راه موفقیت در زندگی مشترک
«هر یک از شما باید به زن خود همچون خویشتن محبت کند و زن نیز باید عمیقاً به شوهر خود احترام بگذارد.»—افس ۵:۳۳.
۱. با این که ازدواج معمولاً با شادی و خوشی آغاز میشود، باید انتظار چه چیز را داشت؟ (تصویر ابتدای مقاله ملاحظه شود.)
شادی عروس و داماد که زیبا و با وقار در روز ازدواجشان در کنار هم ایستادهاند، وصفناپذیر است. طی دوران آشنایی محبت آنان به یکدیگر چنان افزوده شده است که بر آن شدهاند با یکدیگر تعهد ازدواج و وفاداری ببندند. زمانی که زن و مرد به هم میپیوندند و خانواده تشکیل میدهند، بیشک لازم است که تغییراتی در خود ایجاد کنند. کلام خدا نیز حکمت لازم را به آنان میدهد. چرا که این خواست یَهُوَه خدا، بانی ازدواج است که هر یک از آنان در زندگی مشترکشان شاد و موفق باشند. (امث ۱۸:۲۲) با این همه، در کتاب مقدّس در خصوص زندگی مشترک میان انسانهای ناکامل بهروشنی آمده است که «در زندگی سختی خواهند کشید.» (۱قر ۷:۲۸) اما چگونه میتوان این مشکلات و سختیها را به حداقل رساند؟ و چگونه زوج مسیحی میتوانند زندگی مشترک موفقی داشته باشند؟
۲. انواع محبت که باید میان زوجها وجود داشته باشد، کدامند؟
۲ کتاب مقدّس به اهمیت محبت تأکید کرده است. دلبستگی و علاقه، (به یونانی فیلِئو) لازمهٔ زندگی مشترک است. عشق به همسر (به یونانی اِرُس) مایهٔ شادمانی است و محبت به خانواده (به یونانی ستُرگِه) برای زمانی که فرزندان به کانون خانواده افس ۵:۳۳.
میپیوندند، ضروری است. با این همه محبتی که موفقیت را در زندگی مشترک تضمین میکند، محبت اصولی یا همان آگاپه است. در خصوص این محبت پولُس رسول نوشت: «هر یک از شما باید به زن خود همچون خویشتن محبت کند و زن نیز باید عمیقاً به شوهر خود احترام بگذارد.»—نقش مرد و زن در زندگی مشترک
۳. در زندگی مشترک پیوند محبت میان طرفین چگونه باید باشد؟
۳ پولُس رسول نوشت: «ای شوهران، پیوسته به زنان خود محبت کنید، همان طور که مسیح نیز به جماعت محبت کرد و جان خود را برای آن داد.» (افس ۵:۲۵) برای سرمشق قرار دادن عیسی لازم است که پیروان او یکدیگر را همان گونه دوست بدارند که عیسی آنان را دوست داشت. (یوحنا ۱۳:۳۴، ۳۵؛ ۱۵:۱۲، ۱۳ خوانده شود.) از این رو محبت میان زوجهای مسیحی باید چنان قوی باشد که هر دو حاضر باشند، حتی جانشان را نیز برای هم فدا کنند. شاید در زمان اختلافنظر و مشکلات زن یا شوهر حاضر به چنین کاری نباشند. با این همه آگاپه یا همان محبت اصولی «با همه چیز مدارا میکند، به همه چیز اعتماد دارد، همواره امیدوار است و در همه چیز پایداری میکند.» بلی، «محبت هرگز از میان نمیرود.» (۱قر ۱۳:۷، ۸) به یاد داشتن تعهدی که زوجهای خداترس مسیحی در مورد وفاداری و عشق و محبت با یکدیگر بستهاند، آنان را بر آن میدارد که برای برطرف کردن مشکلات زندگی مشترک هماهنگ با معیارهای والای یَهُوَه خدا با یکدیگر همکاری کنند.
