نیکویی—چگونه این خصوصیت را در خود پرورش دهیم؟
همهٔ ما میخواهیم که در نظر دیگران شخصی نیکو باشیم. اما پرورش این خصوصیت در دنیای امروز آسان نیست، زیرا بسیاری از نیکویی متنفرند. (۲تیمو ۳:۳) شاید آنان معیارهای خوب و بد را طوری تعیین کرده باشند که «بدی را نیکی و نیکی را بدی» بدانند. (اشع ۵:۲۰) بهعلاوه، ناکاملی و تجربیات منفی گذشتهمان گاه نیکویی کردن را مشکل میکند. از این رو، شاید احساسی همچون احساس آنا * داشته باشیم که پس از سالها خدمت به یَهُوَه چنین اذعان میکند: «برایم سخت است که خود را شخصی نیکو بدانم.»
همهٔ ما میتوانیم نیکویی کردن را بیاموزیم. نیکویی یکی از خصوصیات ثمرهٔ روحالقدس خداست. روح یَهُوَه با قدرتی که دارد بهراحتی میتواند بر تأثیرات ناکاملی و دنیای شیطان غلبه کند. در ادامه به بررسی جزئیات بیشتری دربارهٔ نیکویی میپردازیم و خواهیم دید که چگونه میتوانیم بیش از پیش این خصوصیت را از خود نشان دهیم.
نیکویی چیست؟
نیکویی با بدی در تضاد است. شخص نیکوکار همواره پایبند معیارهای اخلاقی است و آنچه را که درست است انجام میدهد. نیکویی کردن فواید زیادی به دیگران میرساند. شخص نیکوکار همواره در پی فرصتی است که به دیگران کمک کند.
برای این که در نظر یَهُوَه نیکوکار شمرده شویم، نباید تنها به اعضای خانواده و نزدیکان خود نیکویی کنیم. البته هیچ یک از ما نمیتواند به طور کامل این خصوصیت را از خود نشان دهد. کتاب مقدّس میگوید: «بر زمین، پارسایی نیست که نیکویی کند و هرگز گناه نورزد.» (جا ۷:۲۰) پولُس نیز صادقانه گفت: «من میدانم که در من، یعنی در بدن ناکاملم، هیچ نیکویی نیست.» (روم ۷:۱۸) برای پرورش خصوصیت نیکویی باید از سرچشمهٔ آن یعنی یَهُوَه سرمشق گیریم.
‹یَهُوَه نیکوست›
یَهُوَه معیار خوبی و بدی را تعیین میکند. کتاب مقدّس در مورد او میگوید: «تو نیکو هستی و نیکویی میکنی؛ فرایض خود را به من بیاموز.» (مز ۱۱۹:۶۸) در ادامه دو جنبه از نیکویی یَهُوَه را که در این آیه آمده است بررسی میکنیم.
یَهُوَه نیکوست. نیکویی بخشی جداناپذیر از شخصیت اوست. یَهُوَه به موسی گفت: «من تمامی نیکویی خود را از برابر تو میگذرانم.» یَهُوَه با جلال خود که شامل نیکوییاش نیز میشود از برابر موسی گذشت و موسی ندایی شنید که گفت: «یهوه، یهوه، خدای رحیم و فیّاض، دیر خشم، و آکنده از محبت و وفا، پایدار در محبت برای هزار پشت، و آمرزندهٔ تقصیر و نافرمانی و گناه. اما تقصیرکار را هرگز بیسزا نمیگذارد.» (خرو ۳۳:۱۹؛ ۳۴:۶، ۷) بهوضوح میتوان نیکویی را در تمام جنبههای شخصیت یَهُوَه دید. با این که عیسی به عنوان یک انسان، بهترین نمونهٔ نیکویی را از خود بجا گذاشت گفت: «هیچ کس نیکو نیست، مگر یکی، آن هم خدا.»—لو ۱۸:۱۹.
نیکویی یَهُوَه در آفرینش او نمایان است
مز ۱۴۵:۹) نیکویی یَهُوَه شامل حال همه میشود. او به همهٔ انسانها حیات بخشیده و نیازهای آنان را برآورده ساخته است. (اعما ۱۴:۱۷) همچنین نیکویی او در بخشش گناهان ما دیده میشود. مزمورنویس میگوید: «خداوندگارا، تو نیکو و آمرزندهای.» (مز ۸۶:۵) ما اطمینان داریم که یَهُوَه ‹هیچ چیز نیکو را از آنانی که در راستی گام برمیدارند دریغ نمیدارد.›—مز ۸۴:۱۱.
