια φορά και επέστρεψαν στα Λύστρα. Με ποιον σκοπό; “Ενίσχυσαν τις ψυχές των μαθητών”, αναφέρει η αφήγηση, «ενθαρρύνοντάς τους να παραμείνουν στην πίστη». Φανταστείτε τον νεαρό Τιμόθεο να ακούει με μάτια ορθάνοιχτα, καθώς ο Παύλος και ο Βαρνάβας δίδασκαν εκείνους τους Χριστιανούς ότι η ένδοξη ελπίδα τους για το μέλλον άξιζε και με το παραπάνω το τωρινό τίμημα, λέγοντας: «Πρέπει να μπούμε στη βασιλεία του Θεού διαμέσου πολλών θλίψεων».​—Πράξεις 14:20-22.

Ο Τιμόθεος είχε δει τον Παύλο να ζει σύμφωνα με εκείνα τα λόγια, αντιμετωπίζοντας τον διωγμό με θάρρος προκειμένου να μεταδίδει τα καλά νέα στους άλλους. Ήξερε λοιπόν ότι, αν ακολουθούσε το παράδειγμα του Παύλου, οι κάτοικοι των Λύστρων θα του εναντιώνονταν. Ίσως μάλιστα να του εναντιωνόταν και ο ίδιος του ο πατέρας. Αλλά ο Τιμόθεος δεν επρόκειτο να επιτρέψει σε τέτοιου είδους πιέσεις να επηρεάσουν την απόφασή του για το πώς θα υπηρετούσε τον Θεό. Σήμερα, υπάρχουν πολλοί νεαροί σαν τον Τιμόθεο. Εκδηλώνοντας σοφία, αναζητούν φίλους με ισχυρή πίστη, οι οποίοι τους ενθαρρύνουν και τους ενισχύουν. Και δεν επιτρέπουν στην εναντίωση να τους απομακρύνει από την υπηρεσία προς τον αληθινό Θεό!

Όπως αναφέρθηκε νωρίτερα, το επόμενο ταξίδι του Παύλου μάλλον έλαβε χώρα δύο ή τρία χρόνια αργότερα. Οραματιστείτε τον ενθουσιασμό που επικρατούσε στο σπιτικό του Τιμόθεου όταν έφτασε ο Παύλος, αυτή τη φορά συνοδευόμενος από τον Σίλα. Είναι βέβαιο ότι και ο Παύλος χαιρόταν πολύ. Έβλεπε με τα ίδια του τα μάτια τι είχε προκύψει από τους σπόρους της αλήθειας που είχε σπείρει στα Λύστρα. Εκεί ήταν η Λωίδα και η Ευνίκη, η κόρη της, που ήταν τώρα όσιες Χριστιανές, γεμάτες «ανυπόκριτη πίστη» την οποία ο Παύλος θαύμαζε πολύ. (2 Τιμόθεο 1:5) Αλλά τι είχε απογίνει ο νεαρός Τιμόθεος;

Ο Παύλος έμαθε ότι ο νεαρός είχε ωριμάσει με αξιοθαύμαστο τρόπο στο διάστημα που μεσολάβησε από την προηγούμενη επίσκεψή του. Ο Τιμόθεος «είχε καλή φήμη μεταξύ των αδελφών», όχι μόνο στα Λύστρα αλλά και στο Ικόνιο, 32 περίπου χιλιόμετρα προς τα βορειοανατολικά. (Πράξεις 16:2) Πώς είχε αποκτήσει τέτοια φήμη;

«Τα άγια συγγράμματα» που η μητέρα και η γιαγιά του Τιμόθεου τον είχαν διδάξει από «βρεφική ηλικία» περιείχαν λογικές, πρακτικές συμβουλές για τους νεαρούς. (2 Τιμόθεο 3:15) Μια τέτοια συμβουλή είναι η εξής: «Να θυμάσαι, λοιπόν, τον Μεγαλειώδη Δημιουργό σου στις ημέρες της νεαρής σου ηλικίας». (Εκκλησιαστής 12:1) Αυτά τα λόγια απέκτησαν βαθύτερο νόημα αφότου ο Τιμόθεος ασπάστηκε τη Χριστιανοσύνη. Αντιλήφθηκε ότι ο καλύτερος τρόπος για να θυμάται τον Μεγαλειώδη Δημιουργό του ήταν μεταξύ άλλων το να μεταδίδει τα καλά νέα σχετικά με τον Γιο του Θεού, τον Χριστό. Ο Τιμόθεος έμαθε σταδιακά να ξεπερνάει την έμφυτη ντροπαλότητα που αποτελούσε εμπόδιο για αυτόν και να μιλάει με τόλμη στους άλλους για τα καλά νέα σχετικά με τον Ιησού Χριστό.

