۱.‏ یَهُوَه چه مسئولیتی به والدین داده است؟‏

یَهُوَه اولین زوج بشری را طوری آفرید که تمایل داشتند صاحب فرزند شوند.‏ کتاب مقدّس به درستی می‌گوید:‏ «فرزندان،‏ میراثی از جانب خداوندند.‏» (‏مز ۱۲۷:‏۳‏)‏ مفهوم این آیه چیست؟‏ فرض کنید که دوستی صمیمی،‏ پول زیادی به شما امانت می‌دهد.‏ احتمالاً از این که او به شما اعتماد کرده است،‏ حس خوبی خواهید داشت.‏ اما شاید فکر کنید که چگونه از امانتی که به شما سپرده است محافظت کنید.‏ صمیمی‌ترین دوست ما یَهُوَه،‏ به والدین امانتی سپرده است که بسیار باارزش‌تر از پول است.‏ او به والدین مسئولیت داده است که به نیازهای فرزندانشان رسیدگی کنند و زندگی‌ای شاد برایشان فراهم نمایند.‏

۲.‏ در این مقاله به بررسی چه سؤالاتی می‌پردازیم؟‏

^۲ تصمیم‌گیری دربارهٔ داشتن فرزند و زمان آن بر عهدهٔ چه کسی است؟‏ والدین چگونه می‌توانند زندگی‌ای شاد برای فرزندانشان فراهم نمایند؟‏ در ادامه به بررسی برخی اصول کتاب مقدّس می‌پردازیم که به زوج‌های مسیحی کمک می‌کند تصمیماتی حکیمانه بگیرند.‏

۳.‏ الف)‏ مسئولیت تصمیم‌گیری دربارهٔ داشتن فرزند بر عهدهٔ کیست؟‏ ب)‏ دوستان و اعضای خانوادهٔ یک زوج کدام اصل کتاب مقدّس را باید در نظر گیرند؟‏

^۳ در برخی فرهنگ‌ها،‏ از زوج‌هایی که به‌تازگی ازدواج کرده‌اند انتظار می‌رود که فوراً صاحب فرزند شوند.‏ آنان حتی از طرف اعضای خانواده و دیگران تحت فشار قرار می‌گیرند.‏ برادری در آسیا به نام جِترو می‌گوید:‏ «برخی از والدین در جماعت،‏ زوج‌هایی را که فرزندی ندارند تحت فشار می‌گذارند تا صاحب  فرزند شوند.‏» برادری دیگر در آسیا به نام جِفری می‌گوید:‏ «برخی به زوج‌هایی که فرزندی ندارند می‌گویند کسی نیست که در زمان پیری عصای دستشان باشد.‏» اما مسئولیت تصمیم‌گیری دربارهٔ این موضوع،‏ بر عهدهٔ هر زوج است.‏ (‏غلا ۶:‏۵‏،‏ پاورقی)‏ البته،‏ دوستان و اعضای خانواده می‌خواهند زوجی که به‌تازگی ازدواج کرده‌اند شاد باشند.‏ با این حال،‏ آنان باید به یاد داشته باشند که هیچ کس نمی‌تواند دربارهٔ داشتن فرزند،‏ به جای آن زوج تصمیم بگیرد.‏—‏۱تسا ۴:‏۱۱‏.‏

۴-‏۵.‏ زوج‌ها باید دربارهٔ کدام دو موضوع با یکدیگر صحبت کنند و چه زمانی بهتر است چنین کنند؟‏ توضیح دهید.‏

^۴ زوجی که تصمیم می‌گیرند صاحب فرزند شوند باید دربارهٔ دو موضوع مهم با یکدیگر صحبت کنند.‏ اول،‏ چه زمانی می‌خواهند صاحب فرزند شوند؟‏ دوم،‏ می‌خواهند چند فرزند داشته باشند؟‏ چه زمانی برای صحبت دربارهٔ این موضوعات مناسب است؟‏ چرا صحبت در این باره بسیار اهمیت دارد؟‏

