ΣΕΟΥΛ, Νότια Κορέα—Τον Ιανουάριο του 2017, ο Λι Γκιο-γουόν, που ήταν τότε 21 χρονών, στάθηκε γεμάτος ελπίδες μπροστά σε έναν Νοτιοκορεάτη δικαστή έχοντας επιλέξει πολύ καλά όσα θα έλεγε. Στόχος του κ. Λι ήταν να πείσει τον δικαστή ότι η ειλικρινής του άρνηση να προσφέρει στρατιωτική υπηρεσία δεν ήταν εγκληματική πράξη αλλά απόφαση που είχε πάρει με βάση τη συνείδησή του λόγω της σταθερής του στάσης κατά της βίας.

Ο κ. Λι, που ανήκει στη Χριστιανική κοινότητα των Μαρτύρων του Ιεχωβά, δεν είχε πολλούς λόγους να είναι αισιόδοξος. Την ώρα που εκείνος πήγαινε να δικαστεί, 392 Μάρτυρες αντιρρησίες συνείδησης βρίσκονταν στη φυλακή εκτίοντας ποινές που έφταναν συνολικά τα 588 χρόνια. Από το 1950, πάνω από 19.340 ομόπιστοι του κ. Λι έχουν καταδικαστεί συνολικά σε φυλάκιση περίπου 36.800 ετών επειδή ο νόμος της Κορέας δεν θεωρούσε ότι η στάση τους αποτελούσε βάσιμο λόγο για να αρνούνται τη στρατιωτική θητεία.

Ωστόσο, από το 2004, κάποιοι δικαστές που προβληματίζονταν με την τακτική να φυλακίζονται συστηματικά οι αντιρρησίες έκριναν 90 από αυτούς αθώους. Σε μια περίπτωση, ο ανώτερος δικαστής Τσόι Γιονγκ-ντου του Εφετείου της Μπουσάν έκρινε ότι η προσωπική τους απόφαση να απέχουν από τη στρατιωτική υπηρεσία «βασίζεται σε ισχυρή και ειλικρινή “συνείδηση” που διαμορφώθηκε από τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις».

Τον Ιούνιο του 2018, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Νότιας Κορέας αποφάνθηκε τελικά ότι ο Νόμος Περί Στρατιωτικής Υπηρεσίας πρέπει να αναθεωρηθεί ώστε να δίνει επιλογές εναλλακτικής υπηρεσίας στους αντιρρησίες συνείδησης. a Αυτή η ιστορική απόφαση όμως εκδόθηκε πολύ αργά για τον κ. Λι. Ο ίδιος εξηγεί: «Αφού εξάντλησα κάθε νομικό μέσο για να προσβάλω την απόφαση της υπόθεσής μου, τώρα βρίσκομαι φυλακισμένος στο Κέντρο Κράτησης της Πόλης Τάγκου». Εκτίει 18μηνη ποινή φυλάκισης.

Η περίπτωση του κ. Λι δεν είναι πρωτοφανής—η ιστορία των Κορεατών Μαρτύρων που είναι αντιρρησίες ξεκίνησε την εποχή της ιαπωνικής κυριαρχίας. Όταν δύο νεαροί Μάρτυρες στην Ιαπωνία πήγαν στη φυλακή το 1939 επειδή αρνήθηκαν να καταταχθούν στον στρατό, οι αποικιακές αρχές συνέλαβαν και άλλους Μάρτυρες στην Ιαπωνία, στην Ταϊβάν και στην Κορέα (τότε γνωστή ως Τσοσούν). Οι 38 Μάρτυρες που φυλακίστηκαν στην Κορέα αρνήθηκαν να λατρέψουν τον Ιάπωνα αυτοκράτορα και να υποστηρίξουν την πολεμική προσπάθεια. Πέντε από τους φυλακισμένους Μάρτυρες πέθαναν κάτω από βάναυσες συνθήκες, ενώ οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους αφέθηκαν ελεύθεροι μετά την ήττα της Ιαπωνίας το 1945.

Οι Μάρτυρες αρνούνται τη στράτευση για λόγους συνείδησης πάνω από έναν αιώνα τώρα. Βασιζόμενοι σε περικοπές της Αγίας Γραφής και στο πρότυπο της πρώτης Χριστιανοσύνης, οι Μάρτυρες πιστεύουν ότι οι Χριστιανοί πρέπει να απέχουν από τον πόλεμο επειδή δεν έχουν δικαίωμα να αφαιρέσουν ανθρώπινη ζωή. Επιπλέον, οι Μάρτυρες παραμένουν πολιτικά ουδέτεροι εφόσον θεωρούν ότι είναι υπήκοοι της Βασιλείας, δηλαδή της κυβέρνησης, του Θεού.

Οι Μάρτυρες αντιμετώπισαν για πρώτη φορά σοβαρό πρόβλημα για την ηθική της μη βίας που τους χαρακτηρίζει στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (τότε ήταν γνωστοί ως Διεθνείς Σπουδαστές της Γραφής). Στη Βρετανία, περίπου 400 Μάρτυρες αρνήθηκαν να καταταχθούν όταν έγινε γενική επιστράτευση. Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Μάρτυρες αντιρρησίες στις Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούσαν τη μεγαλύτερη ομάδα φυλακισμένων αντιρρησιών συνείδησης, περίπου 4.400 συνολικά.

