راه خوشبختی
قناعت و سخاوت
اغلب خوشبختی و موفقیت شخص با اموال و دارایی او سنجیده میشود. این نگرش میلیونها نفر را بر آن داشته که برای درآمد بیشتر به کار طاقتفرسا و طولانی تن دهند. اما آیا مال و دارایی، خوشبختی و سعادت میآورد؟ شواهد حاکی از چیست؟
طبق مجلّهٔ «مطالعاتی در باب خوشبختی» * وقتی نیازهای اولیهٔ زندگی برآورده میشود، دیگر درآمد بیشتر تأثیر چندانی بر خوشبختی و احساس رضایت ندارد. در واقع رضایت و خوشبختی یا نارضایتی در زندگی به مال و دارایی شخص بستگی ندارد. اما در پی مال بودن چه نتیجهای به همراه دارد؟ در مقالهای در مجلّهٔ «نظری بر روانشناسی» * آمده است که در پی پول و ثروت بودن با نارضایتی در زندگی مربوط است. این گفته با پند کتاب مقدّس که حدود دو هزار سال پیش نوشته شده، هماهنگ است که میگوید: «پولدوستی ریشهٔ همه گونه بدیهاست و برخی در پی آن . . . خود را به دردهای بسیار گرفتار کرده، گویی خود را با ضربات خنجر مجروح ساختهاند.» (۱تیموتائوس ۶:۹، ۱۰) منظور چه دردهایی است؟
نگرانی و بیخوابی برای حفظ دارایی. «خوابِ کارگر شیرین است، چه کم خورده باشد، چه زیاد، اما ثروت شخص دولتمند نمیگذارد که او شبها خواب راحت داشته باشد.»—جامعه ۵:۱۲، مژده برای عصر جدید.
دلسردی و سرخوردگی از نرسیدن به رضایت. دلیل این سرخوردگی تا حدّی این است که ثروتاندوزی سیریناپذیر است. «شخصِ پولدوست هرگز از پول سیر نمیشود، و نه دوستدار ثروت از درآمدِ خویش.» (جامعه ۵:۱۰) همچنین عطش برای پول و ثروت میتواند باعث شود که شخص در انجام آنچه واقعاً برایش خوشبختی و رضایت میآورد کوتاهی کند؛ مثل گذراندن وقت با خانواده و دوستان یا برآورده ساختن نیاز معنویاش.
ناراحتی و درماندگی زمانی که مال یا سرمایهای ارزش خود را از دست میدهد. «خویشتن را برای ثروتمند شدن از پا مَیَفکن؛ از اندیشیدن بدان بازایست! تا چشم بر آن بدوزی از میان رفته است؛ زیرا ثروت چون عقاب بال میگیرد و میپَرَد!»—امثال ۲۳:۴، ۵.
خصوصیاتی که رضایت و خوشبختی به همراه میآورد
قناعت. «زیرا هیچ چیز با خود به این دنیا نیاوردهایم و هیچ چیز هم از آن نمیتوانیم ببریم. پس اگر خوراک، پوشاک و سقفی بالای سرمان داریم، به آنها قانع خواهیم بود.» (۱تیموتائوس ۶:۷، ۸) فرد قانع اهل شکوه و شکایت نیست و نگرش و رفتارش، او را از حسادت دور نگاه میدارد. همچنین چون فرد قانع خواهان چیزی خارج از توان مالیاش نیست، از نگرانیها و استرس بیمورد در امان میماند.
سخاوت. «دادن از گرفتن شادیبخشتر است.» (اعمال ۲۰:۳۵) فرد گشادهدست شاد است، چون دیگران را شاد میکند، حتی اگر تنها بتواند وقت و نیرویش را صرف دیگران کند. چنین شخصی از موهبتهایی برخوردار میشود که با پول نمیتوان خرید مثل محبت، احترام، دوستانی واقعی که آنان نیز نسبت به او سخاوتمند خواهند بود!—لوقا ۶:۳۸.
ارجحیت دادن به انسانها، نه به مادیات. «سفرهٔ محقر، با محبت، بِه از ضیافت شاهانه، با نفرت.» (امثال ۱۵:۱۷) منظور از این آیه چیست؟ رابطهای پرمهر با دیگران بیش از ثروت و مادیات اهمیت دارد. در ادامه در این مجلّه خواهیم دید که برای رضایت و خوشبختی در زندگی، مهر و محبت ضروری است.
سابینا خانمی از آمریکای جنوبی، به ارزش اصول کتاب مقدّس پی برد. همسرش او را ترک کرده بود و برای او مشکل بود که مایحتاج اولیهٔ زندگی خود و دو دخترش را فراهم کند. او دو جا کار میکرد و هر روز صبح ساعت ۴ بیدار میشد. با وجود برنامهٔ سخت و فشردهاش تصمیم گرفت کتاب مقدّس را مطالعه کند. نتیجه چه بود؟
وضعیت اقتصادی او تغییری نکرد، اما دیدگاهش به زندگی کاملاً دگرگون شد. برای مثال، او به خوشبختی و رضایتی دست یافت که تنها با شناخت خدا و نزدیک شدن به او حاصل میشود. (مَتّی ۵:۳) سابینا در میان همایمانانش دوستانی واقعی یافت. او از تقسیم کردن آموختههایش با دیگران احساس رضایت و شادی کرد.
در کتاب مقدّس آمده است: «بر حق بودن حکمت از نتایج آن ثابت میشود.» (مَتّی ۱۱:۱۹؛ پاورقی) از این رو، اگر زندگیای با قناعت و سخاوت در پیش گیریم و به انسانها بیش از مادیات اهمیت دهیم، نتایج فوقالعادهٔ آن را خواهیم دید!