«یهوه، خدای ما، خداوند یکتاست»
«بشنو، ای اسرائیل: یهوه، خدای ما، خداوندِ یکتاست.»—تَثنیه ۶:۴.
۱، ۲. الف) چرا تَثنیه ۶:۴ گفتهای معروف است؟ ب) چرا موسی این سخنان را گفت؟
قرنهاست پیروان مذهب یهودیت در نیایش و دعایشان شش کلمهای را که در متن عبری تَثنیه ۶:۴ آمده است صبحها و شبها بر زبان جاری میکنند. این دعا «شِمَع» نامیده میشود که اولین واژهٔ این آیه است. با این دعا، یهودیان وقفشده سرسپردگی و وقف خود به خدا را اعلام میکنند.
۲ این کلمات بخشی از آخرین سخنرانی موسی به قوم اسرائیل در سال ۱۴۷۳ ق.م. بود. در آن زمان اسرائیلیان در دشت مُوآب گرد آمده بودند و در آستانهٔ عبور از رود اردن و تصاحب سرزمین موعود بودند. (تث ۶:۱) موسی که ۴۰ سال رهبری آن قوم را بر عهده داشت، آنان را ترغیب میکرد که در رویارویی با مشکلاتی که پیش رو داشتند، شجاع باشند. آنان باید به یَهُوَه خدایشان اعتماد میکردند و به او وفادار میماندند. قاعدتاً این سخنان پایانی موسی تأثیر عمیقی بر قوم گذاشت. پس از اشاره به ده فرمان و دیگر قوانینی که یَهُوَه خدا به قوم داده بود، موسی کلمات پرقدرتی را که در تَثنیه ۶:۴، ۵ نگاشته شده است، به زبان آورد. (خوانده شود.)
۳. در این مقاله چه پرسشهایی بررسی میشود؟
۳ آیا آن اسرائیلیانی که در آنجا با موسی جمع شده بودند نمیدانستند که یَهُوَه آیهٔ ۵ آمده است، یعنی محبت به او با تمامی دل و تمامی جان و تمامی قوّت در ارتباط است؟ آنچه در تَثنیه ۶:۴، ۵ آمده است، امروزه چه مفهومی برای ما دارد؟
یکتاست؟ قطعاً میدانستند. اسرائیلیانِ وفادار خدای پدرانشان ابراهیم، اسحاق و یعقوب را خدای واحد میدانستند و او را پرستش میکردند. پس اگر چنین است، چرا موسی توجه آنان را به این نکته جلب کرد که خدا «یکتاست؟» آیا یکتا بودن یَهُوَه خدا با آنچه دریکتا بودن یَهُوَه خدا
۴، ۵. الف) منظور موسی از این که به اسرائیلیان گفت یَهُوَه «خداوند یکتاست» چه بود؟ ب) یَهُوَه با خدایان کاذب چه تفاوتی داشت؟
۴ یگانگی خدا. واژهٔ عبری که در فارسی «یکتا» ترجمه شده است، مفهوم بینظیر و یگانه را نیز در بردارد. موسی در اینجا نمیخواست که تعلیم ادیان کاذب در خصوص سهگانه بودن خدا را رد کند. یَهُوَه آفریدگار و هستیبخش آسمان و زمین، حکمران عالَم است و او تنها خدای حقیقی است و همچون او خدایی نیست. (۲سمو ۷:۲۲) موسی به اسرائیلیان یادآور میشود که پرستش تنها مختص یَهُوَه خداست. آنان نباید همچون قومهای اطرافشان خدایان مختلف را پرستش میکردند. اعتقاد این اقوام بر این بود که برخی از این خدایانِ کاذب بر بخشهایی از طبیعت تسلّط داشتند.
۵ برای نمونه، مصریان خدایانی از قبیل «رَع» خدای خورشید، «نوت» الٰههٔ آسمان، «گِب» خدای زمین، «هاپی» خدای نیل داشتند و برخی حیوانات را مقدّس میشمردند. یَهُوَه از طریق ده بلا به مصریان نشان داد که برتر از این خدایان کاذب است. خدای اصلی کنعانیان بَعَل، خدای باروری بود که خدای آسمان، باران و طوفان نیز خوانده میشد. در مناطق مختلف، خدایان دیگری نیز بودند که بَعَل خوانده میشدند. (اعد ۲۵:۳) اسرائیلیان باید به یاد میداشتند که «یهوه خداست» و او «خداوندِ یکتاست.»—تث ۴:۳۵، ۳۹.