Η πιο τραγική απόδειξη της σταθερής πεποίθησης των Μαρτύρων είναι πιθανώς το πολύ καλά τεκμηριωμένο ιστορικό κακομεταχείρισης που αντιμετώπισαν υπό το ολοκληρωτικό καθεστώς των Ναζί. Υπολογίζεται ότι οι Ναζί εκτέλεσαν 400 Μάρτυρες, τους περισσότερους από αυτούς επειδή είχαν αρνηθεί τη στράτευση για λόγους συνείδησης. Πάνω από 1.000 άλλοι Μάρτυρες πέθαναν από τα βασανιστήρια και τις απάνθρωπες συνθήκες που αντιμετώπισαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και στις φυλακές επειδή έμεναν ακλόνητοι στην πίστη τους. Σύμφωνα με τον ιστορικό Ρόμπερτ Γκέρβαρτ, αυτοί ήταν «η μόνη ομάδα στο Τρίτο Ράιχ που διώχθηκε λόγω των θρησκευτικών της πιστεύω και μόνο».

Η ιδιαιτερότητα όμως με τους Κορεάτες Μάρτυρες είναι ότι έχουν υπομείνει την πιο μακροχρόνια απαγόρευση της στάσης που διακρατούν λόγω της συνείδησής τους. Ο Λι Γκιο-γουόν, που έχασε τον πατέρα του σε δυστύχημα όταν ήταν οχτώ χρονών, διδάχτηκε από τη μητέρα του τη Γραφή καθώς και το πόσο σημαντικό είναι να ακολουθεί τη συνείδησή του. «Όταν κατάλαβα τον σκοπό για τον οποίο δημιουργηθήκαμε», λέει ο κ. Λι, «δεν γινόταν να μην αγαπήσω τον Θεό μου, τον Ιεχωβά. Από εκείνη τη στιγμή, ξεκαθάρισα μέσα μου ποια θα είναι η προτεραιότητά μου στη ζωή».

Επειδή είχε καταλάβει ότι πιθανότατα θα κατέληγε στη φυλακή, ο κ. Λι επέλεξε μια σταδιοδρομία στη διαμόρφωση εσωτερικών χώρων. Σχεδίαζε να είναι αυτοαπασχολούμενος αφού θα εξέτιε την ποινή του, γνωρίζοντας ότι θα ήταν δύσκολο να βρει δουλειά έχοντας στιγματισμένο ποινικό μητρώο.

Ο κ. Λι θυμάται τι συνέβη τη μέρα που παρουσιάστηκε στο δικαστήριο: «Ήθελα πάρα πολύ να αποδείξω ότι δεν ήμουν ένοχος, εφόσον είχα πάρει αυτή την ειλικρινή απόφαση λόγω της πίστης και της συνείδησής μου». Σκεφτόταν τους πρώτους Χριστιανούς μαθητές Στέφανο και Παύλο, οι οποίοι είχαν υπερασπιστεί με ευγλωττία την πίστη τους όταν δικάστηκαν. «Νομίζω ότι μίλησα δύο φορές καλύτερα από ό,τι όταν έκανα πρόβες», δήλωσε ο κ. Λι.

Στις 30 Αυγούστου 2018, το Ανώτατο Δικαστήριο της Νότιας Κορέας θα εξετάσει σε δημόσια συνεδρίαση την οδηγία που έδωσε το Συνταγματικό Δικαστήριο να υπάρξει κάποια πρόβλεψη για τους αντιρρησίες συνείδησης. Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τις 900 υποθέσεις που εκκρεμούν αυτή τη στιγμή σε διάφορα δικαστήρια. Επιπλέον, 117 Μάρτυρες αντιρρησίες που παραμένουν στη φυλακή, μεταξύ αυτών και ο κ. Λι, περιμένουν την εξέλιξη του αιτήματος για ειδική χάρη που έχουν υποβάλει στον πρόεδρο της Νότιας Κορέας. Παρότι ο κ. Λι πιθανώς θα βρίσκεται ακόμη στο Κέντρο Κράτησης της Πόλης Τάγκου στις 30 Αυγούστου, θα παρακολουθήσει τη συνεδρίαση με μεγάλο ενδιαφέρον.

Παρά την καταδίκη του από το δικαστήριο και την απόρριψη της έφεσής του, ο κ. Λι παραμένει αισιόδοξος για την προοπτική που έχουν οι ομόπιστοί του: «Ελπίζω ότι θα είμαι από τους τελευταίους που βιώνουν την εμπειρία της φυλάκισης, φυλάκισης που μου επιβλήθηκε επειδή αγαπώ τους άλλους και, το πιο σημαντικό, αγαπώ τον Θεό και τις αρχές του».

Πληροφορίες για τα ΜΜΕ:

Διεθνές Γραφείο Ενημέρωσης: Paul S. Gillies, +1-845-524-3000

Νότια Κορέα: Hong Dae-il, +82-31-690-0055