۴، ۵. الف) شوهر به عنوان سرپرست خانواده چه وظیفهای دارد؟ ب) زن باید در مورد اطاعت و حمایت از شوهرش، چه دیدی داشته باشد؟ پ) زوجی مسیحی چه تغییراتی باید در خود ایجاد میکردند؟
۴ پولُس رسول با مد نظر داشتن این که طرفین ازدواج باید به وظیفهای که در زندگی مشترک بر دوششان گذاشته شده است عمل کنند، چنین نوشت: «ای زنان، همان طور که مطیع سَرور هستید، مطیع شوهران خود نیز باشید؛ زیرا شوهر سَرِ زن خویش است، چنان که مسیح سَرِ جماعت است.» (افس ۵:۲۲، ۲۳) این امر به این معنی نیست که زن ارزشی کمتر از شوهر خود دارد، بلکه به این ترتیب او میتواند نقشی را که خدا برایش در زندگی مشترک در نظر گرفته است، به انجام رساند. چرا که یَهُوَه خدا چنین گفت: «نیکو نیست آدم تنها باشد، پس یاوری مناسب برای او میسازم.» (پیدا ۲:۱۸) مسیح «سَرِ جماعت» است و او این وظیفهاش را با محبت انجام میدهد، شوهر مسیحی نیز باید به همین گونه وظیفهٔ سرپرستی خود را ایفا کند. اگر چنین کند همسرش نیز احساس امنیت میکند و احترام به شوهرش و پشتیبانی و اطاعت از او برایش شادی و رضایت به همراه دارد.
۵ در تأیید این امر که در زندگی زناشویی باید تغییراتی در خود ایجاد کرد. خواهری مسیحی میگوید: «زمانی که مجرّد بودم مستقل بودم و به همهٔ کارها خودم رسیدگی میکردم. پس از ازدواج باید میآموختم که به شوهرم تکیه کنم. همیشه آسان نبود، اما چون همه چیز را به شیوهٔ یَهُوَه خدا انجام دادیم به یکدیگر نزدیکتر شدیم.» شوهر او میگوید: «تصمیمگیری هیچوقت برایم آسان نبود. پس از ازدواج این که باید به فکر دو نفر باشم، بر مشکلم افزود. اما با دعا و درخواست راهنمایی از یَهُوَه و توجه به نظرات همسرم، تصمیمگیری هر روز برایم آسانتر شد. اکنون احساس میکنم که یک تیم واقعی هستیم.»
۶. هنگام بروز مشکلات در زندگی مشترک چگونه محبت میتواند «کاملاً متحد» سازد؟
۶ ازدواجی استوار، پیوند دو شخصی است که بهخوبی هر دو آگاهند که انسانهایی ناکاملند. آنان همواره ‹یکدیگر را تحمّل میکنند و همدیگر را بدون قید و شرط میبخشند.› بلی، هردوی آنان مرتکب خطا میشوند. در واقع بروز خطا و اشتباه فرصتی فراهم کول ۳:۱۳، ۱۴) افزون بر این «محبت، بردبار و مهربان است. . . . محبت کینه به دل نمیگیرد.» (۱قر ۱۳:۴، ۵) در صورت بروز سوءتفاهم زوج مسیحی باید هر چه سریعتر آن را رفع کنند. آنان باید تا پیش از پایان روز هر مشکلی که میان خود داشتهاند، از میان بردارند. (افس ۴:۲۶، ۲۷) نیاز به تواضع و شهامت است که شخص از روی خلوص و صداقت بگوید: «ببخشید که ناراحتت کردم.» چنین تواضع و شهامتی در حل مشکلات و نزدیک کردن آن دو به یکدیگر بسیار اهمیت دارد.
