Ο 20χρονος Αρτούρ Αβανεσιάν εκτίει ποινή φυλάκισης 30 μηνών στο σωφρονιστικό κατάστημα του Σουσί στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, παρότι ήταν πρόθυμος να προσφέρει εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία. Τα δικαστήρια όλων των βαθμίδων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ τού στέρησαν το θεμελιώδες δικαίωμα στην άρνηση στράτευσης για λόγους συνείδησης.

Ο κ. Αβανεσιάν, ο οποίος είναι Μάρτυρας του Ιεχωβά, εξηγεί τις βαθιές ηθικές πεποιθήσεις του: «Η συνείδησή μου δεν μου επιτρέπει να υπηρετήσω στον στρατό. Αγαπώ τον πλησίον μου και δεν θέλω να πάρω όπλο, ούτε καν να μάθω πώς να κάνω κακό σε οποιονδήποτε». Επιπλέον, δηλώνει: «Δεν προσπαθώ να αποποιηθώ τις ευθύνες μου ως πολίτης. Επιδίωξα να προσφέρω εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία αντί της στρατιωτικής θητείας, αλλά δεν μου επιτράπηκε».

Στις 29 Ιανουαρίου 2014, ο κ. Αβανεσιάν κλήθηκε να παρουσιαστεί στο Επιτροπάτο Στρατού της Πόλης του Ασκεράν, στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Την επομένη, κατέθεσε αίτηση με την οποία εξηγούσε την άρνησή του να υπηρετήσει στον στρατό για λόγους συνείδησης και εξέφραζε την πρόθεσή του να προσφέρει εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία. Επίσης, ζήτησε τη βοήθεια ενός δικηγόρου, επειδή γνώριζε ότι το Ναγκόρνο-Καραμπάχ δεν παρέχει τη δυνατότητα εναλλακτικής κοινωνικής υπηρεσίας.

Εφόσον ο κ. Αβανεσιάν διαθέτει αρμενικό διαβατήριο, ο δικηγόρος του συναντήθηκε με αξιωματούχους στην Αρμενία αλλά και στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, και φαινόταν ότι θα επιτρεπόταν στον κ. Αβανεσιάν να εκτελέσει την εναλλακτική του υπηρεσία στην Αρμενία. Για να επιτευχθεί αυτό, ο κ. Αβανεσιάν μετακόμισε στην Αρμενία. Στις 13 Φεβρουαρίου 2014, κατέθεσε την αίτησή του για εναλλακτική υπηρεσία στο Επιτροπάτο Στρατού της Πόλης Μασίς της Δημοκρατίας της Αρμενίας.

Η επιτροπή εναλλακτικής υπηρεσίας της Αρμενίας δεν κάλεσε ποτέ τον κ. Αβανεσιάν να παρουσιαστεί. Στις 14 Ιουλίου 2014, όμως, κλήθηκε από την αστυνομία του Γερεβάν στο κεντρικό αστυνομικό τμήμα, όπου τον περίμεναν αστυνομικοί από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Τον συνέλαβαν αμέσως και τον μετέφεραν, χωρίς τη συναίνεσή του, από το Γερεβάν στο Ασκεράν του Ναγκόρνο-Καραμπάχ—ουσιαστικά επρόκειτο για έκδοση χωρίς δίκη, δικαστική εντολή ή κάποια άλλη επίσημη διαδικασία.

Ο κ. Αβανεσιάν, ο οποίος ήταν τότε μόλις 18 χρονών, πέρασε την πρώτη του νύχτα στη φυλακή στις 14 Ιουλίου 2014. Την επόμενη μέρα, ενόσω του απαγγέλλονταν οι κατηγορίες, έμαθε ότι το Πρωτοδικείο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ είχε εκδώσει παλιότερα ένταλμα για τη σύλληψή του και είχε δώσει εντολή να προφυλακιστεί. Το δικαστήριο επικύρωσε την προηγούμενη απόφασή του και έστειλε τον κ. Αβανεσιάν στο σωφρονιστικό κατάστημα του Σουσί. Όλες οι προσφυγές κατά της προφυλάκισής του απορρίφθηκαν.

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2014, ο Δικαστής Σπαρτάκ Γκριγκοριάν του Πρωτοδικείου του Ναγκόρνο-Καραμπάχ καταδίκασε τον κ. Αβανεσιάν σε φυλάκιση 30 μηνών με την κατηγορία ότι απέφυγε τη στράτευση. * Ο κ. Αβανεσιάν εφεσίβαλε την απόφαση, αλλά τόσο το Εφετείο όσο και το Ανώτατο Δικαστήριο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ επικύρωσαν την καταδίκη του. Πρόκειται να παραμείνει στη φυλακή μέχρι τον Ιανουάριο του 2017.

Ένας από τους δικηγόρους του, ο Σέιν Μπρέιντι, δηλώνει: «Ο κ. Αβανεσιάν τέθηκε υπό κράτηση, συνελήφθη, διώχθηκε και καταδικάστηκε εξαιτίας των ισχυρών θρησκευτικών του πεποιθήσεων. Παρότι φυλακίστηκε άδικα, παραμένει αποφασισμένος να ακολουθεί τις επιταγές της συνείδησής του». Ο κ. Μπρέιντι αναφέρει ότι οι αξιωματούχοι της φυλακής επιτρέπουν πλέον στον κ. Αβανεσιάν να έχει την Αγία Γραφή του και Γραφικά βοηθήματα, καθώς και να δέχεται επισκέψεις από μέλη της οικογένειάς του. Αφού εξάντλησε όλα τα εγχώρια ένδικα μέσα, ο κ. Αβανεσιάν κατέθεσε προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ). Αναμένει μια θετική έκβαση (αν και η απόφαση είναι πιθανό να εκδοθεί μήνες μετά την αποφυλάκισή του) εφόσον το ΕΔΔΑ έχει υποστηρίξει επανειλημμένα το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης. Στην υπόθεση Μπαγιατιάν κατά Αρμενίας, το Τμήμα Ευρείας Σύνθεσης του ΕΔΔΑ αποφάνθηκε ότι η αντίρρηση συνείδησης στη στράτευση προστατεύεται υπό το δικαίωμα στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας. Μετέπειτα αποφάσεις του ΕΔΔΑ έχουν εδραιώσει αυτή τη θέση. *

Χάρη στις αποφάσεις του ΕΔΔΑ, ο σεβασμός προς το θεμελιώδες δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης ολοένα και αυξάνεται—ακόμη και σε περιόδους αστάθειας και πολέμου. Τον Ιούνιο του 2015 για παράδειγμα, ένα ανώτερο δικαστήριο στην Ουκρανία επιβεβαίωσε το δικαίωμα που έχουν οι αντιρρησίες συνείδησης να προσφέρουν εναλλακτική υπηρεσία σε καιρό επιστράτευσης.

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και σε όλο τον κόσμο ελπίζουν ότι το Ναγκόρνο-Καραμπάχ θα αναγνωρίσει την αντίρρηση συνείδησης ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Θα δώσει η κυβέρνηση την ευκαιρία σε ειρηνικούς νεαρούς αντιρρησίες συνείδησης να προσφέρουν εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία, αντί να τους φυλακίζει; Αν το Ναγκόρνο-Καραμπάχ αναγνωρίσει το θεμελιώδες δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης, θα συμμορφωθεί με τα αποδεκτά ευρωπαϊκά πρότυπα και θα δείξει τον δέοντα σεβασμό προς τις ειλικρινείς πεποιθήσεις νεαρών όπως ο Αρτούρ Αβανεσιάν.