غلبه بر مشکلات دوران ترک سیگار
غلبه بر مشکلات دوران ترک سیگار
«من به خاطر بچه‌ام تصمیم گرفتم سیگار را ترک کنم. در خانه‌ام یک علامت ‹سیگار ممنوع› نصب کردم، ولی فقط یک ساعت بعد، میل و هوسی که به نیکوتین داشتم در دلم مثل یک آتش بزرگ شعله‌ور شد و یک نخ سیگار کشیدم.»—مردی به نام یوشیمیتو از ژاپن.
همان طور که این گفته نشان می‌دهد، کسی که می‌خواهد سیگار را ترک کند، با لحظه‌های سختی روبه‌رو خواهد شد. به علاوه تحقیقات نشان داده است که ۹۰ درصد سیگاری‌هایی که در ترک عادتشان قاطعانه عمل نمی‌کنند، موفق به ترک آن نمی‌شوند. پس اگر تصمیم گرفتید که سیگار را ترک کنید، بهتر است مشکلات دوران ترک آن را تشخیص دهید و از قبل بدانید که چطور می‌توانید بر آن‌ها غلبه کنید. این مشکلات عبارتند از:
اعتیاد به نیکوتین: معمولاً سه روز بعد از کشیدن آخرین سیگار، هوس به نیکوتین اوج می‌گیرد و بعد از دو هفته کاملاً از بین می‌رود. فردی که سیگار را ترک کرده است می‌گوید: «هوس سیگار کشیدن، بارها به سراغ آدم می‌آید، اما به طور موقتی و زودگذر.» حتی سال‌ها بعد از ترک سیگار شاید دوباره به این کار وسوسه شوید. برای این که تسلیم وسوسه نشوید، حدوداً ۵ دقیقه صبر کنید یا خودتان را با کاری سرگرم کنید، چون هوس سیگار کشیدن به طور معمول حدود ۵ دقیقه طول می‌کشد.
دردها و سختی‌های دوران ترک سیگار: از سختی‌های دوران ترک سیگار می‌توان به بی‌خوابی، عدم تمرکز، اضافه کردن وزن، سردرد، عرق کردن، خارش بدن و سرفه کردن اشاره کرد. ترک سیگار بر روح و روان ما هم تأثیر می‌گذارد و شاید باعث بی‌صبری، عصبانیت یا حتی افسردگی شود. البته اکثر این علائم بعد از ۴ تا ۶ هفته از بین می‌روند.
پس طی آن دوران، به جای کارهایی که شما را به سیگار کشیدن ترغیب می‌کند، کارهای دیگری انجام دهید. چه کارهایی؟ به پیشنهادهای زیر توجه کنید:
● وقت بیشتری به خوابیدن و استراحت اختصاص دهید.
● آب یا آب‌میوهٔ زیادی بنوشید و خوراکی‌های سالم بخورید.
● در حد تعادل ورزش کنید.
● نفس عمیق بکشید و هوای تمیز وارد ریه‌هایتان کنید.
محرک‌ها: منظور از محرک، کار یا فعالیت‌هایی است که هوس سیگار کشیدن را در شخص ایجاد می‌کند. محرک‌های هر فرد با دیگران فرق می‌کند. اگر بخواهید سیگار را ترک کنید، باید با محرک‌هایی که شما را به سمت سیگار کشیدن ترغیب می‌کند مقابله کنید. مثلاً اگر هنگام صرف قهوه یا چای، تمایل به سیگار کشیدن دارید، در دوران ترک سیگار بهتر است زیاد چای یا قهوه نخورید. به احتمال قوی بعد از مدتی دوباره می‌توانید مثل قبل بیشتر چای یا قهوه بخورید.
گفته شده است که تأثیرات روحی و روانی مصرف نیکوتین می‌تواند حتی مدت‌ها بعد از ترک آن باقی بماند. به عبارت دیگر بعد از ترک سیگار، ممکن است دوباره به یاد سیگار کشیدن بیفتید. برای مثال، تُربِن می‌گوید: «۱۹ سال بعد از این که سیگار را ترک کردم، هنوز در زمان استراحت کاری هوس سیگار کشیدن می‌کنم.» با این حال، با گذشت زمان سختی‌های دوران ترک سیگار از بین می‌رود.