^۵ در اکثر موارد،‏ زوج‌ها باید پیش از ازدواج دربارهٔ داشتن فرزند با یکدیگر صحبت کنند.‏ چرا؟‏ زیرا بسیار اهمیت دارد که آنان در این زمینه همفکر باشند.‏ همچنین باید ببینند که آیا آمادگی پذیرفتن چنین مسئولیتی را دارند یا خیر.‏ برخی زوج‌ها تصمیم گرفتند که یک یا دو سال پس از ازدواج،‏ صاحب فرزند شوند.‏ آنان در نظر داشتند ابتدا خود را با زندگی جدیدشان تطبیق دهند؛‏ زیرا می‌دانستند پس از این که صاحب فرزند شوند باید بیشتر زمان و انرژی‌شان را صرف رسیدگی به نیازهای او کنند.‏—‏افس ۵:‏۳۳‏.‏

۶.‏ دورانی که در آن زندگی می‌کنیم چه تأثیری بر تصمیم برخی زوج‌ها گذاشته است؟‏

^۶ برخی مسیحیان دیگر تصمیم گرفته‌اند که از پسران و عروسان نوح سرمشق گیرند.‏ آن سه زوج پس از ازدواج فوراً صاحب فرزند نشدند.‏ (‏پیدا ۶:‏۱۸؛‏ ۹:‏۱۸،‏ ۱۹؛‏ ۱۰:‏۱؛‏ ۲پطر ۲:‏۵‏)‏ عیسی دوران ما را به «روزگار نوح» تشبیه کرد.‏ شکی نیست که ما اکنون در «زمان‌هایی سخت» زندگی می‌کنیم.‏ (‏مت ۲۴:‏۳۷؛‏ ۲تیمو ۳:‏۱‏)‏ از این رو،‏ برخی زوج‌ها تصمیم گرفته‌اند که فعلاً صاحب فرزند نشوند تا بتوانند بیشتر در خدمت به یَهُوَه فعال باشند.‏

۷.‏ اصولی که در لوقا ۱۴:‏۲۸،‏ ۲۹ و امثال ۲۱:‏۵ آمده است چگونه به زوج‌ها کمک می‌کند؟‏

^۷ زوج‌هایی که می‌خواهند دربارهٔ داشتن فرزند و تعداد آنان تصمیم‌گیری کنند،‏ حکیمانه است که ‹مخارج آن را برآورد کنند.‏› ‏(‏لوقا ۱۴:‏۲۸،‏ ۲۹ خوانده شود.‏)‏ والدین  باتجربه اذعان می‌کنند که برای تربیت فرزندان،‏ علاوه بر پول،‏ به زمان و انرژی نیاز است.‏ بنابراین،‏ بسیار اهمیت دارد که یک زوج چنین سؤالاتی را با یکدیگر بررسی کنند:‏ ‹آیا برای تأمین نیازهای اولیهٔ زندگی باید هر دو کار کنیم؟‏ آیا نیازهای اولیهٔ زندگی در دید هر دوی ما یکسان است؟‏ اگر هر دوی ما مجبور شویم کار کنیم،‏ چه کسی از فرزندانمان مراقبت می‌کند؟‏ چه کسی بر افکار و اعمال آنان تأثیر می‌گذارد؟‏› وقتی زوج‌ها با صبر و حوصله این سؤالات را بررسی کنند،‏ در واقع مطابق امثال ۲۱:‏۵ عمل کرده‌اند.‏—‏خوانده شود.‏

۸.‏ والدین مسیحی باید خود را برای چه مشکلاتی آماده کنند و شوهری بامحبت چگونه می‌تواند به همسرش کمک کند؟‏

^۸ پدر و مادر باید به اندازهٔ کافی برای فرزندشان وقت و انرژی صرف کنند.‏ بنابراین،‏ اگر آنان فرزندانی با اختلاف سنی کم دارند،‏ شاید به‌راحتی نتوانند زمانی را به هر یک از آنان اختصاص دهند.‏ برخی زوج‌ها اذعان می‌کنند که چنین کاری برایشان خیلی سخت بوده است.‏ چنین شرایطی نه تنها مادران را از لحاظ جسمی و عاطفی تحت فشار قرار می‌دهد،‏ بلکه ممکن است برنامهٔ مطالعه،‏ دعا و موعظهٔ آنان را نیز تحت تأثیر قرار دهد.‏ همچنین آنان ممکن است نتوانند در جلسات تمرکز کنند و از آن فایده برند.‏ البته هنگامی که فرزندان به توجه نیاز دارند،‏ شوهری بامحبت چه در جلسات چه در خانه،‏ برای کمک به همسرش هر آنچه می‌تواند انجام می‌دهد.‏ برای مثال،‏ او می‌تواند در کارهای خانه به همسرش کمک کند.‏ همچنین می‌تواند اطمینان یابد که هر هفته،‏ همهٔ اعضای خانواده از پرستش خانوادگی فایده برند.‏ به علاوه،‏ پدران مسیحی به طور مرتب با اعضای خانواده به موعظه می‌روند.‏

