مراجعه به متن

مراجعه به فهرست مطالب

مقالهٔ مطالعه‌ای ۱۸

‏‹مسابقه را به پایان برسانید›‏

‏‹مسابقه را به پایان برسانید›‏

‏«مسابقه را به پایان رسانده‌ام.‏»—‏۲تیموتائوس ۴:‏۷‏.‏

سرود ۱۲۹ همچنان پایدار باشیم

معرفی مقاله *

۱.‏ همهٔ ما باید مصمم به انجام چه کاری باشیم؟‏

آیا دوست دارید در مسابقه‌ای سخت بدوید؟‏ احتمالاً خیر؛‏ به‌خصوص اگر بیمار یا خسته هستید!‏ اما پولُس رسول گفت که همهٔ مسیحیان حقیقی در حال دویدن در یک مسابقه هستند.‏ (‏عبر ۱۲:‏۱‏)‏ همهٔ ما،‏ چه پیر چه جوان،‏ چه پرانرژی چه ناتوان،‏ تنها در صورتی می‌توانیم به پاداشی که یَهُوَه برایمان در نظر دارد دست یابیم که با استقامت تا به آخر بدویم.‏—‏مت ۲۴:‏۱۳‏.‏

۲.‏ چرا پولُس در دوم تیموتائوس ۴:‏۷،‏ ۸ می‌توانست آزادانه سخن بگوید؟‏

۲ پولُس می‌توانست آزادانه در این باره سخن بگوید،‏ چرا که خود ‹مسابقه را به پایان رسانده بود.‏› ‏(‏۲تیموتائوس ۴:‏۷،‏ ۸ خوانده شود.‏)‏ اما او به چه مسابقه‌ای اشاره کرد؟‏

منظور از مسابقه چیست؟‏

۳.‏ پولُس به چه مسابقه‌ای اشاره کرد؟‏

۳ گاه پولُس با اشاره به ورزش‌های یونان باستان،‏ از تشبیهاتی استفاده می‌کرد تا نکات مهمی را به دیگران تعلیم دهد.‏ (‏۱قر ۹:‏۲۵-‏۲۷؛‏ ۲تیمو ۲:‏۵‏)‏ برای مثال،‏ او بارها زندگی مسیحیان را به مسابقهٔ دو تشبیه کرد.‏ (‏۱قر ۹:‏۲۴؛‏ غلا ۲:‏۲؛‏ فیلیپ ۲:‏۱۶‏)‏ شخص با وقف خود به یَهُوَه و تعمید،‏ وارد این مسابقه می‌شود.‏ (‏۱پطر ۳:‏۲۱‏)‏ خط پایان مسابقه نیز زمانی است که او پاداش یعنی زندگی ابدی را از یَهُوَه دریافت می‌کند.‏—‏مت ۲۵:‏۳۱-‏۳۴،‏ ۴۶؛‏ ۲تیمو ۴:‏۸‏.‏

۴.‏ در این مقاله به بررسی چه موضوعی می‌پردازیم؟‏

۴ چرا می‌توان گفت که زندگی ما مسیحیان شبیه مسابقهٔ دوی ماراتون است؟‏ در ادامه شباهت آن‌ها را از سه جهت بررسی می‌کنیم.‏ اول،‏ ما باید در مسیر درست بدویم؛‏ دوم،‏ باید بر خط پایان تمرکز کنیم و سوم،‏ باید علی‌رغم مشکلات همچنان با استقامت بدویم.‏

دویدن در مسیر درست

همهٔ ما باید در مسیر زندگی مسیحی پیش رویم (‏بندهای ۵-‏۷ ملاحظه شود)‏ *

۵.‏ ما باید چه مسیری را در پیش گیریم و چرا؟‏

۵ در یک مسابقهٔ دو،‏ دوندگان برای رسیدن به پاداش باید در مسیری خاص که مسئولین مسابقه آن را انتخاب کرده‌اند بدوند.‏ به طور مشابه،‏ اگر ما بخواهیم به پاداشمان یعنی زندگی ابدی دست یابیم،‏ باید مسیر زندگی مسیحی را در پیش گیریم.‏ (‏اعما ۲۰:‏۲۴؛‏ ۱پطر ۲:‏۲۱‏)‏ اما شیطان و پیروانش نمی‌خواهند که ما در این مسیر پیش رویم؛‏ بلکه می‌خواهند با آنان هم‌مسیر شویم.‏ (‏۱پطر ۴:‏۴‏)‏ آنان روش زندگی ما را مورد تمسخر قرار می‌دهند و ادعا می‌کنند که روش زندگی آنان بهتر است و آزادی بیشتری به ما می‌دهد.‏ اما این ادعا کاملاً اشتباه است.‏—‏۲پطر ۲:‏۱۹‏.‏