میسازد که از آن خطاها درس گیرند، یکدیگر را ببخشند و اجازه دهند که محبت کار خود را به انجام رساند، چرا که محبت «کاملاً متحد میسازد.» (نیاز به ملایمت و عطوفت
۷، ۸. الف) در کتاب مقدّس در خصوص رابطهٔ زناشویی چه پندی آمده است؟ ب) چرا زوج مسیحی باید با یکدیگر با عطوفت و مهربانی رفتار کنند؟
۷ کتاب مقدّس برای داشتن دیدی معقول نسبت به روابط جنسی و زناشویی پندهایی حکیمانه میدهد. (۱قُرِنتیان ۷:۳-۵ خوانده شود.) در این خصوص توجهی پرمهر به احساسات و نیازهای یکدیگر بسیار اهمیت دارد. اگر شوهر با همسرش با ملایمت و عطوفت رفتار نکند، برای زن دشوار است که از این جنبه از زندگی مشترک لذّت ببرد. در کتاب مقدّس به شوهران گفته شده است که «با همسرانتان باملاحظه رفتار کنید.» (۱پطر ۳:۷) رابطهٔ جنسی هیچ گاه نباید با اجبار یا تحکّم همراه باشد، بلکه باید با میل هر دو به صورت طبیعی پیش آید. در واقع از نظر احساسی و عاطفی شرایط باید برای هر دو فراهم و مناسب باشد، هر چند که مرد اغلب سریعتر از همسر خود واکنش نشان میدهد.
۸ در کتاب مقدّس قانون مشخصی در خصوص نوع و حد محبت در رابطهٔ جنسی و زناشویی نیامده است، اما به مهر و عطوفت اشاره شده است. (غز ۱:۲؛ ۲:۶) زوج مسیحی باید با یکدیگر با عطوفت رفتار کنند.
۹. چرا تمایل جنسی به کسی خارج از پیوند ازدواج ناشایست است؟
۹ محبت عمیق به یَهُوَه خدا و همسایه باعث میشود که زوج مسیحی اجازه ندهند کسی یا چیزی میان پیوند آنان قرار گیرد. بودهاند ازدواجهایی که به دلیل عادت زشتِ هرزهنگاری و نگاه کردن به تصاویر مستهجن با مشکلاتی روبرو شده یا حتی به تباهی کشیده شده است. باید با هر تمایلی نسبت به این امر یا هر گونه تمایل جنسی خارج از پیوند ازدواج شدیداً مقابله کرد. حتی رفتارها یا شوخیهایی به منظور جلب توجه کسی غیر از همسر شخص، نشانهٔ بیمهری است و باید از آن پرهیز کرد. به یاد داشتن این که یَهُوَه خدا از تمامی افکار و اعمال ما آگاه است، ما را مصمم میسازد که همیشه خشنودی او را مد نظر داشته باشیم و پاک بمانیم.— مَتّی ۵:۲۷، ۲۸؛ عبرانیان ۴:۱۳ خوانده شود.
زمانی که زندگی مشترک با تنش همراه است
۱۰، ۱۱. الف) طلاق تا چه حد رواج دارد؟ ب) کتاب مقدّس در مورد جدایی چه میگوید؟ پ) چه چیز به شخص کمک میکند که در ترک همسر خود عجولانه عمل نکند؟
۱۰ در پیوند ازدواج تنشها و مشکلات جدّی و ادامهدار میتواند سبب شود که هر دو یا یکی از آنان به متارکه یا طلاق فکر کند. در برخی کشورها بیش از نیمی از ازدواجها به طلاق میانجامد. در جماعت مسیحی این گونه نیست، اما با این همه افزایش مشکلات میان زوجهای مسیحی را نباید نادیده گرفت.