۶، ۷. این که یَهُوَه «خداوندِ یکتاست» چه مفهوم دیگری نیز در بر دارد و یَهُوَه چگونه ثابت کرده است که بهراستی «یکتاست»؟
۶ خدایی تغییرناپذیر و وفادار. این گفتهٔ موسی که یَهُوَه «خداوندِ یکتاست» این مفهوم را نیز در بر دارد که همیشه مقاصد و اعمال او قابل اعتماد است. یَهُوَه خدا، خدایی چندگانه نیست، خدایی نیست که اعمالش قابل پیشبینی نباشد. بلکه او خدای حقیقی است، همیشه باثبات، امین و وفادار. یَهُوَه خدا به ابراهیم وعده داد که نوادگان او سرزمین موعود را به میراث خواهند برد. او برای به تحقق رساندن این وعدهاش، اعمال شگرف و عظیم انجام داد. گذشت ۴۳۰ سال نیز از عزم یَهُوَه خدا برای به تحقق رساندن وعدهٔ او نکاست.—پیدا ۱۲:۱، ۲، ۷؛ خرو ۱۲:۴۰، ۴۱.
۷ قرنها بعد، زمانی که یَهُوَه اسرائیلیان را شاهدان خود خواند به آنان چنین گفت: «من او هستم. پیش از من خدایی مصوّر نشده، و پس از من نیز نخواهد بود.» یَهُوَه برای تأکید بر مقاصد تغییرناپذیرش و این که همان خداست، بار دیگر میگوید: «آری از ایّام قدیم من اویم.» (اشع ۴۳:۱۰، ۱۳؛ ۴۴:۶؛ ۴۸:۱۲) بهراستی اسرائیلیان چه امتیاز بینظیری داشتند که خادمان یَهُوَه خدا بودند؛ خدایی که تغییر نمیپذیرد و همیشه قابل اعتماد است. امروزه ما نیز از این امتیاز برخورداریم.—ملا ۳:۶؛ یعقو ۱:۱۷.
۸، ۹. الف) یَهُوَه از پرستندگانش چه خواسته است؟ ب) عیسی چگونه بر اهمیت سخن موسی تأکید کرد؟
۸ بله، موسی به قوم یادآور شد که یَهُوَه در محبت به آنان و توجه و مراقبت از آنان تغییر نمیپذیرد. از این رو اسرائیلیان باید یَهُوَه خدا را با تمام دل، جان و قدرتشان دوست میداشتند و خود را تماماً وقف او میکردند. فرزندان نیز باید همین راه را پیش میگرفتند. تث ۶:۶-۹.
والدین وظیفه داشتند در هر فرصتی تعالیم یَهُوَه خدا را در دل فرزندانشان جای دهند.—۹ چون خواست و مقصود یَهُوَه خدا تغییرناپذیر است، مسلّماً خواستههای اساسی او در خصوص پرستش پاک نیز تغییر نپذیرفته است. برای این که پرستش ما نزد او پذیرفته باشد، ما نیز باید تماماً وقف او باشیم و با تمام دل، فکر و قدرتمان به او محبت ورزیم. در واقع، این دقیقاً همان پاسخی است که عیسی در رابطه با مهمترین فرمان داد. (مَرقُس ۱۲:۲۸-۳۱ خوانده شود.) پس باشد که با اعمالمان نشان دهیم که بهراستی مفهوم این گفته را که «یهوه، خدای ما، خداوندِ یکتاست» درک کردهایم.
پرستش و وقفی منحصر به یَهُوَه خدا
۱۰، ۱۱. الف) این که پرستش تنها منحصر به یَهُوَه خداست، به چه معنی است؟ ب) جوانان یهودی در بابِل چگونه نشان دادند که پرستش را منحصر به یَهُوَه خدا میدانند؟
۱۰ یَهُوَه تنها خدا و خداوند یکتاست از این رو در پرستش او باید تماماً وقف او باشیم. پرستش باید تنها مختص او باشد، به این معنی که در پرستش یَهُوَه خدا نه جایی برای خدایی دیگر است و نه جایی برای اعتقاد یا عملی که به پرستشی دیگر مربوط شود. موضوع این نیست که یَهُوَه خدایی در میان خدایان دیگر و والاترین و پرقدرتترین آنان است، بلکه باید همواره در نظر داشت که تنها او خدای حقیقی است و پرستش تنها مختص اوست.—مکاشفه ۴:۱۱ خوانده شود.
۱۱ در کتاب دانیال، در مورد شرححال دانیال، حَنَنیا، میشائیل و عَزَریا گزارشهایی آمده است. آن جوانان از خوردن غذاهای ناپاک پرهیز کردند و همین طور حاضر نشدند در مقابل تمثال طلایی که نبوکدنَصر ساخته بود، سجده کنند. آنان وقف کاملشان را به خدا نشان دادند. اولویتهایشان در پرستش روشن بود، سازش نکردند و پرستششان را آلوده نساختند.—دان ۱:۱-۳:۳۰.