۶.‏ ما از نمونهٔ برایان چه می‌آموزیم؟‏

۶ آنانی که با دنیای شیطان هم‌مسیر شدند،‏ خیلی زود پی بردند که نه تنها در آن مسیر به آزادی دست نیافتند،‏ بلکه بردهٔ شیطان و امیالشان شدند.‏ (‏روم ۶:‏۱۶‏)‏ نمونهٔ برادری به نام برایان را در نظر بگیرید.‏ والدینش او را ترغیب کرده بودند که مسیر زندگی مسیحی را در پیش گیرد.‏ اما برایان در دوران نوجوانی اطمینان نداشت که در این مسیر به شادی واقعی دست یابد.‏ از این رو،‏ تصمیم گرفت مطابق معیارهای شیطان زندگی کند.‏ او می‌گوید:‏ «متوجه نبودم که این آزادی ظاهری،‏ مرا به دام اعتیاد می‌اندازد.‏ گهگاهی مواد مخدّر و الکل مصرف می‌کردم و دست به اعمال غیراخلاقی می‌زدم.‏ در طی چند سال،‏ رفته‌رفته به مواد مخدّر قوی‌تر و خطرناک‌تری روی آوردم و بردهٔ بسیاری از آن‌ها شدم.‏ .‏ .‏ .‏ سپس برای تأمین مخارج زندگی،‏ شروع به فروش مواد مخدّر کردم.‏» برایان سرانجام زندگی‌اش را با معیارهای یَهُوَه هماهنگ ساخت.‏ او مسیر زندگی‌اش را تغییر داد و در سال ۲۰۰۱ تعمید گرفت.‏ او اکنون از این که در مسیر زندگی مسیحی پیش می‌رود،‏ از صمیم دل شاد است.‏ *

۷.‏ مطابق مَتّی ۷:‏۱۳،‏ ۱۴ دو راهی که پیش رویمان قرار دارد کدامند؟‏

۷ بسیار اهمیت دارد که مسیر درستی را در زندگی دنبال کنیم!‏ شیطان می‌خواهد ما از دویدن در راه باریکی که «به حیات می‌انجامد» دست بکشیم و راه وسیعی را پیش گیریم که بسیاری آن را دوست دارند و دویدن در آن آسان است.‏ اما این راه «به نابودی می‌انجامد.‏» ‏(‏مَتّی ۷:‏۱۳،‏ ۱۴ خوانده شود.‏)‏ از این رو،‏ برای این که اجازه ندهیم دنیای شیطان تمرکزمان را در مسیری که هستیم بر هم زند،‏ باید به یَهُوَه اعتماد کنیم و به راهنمایی‌هایش گوش دهیم.‏

تمرکز بر خط پایان

ما باید بر خط پایان تمرکز کنیم و باعث لغزش دیگران نشویم (‏بندهای ۸-‏۱۲ ملاحظه شود)‏ *

۸.‏ اگر دونده‌ای زمین بخورد چه می‌کند؟‏

۸ دوندگان مسابقهٔ دوی ماراتون به مسیر جلوی پایشان دقت می‌کنند تا چیزی باعث زمین خوردنشان نشود.‏ اما ممکن است به طور تصادفی به یکدیگر برخورد کنند یا در چاله‌ای بیفتند.‏ آنان حتی اگر زمین بخورند،‏ بلند می‌شوند و به راهشان ادامه می‌دهند.‏ دوندگان بر آنچه باعث زمین خوردنشان شده است تمرکز نمی‌کنند،‏ بلکه تمرکز اصلی آنان بر خط پایان و پاداشی است که در انتظارشان است.‏

