۱-‏۳.‏ پیامبری از یهودا در چه کاری کوتاهی کرد و چه عاقبتی برایش داشت؟‏ (‏تصویر ابتدای مقاله ملاحظه شود.‏)‏

یِرُبعام،‏ پادشاه اسرائیل مذبحی برای پرستش کاذب در شهر بِیت‌ئیل ساخت.‏ یَهُوَه خدا پیامبری را از یهودا فرستاد تا پیام داوری‌ای کوبنده را به این پادشاه مرتد برساند.‏ آن پیامبر با فروتنی و وفاداری مأموریتی را که به او واگذار شده بود،‏ به انجام رساند و یَهُوَه خدا نیز در مقابلِ خشم بی‌رحمانهٔ پادشاه از او محافظت کرد.‏—‏۱پاد ۱۳:‏۱-‏۱۰‏.‏

^۲ یَهُوَه خدا به آن پیامبر جوان فرمان داده بود که از راهی که رفته بود بازنگردد،‏ در آنجا نان نخورد و آب ننوشد.‏ در راه بازگشت آن پیامبر به صورت غیرمنتظره با پیرمردی روبرو شد.‏ پیرمرد ادعا کرد که پیامبر خداست و او را برای خوردن و نوشیدن به خانه‌اش دعوت کرد.‏ پیامبر جوان فرمان خدا را زیر پا گذاشت و با پیرمرد به خانه‌اش رفت.‏ این عمل او یَهُوَه را ناخشنود ساخت.‏ در راه بازگشت شیری به او حمله کرد و او را کشت.‏—‏۱پاد ۱۳:‏۱۱-‏۲۴‏.‏

^۳ در کتاب مقدّس نیامده است که چرا آن پیامبر فرمان خدا را زیر پا گذاشت و گفتهٔ پیرمرد فریبکار را به گوش گرفت.‏ اما مسلّم است که او همچنان «با فروتنی در حضور خدا» سلوک نکرد.‏ ‏(‏میکاه ۶:‏۸ خوانده شود.‏)‏ واژهٔ «سلوک کردن»  یا راه رفتن با یَهُوَه خدا به مفهوم توکل بر یَهُوَه،‏ اعتماد به راهنمایی‌های او و اطاعت از اوست.‏ شخص متواضع و فروتن آگاه است که می‌تواند و باید مرتباً با پدر آسمانی پرمهر و پرقدرتش در ارتباط باشد.‏ آن پیامبر می‌توانست برای راهنمایی در خصوص آن فرمان،‏ به یَهُوَه خدا رجوع کند،‏ اما چنین نکرد.‏ شاید ما نیز با تصمیماتی دشوار روبرو شویم و شناخت راه درست کاملاً برایمان روشن نباشد.‏ باید با تواضع در پی راهنمایی یَهُوَه خدا باشیم تا از خطای بزرگ دوری کنیم.‏

۴.‏ در این مقاله چه موضوعی بررسی می‌شود؟‏

^۴ در مقالهٔ پیش به مفهوم تواضع و فروتنی پرداختیم و این که چرا ما مسیحیان باید آن را در خود پرورش دهیم.‏ اما در چه شرایطی تواضع ما مورد آزمایش قرار می‌گیرد؟‏ چگونه می‌توانیم این خصوصیت باارزش را در خود پرورش دهیم طوری که حتی در شرایط دشوار نیز عاقلانه عمل کرده متواضع بمانیم؟‏ در این خصوص سه موقعیت رایج را بررسی می‌کنیم.‏—‏امث ۱۱:‏۲‏.‏

۵،‏ ۶.‏ چگونه بَرزِلّایی متواضعانه عمل کرد؟‏

^۵ تغییر شرایط یا تغییر مسئولیت‌هایمان می‌تواند فروتنی ما را در بوتهٔ آزمایش قرار دهد.‏ ما می‌توانیم از بَرزِلّایی،‏ دوست وفادار داوود درس بگیریم.‏ زمانی که او ۸۰ سال داشت،‏ داوود پادشاه از او دعوت کرد که در دربار زندگی کند.‏ بی‌شک این برای بَرزِلّایی یک افتخار بود،‏ چون با پذیرش این دعوت می‌توانست از معاشرت با پادشاه برخوردار شود.‏ با این حال آن دعوت را رد کرد.‏ چرا؟‏ او به داوود پادشاه گفت چون سنی از او گذشته است نمی‌خواهد با آمدن به دربار باری برای او باشد و پیشنهاد کرد این افتخار نصیب کِمهام شود که احتمالاً پسرش بود.‏—‏۲سمو ۱۹:‏۳۱-‏۳۷‏.‏

