‏«عیسی مسیح خداوند است» چگونه و از چه وقت؟‏

در مزمور ۱۱۰:‏۱ می‌خوانیم:‏ «خداوند،‏ به خداوند من گفت:‏ ‹به دست راست من بنشین و من دشمنانت را به زیر پاهایت خواهم افکند.‏›» (‏ ترجمهٔ تفسیری ‏)‏ لذا،‏ اولین «خداوند» در این آیه کیست؟‏ مخاطب او چه شخصی می‌باشد؟‏

ترجمه‌ای دقیقتر از متن عبرانی صریحاً به نخستین سؤال پاسخ می‌دهد.‏ «یهوه به خداوند من گفت:‏ ‹به دست راست من بنشین تا دشمنانت را پای‌انداز تو سازم.‏›» (‏ کتاب مقدس فارسی،‏ ترجمهٔ ۱۹۹۶)‏ بنابراین،‏ اولین «خداوند» به شخص یَهُوَه،‏ خدای قادر متعال،‏ اشاره دارد.‏ دیگر ترجمه‌های کتاب مقدس فارسی در تصدیق نام الهی از ‏«خداوند» ‏(‏ به شکل مایل)‏ یا ‏«خداوند» ‏(‏ با یک خط مشخص‌کننده در بالای آن)‏ در عوض «خداوند»‏ * استفاده می‌کنند.‏ معهذا،‏ بعضی از ترجمه‌های جدید کتاب مقدس فارسی نخستین ترجمه‌هایی نیستند که این عناوین را مغشوش ساخته‌اند چرا که حتی در نسخه‌های بعدی کتاب مقدس باستانیِ سپتواجینتِ ‏(‏ سبعینی)‏ یونانی که از زبان عبری ترجمه شده،‏ عنوان «خداوند» برای اشاره به یَهُوَه مورد استفاده قرار گرفته است و این نشان می‌دهد که اشخاصی سعی نموده‌اند عنوان ‏«خداوند» را جایگزین نام الهی یعنی تتراگراماتُن (‏ יהוה)‏ گردانند.‏ محققی بنام اِی.‏ ئی.‏ گاروی چنین می‌گوید:‏ «هنگام تلاوت کتب مقدس در کنیسهٔ یهودی،‏ استفاده از عنوان خداوند [کایریُس] در عوض نام عهد،‏ یَهْوِه [یا یَهُوَه]،‏ به آسانی و به احتمال فراوان مبین و آشکار می‌گردد.‏»‏

در کتاب مقدس به زبانهای اصلی،‏ یَهُوَه «سلطان تعالی خداوند» معرفی شده است.‏ (‏ پیدایش ۱۵:‏۲،‏ ۸‏؛‏ اعمال ۴:‏۲۴؛‏ مکاشفه ۶:‏۱۰ د ج‏)‏ یَهُوَه همچنین «خداوند حقیقی» (‏ خروج ۲۳:‏۱۷ دج‏)‏ و «خداوند تمامی زمین» (‏یوشع ۳:‏۱۳؛‏ مکاشفه ۱۱:‏۴‏)‏ خوانده شده است.‏ اما منظور از «خداوند» دوم در مزمور ۱۱۰:‏۱ (‏ ترجمهٔ تفسیری ‏)‏ کیست و چرا یَهُوَه او را به عنوان «خداوند» تأیید کرده است؟‏

عیسی مسیح «خداوند»‏

عیسی در چهار انجیل به عنوان «خداوند»‏ * معرفی شده است—‏بیش از همه در انجیل لوقا و یوحنا.‏ در قرن اول د.‏م.‏ استفاده از عنوان «خداوند» نشانگر قائل شدن احترام،‏ منزلت و همچنین به معنا و معادل «آقا» بود.‏ (‏ یوحنا ۱۲:‏۲۱؛‏ ۲۰:‏۱۵‏)‏ در انجیل مرقس عنوان «سیّدی» یا رَبّونی در اشاره به عیسی بمراتب بیشتر استفاده شده است.‏ (‏ مرقس ۱۰:‏۵۱ با لوقا ۱۸:‏۴۱ مقایسه شود.‏)‏ حتی سؤال سولس (‏ شاؤل)‏ وقتی در راه دمشق پرسید،‏ «خداوندا تو کیستی؟‏» نیز ماهیت پرسشی محترمانه را داشت.‏ (‏ اعمال ۹:‏۵‏)‏ لیکن بعد از اینکه پیروان عیسی به مرور زمان سَروَر خود را بهتر شناختند،‏ بدیهی گشت که منظور ایشان از به زبان آوردن عنوان «خداوند» چیزی بیش از ابراز احترام بود.‏

