Στις 6 Απριλίου 2018, το Δικαστήριο του Τέρμινι Ιμερέσε στη Σικελία αποφάνθηκε ότι ένας χειρουργός έφερε ποινική ευθύνη επειδή επέβαλε διά της βίας μετάγγιση αίματος σε μια γυναίκα που είναι Μάρτυρας του Ιεχωβά. Ο χειρουργός υποχρεώθηκε να καταβάλει ως αποζημίωση 10.000 ευρώ σε εκείνη, και άλλα 5.000 ευρώ ως αποζημίωση στον σύζυγό της που είναι και αυτός Μάρτυρας του Ιεχωβά. Η εν λόγω απόφαση σηματοδοτεί την πρώτη φορά που ιταλικό δικαστήριο κρίνει γιατρό ποινικά υπεύθυνο για παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος που έχει κάποιος να ελέγχει το τι γίνεται στο σώμα του με βάση τις πεποιθήσεις του.

Η υπόθεση περιλάμβανε μια αδελφή η οποία, αφού έκανε εγχείριση χολής τον Δεκέμβριο του 2010, άρχισε να έχει επιπλοκές. Παρότι αρνούνταν επανειλημμένα να δεχτεί παράγωγα του αίματος, την ακινητοποίησαν και της έκαναν με τη βία μετάγγιση ερυθρών αιμοσφαιρίων. Ο χειρουργός της ισχυρίστηκε ψευδώς ότι είχε εξουσιοδότηση από δικαστή.

Ως εκ τούτου, εκείνη και ο σύζυγός της κατέθεσαν μήνυση στην Εισαγγελία. Το δικαστήριο αποφάσισε ότι «στην περίπτωση ενός Μάρτυρα του Ιεχωβά, ο οποίος είναι ενήλικος και απόλυτα ικανός, . . . ο γιατρός δεν πρέπει να παράσχει αυτή τη θεραπεία» αν κάτι τέτοιο παραβιάζει τη βούληση του ασθενούς.

Το δικαστήριο δήλωσε επίσης ότι το Σύνταγμα της Ιταλίας απαγορεύει στους γιατρούς να παρέχουν θεραπείες χωρίς συγκατάθεση ακόμη και αν ο γιατρός ισχυρίζεται ότι η θεραπεία είναι απαραίτητη. Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου, «η δικαιολογία της επείγουσας κατάστασης . . . δεν έχει ισχύ στην περίπτωση που υπάρχει ξεκάθαρα δηλωμένη, ελεύθερη και βάσιμη διαφωνία».

Ο Ντανιέλε Ροντρίγκεζ, καθηγητής Ιατρικού Δικαίου και Βιοηθικής στο Πανεπιστήμιο της Πάδουα καθώς και εμπειρογνώμων, παρατήρησε στην ιατρική έκθεση που συνέταξε για τη δίκη ότι «το δικαίωμα κάποιου να αρνείται μια συγκεκριμένη ιατρική θεραπεία προστατεύεται από διατάξεις συνταγματικής ισχύος και διατυπώνεται ρητά στο [άρθρο] 32 του [ιταλικού] Συντάγματος το οποίο δηλώνει πως “κανένας δεν μπορεί να αναγκαστεί να υποβληθεί σε συγκεκριμένη ιατρική θεραπεία εκτός αν το προβλέπει κάποια νομοθετική διάταξη”». Σχολιάζοντας την απόφαση του δικαστηρίου, ο Ιταλός νομικός και ειδικός σε θέματα ιατρικού δικαίου Λούκα Μπέντσι έγραψε στην ηλεκτρονική έκδοση Quotidiano Sanità (Κάθε Μέρα Υγιείς): «Δεν υπάρχει κάποιος νόμος που να επιβάλλει μετάγγιση αίματος σε ασθενείς οι οποίοι διαφωνούν με αυτήν. Το δικαίωμα άρνησης κάποιας θεραπείας υπερισχύει από κάθε άποψη».

Ο Μαρτσέλο Ρίφιτσι, δικηγόρος της νομικής ομάδας των Μαρτύρων του Ιεχωβά, δηλώνει: «Χαιρόμαστε που βλέπουμε ότι αυτή η απόφαση εναρμονίζεται με θεσμοθετημένους ευρωπαϊκούς κανόνες, όπως αυτοί που έχουν κωδικοποιηθεί από αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, οι οποίοι προασπίζουν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης για όλους τους ασθενείς. Είναι ενδιαφέρον ότι το 2017 η ιταλική Βουλή ψήφισε τον νόμο 219/2017, γνωστό ως τον “Νόμο για τις Διαθήκες Ζωής”, ο οποίος δίνει έμφαση στις αρχές στις οποίες στηρίζεται και αυτή η απόφαση».

Ο Λούτσιο Μαρσέλα, και αυτός δικηγόρος της νομικής ομάδας, σχολιάζει: «Η απόφαση θέτει νομικό προηγούμενο που αποτελεί εγγύηση για όλους τους γιατρούς οι οποίοι αγωνίζονται ευσυνείδητα και θαρραλέα να θεραπεύσουν τους ασθενείς τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο σεβόμενοι παράλληλα το δικαίωμα επιλογής τους».