^۶ تواضع بَرزِلّایی باعث شد که تصمیمی معقولانه بگیرد.‏ دلیل این که بَرزِلّایی پیشنهاد داوود را رد کرد این نبود که تصوّر کند کفایت قبول آن مسئولیت در دربار را ندارد یا بخواهد در پیری زندگی آرامی پیش گیرد.‏ بلکه تشخیص داده بود که محدودیت‌ها و شرایطش تغییر کرده است.‏ او نمی‌خواست بیش از توانش مسئولیت بپذیرد.‏ ‏(‏غَلاطیان ۶:‏۴،‏ ۵ خوانده شود.‏)‏ اگر در پی مقام باشیم یا بخواهیم شهرت و آوازه‌ای به هم زنیم،‏ راه را برای خودخواهی،‏ رقابت و در نهایت دلسردی هموار ساخته‌ایم.‏ (‏غلا ۵:‏۲۶‏)‏ اما تواضع موجب می‌شود که شخص با دیگران همکاری کند تا همگی توان و توانایی‌هایشان را در جهت جلال یَهُوَه و کمک به دیگران به کار برند.‏—‏۱قر ۱۰:‏۳۱‏.‏

۷،‏ ۸.‏ چگونه تواضع باعث می‌شود که شخص بر خود تکیه نکند؟‏

^۷ هر چه مسئولیت‌های شخص سنگین‌تر باشد دایرهٔ اختیارات او نیز بیشتر است و این می‌تواند موقعیتی به وجود آورد که تواضع شخص محک زده شود.‏ وقتی نِحِمیا در مورد وضعیت اسفناک مردم اسرائیل شنید،‏ از صمیم دل به یَهُوَه خدا دعا کرد.‏ (‏نح ۱:‏۴،‏ ۱۱‏)‏ اردشیر نِحِمیا را به عنوان فرماندار منطقه منصوب کرد و این خود برکتی از یَهُوَه خدا بود.‏ نِحِمیا با وجود موقعیت اجتماعی،‏ ثروت و اختیارات بالایی که داشت،‏ هیچ گاه به تجربیات یا توانایی‌های خود تکیه نکرد.‏ او همواره به قوانین خدا رجوع کرد و به این ترتیب از یَهُوَه راهنمایی خواست و با خدا «سلوک کرد.‏» (‏نح ۸:‏۱،‏ ۸،‏ ۹‏)‏ نِحِمیا دیگران را تحت تسلّط خود نیاورد بلکه با هزینهٔ خود به آنان خدمت کرد.‏—‏نح ۵:‏۱۴-‏۱۹‏.‏

^۸ همچون نِحِمیا ما نیز می‌خواهیم هنگامی که وظایف یا مسئولیت‌هایمان تغییر می‌کند یا مسئولیت‌های بیشتری دریافت می‌کنیم،‏ متواضع بمانیم.‏ تواضع موجب می‌شود که به توانایی‌ها و تجربیات خود تکیه نکنیم.‏ چگونه ممکن است شخصی بر خود تکیه کند؟‏ برای مثال،‏ ممکن است پیر جماعتی پیش از این که دعا کند،‏ به حل امور جماعت  بپردازد.‏ یا شاید برادر یا خواهری ابتدا تصمیمی بگیرد و سپس دعا کند که یَهُوَه خدا آن تصمیم را برکت دهد.‏ فرد متواضع همیشه جایگاه خود را در مقابل یَهُوَه خدا و نقش خود را در مسئولیت‌هایی که یَهُوَه به او سپرده است مد نظر دارد.‏ توانایی ما هر چه که باشد اهمیتی ندارد.‏ در واقع به خصوص زمانی که در شرایطی قرار می‌گیریم یا با مشکلی روبرو می‌شویم که پیش‌تر بارها با آن روبرو بوده‌ایم،‏ باید مراقب باشیم که به خود تکیه نکنیم.‏ ‏(‏امثال ۳:‏۵،‏ ۶ خوانده شود.‏)‏ خادم یَهُوَه به جای این که همچون مردم دنیا به دنبال برتری و مقام باشد و بخواهد به اصطلاح پله‌های ترقی را بالا رود،‏ می‌آموزد که وظیفه و مسئولیت خود را در خانواده و به عنوان عضوی از جماعت در کنار برادران و خواهرانش به انجام رساند.‏—‏۱تیمو ۳:‏۱۵‏.‏