۱۱ راهنمایی کتاب مقدّس چنین است: «زن نباید از شوهر خود جدا شود. اما اگر جدا شود، یا دیگر نباید ازدواج کند یا باید با شوهر خود آشتی نماید. شوهر نیز نباید همسر خود را ترک کند.» (۱قر ۷:۱۰، ۱۱) ترک همسر را نباید ساده انگاشت، هر چند که گاه میتواند به نظر برسد که راه حلی برای مشکلات جدّی در زندگی مشترک است، اما در واقع اغلب مشکلات جدّیتری به همراه میآورد. عیسی پس از تکرار کلام خدا در مورد این که مرد پدر و مادر خود را ترک میکند و به همسر خود میپیوندد، چنین گفت: «آنچه خدا پیوست، هیچ انسانی جدا نسازد.» (مت ۱۹:۳-۶؛ پیدا ۲:۲۴) این بدین معنی است که زن و شوهر هیچکدام نباید ‹آنچه خدا پیوست را جدا سازند.› در نظر یَهُوَه خدا پیوند ازدواج پیوندی مادامالعمر است. (۱قر ۷:۳۹) در نظر داشتن این که همه باید به خدا جوابگو باشند، باید زوجها را برانگیزد که تمام تلاش خود را برای حل سریع مشکلاتشان بکنند تا بزرگتر و جدّیتر نشود.
۱۲. چه امری میتواند سبب شود که شخص به متارکه فکر کند؟
۱۲ یکی از عوامل مشکلزا در زندگی مشترک انتظارات غیرواقعبینانه است. وقتی رؤیاها برای زندگی مشترکی خوش و شاد به تحقق نمیرسد، شخص احساس نارضایتی میکند، تصوّر میکند که گول خورده است و حتی زندگی بر او تلخ میشود. تفاوتهای تربیتی و عاطفی میتواند عامل بروز مشکلات شود. عوامل دیگری که میتواند ناسازگاری و اختلاف به وجود آورد مشکلات اقتصادی، خانوادهٔ همسر و تربیت فرزندان است. اما اکثریت قریب به اتفاقِ زوجهای مسیحی با راهنمایی یَهُوَه خدا، در کنار هم راهحلی برای این قبیل مشکلات مییابند.
۱۳. آیا دلیلی موجه برای متارکه وجود دارد؟
۱۳ متارکه در مواردی خاص میتواند موجه باشد. سرباز زدن از تأمین معاش خانواده، آزار جسمی شدید و زمانی که پرستش برای شخص غیر ممکن میشود، موارد استثنایی است که میتواند دلیلی برای متارکه یعنی ترک همسر باشد. مسیحیای که با مشکلات جدّی روبروست باید از پیران جماعت کمک بگیرد. این برادران باتجربه میتوانند زوج مسیحی را در به کار بستن پندهای کلام خدا یاری کنند. برای حل مشکلات خانوادگی باید برای کسب روح خدا، یاری او در به کار بستن اصول کتاب مقدّس و برخورداری از ثمرهٔ روح خدا به او دعا کرد.—غلا ۵:۲۲، ۲۳. [۱]
۱۴. کتاب مقدّس در مورد آنانی که همسرشان خادم یَهُوَه نیست چه گفته است؟
۱۴ در برخی موارد همسر فرد مسیحی خادم یَهُوَه خدا نیست. کتاب مقدّس دلایلی آورده است که نشان میدهد چرا آنان باید با هم بمانند. (۱قُرِنتیان ۷:۱۲-۱۴ خوانده شود.) مطابق کتاب مقدّس همسر شخصی که پرستندهٔ یَهُوَه خداست ‹تقدیسشده› محسوب میشود، حال چه از این امر آگاه باشد چه آگاه نباشد. فرزندان آنان نیز در چشم خدا «مقدّس» شمرده میشوند. پولُس چنین گفته است: «ای زن، از کجا میدانی که باعث نجات شوهر خود نخواهی شد؟ یا ای مرد، از کجا میدانی که باعث نجات همسر خود نخواهی شد؟» (۱قر ۷:۱۶) تقریباً در تمامی جماعات شاهدان یَهُوَه افرادی هستند که باعث «نجات» همسرشان شدهاند.