۹.‏ اگر ما زمین بخوریم چه باید بکنیم؟‏

۹ ما در مسابقهٔ زندگی،‏ ممکن است بارها زمین بخوریم.‏ برای مثال،‏ شاید سخنی نادرست بگوییم یا عملی اشتباه انجام دهیم.‏ یا شاید اشتباه دوندگان دیگر باعث زمین خوردنمان شود.‏ این امور نباید ما را متعجب سازد.‏ همهٔ ما ناکاملیم و در راه باریکی که به حیات می‌انجامد می‌دویم.‏ بنابراین ممکن است به‌اصطلاح با یکدیگر برخورد کنیم.‏ پولُس رسول نیز گفت که شاید گاهی «دلیلی برای شکایت» از یکدیگر داشته باشیم.‏ (‏کول ۳:‏۱۳‏)‏ در این شرایط بجای تمرکز بر آنچه باعث زمین خوردنمان شده است،‏ باید بر پاداشی که پیش رو داریم تمرکز کنیم.‏ اگر زمین بخوریم،‏ باید بلند شویم و به دویدن ادامه دهیم.‏ زیرا اگر دلخور یا عصبانی شویم و از ادامهٔ مسابقه دست بکشیم،‏ به خط پایان نمی‌رسیم و پاداش نصیبمان نمی‌شود.‏ به علاوه،‏ احتمالاً مانعی بر سر راه دوندگان دیگر خواهیم بود که با تلاش در این راه باریک می‌دوند.‏

۱۰.‏ چه نکته‌ای به ما کمک می‌کند که «سنگ لغزش» دیگران نباشیم؟‏

۱۰ نکتهٔ دیگری که کمکمان می‌کند «سنگ لغزش» یا مانعی بر سر راه دیگران نباشیم،‏ این است که تا جای ممکن به حق انتخاب دیگران احترام بگذاریم و افکار و نظرات خود را به آنان تحمیل نکنیم.‏ (‏روم ۱۴:‏۱۳،‏ ۱۹-‏۲۱؛‏ ۱قر ۸:‏۹،‏ ۱۳‏)‏ در نظر گرفتن این نکته بسیار اهمیت دارد؛‏ زیرا ما را از دوندگان یک مسابقهٔ دو متمایز می‌سازد.‏ آنان در درجهٔ اول به فکر نفع خودشان هستند.‏ شاید حتی یکدیگر را کنار بزنند تا خود پیش از دیگران به خط پایان برسند.‏ اما ما برخلاف آنان با یکدیگر رقابت نمی‌کنیم.‏ (‏غلا ۵:‏۲۶؛‏ ۶:‏۴‏)‏ هدف ما این است که تا جای ممکن به دیگران نیز کمک کنیم که با ما به خط پایان برسند و به پاداش که همان زندگی جاودان است،‏ دست یابند.‏ بنابراین،‏ در تلاشیم تا پند الهامی پولُس را به کار گیریم که گفت:‏ «تنها به فکر نفع خود مباشید،‏ بلکه به فکر نفع دیگران نیز باشید.‏»—‏فیلیپ ۲:‏۴‏.‏

۱۱.‏ دوندگان بر چه چیزی تمرکز می‌کنند و چرا؟‏

۱۱ دوندگان مسابقهٔ دو،‏ علاوه بر این که به مسیر جلوی پایشان دقت می‌کنند،‏ تمرکزشان بر خط پایان است.‏ آنان حتی اگر نتوانند خط پایان را با چشم خود ببینند،‏ می‌توانند تصوّر کنند که از آن گذشته‌اند و پاداش را دریافت کرده‌اند.‏ آنان با زنده نگاه داشتن این تصویر در ذهنشان،‏ هرگز از تلاش دست نمی‌کشند.‏

۱۲.‏ یَهُوَه با مهربانی چه وعده‌ای داده است؟‏

۱۲ یَهُوَه با مهربانی وعده داده است که اگر به خط پایان برسیم،‏ زندگی جاودان در آسمان یا در بهشت روی زمین نصیبمان می‌شود.‏ کتاب مقدّس پیش‌نمایی از این پاداش به ما داده است تا بتوانیم زندگی شگفت‌انگیز آینده‌مان را تصوّر کنیم.‏ هر چه بیشتر بر این وعدهٔ یَهُوَه تمرکز کنیم،‏ بیشتر مصمم می‌شویم که همچنان با استقامت پیش رویم.‏