۹،‏ ۱۰.‏ تواضع چگونه موجب می‌شود با انتقاد نابجا درست برخورد کنیم؟‏

^۹ شنیدن انتقادی نابجا می‌تواند ناراحت‌کننده باشد.‏ حَنّا در چنین شرایطی بود.‏ حَنّا نازا بود،‏ اما شوهرش او را بسیار دوست می‌داشت.‏ فِنِنَّه،‏ هَووی حَنّا مرتباً به او طعنه می‌زد،‏ او را تمسخر می‌کرد و شدیداً می‌رنجاند.‏ یک بار حَنّا در معبد مشغول دعا بود که عیلی کاهن اعظم به اشتباه او را به مستی متهم کرد.‏ تصوّرش را بکنید!‏ با وجود این حَنّا متواضعانه با خویشتنداری عمل کرد و با احترام به عیلی پاسخ داد.‏ دعای دلنشین حَنّا در کتاب مقدّس حفظ شده است.‏ دعای حَنّا سرشار از عباراتی برای جلال یَهُوَه خداست و گفته‌هایی که نشانهٔ ایمان و قدردانی آن زن متواضع است.‏—‏۱سمو ۱:‏۵-‏۷،‏ ۱۲-‏۱۶؛‏ ۲:‏۱-‏۱۰‏.‏

^۱۰ تواضع ما را قادر می‌سازد که «بدی را با نیکویی» مغلوب سازیم.‏ (‏روم ۱۲:‏۲۱‏)‏ زندگی در دنیای شیطان اغلب دردناک و ناعادلانه است و ما باید مراقب باشیم که در برخورد با شرارت به خشم نیاییم.‏ (‏مز ۳۷:‏۱‏)‏ اما دردناک‌تر از آن اختلاف میان برادران و خواهران است.‏ فرد متواضع عیسی را سرمشق خود قرار می‌دهد.‏ در کتاب مقدّس در مورد او چنین آمده است:‏ «وقتی به او ناسزا می‌گفتند،‏ در پاسخ ناسزا نمی‌گفت.‏ .‏ .‏ .‏ بلکه خود را به دست کسی سپرد که عادلانه داوری می‌کند.‏» (‏۱پطر ۲:‏۲۳‏)‏ عیسی می‌دانست که انتقام با یَهُوَه خداست.‏  ‏(‏روم ۱۲:‏۱۹‏)‏ مسیحیان نیز ترغیب شده‌اند که متواضع باشند و «بدی را با بدی» پاسخ ندهند.‏—‏۱پطر ۳:‏۸،‏ ۹‏.‏

۱۱،‏ ۱۲.‏ الف)‏ چگونه تواضع به ما کمک می‌کند که در مقابل تحسین و تمجید بیش از حد واکنش درست نشان دهیم؟‏ ب)‏ تواضع بر رفتار و انتخاب لباس و آرایش ما چه تأثیری دارد؟‏

^۱۱ موقعیت دیگری که تواضع ما را محک می‌زند زمانی است که در مقابل تحسین و تمجید بیش از حد قرار می‌گیریم.‏ واکنش اِستَر در موقعیت‌های مختلف می‌تواند نمونه‌ای برای ما باشد.‏ او زنی بسیار زیبا بود و برای یک سال تحت مراقبت‌های خاص زیبایی قرار گرفت.‏ او هر روز با زنان جوان بسیاری از سراسر امپراتوری پارس همنشین بود که همه در پی جلب توجه پادشاه بودند.‏ با این همه او رفتار احترام‌آمیز و آرام خود را حفظ کرد.‏ حتی زمانی که پادشاه او را به عنوان ملکهٔ خود برگزید او به خود نبالید و تواضع خود را حفظ کرد.‏—‏اس ۲:‏۹،‏ ۱۲،‏ ۱۵،‏ ۱۷‏.‏

^۱۲ تواضع موجب می‌شود که همواره شیوهٔ لباس پوشیدن،‏ آرایش و ظاهرمان شایسته باشد و همین طور رفتارمان با احترام همراه باشد.‏ ما مسیحیان به جای بالیدن به خود یا جلب توجه دیگران می‌خواهیم که روحیه‌ای «آرام و ملایم» در خود به وجود آوریم.‏ ‏(‏۱پِطرُس ۳:‏۳،‏ ۴ خوانده شود؛‏ ار ۹:‏۲۳،‏ ۲۴‏)‏ اگر غروری در دل داشته باشیم در نهایت در اعمال ما نمایان خواهد شد.‏ برای مثال،‏ ممکن است به صورت ضمنی اشاراتی بکنیم که ما از امتیازات خاصّی برخورداریم یا اطلاعاتی داریم که دیگران از آن آگاه نیستند یا با برادران مسئول ارتباطی نزدیک داریم.‏ شاید امری را به طریقی توضیح دهیم که ایده یا دستاوردی را به خود نسبت دهیم در حالی که دیگران نیز در آن سهیم بوده‌اند.‏ عیسی در این خصوص نیز نمونه‌ای فوق‌العاده بود.‏ او به راحتی می‌توانست انسان‌ها را تحت تأثیر حکمت و دانش خود قرار دهد.‏ اما سخنان او اغلب یا مستقیماً از نوشته‌های عبری بود یا اشاراتی به آن بود.‏ او نمی‌خواست که انسان‌ها او را جلال دهند بلکه همواره جلال را شایستهٔ یَهُوَه خدا می‌دانست.‏—‏یو ۸:‏۲۸‏.‏

