Στις 8 Σεπτεμβρίου 2016, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ουκρανίας υποστήριξε το δικαίωμα του συνέρχεσθαι ειρηνικά χωρίς παρεμπόδιση από τις κυβερνητικές αρχές. Το Δικαστήριο ακύρωσε τμήμα του Νόμου της Ουκρανίας για την Ελευθερία Συνείδησης και για τις Θρησκευτικές Οργανώσεις (Θρησκευτικός Νόμος) του 1991, ο οποίος απαιτεί από τις θρησκευτικές οργανώσεις να παίρνουν «άδεια» από το Κράτος για να διεξάγουν θρησκευτικές συνάξεις σε ενοικιαζόμενους χώρους. Το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι αυτός ο περιορισμός παραβιάζει τις συνταγματικές εγγυήσεις της χώρας όσον αφορά την ελευθερία του συνέρχεσθαι ειρηνικά. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στην Ουκρανία χαιρέτισαν αυτή την απόφαση, καθώς είχαν αντιμετωπίσει δυσκολίες στην ενοικίαση κτιρίων για θρησκευτικές συγκεντρώσεις.

Από τότε που θεσπίστηκε ο Θρησκευτικός Νόμος, προκατειλημμένοι αξιωματούχοι έχουν επικαλεστεί τον νόμο αυθαίρετα για να δικαιολογήσουν την ακύρωση συμβολαίων ενοικίασης που έχουν συνάψει οι Μάρτυρες προκειμένου να χρησιμοποιήσουν κτίρια για θρησκευτικές συγκεντρώσεις. Ένα τέτοιο περιστατικό συνέβη το καλοκαίρι του 2012 όταν χιλιάδες Μάρτυρες του Ιεχωβά στη βορειοανατολική Ουκρανία περίμεναν με ανυπομονησία μια τριήμερη θρησκευτική συνέλευση στην πόλη Σούμι. Είχε υπογραφεί το συμβόλαιο ενοικίασης για το δημοτικό στάδιο και οι ετοιμασίες για το γεγονός είχαν προχωρήσει πολύ. Όπως απαιτείται από το σύνταγμα, οι Μάρτυρες ειδοποίησαν τις αρχές για τη συνέλευση που προγραμμάτιζαν. Κατόπιν, και ενώ έμενε μόνο ένας μήνας μέχρι να αρχίσει το πρόγραμμα, το Δημοτικό Συμβούλιο του Σούμι αποφάσισε, βασιζόμενο στον Θρησκευτικό Νόμο, ότι δεν ήταν αρκετή μια απλή ειδοποίηση. Σύμφωνα με το συμβούλιο, η χρήση του σταδίου από τους Μάρτυρες απαιτούσε άδεια, την οποία το συμβούλιο δεν χορήγησε.

Την τελευταία στιγμή, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά αναγκάστηκαν να διευθετήσουν να διεξαγάγουν τη συνέλευσή τους στο Χάρκοβο, μια πόλη περίπου 200 χιλιόμετρα από το Σούμι. Η αλλαγή τοποθεσίας ανάγκασε πάνω από 3.500 Μάρτυρες να αλλάξουν γρήγορα τα σχέδιά τους. Πολλοί δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν στο Χάρκοβο για να παρακολουθήσουν αυτό το σημαντικό γεγονός επειδή ήταν ηλικιωμένοι ή άρρωστοι. Άλλοι δεν μπορούσαν επειδή δεν κατάφεραν να πάρουν άδεια από την εργασία τους ή επειδή δεν είχαν χρήματα για το ταξίδι μέχρι το Χάρκοβο. Τον επόμενο χρόνο, το Δημοτικό Συμβούλιο του Σούμι στηρίχτηκε και πάλι στον Θρησκευτικό Νόμο για να μην επιτρέψει στους Μάρτυρες να διεξαγάγουν τη συνέλευση στο στάδιο.

Ο Ιλιά Κόμπελ, από το γραφείο τμήματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά στο Λβιβ, εξήγησε: «Οι ακυρώσεις των συνελεύσεων στο Σούμι δεν ήταν μεμονωμένα περιστατικά. Σε αρκετές άλλες περιπτώσεις, είχαμε δυσκολίες στην ενοικίαση κτιρίων για τις θρησκευτικές μας συγκεντρώσεις». Λόγου χάρη, τον Μάρτιο του 2012, οι αρχές στην πόλη Βίνιτσα δεν επέτρεψαν στους Μάρτυρες να διεξαγάγουν μια θρησκευτική σύναξη σε κάποια νοικιασμένη αίθουσα, αναγκάζοντάς τους τελευταία στιγμή να κάνουν άλλες διευθετήσεις. Λίγους μήνες αργότερα, οι αρχές δεν έδωσαν άδεια στην εκκλησία του Μοχίλιβ-Ποντίλσκι να διεξαγάγει τις εβδομαδιαίες θρησκευτικές συγκεντρώσεις της σε κάποιο νοικιασμένο κτίριο, παρότι τα άτομα αυτής της εκκλησίας συναθροίζονταν εκεί τρία χρόνια. Εφόσον δεν βρήκαν άλλο κατάλληλο κτίριο, αναγκάστηκαν να συνωστίζονται για τις συναθροίσεις τους σε ιδιωτικά σπίτια.

Πιο πρόσφατα, τον Φεβρουάριο του 2015, η Περιφερειακή Διεύθυνση της Βίνιτσα επέμενε ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά παραβίασαν τον νόμο αρκετές φορές. Η διεύθυνση υποστήριζε ότι οι Μάρτυρες είχαν παραβιάσει τον νόμο επειδή δεν είχαν πάρει άδεια για να διεξαγάγουν τις θρησκευτικές τους συνάξεις σε κτίρια εκτός των οίκων λατρείας τους. Και μόνο η ειδοποίηση δεν ήταν αρκετή.