۹-‏۱۰.‏ برای والدینی که می‌خواهند به فرزندانشان کمک کنند،‏ انجام چه کاری ضروری است؟‏

^۹ والدین چگونه می‌توانند محبت به یَهُوَه را به فرزندانشان بیاموزند؟‏ آنان چگونه می‌توانند فرزندانشان را از خطرات دنیای شیطان محفوظ نگاه دارند؟‏ در ادامه می‌بینیم که والدین چگونه می‌توانند چنین کنند.‏

^۱۰ در دعا کمک یَهُوَه را بطلبید.‏ نمونهٔ مانوخ و همسرش را در کتاب مقدّس در نظر بگیرید.‏ آنان والدین شَمشون بودند.‏ وقتی مانوخ متوجه شد که صاحب فرزند خواهند شد،‏ با خواهش و تمنا از یَهُوَه خواست که آنان را برای تربیت فرزندشان راهنمایی کند.‏

۱۱.‏ مطابق داوران ۱۳:‏۸ والدین چگونه می‌توانند از نمونهٔ مانوخ سرمشق گیرند؟‏

^۱۱ نیهاد و آلما از بوسنی و هرزگوین،‏ نمونهٔ مانوخ را سرمشق خود قرار دادند.‏ آنان می‌گویند:‏ «ما نیز همچون مانوخ به یَهُوَه تمنا کردیم که کمکمان کند والدین خوبی  باشیم.‏ او از طریق کتاب مقدّس،‏ نشریات مسیحی،‏ جلسات و کنگره‌ها به دعاهای ما پاسخ داد.‏»—‏داوران ۱۳:‏۸ خوانده شود.‏

۱۲.‏ یوسف و مریم چه نمونه‌ای برای فرزندانشان بجا گذاشتند؟‏

^۱۲ نمونه‌ای خوب از خود بجا بگذارید.‏ بسیار اهمیت دارد که چه سخنانی به زبان می‌آورید؛‏ با این حال،‏ اعمال شما تأثیر بیشتری بر فرزندانتان می‌گذارد.‏ ما به‌خوبی می‌دانیم که یوسف و مریم برای عیسی و دیگر فرزندانشان نمونهٔ خوبی از خود بجا گذاشتند.‏ یوسف برای تأمین مایحتاج خانواده‌اش سخت تلاش می‌کرد.‏ او همچنین آنان را ترغیب می‌کرد که با عشق و محبت به یَهُوَه خدمت کنند.‏ (‏تث ۴:‏۹،‏ ۱۰‏)‏ مطابق شریعت،‏ یوسف موظف نبود خانواده‌اش را «هرساله» برای جشن عید پِسَح به اورشلیم ببرد؛‏ با این حال،‏ او هر سال چنین می‌کرد.‏ (‏لو ۲:‏۴۱،‏ ۴۲‏)‏ شاید برخی از سرپرستان خانواده فکر می‌کردند که چنین سفری بسیار سخت،‏ وقت‌گیر و پرهزینه است.‏ اما کاملاً واضح بود که یوسف برای امور روحانی ارزش فراوانی قائل بود و به فرزندانش نیز می‌آموخت که طرز فکر مشابهی داشته باشند.‏ مریم نیز با نوشته‌های مقدّس به‌خوبی آشنا بود.‏ مطمئناً او نیز با سخنان و اعمال خود به فرزندانش می‌آموخت که کلام خدا را دوست داشته باشند.‏

۱۳.‏ یک زوج چگونه از نمونهٔ یوسف و مریم سرمشق گرفتند؟‏

^۱۳ نیهاد و آلما که پیش از این به آنان اشاره شد،‏ بر آن شدند که از نمونهٔ یوسف و مریم سرمشق گیرند.‏ آنان چگونه به پسرشان کمک کردند که یَهُوَه را دوست داشته باشد و به او خدمت کند؟‏ آنان می‌گویند:‏ «ما سعی کردیم با روش زندگی خود به پسرمان نشان دهیم که به‌کارگیری اصول یَهُوَه در زندگی فواید زیادی دارد.‏» نیهاد در ادامه می‌گوید:‏ «باید همان خصوصیاتی را از خود نشان دهیم که دوست داریم در آینده در فرزندمان ببینیم.‏»‏