۱۳،‏ ۱۴.‏ چگونه تواضع می‌تواند ما را در اتخاذ تصمیماتمان یاری کند؟‏

^۱۳ هنگام تصمیم‌گیری‌های ما و همین طور تصمیمات دیگران نیز تواضع ما محک زده می‌شود.‏ زمانی که پولُس رسول در قیصریه اقامت داشت تصمیم گرفت به اورشلیم برود و وظیفه‌اش را در آنجا به پایان رساند.‏ پیامبری به نام آگابوس به او گفت که اگر به آنجا برود دستگیر خواهد شد،‏ حتی ممکن است کشته شود.‏ برادران از پولُس تمنا کردند که به آنجا نرود اما تصمیم پولُس تغییر نکرد.‏ او نه اعتمادبه‌نَفْس بیش از حد داشت،‏ نه ترس فلجش کرده بود.‏ بلکه برای انجام مسئولیتش کاملاً به یَهُوَه توکل کرد.‏ او می‌خواست هر آنچه یَهُوَه خواسته است انجام شود.‏ با شنیدن تصمیم پولُس آن برادران به او اصرار نکردند و با تواضع به تصمیم او احترام گذاشتند.‏—‏اعما ۲۱:‏۱۰-‏۱۴‏.‏

^۱۴ حتی زمانی که کاملاً از این که امور چگونه پیش خواهد رفت آگاه نیستیم،‏ تواضع می‌تواند در تصمیم‌گیری به ما کمک کند.‏ برای مثال،‏ شاید بخواهیم یکی از جنبه‌های خدمت تمام وقت را آغاز کنیم.‏ اما با خود فکر کنیم:‏ اگر بیمار شویم چه خواهد شد؟‏ اگر والدین سالمندمان به کمک نیاز داشته باشند،‏ چه خواهیم کرد؟‏ زمانی که پا به سن بگذاریم چگونه از خود مراقبت خواهیم کرد؟‏ هر قدر هم که دعا و تحقیق کنیم پاسخ کاملی برای پرسش‌هایی از این قبیل نخواهیم یافت.‏ (‏جا ۸:‏۱۶،‏ ۱۷‏)‏ اما اگر به یَهُوَه خدا اعتماد و توکل کنیم محدودیت‌های خود را خواهیم شناخت و آن را خواهیم پذیرفت.‏ با تحقیق و مشورت با دیگران و دعا برای راهنمایی از یَهُوَه خدا باید قدم‌هایمان را در جهتی که روح خدا ما را هدایت می‌کند برداریم.‏ ‏(‏جامعه ۱۱:‏۴-‏۶ خوانده شود.‏)‏ به این  ترتیب حرکتی کرده‌ایم که یَهُوَه می‌تواند آن را برکت دهد،‏ یا می‌تواند به ما یاری کند که هدفمان را تغییر دهیم.‏—‏امث ۱۶:‏۳،‏ ۹‏.‏

۱۵.‏ برای پرورش تواضع تأمّل بر شخصیت یَهُوَه چه کمکی به ما می‌کند؟‏

^۱۵ پس تواضع فواید بسیاری برای ما دارد.‏ حال چگونه می‌توانیم آن را در خود پرورش دهیم؟‏ در اینجا چهار روش را بررسی می‌کنیم.‏ اول،‏ تأمّل بر خصوصیات و جایگاه والای یَهُوَه خدا و عظمت او می‌تواند در ما تواضع بیشتری به وجود آورد.‏ (‏اشع ۸:‏۱۳‏)‏ به یاد داشته باشید که ما با خدای قادر مطلق سلوک می‌کنیم یا گام برمی‌داریم،‏ نه با فرشته یا انسانی.‏ تشخیص و مد نظر داشتن این امر به ما کمک می‌کند که ‹خود را زیر دست پرقدرت خدا فروتن سازیم.‏›—‏۱پطر ۵:‏۶‏.‏

