ساختار و پیچیدگی مخاط چسبناک و لزج بی‌فک ماهی یا مارماهی دهان‌گرد دانشمندان را به حیرت واداشته است.‏ اما اهمیت این موضوع در چیست؟‏ مخاط این جانداران به عنوان یکی از «نرم‌ترین و انعطاف‌پذیرترین مواد طبیعی شناخته‌شده است.‏»‏

 نکاتی برای تعمّق:‏ بی‌فک ماهی یک نوع مارماهی است که در اعماق اقیانوس‌ها زندگی می‌کند.‏ هنگامی که ماهی‌ای دیگر بخواهد بی‌فک ماهی را شکار کند،‏ این جانور برای دفاع از خود ماده‌ای لزج و چسبناک تولید می‌کند.‏ این ماده شامل پروتئین‌هایی است که مخاط و هزاران رشتهٔ طولانی دیگر را تولید می‌کند.‏ این پروتئین‌ها با آب‌های اطراف این جاندار ترکیب شده و به ماده‌ای لزج،‏ چسبناک و غلیظ تبدیل می‌شود.‏ این مادهٔ لزج در آبشش شکارچیان فرو رفته و برای آن‌ها حالت خفگی به وجود می‌آورد.‏ در نتیجه شکارچیان،‏ بی‌فک ماهی را از دهان خود بیرون می‌اندازند و فرار می‌کنند.‏

 مادهٔ لزج و چسبناک یا هیدروژلی که این جاندار تولید می‌کند،‏ ساختار بسیار عجیبی دارد.‏ قطر هر یک از رشته‌های پروتئینی آن یک صدم قطر موی انسان است و ده برابر قدرت نایلون را داراست.‏ وقتی که این ماده در آب دریا آزاد می‌شود،‏ مخلوط مخاط و رشته‌های پروتئینی آن،‏ چیزی شبیه یک آبکش ظریف سه‌بعدی را تشکیل می‌دهد.‏ این ساختار سه‌بعدی قادر است آبی را که ۲۶٬۰۰۰ برابر وزنش است،‏ در خود جای دهد.‏ می‌توان گفت که این مادهٔ لزج تماماً از آب تشکیل شده است!‏

 دانشمندان در صددند که این مادهٔ هیدروژلی را به طور مصنوعی تولید کنند،‏ اما تا کنون موفق نشده‌اند.‏ یکی از محققان می‌گوید:‏ «این ساختار طبیعی بسیار پیچیده‌تر از آن است که فکر می‌کردیم.‏» دانشمندان همچنان تلاش می‌کنند تا با استفاده از باکتری،‏ از رشته‌های پروتئینی مخاط چسبناک بی‌فک ماهی شبیه‌سازی کنند.‏ آنان به دنبال تولید ماده‌ای سبک،‏ محکم،‏ انعطاف‌پذیر و در عین حال،‏ طبیعی و قابل تجزیه هستند.‏ این رشته‌های پروتئینی مصنوعی،‏ می‌توانند برای تولید مواد مقاوم‌تر در صنایع نساجی و پزشکی مورد استفاده قرار گیرد.‏ می‌توان گفت که اگر دانشمندان موفق به تولید این مواد مصنوعی شوند،‏ این مواد کاربرد بسیار زیادی در صنایع مختلف خواهد داشت.‏

 نظر شما چیست؟‏ آیا ساختار پیچیدهٔ موجود در مخاط بی‌فک ماهی در اثر تکامل به وجود آمده یا یک طراح پشت این شگفتی طبیعت بوده است؟‏