غلبه بر مشکلات

ما با وجود مشکلات همچنان با استقامت در مسابقهٔ زندگی می‌دویم (‏بندهای ۱۳-‏۲۰ ملاحظه شود)‏ *

۱۳.‏ ما نسبت به دوندگان از چه امتیازی برخورداریم؟‏

۱۳ در مسابقات یونان باستان،‏ دوندگان باید بر مشکلاتی همچون خستگی و درد غلبه می‌کردند.‏ آنان تنها با تکیه بر قدرت خود و آموزش‌هایی که دیده بودند می‌توانستند چنین کنند.‏ ما نیز برای دویدن در مسابقهٔ زندگی آموزش می‌بینیم.‏ اما از امتیاز دیگری نیز برخورداریم.‏ ما می‌توانیم از یَهُوَه که قدرتمندترین نیروی عالم را در اختیار دارد کمک بگیریم.‏ او به ما وعده داده است که اگر به او تکیه کنیم،‏ نه تنها آموزشمان می‌دهد بلکه قوّت لازم را نیز به ما می‌دهد!‏—‏۱پطر ۵:‏۱۰‏.‏

۱۴.‏ دوم قُرِنتیان ۱۲:‏۹،‏ ۱۰ چگونه به ما کمک می‌کند که بر مشکلاتمان غلبه کنیم؟‏

۱۴ پولُس با مشکلات بسیاری روبرو بود.‏ او علاوه بر این که مورد اهانت و آزار و اذیت قرار می‌گرفت،‏ گاه احساس ناتوانی می‌کرد و باید با مشکلی که مانند ‹خاری در جسمش› بود مقابله می‌کرد.‏ (‏۲قر ۱۲:‏۷‏)‏ اما او در این مشکلات،‏ نه تنها از خدمت به یَهُوَه دست نکشید،‏ بلکه آن‌ها را فرصتی می‌دید که اعتمادش را به او نشان دهد.‏ ‏(‏۲قُرِنتیان ۱۲:‏۹،‏ ۱۰ خوانده شود.‏)‏ این طرز فکر پولُس باعث شد که یَهُوَه در تمام مشکلات به او کمک کند.‏

۱۵.‏ اگر از پولُس سرمشق گیریم،‏ چه دیدگاهی نسبت به مشکلاتمان خواهیم داشت؟‏

۱۵ ما نیز شاید به دلیل ایمانمان مورد اهانت یا آزار و اذیت قرار گیریم.‏ همچنین شاید با بیماری یا دیگر محدودیت‌های جسمی روبرو شویم.‏ اما اگر طرز فکری همچون طرز فکر پولُس داشته باشیم،‏ می‌توانیم مشکلاتمان را فرصتی برای دریافت کمک‌های یَهُوَه بدانیم.‏

۱۶.‏ با وجود محدودیت‌های جسمی چه می‌توانید بکنید؟‏

۱۶ آیا در بستر بیماری هستید یا از صندلی چرخدار استفاده می‌کنید؟‏ آیا از زانودرد رنج می‌برید یا بینایی‌تان ضعیف شده است؟‏ در این شرایط آیا همچنان می‌توانید در کنار هم‌ایمانان جوان‌تر و آنانی که از سلامتی برخوردارند،‏ بدوید؟‏ مطمئناً!‏ بسیاری از هم‌ایمانان با وجود سالخوردگی یا محدودیت‌های جسمی،‏ همچنان در راهی که به حیات می‌انجامد می‌دوند.‏ البته آنان با تکیه بر قدرت خود قادر به انجام این کار نیستند.‏ بلکه با گوش دادن به جلسات مسیحی از طریق تلفن یا تماشای آن‌ها به صورت آنلاین،‏ از یَهُوَه قدرت می‌گیرند.‏ آنان همچنین با موعظه به پزشکان،‏ پرستاران و آشنایان،‏ در فعالیت شاگردسازی شرکت می‌کنند.‏