یَهُوَه نیکویی میکند. نیکویی در تمام اعمال او دیده میشود. کتاب مقدّس میگوید: «خداوند برای همگان نیکوست، و رحمت او بر تمامی کارهای دست اوست.» («نیکوکاری بیاموزید»
ما به صورت خدا آفریده شدهایم. از این رو، این توانایی را داریم که همچون او خصوصیت نیکویی را در اعمالمان نشان دهیم. (پیدا ۱:۲۷) یَهُوَه خادمانش را ترغیب میکند که ‹نیکوکاری را بیاموزند.› (اشع ۱:۱۷) در ادامه به بررسی سه راه میپردازیم که کمکمان میکند این خصوصیت زیبا را در خود پرورش دهیم.
اولین راه این است که برای روحالقدس یَهُوَه دعا کنیم. روح یَهُوَه به مسیحیان کمک میکند که در نظر او نیکوکار شمرده شوند. (غلا ۵:۲۲) بله، روحالقدس کمکمان میکند که نیکویی را دوست بداریم و از بدی متنفر باشیم. (روم ۱۲:۹) یَهُوَه میتواند ما را ‹استوار سازد تا همواره اعمال و گفتارمان نیکو باشد.›—۲تسا ۲:۱۶، ۱۷.
دومین راه این است که کلام خدا را بخوانیم. یَهُوَه میتواند از طریق کلامش به ما کمک کند که ‹هر طریق نیکو را بیاموزیم› و ‹برای هر عمل نیکو مجهز گردیم.› (امث ۲:۹؛ ۲تیمو ۳:۱۷) ما با خواندن و تعمّق بر کلام خدا، گنجینهٔ دلمان را با چیزهای نیکویی پر میسازیم که در آینده کمکمان میکند.—لو ۶:۴۵؛ افس ۵:۹.
سومین راه این است که ‹نیکویی را سرمشق خود سازیم.› (۳یو ۱۱) در کتاب مقدّس نمونههای زیادی وجود دارد که میتوانیم از آنان الگو گیریم. البته در درجهٔ اول باید از یَهُوَه و عیسی الگو گیریم. با این حال، میتوانیم به بررسی نمونهٔ افرادی بپردازیم که نیکویی یکی از خصوصیات برجستهٔ آنان بود. دو نمونه از آنان طابیتا و بَرنابا هستند. (اعما ۹:۳۶؛ ۱۱:۲۲-۲۴) با بررسی نمونهٔ آنان و تعمّق بر کمکهایی که به دیگران کردند، فواید زیادی نصیبمان میشود. باید فکر کنیم که چگونه میتوانیم برای کمک به اعضای خانواده یا جماعت پیشقدم شویم. ما نیز با الگو گرفتن از نیکویی طابیتا و بَرنابا، همچون آنان به برکات زیادی دست مییابیم.
امروزه نیز در اطراف ما نمونههای زیادی از نیکویی وجود دارد. برای مثال، پیران جماعت سختکوش که «دوستدار تیت ۱:۸؛ ۲:۳) خواهری به نام رازلین میگوید: «دوستم هر آنچه از دستش برآید انجام میدهد تا به اعضای جماعت کمک کند و آنان را تشویق نماید. او به شرایط آنان فکر میکند و اغلب هدایایی کوچک به آنان میدهد و کمکشان میکند. به نظر من او واقعاً نمونهای خوب از نیکوکاری است.»
نیکویی» هستند. همچنین خواهران وفاداری که با سخنان و اعمالشان ‹آنچه را که نیکوست تعلیم میدهند.› (یَهُوَه ما را ترغیب میکند که ‹نیکویی را بجوییم.› (عا ۵:۱۴) در این صورت، نه تنها معیارهای یَهُوَه را دوست خواهیم داشت بلکه بر آن میشویم که خصوصیت نیکویی را در اعمالمان نشان دهیم.