Τα πρόσφατα χρόνια, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά μπορούν γενικά να συγκεντρώνονται ελεύθερα στους οίκους λατρείας τους χωρίς παρεμπόδιση από τις κυβερνητικές αρχές. Ωστόσο, για ειδικές συνάξεις ή περιφερειακές συνελεύσεις, είναι συνήθως απαραίτητο να νοικιάσουν κάποιο κτίριο με μεγαλύτερη χωρητικότητα. Το Σύνταγμα της Ουκρανίας επιτρέπει σε μια θρησκευτική οργάνωση να συνέρχεται ειρηνικά σε κάποιον ενοικιαζόμενο χώρο, αν έχει ειδοποιήσει εκ των προτέρων τις κυβερνητικές αρχές. Ο κ. Κόμπελ δήλωσε: «Η ρίζα των προβλημάτων που αντιμετωπίσαμε ήταν ο περιοριστικός χαρακτήρας του Θρησκευτικού Νόμου. Σε αντίθεση, το σύνταγμα δεν απαιτεί να ζητηθεί άδεια από τις αρχές. Σε μια προσπάθεια να διευθετηθεί το ζήτημα, αναφέραμε το πρόβλημα στην Επίτροπο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ουκρανικού Κοινοβουλίου, γνωστή και ως Συνήγορος του Πολίτη».

Ο ρόλος της Συνηγόρου του Πολίτη είναι να διασφαλίζει ότι όλοι οι Ουκρανοί πολίτες απολαμβάνουν τα δικαιώματα που εγγυάται το σύνταγμα και οι νόμοι της χώρας. Αφού εξέτασε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, συμφώνησε ότι υπήρχε σύγκρουση του Θρησκευτικού Νόμου με το σύνταγμα. Το σύνταγμα εγγυάται το δικαίωμα του συνέρχεσθαι αν οι κυβερνητικές αρχές απλώς ειδοποιηθούν εκ των προτέρων ότι πρόκειται να διεξαχθεί μια δημόσια θρησκευτική συγκέντρωση σε κάποιον ενοικιαζόμενο χώρο. Εντούτοις, ο Θρησκευτικός Νόμος απαγορεύει τις δημόσιες θρησκευτικές συγκεντρώσεις σε ενοικιαζόμενο χώρο, εκτός αν η θρησκευτική ομάδα πάρει άδεια από τις κυβερνητικές αρχές τουλάχιστον δέκα μέρες πριν από το γεγονός.

Στις 26 Οκτωβρίου 2015, το γραφείο του Συνηγόρου του Πολίτη κατέθεσε αίτημα στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Ουκρανίας, χαρακτηρίζοντας αντισυνταγματικό το αμφιλεγόμενο τμήμα του Θρησκευτικού Νόμου. Αναλύοντας αυτό το δικαίωμα, δήλωσε: «Τα Κράτη δεν πρέπει να θεσπίζουν αυθαίρετα μέτρα που είναι ικανά να παρεμποδίσουν το δικαίωμα της ελευθερίας του συνέρχεσθαι». Υποστηρίζοντας τη θέση του Συνηγόρου του Πολίτη, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στην Ουκρανία υπέβαλαν στο Συνταγματικό Δικαστήριο υπόμνημα το οποίο εξηγούσε τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν στην ενοικίαση χώρων για τις θρησκευτικές τους συνάξεις.

Στην απόφασή του με ημερομηνία 8 Σεπτεμβρίου 2016, το Συνταγματικό Δικαστήριο επιβεβαίωσε ότι κανένας νόμος δεν μπορεί να έρχεται σε αντίθεση με το συνταγματικό δικαίωμα του συνέρχεσθαι ειρηνικά εφόσον έχουν ειδοποιηθεί οι κυβερνητικές αρχές. Επίσης, επεκτάθηκε και πέρα από τους εθνικούς νόμους λαβαίνοντας υπόψη το Άρθρο 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, το οποίο εγγυάται το δικαίωμα στην ελευθερία θρησκείας, καθώς και το Άρθρο 11, το οποίο εγγυάται το δικαίωμα στην ελευθερία τού συνέρχεσθαι χωρίς αδικαιολόγητη παρεμπόδιση από το Κράτος. Το Δικαστήριο χαρακτήρισε αντισυνταγματικό το Τμήμα 5 του Άρθρου 21 του Θρησκευτικού Νόμου του 1991, το οποίο απαιτεί από μια θρησκευτική ομάδα να πάρει άδεια από τις κυβερνητικές αρχές προτού διεξαγάγει μια δημόσια θρησκευτική συγκέντρωση σε ενοικιαζόμενο χώρο.

Η διεξαγωγή θρησκευτικών συγκεντρώσεων σε ενοικιαζόμενο κτίριο δεν εξαρτάται πλέον από τη βούληση των κυβερνητικών αρχών που ίσως επιλέξουν να μη δώσουν άδεια. Όπως εγγυάται το σύνταγμα, αν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά ειδοποιήσουν εκ των προτέρων τις αρχές ότι σχεδιάζουν να νοικιάσουν κάποιο κτίριο για θρησκευτική σύναξη, το αίτημά τους δεν μπορεί να απορριφθεί.

Ο κ. Κόμπελ, εκπροσωπώντας τους 140.000 και πλέον Μάρτυρες του Ιεχωβά στην Ουκρανία, είπε: «Η πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου ενίσχυσε το δικαίωμα του συνέρχεσθαι ειρηνικά. Είμαστε ευγνώμονες που δεν θα αντιμετωπίζουμε πλέον εμπόδια από τις κυβερνητικές αρχές όταν νοικιάζουμε κτίρια για θρησκευτικές συνάξεις».