مصرف مشروبات الکلی نیز محرکی است که بعضی‌ها را به سمت سیگار می‌کشد. هنگام ترک سیگار، اگر مشروبات الکلی را هم کنار بگذارید، بر یکی از محرک‌هایتان غلبه می‌کنید. شاید بهتر باشد که برای مدتی به جایی نروید که الکل در آنجا سرو می‌شود. تعداد زیادی از مردم با مصرف مشروبات الکلی دوباره هوس سیگار کشیدن می‌کنند. چرا؟ به دلایل زیر توجه کنید:
● حتی نوشیدن کمی الکل، لذّت ناشی از نیکوتین را بیشتر می‌کند.
● مصرف مشروبات الکلی در جمع، اغلب با سیگار کشیدن همراه است.
● با مصرف مشروبات الکلی قدرت تشخیصمان ضعیف می‌شود. کتاب مقدّس می‌گوید: ‹شراب، عقل را از سر انسان می‌رباید.›—هوشَع ۴:۱۱.
معاشران: در انتخاب معاشرانتان دقت کنید. برای مثال، با افراد سیگاری همنشینی نکنید. همین طور از کسانی که شما را به خاطر تلاش‌هایتان برای ترک سیگار مسخره می‌کنند دوری کنید.
احساسات دوران ترک: تحقیقات نشان داده است که تقریباً ۷۰ درصد کسانی که سیگار را ترک کرده‌اند، دوباره به دلیل استرس یا عصبانیت به آن روی آوردند. اگر شما هم چنین احساسی دارید، ذهنتان را منحرف کنید و به کاری دیگر مشغول شوید؛ مثلاً آب بنوشید، آدامس بجوید یا پیاده‌روی کنید. ذهنتان را با افکار خوب و مثبت پر کنید؛ به خدا دعا کنید یا چند صفحه از کتاب مقدّس را بخوانید.—مزمور ۱۹:۱۴.
خودتان را توجیه نکنید
● به خودتان نگویید، «فقط یک پوک که ضرری ندارد!»
واقعیت: فقط یک پوک سیگار می‌تواند نیکوتین را به مغزتان هدایت کند. اما بعد از سه ساعت دوباره عطشتان برای سیگار کشیدن زیاد می‌شود. در نتیجه یک پوک سیگار می‌تواند شخص را دوباره سیگاری کند.
● به خودتان نگویید، «برای این که استرسم کم شود سیگار می‌کشم.»
واقعیت: تحقیقات نشان داده است که نیکوتین باعث افزایش هورمون‌های استرس‌زا می‌شود، نه کاهش آن‌ها. سیگار کشیدن در دراز مدت باعث مشکلات جسمی و وابستگی شدید به نیکوتین می‌شود.
● به خودتان نگویید، «یک عمر سیگار کشیدم، دیگر نمی‌توانم ترکش کنم.»
واقعیت: افکار منفی اراده‌تان را ضعیف می‌کند. کتاب مقدّس می‌گوید که اگر در سختی‌ها ارادهٔ قوی نداشته باشید، قدرت عمل هم نخواهید داشت. (امثال ۲۴:۱۰) بنابراین مثبت فکر کنید؛ هر کسی که واقعاً می‌خواهد سیگار را ترک کند می‌تواند با به‌کارگیری راهکارهای این مقالات موفق شود.
● به خودتان نگویید، «نمی‌توانم سختی‌های دوران ترک را تحمّل کنم.»
واقعیت: سختی‌های دوران ترک سیگار موقتی هستند و بعد از چند هفته از بین می‌روند. پس تمرکزتان را حفظ کنید! حتی اگر مدت‌ها بعد، دوباره هوس سیگار کشیدن کردید، مطمئن باشید که در اثر چند دقیقه از بین خواهد رفت. پس به هیچ وجه سیگارتان را روشن نکنید!
● به خودتان نگویید، «مشکل روانی دارم.»
واقعیت: اگر مشکل روانی مثل افسردگی یا اسکیزوفرنی (دوگانگی شخصیتی) دارید، برای ترک سیگار از پزشک خود کمک بگیرید. او حتماً با کمال میل به شما کمک می‌کند که بتوانید به هدفتان برسید و شاید هم داروهایتان را عوض کند.
● به خودتان نگویید، «می‌ترسم نتوانم کاملاً سیگار را ترک کنم.»
واقعیت: اگر در دوران ترک سیگار تسلیم وسوسه شدید و دوباره سیگار کشیدید، دلسرد نشوید! از تلاش دست نکشید! بالاخره موفق می‌شوید!