۱۵، ۱۶. الف) کتاب مقدّس خطاب به زنان مسیحی که شوهرانشان خادم یَهُوَه نیستند، چه میگوید؟ ب) اگر شخص بیایمان مصمم باشد که از همسر مسیحی خود جدا شود، فرد مسیحی چه میکند؟
۱۵ پِطرُس رسول به زنان مسیحی پند میدهد که مطیع شوهران خود باشند و خطاب به آنان در مورد شوهرانشان میگوید: «تا اگر برخی مطیع کلام نیستند، بیآن که سخنی بگویید، به خاطر رفتار شما به ایمان جلب شوند؛ زیرا آنان خود شاهد رفتار پاک و احترام عمیقتان خواهند بود.» زن مسیحی با رفتار «آرام و ملایم» خود که «در نظر خدا ارزشی والا دارد» میتواند بسیار بیش از صحبت کردن در مورد اعتقادات مسیحی، شوهرش را به پرستش حقیقی جلب کند.—۱پطر ۳:۱-۴.
۱۶ حال اگر کسی که خادم یَهُوَه نیست بخواهد از همسرش جدا شود، چطور؟ در کتاب مقدّس آمده است: «اگر شخص بیایمان تصمیم بگیرد جدا شود، بگذار جدا شود. برادر یا خواهر مسیحی در چنین وضعیتی مجبور نیست که با او بماند. با وجود این، خدا شما را به صلح فراخوانده است.» (۱قر ۷:۱۵) البته این بدان معنی نیست که در صورت بروز چنین وضعیتی، فرد مسیحی از دید کتاب مقدّس آزاد است که دوباره ازدواج کند. اما موظف هم نیست که همسرش را به ماندن مجبور سازد. ممکن است این متارکه صلح و آرامش نسبیای را برای شخص فراهم کند. همچنین فرد مسیحی میتواند امید داشته باشد که همسرش که از او جدا شده است با میل خود باز گردد تا با هم زندگی مشترکشان را قوّت بخشند و در نهایت او نیز به پرستش حقیقی روی آورد.
اولویت در زندگی مشترک
۱۷. مسیحیان متأهل باید به چه چیز اولویت دهند؟
۱۷ اکنون در نقطهٔ اوج «روزهای آخر» هستیم که به معنی زندگی در «زمانهایی سخت» است. (۲تیمو ۳:۱-۵) ما با نزدیک ماندن به یَهُوَه خدا میتوانیم، تأثیرات منفی این دنیا را خنثی کنیم. پولُس رسول گفت: «زمانِ باقیمانده کوتاهتر شده است. از این پس کسانی که زن دارند، چنان باشند که گویی زن ندارند. . . . همچنین کسانی که از این دنیا بهره میبرند، خود را در آن غرق نسازند.» (۱قر ۷:۲۹-۳۱) در اینجا منظور پولُس رسول این نبود که زوجها باید در وظایفی که نسبت به همسرشان دارند، کوتاهی کنند. با این همه از آنجا که زمان باقی مانده کوتاه است، آنان باید در زندگیشان اولویت را به امور روحانی بدهند.—مت ۶:۳۳.
۱۸. چرا مسیحیان میتوانند از زندگی مشترک موفقی برخوردار باشند؟
۱۸ با این که امروزه در کل زندگی مشترک در معرض خطر است و شاهدیم که بسیاری از هم میپاشد، ما مسیحیان میتوانیم زندگی مشترک شاد و موفقی داشته باشیم. بهراستی زوجهای مسیحی با نزدیک ماندن به قوم یَهُوَه، به کار بستن پندهای کتاب مقدّس و پذیرفتن راهنمایی روح خدا میتوانند از پیوند ازدواجشان یعنی «آنچه خدا پیوسته است» محافظت کنند.—مرق ۱۰:۹.
^ [۱] (بند ۱۳) کتاب در پناه محبت خدا بمانید ضمیمهٔ «نگرش کتاب مقدّس در خصوص متارکه و طلاق» صفحات ۲۱۹-۲۲۱ ملاحظه شود.