خویشتنداری—خصوصیتی لازم برای خشنود ساختن یَهُوَه
«وقتی پسرخالهام جرّوبحث را با من شروع کرد، طوری گلویش را فشار دادم که داشت خفه میشد. میخواستم او را بکشم.»—پُل.
«کوچکترین مسئله در خانه مرا بهشدّت عصبانی میکرد؛ طوری که وسایل خانه، اسباببازیها یا هر چیزی را که دم دستم بود میشکستم.»—مارکو.
شاید ما شخصاً تا این حد خشمگین نشده باشیم. اما گاهی خویشتنداری برای همهٔ ما سخت است. دلیل اصلی این مشکل، تمایل به گناه است که از آدم به ارث بردهایم. (روم ۵:۱۲) برای برخی مانند پُل و مارکو کنترل خشم کار دشواری است. برای برخی دیگر کنترل کردن افکارشان سخت است. آنان مدام در حال فکر کردن به موضوعاتی هستند که باعث ترس یا دلسردیشان میشود. برای برخی دیگر، کنترل امیالی که باعث اعمال نامشروع جنسی، مصرف بیش از حد الکل یا استفاده از مواد مخدّر میشود، دشوار است.
آنانی که افکار، امیال و اعمالشان را کنترل نمیکنند، زندگیشان را بر باد میدهند. اما پرورش خویشتنداری به ما کمک میکند که چنین عاقبتی نداشته باشیم. از این جهت، در این مقاله به بررسی این سه سؤال میپردازیم: ۱) مفهوم خویشتنداری چیست؟ ۲) چرا به این خصوصیت نیاز داریم؟ ۳) چگونه میتوانیم خویشتنداری را که یکی از خصوصیات «ثمرهٔ روح» است، در خود پرورش دهیم؟ (غلا ۵:۲۲، ۲۳) سپس خواهیم دید اگر در بعضی موقعیتها خویشتنداری خود را از دست دهیم چه باید بکنیم؟
مفهوم خویشتنداری چیست؟
شخص خویشتندار صرفاً از روی میل و هوس عمل نمیکند. بر عکس، از به زبان آوردن سخنان یا انجام اعمالی که خدا را میرنجاند، خودداری میکند.
عیسی خویشتنداری را در عمل به ما نشان داد. در کتاب مقدّس میخوانیم: «وقتی به او ناسزا میگفتند، در پاسخ ناسزا نمیگفت. وقتی رنج میکشید، تهدید نمیکرد، بلکه خود را به دست کسی سپرد که عادلانه داوری میکند.» (۱پطر ۲:۲۳) وقتی دشمنانش او را به تیر شکنجه آویختند و مسخره کردند، همچنان خویشتندار ماند. (مت ۲۷:۳۹-۴۴) پیش از آن نیز، هنگامی که رهبران مذهبی قصد داشتند با سؤالات بسیار از عیسی انتقاد کنند، او خویشتنداری خود را حفظ کرد. (مت ۲۲:۱۵-۲۲) وقتی برخی یهودیان، سنگ برداشتند تا به او پرتاب کنند، عیسی بجای تلافی کردن، «خود را پنهان کرد و سپس از معبد بیرون رفت.» (یو ۸:۵۷-۵۹) به راستی که او نمونهٔ فوقالعادهٔ خویشتنداری بود!
ما نیز میتوانیم از عیسی سرمشق بگیریم. پِطرُس رسول گفت: «مسیح برای شما رنج کشید و سرمشقی برای شما قرار داد تا بهدقت در جای پای او گام بردارید.» (۱پطر ۲:۲۱) ما با وجود این که ناکامل هستیم، میتوانیم تا جای ممکن از نمونهٔ خویشتنداری عیسی سرمشق بگیریم. چرا این امر اهمیت دارد؟
چرا به خویشتنداری نیاز داریم؟
برای خشنود کردن یَهُوَه به خویشتنداری نیاز داریم. حتی اگر سالها با وفاداری به یَهُوَه خدمت کرده باشیم، اگر در سخنان و اعمالمان خویشتندار نباشیم، به رابطهٔ دوستیمان با او صدمه میزنیم.
به نمونهٔ موسی توجه کنید. او در زمان خود «مردی بسیار حلیم بود، بیش از تمامی مردمان روی زمین.» (اعد ۱۲:۳) او سالها با صبر و تحمّل، شکایتهای اسرائیلیان را میشنید. تا این که یک روز، وقتی آنان دوباره از کمبود آب شکایت کردند، خویشتنداری خود را از دست داد و عصبانی شد. او بهتندی به اسرائیلیان گفت: «ای یاغیان گوش فرا دهید: آیا باید از این صخره آب برای شما بیرون آوریم؟»—اعد ۲۰:۲-۱۱.
موسی نتوانست خویشتنداری خود را حفظ کند. یَهُوَه به طرز معجزهآسایی برای اسرائیلیان آب فراهم کرد؛ اما موسی از این بابت یَهُوَه را جلال نداد. (مز ۱۰۶:۳۲، ۳۳) در نتیجه یَهُوَه به موسی اجازه نداد که به سرزمین موعود وارد شود. (اعد ۲۰:۱۲) احتمالاً موسی تا آخرین روز زندگی خود به خاطر از دست دادن خویشتنداریاش پشیمان بود.—تث ۳:۲۳-۲۷.