۱۴.‏ چرا والدین باید دوستان فرزندانشان را بشناسند؟‏

^۱۴ به فرزندانتان کمک کنید که دوستانی خوب انتخاب کنند.‏ پدر و مادر باید بدانند که فرزندانشان با چه کسانی و به چه شکل وقت می‌گذرانند.‏ بدین منظور آنان باید بدانند که فرزندانشان در شبکه‌های اجتماعی و از طریق تلفن همراه،‏ با چه کسانی در ارتباط هستند؛‏ چرا که این معاشران تأثیر زیادی بر افکار و اعمال فرزندانشان می‌گذارند.‏—‏۱قر ۱۵:‏۳۳‏.‏

۱۵.‏ والدین از نمونهٔ جِسی چه می‌آموزند؟‏

^۱۵ اگر والدین با کامپیوتر و تلفن همراه آشنایی زیادی ندارند،‏ چه باید بکنند؟‏ پدری در فیلیپین به نام جِسی می‌گوید:‏ «ما آشنایی زیادی با دستگاه‌های الکترونیکی نداشتیم.‏ با این وجود،‏ به فرزندانمان آموختیم که در برابر خطرات احتمالی این ابزارها هوشیار باشند.‏» دانش اندک جِسی از دستگاه‌های الکترونیکی باعث نشد که فرزندانش را از استفادهٔ این ابزارها منع کند.‏ او می‌گوید:‏ «فرزندانم را ترغیب کردم که با استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی‌شان زبان جدیدی بیاموزند،‏ خود را برای جلسات آماده کنند و هر روز کتاب مقدّس را بخوانند.‏» شما می‌توانید در وب‌سایت ^®jw.org،‏ قسمت «‏نوجوانان‏» پندهای مفیدی را دربارهٔ ارسال متن و تصویر با فرزندانتان بررسی کنید.‏ همچنین می‌توانید با آنان انیمیشن‌های رئیس کیه؟‏ تو یا موبایلت؟‏ و در شبکه‌های اجتماعی هوشیار باشید!‏ را تماشا و بررسی کنید.‏ * شما با کمک این مطالب ارزشمند می‌توانید به فرزندانتان بیاموزید که از دستگاه‌های الکترونیکی خود عاقلانه استفاده کنند.‏—‏امث ۱۳:‏۲۰‏.‏

۱۶.‏ بسیاری والدین در چه زمینه‌ای تلاش می‌کنند و تلاش‌هایشان چه نتیجه‌ای دارد؟‏

^۱۶ بسیاری والدین همواره تلاش می‌کنند که  فرزندانشان با افرادی که نمونه‌های خوبی در خدمت به خدا هستند معاشرت کنند.‏ برای مثال،‏ نِدِنی و بومین،‏ زوجی در ساحل عاج معمولاً از سرپرست حوزه دعوت می‌کنند که در منزل آنان بماند.‏ نِدِنی می‌گوید:‏ «این کار تأثیر خوبی روی پسرمان گذاشت.‏ او ابتدا خدمت پیشگامی را آغاز کرد و اکنون به عنوان جانشین سرپرست حوزه خدمت می‌کند.‏» آیا شما نیز می‌توانید شرایطی را فراهم کنید که فرزندانتان چنین معاشرانی داشته باشند؟‏

۱۷-‏۱۸.‏ والدین از چه زمانی باید به فرزندانشان تعلیم دهند؟‏

^۱۷ فرزندانتان را از کودکی تعلیم دهید.‏ اگر والدین فرزندانشان را از کودکی تعلیم دهند،‏ نتایج بهتری خواهند گرفت.‏ (‏امث ۲۲:‏۶‏)‏ برای مثال،‏ تیموتائوس در سنین جوانی با پولُس رسول همسفر بود.‏ زیرا مادر او،‏ اِفنیکی و مادربزرگش لوئیس،‏ او را «از طفولیت» تعلیم داده بودند.‏—‏۲تیمو ۱:‏۵؛‏ ۳:‏۱۵‏.‏