Οι άντρες που ηγούνταν στην εκκλησία πρόσεξαν την πρόοδο του Τιμόθεου. Αναμφίβολα συγκινούνταν βλέποντας τον νεαρό να εποικοδομεί και να ενθαρρύνει τους γύρω του. Το πιο σημαντικό όμως ήταν ότι τον πρόσεξε ο Ιεχωβά. Ο Θεός ενέπνευσε μερικές προφητείες σχετικά με τον Τιμόθεο​—ίσως για τη μορφή υπηρεσίας που θα πρόσφερε κάποια μέρα σε πολλές εκκλησίες. Κατά την επίσκεψή του, ο Παύλος διαπίστωσε ότι ο Τιμόθεος θα μπορούσε να είναι χρήσιμος σύντροφος στα ιεραποστολικά ταξίδια. Οι αδελφοί στα Λύστρα συμφώνησαν. Έθεσαν τα χέρια τους πάνω στον νεαρό, χειρονομία που υποδήλωνε ότι διοριζόταν σε ειδική υπηρεσία προς τον Ιεχωβά Θεό.​—1 Τιμόθεο 1:18· 4:14.

Ο Τιμόθεος, όπως ίσως φανταζόμαστε, ένιωσε δέος και ταπεινοφροσύνη λόγω της μεγάλης εμπιστοσύνης που του έδειξαν αλλά και της μεγάλης ευθύνης που του ανατέθηκε. Ήταν έτοιμος να φύγει. * Ωστόσο, πώς αντέδρασε ο μη ομόπιστος πατέρας του Τιμόθεου στον καινούριο διορισμό του γιου του ως περιοδεύοντα Χριστιανού διακόνου; Εκείνος είχε προφανώς κατά νου άλλα πράγματα για το μέλλον του γιου του. Τι θα λεχθεί για τη μητέρα και τη γιαγιά του Τιμόθεου; Καμάρωναν άραγε καθώς προσπαθούσαν να κρύψουν τις ανησυχίες τους για την ασφάλειά του; Κάτι τέτοιο θα ήταν φυσιολογικό.

Το βέβαιο είναι ότι ο Τιμόθεος έφυγε. Εκείνο το πρωί, όπως περιγράφτηκε στην αρχή του άρθρου, ο Τιμόθεος ξεκινούσε μια ζωή γεμάτη ταξίδια δίπλα στον απόστολο Παύλο. Καθώς άφηνε πίσω του τα Λύστρα, κάθε του βήμα πάνω στις πέτρες και στο χορτάρι τον οδηγούσε όλο και πιο κοντά στο άγνωστο, όλο και πιο μακριά από το σπίτι του. Ύστερα από οδοιπορία μιας ολόκληρης μέρας, οι τρεις άντρες έφτασαν στο Ικόνιο. Ο Τιμόθεος άρχισε τότε να παρατηρεί πώς ο Παύλος και ο Σίλας μεταβίβαζαν τις πιο πρόσφατες οδηγίες του κυβερνώντος σώματος από την Ιερουσαλήμ και πώς εργάζονταν για να οικοδομήσουν την πίστη όσων είχαν πιστέψει στο Ικόνιο. (Πράξεις 16:4, 5) Αλλά αυτό ήταν μόνο η αρχή.

Αφού επισκέφτηκαν τις εκκλησίες στη Γαλατία, οι ιεραπόστολοι άφησαν τους πλατιούς, πλακόστρωτους ρωμαϊκούς δρόμους και περπάτησαν εκατοντάδες χιλιόμετρα διασχίζοντας τα απέραντα οροπέδια της Φρυγίας, κατευθυνόμενοι βόρεια και μετά δυτικά. Ακολουθώντας διαρκώς την καθοδηγία του αγίου πνεύματος του Θεού, έφτασαν στην Τρωάδα, επιβιβάστηκαν σε ένα πλοίο και απέπλευσαν για τη Μακεδονία. (Πράξεις 16:6-12) Μέχρι τότε, ο Παύλος είχε καταλάβει πόσο χρήσιμος ήταν ο Τιμόθεος. Μπόρεσε να τον αφήσει στη Βέροια με τον Σίλα. (Πράξεις 17:14) Μάλιστα, έστειλε μόνο του τον νεαρό άντρα στη Θεσσαλονίκη. Εκεί, ο Τιμόθεος μιμήθηκε τα παραδείγματα που είχε παρατηρήσει με τόση προσοχή και εποικοδόμησε τους πιστούς Χριστιανούς.​—1 Θεσσαλονικείς 3:1-3.

Ο Παύλος έγραψε αργότερα για τον Τιμόθεο: «Δεν έχω κανέναν άλλον με διάθεση σαν τη δική του, ο  οποίος θα ενδιαφερθεί γνήσια για αυτά που σας αφορούν». (Φιλιππησίους 2:20) Αυτή η φήμη δεν προέκυψε τυχαία. Ο Τιμόθεος την απέκτησε με σκληρή εργασία, ταπεινή υπηρεσία και πιστή εγκαρτέρηση κάτω από μεγάλες δυσκολίες. Τι αξιόλογο παράδειγμα για τους νεαρούς σήμερα! Ποτέ μην ξεχνάτε ότι η φήμη σας είναι σε μεγάλο βαθμό στα χέρια σας. Αν είσαι νεαρό άτομο, έχεις τη θαυμάσια ευκαιρία να κάνεις καλό όνομα για τον εαυτό σου με το να βάζεις τον Ιεχωβά Θεό πρώτο στη ζωή σου και με το να φέρεσαι στους άλλους με καλοσύνη και σεβασμό.