ما از این گزارش چه درسی میگیریم؟ حتی اگر سالهاست یَهُوَه را خدمت میکنیم، هرگز نباید با کسانی که ما را رنجاندهاند یا مرتکب اشتباهی شدهاند، با بیاحترامی سخن بگوییم. (افس ۴:۳۲؛ کول ۳:۱۲) گاه با بالا رفتن سنمان، قدرت تحمّل ما کمتر میشود. اما باید نمونهٔ موسی را به یاد داشته باشیم. ما هرگز نمیخواهیم به دلیل عدم خویشتنداری، سابقهٔ خوبمان را پیش یَهُوَه خراب کنیم. برای پرورش این خصوصیت چه میتوانیم بکنیم؟
چگونه خویشتنداری را در خود پرورش دهیم؟
در دعا روحالقدس را درخواست کنید. خویشتنداری یکی از خصوصیات ثمرهٔ روح است. یَهُوَه روح مقدّسش را به کسانی که آن را درخواست کنند میدهد. (لو ۱۱:۱۳) او میتواند از طریق روحالقدس به ما کمک کند که خویشتنداری را در خود پرورش دهیم. (فیلیپ ۴:۱۳) همچنین او به ما کمک میکند که خصوصیات دیگر ثمرهٔ روح از جمله محبت را در خود پرورش دهیم تا راحتتر بتوانیم خویشتندار باشیم.—۱قر ۱۳:۵.
از موقعیتهایی که خویشتنداری را مشکل میسازد دوری کنید. برای مثال، از تماشای وبسایتها یا برنامههایی که اعمال نادرست را به تصویر میکشد، خودداری کنید. (افس ۵:۳، ۴) در واقع باید از هر آنچه که ما را به انجام اعمال نادرست وسوسه میکند، دوری کنیم. (امث ۲۲:۳؛ ۱قر ۶:۱۲) برای مثال، شخصی که بهراحتی به انجام امور غیراخلاقی وسوسه میشود، باید از خواندن کتابهای عاشقانه یا تماشای فیلمهایی با این محتوا خودداری کند.
شاید عمل کردن به این توصیه برای ما دشوار باشد. اما اگر تمام تلاش خود را بکنیم، یَهُوَه قدرت لازم را به ما میدهد تا خویشتندار باشیم. (۲پطر ۱:۵-۸) او به ما کمک میکند تا افکار، سخنان و اعمالمان را کنترل کنیم. پُل و مارکو که در ابتدای مقاله به آنان اشاره شد، نمونهٔ خوبی در اثبات این موضوع هستند. آنان یاد گرفتند که خشم و عصبانیت خود را کنترل کنند. نمونهٔ دیگر، برادری است که هنگام رانندگی عصبانی میشد و با رانندگان دیگر بهتندی برخورد میکرد. او چگونه بر این مشکل غلبه کرد؟ او میگوید: «هر روز از صمیم دل دعا میکردم. مقالاتی راجع به خویشتنداری مطالعه کردم و در این مورد آیاتی را از کتاب مقدّس به ذهن سپردم. سالهاست که سعی میکنم خویشتنداری را در خود پرورش دهم، اما هنوز هر روز صبح به خودم یادآوری میکنم که باید آرامشم را حفظ کنم. همچنین هر وقت قرار ملاقاتی دارم، زودتر راه میافتم تا با عجله رانندگی نکنم.»
اگر خویشتنداری خود را از دست دهیم چه باید بکنیم؟
همهٔ ما گاه خویشتنداری خود را از دست میدهیم. در آن زمان، شاید به دلیل احساس شرم نتوانیم به یَهُوَه دعا کنیم. اما این درست موقعی است که باید بیش از هر زمان دیگری به یَهُوَه دعا کنیم. در این موقعیت باید فوراً از یَهُوَه درخواست کمک و بخشش کنیم. همچنین باید مصمم باشیم که آن اشتباه را تکرار نکنیم. (مز ۵۱:۹-۱۱) یَهُوَه همواره چنین دعاهای صادقانهای را میشنود. (مز ۱۰۲:۱۷) به علاوه، یوحنای رسول گفت: ‹خون عیسی، ما را از هر گناه پاک میسازد.› (۱یو ۱:۷؛ ۲:۱؛ مز ۸۶:۵) از طرف دیگر، باید به یاد داشته باشیم که یَهُوَه خدا از خادمانش انتظار دارد همواره یکدیگر را ببخشند. بنابراین میتوانیم اطمینان داشته باشیم که یَهُوَه خود نیز ما را میبخشد.—مت ۱۸:۲۱، ۲۲؛ کول ۳:۱۳.
وقتی موسی موقتاً خویشتنداری خود را از دست داد، یَهُوَه ناراحت شد. ولی او را بخشید و در کلامش از او به عنوان شخصی بسیار باایمان نام برد که ما باید از او سرمشق گیریم. (تث ۳۴:۱۰؛ عبر ۱۱:۲۴-۲۸) با این که یَهُوَه به موسی اجازهٔ ورود به سرزمین موعود را نداد، اما زندگی ابدی در بهشت روی زمین را برای او در نظر دارد. اگر ما نیز همواره تلاش کنیم خصوصیت خویشتنداری را در خود پرورش دهیم، میتوانیم از چنین آیندهای برخوردار باشیم.—۱قر ۹:۲۵.