ما تلاش میکنیم شخصی نیکو باشیم و نیکویی کنیم
ما برای نیکویی کردن نباید دست به اعمالی شگفتانگیز بزنیم یا هدایایی گرانقیمت بخریم. در این باره مثالی میزنیم. یک نقاش برای طراحی چهره، نمیتواند تنها یک یا دو بار قلمش را بر روی کل صفحه بکشد. بلکه باید قلمش را به دفعات و با حرکاتی ریز روی صفحه بکشد. ما نیز میتوانیم نیکویی خود را به دفعات و با کارهای کوچکی که برای دیگران انجام میدهیم نشان دهیم.
کتاب مقدّس ما را ترغیب میکند که برای انجام کار نیک همواره «آماده» باشیم. (۲تیمو ۲:۲۱؛ تیت ۳:۱) اگر ما به شرایط دیگران فکر کنیم، راههایی مییابیم که ‹همسایهٔ خود را خشنود سازیم و به این ترتیب او را بنا کنیم.› (روم ۱۵:۲) برای این کار شاید لازم باشد بخشی از آنچه را که داریم به دیگران بدهیم. (امث ۳:۲۷) شاید بتوانیم دیگران را برای صرف غذایی ساده یا معاشرتی بناکننده دعوت کنیم. یا اگر شخصی بیمار است میتوانیم برای او کارت بفرستیم، با او تماس بگیریم یا به دیدنش برویم. بله، ما فرصتهای زیادی داریم تا ‹سخنی نیکو برای بنای دیگران به زبان آوریم؛ سخنی که نیازی را برآورده سازد تا به شنوندگان فایده رساند.›—افس ۴:۲۹.
ما نیز همچون یَهُوَه میخواهیم همواره به دیگران نیکویی کنیم. بنابراین هرگز تبعیض قائل نمیشویم. از این رو، پیام پادشاهی خدا را به همگان اعلام میکنیم. ما مطابق فرمان عیسی، حتی به آنانی که از ما متنفرند نیز نیکویی میکنیم. (لو ۶:۲۷) ابراز مهربانی و نیکویی هرگز نمیتواند اشتباه باشد، زیرا «هیچ قانونی وجود ندارد که اینها را منع کند.» (غلا ۵:۲۲، ۲۳) اگر ما در سختیها و مخالفتها از خود نیکویی نشان دهیم، به یَهُوَه جلال میدهیم و ممکن است دیگران را به سمت حقیقت جذب کنیم.—۱پطر ۳:۱۶، ۱۷.
ثمرات نیکویی کردن
کتاب مقدّس میگوید: ‹مرد نیکو ثمر کارهای خویش را میبیند.› (امث ۱۴:۱۴) برخی از این ثمرات کدامند؟ وقتی به دیگران نیکویی میکنیم، آنان نیز رفتار خوبی با ما خواهند داشت. (امث ۱۴:۲۲) حتی اگر آنان با ما بدرفتاری کنند، باید همچنان به نیکویی کردن ادامه دهیم. اینچنین ممکن است دل آنان نرم شود و رفتارشان تغییر کند.—روم ۱۲:۲۰، پاورقی.
تجربهٔ بسیاری نشان میدهد که نیکویی کردن و دوری از بدی، فواید زیادی برایمان دارد. نمونهٔ نانسی را در نظر بگیرید. او میگوید: «در گذشته بیمسئولیت بودم، بدرفتاری میکردم و در پی غیراخلاقیات بودم. اما وقتی معیارهای نیکوی کلام خدا را آموختم و در زندگی بکار گرفتم، شادیام بیشتر شد. اکنون عزّتنفس دارم.»
آنچه بیش از هر چیزی ما را برمیانگیزد که نیکویی را در خود پرورش دهیم، خشنود ساختن یَهُوَه است. حتی اگر اعمالمان از چشم بسیاری پوشیده باشد، یَهُوَه آنها را میبیند. او از تمام افکار و اعمال نیک ما آگاه است. (افس ۶:۷، ۸) یَهُوَه چه پاداشی به ما میدهد؟ کتاب مقدّس میگوید: «انسانِ خوب خشنودی خداوند را به دست میآورد.» (امث ۱۲:۲) باشد که همواره این خصوصیت زیبا را در خود پرورش دهیم. یَهُوَه وعده داده است: «هر کس که نیکویی کند از جلال، حرمت و آرامش برخوردار خواهد شد.»—روم ۲:۱۰.
^ بند 2 برخی اسامی تغییر کرده است.