Στις 25 Μαΐου 2023, συμπληρώνονται 30 χρόνια από την έκδοση της απόφασης στην υπόθεση Κοκκινάκης κατά Ελλάδας. Σύμφωνα με ειδικούς σε νομικά θέματα, πρόκειται για μια από τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) που ασκούν τη μεγαλύτερη επιρροή. Ήταν η πρώτη φορά που το ΕΔΔΑ καταδίκασε μια χώρα για παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας. Από το 1993, αυτή η απόφαση έχει αποδειχτεί θεμελιώδης για τα θρησκευτικά δικαιώματα των 46 κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Καθώς ορισμένες ισχυρές κυβερνήσεις σε χώρες όπως η Ρωσία καταπατούν το δικαίωμά μας να μιλάμε για τις πεποιθήσεις μας σε άλλους, το νομικό προηγούμενο που τέθηκε με την υπόθεση Κοκκινάκης αποκτά όλο και μεγαλύτερη αξία.

Μέχρι και σήμερα, η επίσημη ιστοσελίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης αναφέρεται στην υπόθεση Κοκκινάκης όταν περιγράφει την προστασία που παρέχει η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Η υπόθεση διδάσκεται σε σχολές νομικής και παρατίθεται σε προσφυγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Η απόφαση Κοκκινάκης είναι αξιοσημείωτη καθώς επισημαίνει ότι «η μαρτυρία με λόγια και έργα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ύπαρξη θρησκευτικών πεποιθήσεων». Επίσης, επιβεβαιώνει ότι «η ελευθερία ασκήσεως θρησκείας . . . περιλαμβάνει κατ’ αρχήν το δικαίωμα να προσπαθεί κανείς να πείσει τον γείτονά του διά “της διδασκαλίας” παραδείγματος χάριν».

Ο δικαστής Ντε Μάγιερ, ένας από τους εννιά δικαστές του ΕΔΔΑ που συμμετείχαν, εξήγησε ως εξής τη γνώμη του: «Ο προσηλυτισμός, ο οποίος ορίζεται ως “ζήλος στη διάδοση της πίστης”, δεν μπορεί ως τέτοιος να είναι αξιόποινος· είναι ένας τρόπος—απόλυτα νόμιμος από τη φύση του—για “να εκδηλώνει κάποιος τη θρησκεία του”».

Αυτή η ιστορική απόφαση ήταν η έκβαση μισού αιώνα νομικών μαχών του αδελφού Μίνωα Κοκκινάκη. Οι ελληνικές αρχές τον συνέλαβαν το 1938 για παραβίαση ενός νόμου του δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά ο οποίος ποινικοποιούσε τον «προσηλυτισμό». Ο Μίνως, που ήταν τότε 30 χρονών, υπήρξε ο πρώτος από τους 19.147 Μάρτυρες του Ιεχωβά οι οποίοι συνελήφθησαν με βάση αυτόν τον νόμο από το 1938 ως το 1992. Σε όλες αυτές τις δεκαετίες, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά υπέστησαν επίσης παρενόχληση, κακομεταχείριση και σωματική βία.

Απτόητος όμως, ο Μίνως συνέχισε τη διακονία του. Ως αποτέλεσμα, συνελήφθη πάνω από 60 φορές, οδηγήθηκε σε δικαστήρια της Ελλάδας 18 φορές, πέρασε πάνω από έξι χρόνια σε φυλακές και σε νησιά ως εξόριστος και έλαβε πολλά πρόστιμα.

Τελικά, το 1993, το ΕΔΔΑ αθώωσε τον Μίνωα, τότε 84 χρονών, και αποφάνθηκε ότι η Ελλάδα είχε παραβιάσει τη θρησκευτική του ελευθερία. Το Δικαστήριο ζήτησε να αποζημιωθεί ο Μίνως για όλα αυτά τα χρόνια που υπέφερε και για τα δικαστικά έξοδα. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα έζησε στην Κρήτη και πέθανε το 1999 σε ηλικία 90 ετών.

Ο δικαστής Ντε Μάγιερ δήλωσε κατηγορηματικά ότι ο Μίνως δεν ήταν εγκληματίας, αλλά «καταδικάστηκε μόνο επειδή επέδειξε τέτοιον ζήλο, χωρίς να υπάρξει κάποια ανάρμοστη συμπεριφορά από μέρους του».

Ο Φίλιπ Μπράμλεϊ, νομικός σύμβουλος των Μαρτύρων του Ιεχωβά, τόνισε τη σπουδαιότητα αυτής της ιστορικής απόφασης στον τομέα της νομικής σήμερα: «Η απόφαση Κοκκινάκης κατοχύρωσε το δικαίωμα που έχουν όλοι να μιλούν ειρηνικά σε άλλους για την πίστη τους. Είναι η απόφαση του ΕΔΔΑ η οποία μνημονεύεται πιο συχνά από όλες και αποτελεί το ισχυρότερο έρεισμα για τη θρησκευτική ελευθερία, ακόμα και εκτός Ευρώπης».

Αποδίδουμε στον Ιεχωβά αυτή τη βαρυσήμαντη νίκη και το νομικό προηγούμενο που έχει θέσει. Τον ευχαριστούμε για τη σοφία και την κατεύθυνση που μας δίνει καθώς συνεχίζουμε την «υπεράσπιση και νομική εδραίωση των καλών νέων».—Φιλιππησίους 1:7.