۱۷.‏ احساس یَهُوَه نسبت به کسانی که محدودیت جسمی دارند چیست؟‏

۱۷ هرگز اجازه ندهید که محدودیت‌های جسمی،‏ شما را دلسرد کند و از ادامهٔ مسابقهٔ زندگی بازدارد.‏ شما سال‌ها به یَهُوَه خدمت کرده‌اید و ایمانتان را به او نشان داده‌اید.‏ از این رو،‏ او شما را بسیار دوست دارد.‏ اکنون که بیش از هر زمانی به کمکش نیاز دارید،‏ نه تنها او شما را تنها نمی‌گذارد،‏ بلکه به شما نزدیک‌تر می‌شود.‏ (‏مز ۹:‏۱۰‏)‏ خواهری که با بیماری دست‌وپنجه نرم می‌کند،‏ می‌گوید:‏ «هرچه بیماری‌ام سخت‌تر می‌شود،‏ کمتر می‌توانم به دیگران موعظه کنم.‏ اما می‌دانم که یَهُوَه از دیدن تلاش‌هایم هر چند کوچک،‏ شاد می‌شود و از این بابت خوشحالم.‏» وقتی دلسرد می‌شوید به یاد داشته باشید که تنها نیستید.‏ به نمونهٔ پولُس فکر کنید و سخنان دلگرم‌کننده‌اش را به یاد آورید که گفت:‏ ‹من به خاطر ضعف‌ها شادمانم؛‏ زیرا وقتی ضعیفم،‏ آنگاه قوی هستم.‏›—‏۲قر ۱۲:‏۱۰‏.‏

۱۸.‏ برخی به‌خصوص از چه نظر در شرایط سختی هستند؟‏

۱۸ برخی که در راه حیات می‌دوند،‏ با مشکلات دیگری نیز مواجه هستند که از نظر دیگران پنهان است و شاید قابل درک نباشد.‏ برای مثال،‏ آنان باید با افسردگی یا اضطراب و نگرانی شدید مقابله کنند.‏ این خادمان عزیز یَهُوَه به‌خصوص از چه نظر در شرایط سختی هستند؟‏ دیگران به‌راحتی می‌توانند مشکل شخصی را که دستش شکسته یا بر روی صندلی چرخدار نشسته است،‏ ببینند و به او کمک کنند.‏ اما کسانی که از اختلالات روحی و روانی رنج می‌برند ممکن است علائم ظاهری نداشته باشند،‏ در حالی که مشکل آنان نیز به همان اندازه جدّی است.‏ اما شاید آنان به اندازهٔ شخصی که دستش شکسته است،‏ مورد توجه و دلسوزی دیگران قرار نگیرند.‏

۱۹.‏ ما از نمونهٔ مِفیبوشِت چه درسی می‌گیریم؟‏

۱۹ اگر دچار محدودیت‌هایی هستید و احساس می‌کنید دیگران شرایطتان را درک نمی‌کنند،‏ نمونهٔ مِفیبوشِت به شما کمک می‌کند.‏ (‏۲سمو ۴:‏۴‏)‏ او علاوه بر تحمّل محدودیت جسمی،‏ مورد قضاوت ناعادلانهٔ داوود پادشاه نیز قرار گرفته بود.‏ با این که او عامل هیچ یک از مشکلاتش نبود،‏ اجازه نداد افکار منفی در ذهنش رخنه کند و بر برکاتی که داشت تمرکز کرد.‏ او بابت لطف‌هایی که داوود پادشاه در گذشته به او کرده بود،‏ قدردان بود.‏ (‏۲سمو ۹:‏۶-‏۱۰‏)‏ بنابراین وقتی مورد قضاوت ناعادلانهٔ داوود قرار گرفت،‏ به تمام جوانب امر فکر کرد.‏ او اجازه نداد که اشتباه داوود دلسردش کند یا باعث شود که یَهُوَه را عامل مشکلاتش بداند.‏ برعکس،‏ مِفیبوشِت فکر کرد که چگونه می‌تواند از پادشاه منتخب یَهُوَه حمایت کند.‏ (‏۲سمو ۱۶:‏۱-‏۴؛‏ ۱۹:‏۲۴-‏۳۰‏)‏ یَهُوَه نمونهٔ بسیار خوب مِفیبوشِت را در کتاب مقدّس برای ما ثبت کرد تا از او درس بگیریم.‏—‏روم ۱۵:‏۴‏.‏

۲۰.‏ اضطراب و نگرانی چه تأثیری بر برخی می‌گذارد و آنان چه اطمینانی می‌توانند داشته باشند؟‏