به تجربهٔ شخصی به نام رومالدو توجه کنید. او ۲۶ سال سیگاری بود و ۳۰ سال پیش سیگار را ترک کرد. او می‌گوید: «من بارها تسلیم وسوسه شدم و دوباره رو به سیگار آوردم. هر بار برایم مثل یک شکست بزرگ بود و احساس خیلی بدی داشتم. اما وقتی مصمم شدم که رابطهٔ صمیمی با یَهُوَه خدا ایجاد کنم، مرتباً برای کمک به او دعا کردم و توانستم سیگار را کنار بگذارم.»
در مقالهٔ بعدی که آخرین مقالهٔ این سری مقالات است، چند پیشنهاد دیگر را بررسی می‌کنیم که به شما کمک می‌کند تا با ترک سیگار به شادی خود بیفزایید.
[کادر/تصویر]
تنباکو کشنده‌ترین دشمن انسان
تنباکو انواع مختلف دارد و بعضی از آن‌ها حتی در فروشگاه‌ها و داروخانه‌هایی که مواد غذایی سالم و داروهای گیاهی می‌فروشند، وجود دارد. با این حال، به گفتهٔ سازمان جهانی بهداشت، «تنباکو کشنده‌ترین دشمن انسان است.» استعمال تنباکو باعث بیماری‌های قلبی و ریوی و سرطان‌های گوناگون می‌شود. سیگار کشیدن در دوران بارداری به مادر و جنین آسیب‌های جدّی می‌رساند. بعضی از راه‌هایی که مردم از تنباکو استفاده می‌کنند در ادامه آمده است:
نوعی سیگار به نام بیدی: بیدی، یک نوع سیگار نازک یا سیگار پایه‌کوتاه است که استفاده از آن در آسیا معمول است. بیدی دارای نیکوتین، مونوکسید کربن و جِرم بیشتری نسبت به سیگار معمولی است.
سیگار برگ: این نوع سیگار لولهٔ بزرگی از تنباکوی خشک‌شده است که در داخل یک برگ قرار می‌گیرد. سیگار برگ طوری ساخته شده است که حتی وقتی روشن نیست، نیکوتین آن می‌تواند از طریق دهان وارد بدن شود.
سیگار میخک (کِرِتِک): این نوع سیگار معمولاً از ۶۰ درصد تنباکو و ۴۰ درصد میخک تشکیل شده است. این سیگارها دارای نیکوتین، مونوکسید کربن و جِرم بیشتری نسبت به سیگار معمولی هستند.
پیپ: مثل سیگار کشیدن، پیپ کشیدن برای ما بسیار خطرناک است و باعث سرطان و بیماری‌های گوناگونی می‌شود.
توتون بدون دود: توتونی که بدون استفاده از آتش مصرف می‌شود، توتون یا تنباکوی بدون دود نامیده می‌شود. این نوع تنباکو در جنوب شرقی آسیا بسیار رواج پیدا کرده است. نیکوتین آن از طریق دهان وارد جریان خون می‌شود و استفاده از آن عوارض خطرناکی دارد.
قلیان: این وسیله برای استعمال تنباکو است و در خاورمیانه، آسیای مرکزی و شمال آفریقا رواج دارد. تنباکوی قلیان سرطان‌زا است و مثل تنباکوهای معمولی باعث بیماری‌های ریوی و قلبی می‌شود.
[کادر/تصویر]
چطور می‌توانید به دیگران کمک کنید تا سیگار را ترک کنند؟
● مثبت باشید. کسی را که می‌خواهد سیگار را ترک کند سرکوب نکنید، بلکه تحسینش کنید! به جای این بگویید، «چرا باز هم تسلیم وسوسه شدی؟» با لحنی گرم به او بگویید: «اگر به تلاشت ادامه دهی، مطمئنم موفق می‌شوی.»
● صبور و بخشنده باشید. اگر او بی‌دلیل از دستتان عصبانی شد، آن را نادیده بگیرید. با او مهربان باشید و بگویید: «می‌دانم که ترک سیگار برایت خیلی سخت است، ولی واقعاً از این کارت خوشحالم و به تو افتخار می‌کنم.» هیچ وقت به او نگویید، «وقتی سیگاری بودی بیشتر دوستت داشتم!»
● دوست واقعی باشید. کتاب مقدّس می‌گوید: «دوست در همه حال محبت می‌کند، و برادر برای روز تنگی به دنیا آمده است.» (امثال ۱۷:۱۷) بنابراین باید نسبت به کسی که می‌خواهد سیگار را ترک کند، «در همه حال،» یعنی شب و روز و صرف‌نظر از حالت روحی‌اش، صبور و مهربان باشید.