۱۶.‏ چگونه تأمّل بر محبت خدا به ما تواضع می‌بخشد؟‏

^۱۶ دوم،‏ تأمّل بر محبت یَهُوَه در پرورش تواضع به ما یاری می‌کند.‏ پولُس رسول گفته است خدا اعضایی از بدن را که از حرمت کمتری برخوردارند،‏ ارجی بیشتر می‌نهد.‏ (‏۱قر ۱۲:‏۲۳،‏ ۲۴‏)‏ مشابهاً،‏ یَهُوَه خدا با وجود محدودیت‌های خادمانش به تک‌تک آنان توجه دارد.‏ او ما را با کسی مقایسه نمی‌کند.‏ حتی هنگامی که گناه یا خطایی می‌کنیم،‏ محبتش را از ما دریغ نمی‌کند.‏ ما هر گونه و هر کجا که یَهُوَه خدا را خدمت کنیم،‏ نزد او باارزشیم و محبتش شامل حال ماست و آگاهی از این حقیقت به ما امنیت می‌بخشد.‏

۱۷.‏ در پی خصوصیات خوب دیگران بودن چه تأثیری بر ما دارد؟‏

^۱۷ سوم،‏ اگر همچون یَهُوَه خدا در پی خصوصیات خوب دیگران باشیم،‏ تواضع بیشتری نشان خواهیم داد و از نقش خود در خدمت به یَهُوَه قدردان خواهیم بود.‏ به جای این که بخواهیم مرکز همه چیز قرار گیریم و به دیگران بگوییم که چه بکنند،‏ از آنان می‌خواهیم که به ما توصیه و پند دهند و در پذیرش پیشنهادها انعطاف‌پذیر خواهیم بود.‏ (‏امث ۱۳:‏۱۰‏)‏ از این که به برادران و خواهرانمان مسئولیت‌هایی داده شود شاد خواهیم شد.‏ دیدن این که چگونه یَهُوَه به «جمیع هم‌ایمانان در سراسر دنیا» اجازه می‌دهد او را خدمت کنند و آنان را برکت می‌دهد،‏ ما را برمی‌انگیزد که او را جلال دهیم.‏—‏۱پطر ۵:‏۹‏.‏

۱۸.‏ چگونه با تربیت وجدان تواضع در ما پرورش می‌یابد؟‏

^۱۸ چهارم،‏ با تربیت وجدانمان هماهنگ با اصول کتاب مقدّس،‏ تشخیص خواهیم داد که چگونه با بزرگواری و احترام بیشتر رفتار کنیم.‏ اصول کتاب مقدّس احساس و افکار یَهُوَه خدا را برای ما آشکار می‌سازد.‏ اگر دید و طرز فکر یَهُوَه خدا را در خود به وجود آوریم،‏ تصمیماتمان مطابق خواست او خواهد بود.‏ از طریق مطالعهٔ مرتب،‏ دعا و به کار بستن آنچه می‌آموزیم،‏ می‌توانیم به مرور وجدانمان را تربیت کنیم.‏ (‏۱تیمو ۱:‏۵‏)‏ می‌آموزیم که دیگران را بر خود ارجحیت دهیم.‏ یَهُوَه خدا قول داده است که اگر به سهم خود آنچه از ما خواسته شده است انجام دهیم،‏ ‹آموزش ما را به پایان خواهد رساند،‏› پس او به ما یاری خواهد کرد که تواضع و خصوصیات الٰهی دیگر نیز در ما پرورش یابد.‏—‏۱پطر ۵:‏۱۰‏.‏

۱۹.‏ چگونه می‌توانیم برای همیشه متواضع بمانیم؟‏

^۱۹ یک عمل گستاخانهٔ پیامبری که از یهودا فرستاده شد،‏ به قیمت جان او و از دست دادن دوستی‌اش با یَهُوَه خدا تمام شد.‏ اما در این مقاله دیدیم که حتی زمانی که تواضع ما محک زده می‌شود می‌توان سر بلند بیرون آمد.‏ خادمان وفاداری که در گذشته می‌زیستند و بسیاری دیگر امروزه،‏ این امر را ثابت کرده‌اند.‏ هر چه بیشتر با یَهُوَه گام برداریم،‏ تواضع و فروتنی بیشتری در ما شکل می‌گیرد.‏ (‏امث ۸:‏۱۳‏)‏ نقش ما در خدمت به یَهُوَه خدا هر چه که باشد سلوک کردن یا گام برداشتن با او افتخاری بی‌نظیر است.‏ ارزش این افتخار فوق‌العاده را بدانید و بکوشید که همچنان با فروتنی با یَهُوَه خدا سلوک کنید.‏