۲۰ برخی برادران و خواهران به دلیل اضطراب و نگرانی شدید به‌راحتی نمی‌توانند با دیگران معاشرت کنند.‏ شاید بودن در بین جمعیت برای آنان سخت باشد،‏ با این حال همواره در جلسات،‏ مجمع‌ها و کنگره‌ها حضور دارند.‏ حرف زدن با افراد ناآشنا برای آنان دشوار است؛‏ با این وجود،‏ در خدمت موعظه با دیگران صحبت می‌کنند.‏ اگر شما نیز دچار اضطراب و نگرانی هستید،‏ مطمئن باشید که بسیاری دیگر نیز این مشکل را دارند.‏ یَهُوَه از این که می‌بیند شما در این شرایط با تمام وجود تلاش می‌کنید بسیار خوشحال است.‏ در واقع،‏ همین که شما دست از تلاش نکشیده‌اید،‏ ثابت می‌کند که یَهُوَه برکت و قوّت لازم را به شما داده است.‏ * (‏فیلیپ ۴:‏۶،‏ ۷؛‏ ۱پطر ۵:‏۷‏)‏ بنابراین،‏ اگر با وجود مشکلات جسمی یا عاطفی به یَهُوَه خدمت می‌کنید،‏ مطمئن باشید که او از شما خشنود است.‏

۲۱.‏ با کمک یَهُوَه همهٔ ما قادر به انجام چه کاری هستیم؟‏

۲۱ خوشبختانه بین مسابقهٔ دو و مسابقه‌ای که پولُس به آن اشاره کرد،‏ تفاوت‌هایی وجود دارد.‏ در مسابقات باستان فقط یک نفر پاداش را دریافت می‌کرد.‏ اما در مسابقهٔ زندگی مسیحی،‏ هر که با استقامت تا به آخر بدود به پاداش یا همان زندگی جاودان دست می‌یابد.‏ (‏یو ۳:‏۱۶‏)‏ همچنین در مسابقهٔ دو،‏ همهٔ دوندگان باید از شرایط فیزیکی خوبی برخوردار باشند؛‏ در غیر این صورت احتمال برنده شدنشان کم می‌شود.‏ در حالی که بسیاری از ما با وجود بیماری،‏ همچنان با استقامت به دویدن ادامه می‌دهیم.‏ (‏۲قر ۴:‏۱۶‏)‏ با کمک یَهُوَه همهٔ ما به خط پایان خواهیم رسید!‏

سرود ۱۴۴ به هدف چشم بدوزیم

^ بند 5 امروزه بسیاری از شاهدان یَهُوَه با محدودیت‌های ناشی از سالخوردگی یا بیماری‌های مختلف دست‌وپنجه نرم می‌کنند.‏ همهٔ ما گاه در مسیر زندگی خسته می‌شویم.‏ بنابراین شاید تصوّر دویدن در مسابقهٔ زندگی برایمان چندان خوشایند نباشد.‏ در این مقاله خواهیم دید که چگونه می‌توانیم در این مسابقه که پولُس رسول نیز به آن اشاره کرد همچنان با استقامت پیش رویم و به پاداش دست یابیم.‏

^ بند 6 مقالهٔ «‏کتاب مقدّس زندگی انسان را تغییر می‌دهد،‏‏» در برج دیده‌بانی ۱ ژانویهٔ ۲۰۱۳ ملاحظه شود.‏

^ بند 20 برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مقابله با اضطراب و نگرانی و همچنین آشنایی با تجربیات کسانی که به‌خوبی با آن مقابله می‌کنند،‏ به وب‌سایت ®jw.org قسمت «کتابخانه» و سپس «برنامه‌های تلویزیونی شاهدان یَهُوَه» مراجعه کنید و برنامهٔ مهٔ ۲۰۱۹ را تماشا نمایید.‏

^ بند 63 شرح تصاویر:‏ برادری سالمند با شرکت فعال در موعظه،‏ در مسیر زندگی مسیحی پیش می‌رود.‏

^ بند 65 شرح تصاویر:‏ اگر در نوشیدن مشروبات الکلی به دیگران اصرار کنیم یا خود در مصرف آن زیاده‌روی کنیم،‏ ممکن است باعث لغزش آنان شویم.‏

^ بند 67 شرح تصاویر:‏ برادری که در بیمارستان بستری است با موعظه به پزشکان و پرستاران،‏ به مسابقهٔ زندگی ادامه می‌دهد.‏