۱۲. برای این که وقفمان به یَهُوَه خدا کامل باشد از چه جهت باید مراقب بود؟
۱۲ برای وقف کامل به یَهُوَه خدا نباید اجازه دهیم که در زندگیمان هیچ چیز جایی را که مختص اوست، اشغال کند. چه چیزهایی میتواند چنین جایگاهی در زندگیمان داشته باشد؟ در ده فرمان، یَهُوَه روشن ساخت که قوم او نباید هیچ خدای دیگری به جز او داشته باشند و نباید به اعمالی دست زنند که نشانی از بتپرستی دارد. (تث ۵:۶-۱۰) امروزه بتپرستی صورتهای مختلف دارد، حتی تشخیص برخی از آنها میتواند دشوار باشد. اما خواستههای یَهُوَه در این خصوص هیچ تغییری نکرده است، یَهُوَه خدا اکنون نیز «خداوندِ یکتاست.» حال بررسی میکنیم که این گفته امروزه برای ما به چه مفهوم است.
۱۳. ممکن است چه چیزهایی را بیش از یَهُوَه دوست بداریم؟
۱۳ در کولُسیان ۳:۵ (خوانده شود) هشدار و پندی صریح به مسیحیان داده شده است. در این آیه به اموری اشاره میشود که میتواند به وقف کامل ما به یَهُوَه خدا آسیب رساند. توجه کنید که در این آیه طمع با بتپرستی مرتبط شده است. چون تمایلاتی همچون عشق به ثروت و تجمّلات میتواند چنان زندگی شخص را تحت تأثیر قرار دهد که در واقع خدایی پرقدرت برای او شود. اما، با نگاهی به کل این آیه متوجه میشویم که اعمال گناهآلود دیگری که نام برده شده است، از جهاتی با طمع و در پی آن با بتپرستی در ارتباط است. تمایل شدید به چنین چیزهایی میتواند بهراحتی جای محبت به خدا را در دل ما بگیرد. بیگمان باید بسیار مراقب باشیم و به هیچ وجه اجازه ندهیم که این تمایلات عنان زندگی ما را به دست گیرد، طوری که یَهُوَه دیگر «خداوند یکتا» برایمان نباشد.
۱۴. یوحنای رسول چه هشداری داده است؟
۱یو ۲:۱۵، ۱۶) این بدین معنی است که ما باید مرتباً دل خود را محک بزنیم و بسنجیم که آیا تفریحات، معاشران و شیوهٔ لباس و آرایشی که در دنیا رواج دارد بر ما تأثیر گذاشته است. همین طور عشق به دنیا میتواند این جنبه را نیز در بر داشته باشد که با تحصیلات عالی در زندگی به دنبال «چیزهای بزرگ» باشیم. (ار ۴۵:۴، ۵) ما اکنون در آستانهٔ دنیای جدید هستیم، پس به راستی بجاست که همواره سخنان پرقدرت موسی را مد نظر داشته باشیم. اگر درک کرده باشیم و به راستی معتقد باشیم که «یهوه، خدای ما، خداوندِ یکتاست» آنگاه برای وقف کامل خود به او، هر آنچه در توان داریم انجام خواهیم داد و آن گونه که مقبول اوست، او را خدمت خواهیم کرد.—عبر ۱۲:۲۸، ۲۹.
۱۴ یوحنای رسول به همین نکته اشاره کرد و گفت اگر کسی دنیا و آنچه در آن است، یعنی «هوای نفس، هوسهای چشم و غرورِ ناشی از مال و مقام» را دوست بدارد، «محبتِ پدر در او نیست.» (اتحاد مسیحی را حفظ کنید
۱۵. چرا پولُس به مسیحیان یادآور شد که تنها یک خدا وجود دارد و او یَهُوَه است؟
۱۵ این که یَهُوَه «خداوندِ یکتاست» به ما در درک این خواست او که خادمانش متحد باشند و هدفی یکسان در زندگی داشته باشند نیز کمک میکند. جماعت مسیحیان قرن اول را یهودیان، یونانیان، رومیان و دیگر اقوام تشکیل میدادند. این افراد پیش از این که مسیحی شوند، مذهب، آداب و رسوم گوناگون و حساسیتهای مختلف داشتند. از این رو، برای برخی از آنان تطبیق دادن خود با شیوهٔ جدید پرستش یا کنار گذاشتن برخی اعمال دشوار بود. پولُس رسول لازم دانست به آنان یادآور شود که مسیحیان تنها یک خدا دارند که یَهُوَه است.—۱قُرِنتیان ۸:۵، ۶ خوانده شود.
