برای پدران و مادران
۷: ارزشها
به چه معنی است؟
ارزشها معیارهایی است که در زندگی به آن اهمیت میدهید و میخواهید هماهنگ با آن زندگی کنید. برای مثال، بسیاری تلاش میکنند که در زندگی صادق باشند. پس قاعدتاً میخواهند این ارزش اخلاقی را در دل فرزندشان نیز جای دهند.
ارزشها شامل اصول اخلاقی نیز میشود. برای مثال شخصی که پایبند چنین اصولی است، کوشا و منصف است و ملاحظهٔ دیگران را میکند. بهترین زمان برای پرورش این خصوصیات سنین پایین است.
اصل کتاب مقدّس: «جوان را در رفتن به راهی که درخور اوست تربیت کن که تا پیری هم از آن منحرف نخواهد شد.»—امثال ۲۲:۶.
چرا مهم است؟
در عصر فناوری داشتن ارزشهای اخلاقی ضروری است. مادری به نام کارین میگوید: «امروزه میتوان در هر زمان و با هر دستگاه تلفنی، به هر آنچه تأثیری بد روی ما میگذارد، دسترسی داشت. بچههای ما میتوانند کنار ما نشسته باشند و تصویری قبیح و زشت تماشا کنند.»
اصل کتاب مقدّس: «بالغان . . . با استفادهٔ مداوم از قدرت تشخیص خود، آن را پرورش دادهاند تا خوب را از بد تشخیص دهند.»—عبرانیان ۵:۱۴.
معیارهای اخلاقی نیز ضروری است. میتوان گفت معیارهای اخلاقی رعایت حال دیگران، ادب و احترام را نیز شامل میشود. (مثل گفتن «لطفاً» و «ممنون») ارزشهایی که به آنها بهای چندانی داده نمیشود، چون به نظر میرسد در دنیای امروز مردم بیشتر به دستگاههای الکترونیکیشان توجه میکنند تا به دیگران.
اصل کتاب مقدّس: «با مردم همان گونه رفتار کنید که میخواهید با شما رفتار کنند.»—لوقا ۶:۳۱.
چه میتوان کرد؟
ارزشهای اخلاقی خود را تعیین کنید. برای مثال، تحقیقات نشان میدهد که اگر به نوجوانان تعلیم داده شود که داشتن رابطهٔ جنسی قبل از ازدواج نادرست است، احتمال این که آن را رعایت کنند بیشتر است.
توصیه: از رویدادها برای گفتگو با فرزندانتان در مورد ارزشها و معیارهای زندگی استفاده کنید. برای مثال، اگر در اخبار جنایتی گزارش میشود میتوانید بگویید: «این که بعضی چنین نفرتی به همنوع خود دارند وحشتناک است. به نظر تو چرا مردم این طور شدهاند؟»
«اگر فرزندان ندانند چه چیز درست یا نادرست است، برایشان انتخاب میان درست و نادرست بسیار سختتر است.»—بِرندون.
آموزش ارزشهای اخلاقی. حتی کودکان نیز میتوانند با گفتن «لطفاً» و «ممنون» احترام به دیگران را یاد بگیرند. در کتابی a برای والدین آمده است: «اگر دنیای فرزندان تنها به خودشان محدود نشود بلکه خود را بخشی از مجموعهای بزرگتر مثل عضو خانواده، مدرسه یا جامعه بدانند، برایشان انجام کارهای خیّر که نه فقط به خودشان بلکه به همه کس فایده میرساند، آسانتر است.»
توصیه: به فرزندان انجام کارهای روزمره را محوّل کنید تا ارزش خدمت به دیگران را بیاموزند.
«اگر فرزندانمان به انجام کارهای روزمره عادت کنند، وقتی که زمان آن میرسد که تنها زندگی کنند از عهدهٔ کارهایشان برخواهند آمد. به این ترتیب انجام وظایفشان بخشی از زندگیشان میشود.»—تارا.
[پاورقی]
a Parenting Without Borders