Επί 14 περίπου χρόνια, ο Τιμόθεος δαπανούσε πολύ χρόνο συνεργαζόμενος με τον απόστολο Παύλο, τον φίλο του. Βίωσε πολλούς από τους κινδύνους που αντιμετώπισε ο Παύλος στο έργο του αλλά και πολλές χαρές. (2 Κορινθίους 11:24-27) Κάποια στιγμή, ο Τιμόθεος μάλιστα φυλακίστηκε για την πίστη του. (Εβραίους 13:23) Ένιωθε επίσης τα ίδια βαθιά και εγκάρδια αισθήματα αγάπης και ενδιαφέροντος που είχε ο Παύλος για τους Χριστιανούς αδελφούς και αδελφές του. Έτσι λοιπόν, ο Παύλος τού έγραψε: «Θυμάμαι τα δάκρυά σου». (2 Τιμόθεο 1:4) Φαίνεται ότι ο Τιμόθεος, όπως ο Παύλος, έμαθε να “κλαίει με όσους κλαίνε”, συμπάσχοντας μαζί τους ώστε να μπορεί να τους ενθαρρύνει και να τους παρηγορεί πιο αποτελεσματικά. (Ρωμαίους 12:15) Είθε όλοι μας να μάθουμε να κάνουμε το ίδιο!

Όπως ήταν φυσικό, με τον καιρό ο Τιμόθεος έγινε εξαιρετικός Χριστιανός επίσκοπος. Ο Παύλος τού εμπιστεύτηκε την ευθύνη, όχι μόνο να επισκέπτεται εκκλησίες για να τις ενισχύει και να τις ενθαρρύνει, αλλά και να διορίζει άντρες με τα κατάλληλα προσόντα ώστε να υπηρετούν ως πρεσβύτεροι και διακονικοί υπηρέτες.​—1 Τιμόθεο 5:22.

Ο Παύλος έτρεφε ιδιαίτερη συμπάθεια για τον Τιμόθεο, και έδινε πολλές χρήσιμες συμβουλές και πατρικές νουθεσίες σε αυτόν τον νεότερο άντρα. Τον πρότρεψε να καλλιεργεί τα πνευματικά του χαρίσματα και να συνεχίζει να αναπτύσσεται, κάνοντας πρόοδο. (1 Τιμόθεο 4:15, 16) Τον παρότρυνε να μην επιτρέψει ποτέ στο νεαρό της ηλικίας του​—ίσως και σε κάποια έμφυτη διστακτικότητα—​να αποτελέσει εμπόδιο όταν θα έπρεπε να κρατήσει σταθερή στάση υπέρ του ορθού. (1 Τιμόθεο 1:3· 4:6, 7, 11, 12) Ο Παύλος τον συμβούλεψε μάλιστα πώς να αντιμετωπίζει τις συχνές αρρώστιες που τον ταλαιπωρούσαν, πιθανόν κάποια στομαχική διαταραχή που υποτροπίαζε.​—1 Τιμόθεο 5:23.

Έφτασε ο καιρός κατά τον οποίο ο Παύλος ήξερε ότι επρόκειτο να πεθάνει, προφανώς μέσω εκτέλεσης που δεν θα αργούσε πολύ. Έστειλε στον Τιμόθεο μια τελευταία θεόπνευστη επιστολή η οποία περιείχε τα παρακάτω συγκινητικά λόγια: «Κάνε το καλύτερο που μπορείς για να έρθεις σε εμένα σύντομα». (2 Τιμόθεο 4:9) Ο Παύλος αγαπούσε πολύ τον Τιμόθεο, τον αποκάλεσε μάλιστα «αγαπητό και πιστό παιδί μου όσον αφορά τον Κύριο». (1 Κορινθίους 4:17) Διόλου παράξενο που ήθελε κοντά του τον φίλο του καθώς πλησίαζε το τέλος! Ο καθένας μας είναι καλό να αναρωτηθεί: “Με αναζητούν οι άλλοι ως πηγή παρηγοριάς όταν αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα;”

Μπόρεσε ο Τιμόθεος να φτάσει έγκαιρα στον Παύλο; Δεν γνωρίζουμε. Γνωρίζουμε όμως ότι έκανε πάντα το καλύτερο που μπορούσε για να δίνει παρηγοριά και ενθάρρυνση στον Παύλο και σε πολλούς άλλους. Έζησε αντάξια της σημασίας του ονόματος Τιμόθεος: «Αυτός που Τιμάει τον Θεό». Άφησε δε ένα εξαιρετικό παράδειγμα πίστης για όλους μας, νέους και ηλικιωμένους, ώστε να το μιμούμαστε.