۱۶، ۱۷. الف) امروزه شاهد تحقق چه پیشگوییای هستیم، و نتیجهٔ آن چه بوده است؟ ب) چه عاملی میتواند به یکپارچگی و اتحاد ما آسیب رساند؟
اشع ۲:۲، ۳) بهراستی برای ما بسیار شادیبخش است که شاهد تحقق این پیشگویی هستیم. امروزه بسیاری از جماعات از قومها، فرهنگها و زبانهای گوناگون تشکیل شدهاند و یَهُوَه خدا را جلال میدهند. این تفاوتها میتواند مسائل و مشکلاتی را به وجود آورد که توجه به آنها ضروری است.
۱۶ امروزه جماعت مسیحی چگونه است؟ اِشَعْیای نبی پیشگویی کرده بود که «در ایّام آخر» مردمی از تمامی قومها برای پرستش یَهُوَه خدا گرد هم خواهند آمد. آنان میخواهند که یَهُوَه راههای خود را به آنان تعلیم دهد، و در طریقهای او گام بردارند. (۱۷ برای نمونه، شما به همایمانانتان که از فرهنگی بسیار متفاوت هستند، چه دیدی دارید؟ ممکن است زبان آنان، لباس، رفتار و غذاهایشان با آنچه شما آشنا هستید، متفاوت باشد. آیا به این دلیل از آنان پرهیز میکنید و اغلب با آنانی که پیشینهای مشابه شما دارند، معاشرت میکنید؟ در مورد سرپرستان جماعت، حوزه یا دفتر شعبه که جوانتر از شما یا از نژادی متفاوت و فرهنگ دیگر هستند، چه فکر میکنید؟ اگر مراقب نباشیم این تفاوتها میتواند بر ما تأثیر بگذارد و به اتحاد ما آسیب رساند.
۱۸، ۱۹. الف) در اِفِسُسیان ۴:۱-۳ چه پندی داده شده است؟ ب) چگونه میتوانیم سهم خود را در حفظ اتحاد جماعت ایفا کنیم؟
۱۸ برای این که این تفاوتها به اتحاد ما آسیب نرساند، چه باید بکنیم؟ پولُس رسول به جماعت اِفِسُس پندهایی مفید داد. شهر اِفِسُس، شهری پر رونق بود که مردم از قومهای مختلف در آن زندگی میکردند. (اِفِسُسیان ۴:۱-۳ خوانده شود.) ابتدا پولُس به خصوصیاتی همچون فروتنی، ملایمت، بردباری و محبت اشاره کرد. این خصوصیات را میتوان به ستونهایی تشبیه کرد که خانهای را استوار نگاه میدارد. اما برای این که خانه وضعیتی مناسب داشته باشد در کنار ستونهایی محکم، نیاز به نگهداری و مراقبت مرتب نیز دارد. پولُس مسیحیان اِفِسُس را ترغیب کرد که آن «یگانگی» و اتحادشان را حفظ کنند.
۱۹ هر عضو جماعت باید خود را موظف بداند که برای حفظ یگانگی و اتحاد در جماعت سهم خود را ایفا کند. چه میتوانیم بکنیم؟ نخست این که باید خصوصیات فروتنی، ملایمت، بردباری و محبت را در خود پرورش دهیم و در عمل آنها را ابراز کنیم. همچنین باید بکوشیم «رشتهٔ صلح که متحد میسازد» را حفظ کنیم. باید تلاش کنیم که هر فاصله، ضعف و شکافی را ترمیم کنیم. این چنین در حفظ صلح و اتحاد پرارزشمان سهم خود را ایفا کردهایم.
۲۰. چگونه میتوانیم نشان دهیم این گفته را که «یهوه، خدای ما، خداوندِ یکتاست» درک کردهایم؟
۲۰ «یَهُوَه، خدای ما، خداوندِ یکتاست.» بهراستی این گفته بسیار پرقدرت است! این یادآوری به اسرائیلیان برای مقابله با مشکلاتی که هنگام وارد شدن به سرزمین موعود و تصاحب آن روبرو بودند، قوّت بخشید. اگر ما نیز این سخنان را در دلمان جای دهیم، به ما قدرت میبخشد تا از مصیبت عظیمی که پیش رو داریم سر بلند بیرون آییم و در بهشتی که به دنبال آن میآید سهیم باشیم. باشد که همواره به یَهُوَه خدا، با تمام جان محبت ورزیم و به او خدمت کنیم و بکوشیم صلح را در میان برادران مسیحیمان حفظ کنیم و به این ترتیب وقف کامل خود به یَهُوَه را نشان دهیم. اگر چنین کنیم، میتوانیم اطمینان داشته باشیم که شاهد تحقق این گفتهٔ عیسی خواهیم بود: «بیایید، ای شما که از پدر من برکت یافتهاید، پادشاهیای را که از آغاز دنیا برای شما آماده شده بود، به میراث ببرید.»—مت ۲۵:۳۴.