^۱۸ ژان‌کلاد و پیس زوجی دیگر از ساحل عاج،‏ شش فرزند خود را طوری تربیت کردند که رابطهٔ نزدیکی با یَهُوَه داشته باشند.‏ این زوج از نمونهٔ اِفنیکی و لوئیس سرمشق گرفتند.‏ آنان می‌گویند:‏ «ما اندکی پس از تولّد فرزندانمان تلاش کردیم تعالیم کلام خدا را به آنان بیاموزیم.‏»—‏تث ۶:‏۶،‏ ۷‏.‏

۱۹.‏ والدین چگونه می‌توانند کلام خدا را به فرزندانشان بیاموزند؟‏

^۱۹ ‏«آموزش» کلام خدا به فرزندان به چه مفهوم است؟‏ ریشهٔ عبری واژه‌ای که در تَثنیه ۶:‏۶،‏ ۷ «آموزش» ترجمه شده است به معنی «تعلیم و یادآوری مرتب» است.‏ بدین منظور،‏ والدین باید به طور مرتب با فرزندانشان وقت صرف کنند.‏ شاید تکرار برخی تعالیم،‏ گاه باعث دلسردی والدین شود.‏ با این حال،‏ آنان باید همواره به یاد داشته باشند که از این طریق می‌توانند به فرزندانشان کمک کنند تا کلام خدا را درک کرده،‏ آن را به کار گیرند.‏

۲۰.‏ از مزمور ۱۲۷:‏۴ چه نکته‌ای دربارهٔ تربیت فرزندان می‌آموزیم؟‏

^۲۰ نیاز هر فرزند را تشخیص دهید.‏ در مزمور ۱۲۷ فرزندان به تیر تشبیه شده‌اند.‏ ‏(‏مزمور ۱۲۷:‏۴ خوانده شود.‏)‏ همان طور که جنس و اندازهٔ هیچ دو تیری دقیقاً  یکسان نیست،‏ هر فرزند نیز با فرزندان دیگر تفاوت دارد.‏ بنابراین،‏ والدین باید به هر فرزند متناسب با نیازش تعلیم دهند.‏ زوجی در اسرائیل که دو فرزندشان را در خدمت به یَهُوَه به‌خوبی تربیت کرده‌اند،‏ می‌گویند:‏ «ما با هر یک از فرزندان جداگانه کتاب مقدّس را مطالعه کردیم.‏» البته سرپرست هر خانواده باید تشخیص دهد که آیا چنین روشی لازم است یا خیر.‏

۲۱.‏ یَهُوَه به چه طرقی به والدین کمک می‌کند؟‏

^۲۱ تعلیم دادن به فرزندان گاه می‌تواند برای والدین بسیار مشکل باشد.‏ اما از آنجایی که فرزندان هدیه‌ای از طرف یَهُوَه هستند،‏ او همواره آمادهٔ کمک به والدین است.‏ او با اشتیاق به دعاهای والدین گوش می‌دهد و از طریق کتاب مقدّس،‏ نشریات مسیحی و دیگر والدین باتجربه در جماعت به دعای آنان پاسخ می‌دهد.‏

۲۲.‏ برخی از ارزشمندترین کارهایی که والدین می‌توانند برای فرزندانشان انجام دهند کدامند؟‏

^۲۲ بسیاری می‌گویند که تربیت فرزندان پروژه‌ای ۲۰ ساله است.‏ اما واقعیت این است که والدین هرگز بازنشسته نخواهند شد!‏ ابراز عشق و محبت به فرزندان،‏ وقت صرف کردن با آنان و تربیت آنان بر اساس اصول کتاب مقدّس جزو ارزشمندترین کارهایی است که والدین می‌توانند برای فرزندانشان انجام دهند.‏ البته،‏ واکنش هر فرزند می‌تواند متفاوت باشد.‏ با این حال،‏ بسیاری از فرزندانی که والدینشان شاهد یَهُوَه بوده‌اند احساسی همچون احساس جوآنا مِی در آسیا دارند که می‌گوید:‏ «وقتی به تعالیمی که از والدینم آموخته‌ام فکر می‌کنم،‏ واقعاً قدردانم که آنان طوری مرا تربیت کرده‌اند که بتوانم رابطهٔ نزدیکی با یَهُوَه داشته باشم.‏ آنان نه تنها مرا به دنیا آوردند،‏ بلکه زندگی‌ای پرمفهوم به من بخشیدند.‏» (‏امث ۲۳:‏۲۴،‏ ۲۵‏)‏ میلیون‌ها خواهر و برادر که در چنین شرایطی بزرگ شده‌اند نیز احساسی مشابه احساس جوآنا مِی دارند.‏