 عیسی بعد از مرگ و رستاخیز خود،‏ پیش از صعود به آسمان،‏ بر شاگردان خویش ظاهر شد و این خبر غیرمترقبه را به ایشان اعلام کرد:‏ «تمامی قدرت در آسمان و بر زمین به من داده شده است.‏» (‏ متی ۲۸:‏۱۸‏)‏ سپس در روز پَنطیکاست،‏ پطرس تحت تأثیر روح‌القدس با اشاره به مزمور ۱۱۰:‏۱ گفت:‏ «پس جمیع خاندان اسرائیل یقیناً بدانند که خدا همین عیسی را که شما مصلوب کردید،‏ خداوند و مسیح ساخته است.‏» (‏ اعمال ۲:‏۳۴-‏۳۶‏)‏ عیسی وفاداری خود را تا حدّ مرگی خفتبار بر روی چوب دار حفظ نمود.‏ به این دلیل خدا او را رستاخیز داد و بزرگترین اجر و پاداش را به وی اعطا کرد.‏ از این رو،‏ عیسی به مقام والای خویش در آسمان نائل گشت.‏

پولس رسول در تأیید سخن پطرس نوشت که خدا مسیح را «به دست راست خود در جایهای آسمانی نشانید،‏ بالاتر از هر ریاست و قدرت و قوّت و سلطنت [به معنی واقعی کلمه:‏ خداوندی،‏ یعنی مقام والایی که یَهُوَه به عیسی بخشید] و هر نامی که خوانده می‌شود،‏ نه در این عالم فقط بلکه در عالم آینده نیز.‏» (‏ افسسیان ۱:‏۲۰،‏ ۲۱‏)‏ سلطنت عیسی مسیح برتر از تمام سلطنتهای دیگر می‌باشد و بعد از برقراری دنیای جدید نیز ادامه خواهد یافت.‏ (‏ ۱تیموتاؤس ۶:‏۱۵‏)‏ یَهُوَه خدا «او را بغایت سرافراز نمود و نامی را که فوق از جمیع نامها است،‏ بدو بخشید.‏ تا .‏ .‏ .‏ هر زبانی اقرار کند که عیسی مسیح،‏ خداوند است برای تمجید خدای پدر.‏» (‏ فیلپیان ۲:‏۹-‏۱۱‏)‏ بدینسان نخستین قسمت مزمور ۱۱۰:‏۱ تحقق یافت و «فرشتگان و قدرتها و قوّات» مطیع سلطنت عیسی گشتند.‏—‏۱پطرس ۳:‏۲۲؛‏ عبرانیان ۸:‏۱‏.‏

در نوشته‌های مقدس عبرانی عبارت «ربّ‌الارباب» فقط در مورد شخص یَهُوَه به کار رفته است.‏ (‏ تثنیه ۱۰:‏۱۷؛‏ مزمور ۱۳۶:‏۲،‏ ۳‏)‏ اما پطرس تحت الهام گفت:‏ «عیسی مسیح .‏ .‏ .‏ خداوندِ همه است [یا «عیسی مسیح سرور همهٔ ماست،‏» ترجمهٔ گودسْپید ‏].‏» (‏ اعمال ۱۰:‏۳۶‏)‏ حقیقتاً عیسی ‹بر زندگان و مردگان سلطنت می‌کند.‏› (‏ رومیان ۱۴:‏۸،‏ ۹‏)‏ مسیحیان اذعان می‌کنند که عیسی ایشان را با خون گرانبهای خود خریداری کرده است.‏ آنها او را ارباب و «خداوند» خود دانسته،‏ به عنوان تابعین وی با جان و دل از او اطاعت می‌کنند.‏ عیسی مسیح از پَنطیکاست سال ۳۳ د.‏م.‏ به عنوان پادشاهِ پادشاهان و سرورِ سروران صرفاً بر جماعت خود حکمرانی کرد لیکن از سال ۱۹۱۴ خدا همچنین ‹ دشمنانش را پای‌انداز وی ساخت› تا در آن سِمت سلطنت نماید.‏ حال زمان آن رسیده بود که عیسی در تکمیل مزمور ۱۱۰:‏۱،‏ ۲ ‹ در میان دشمنان خود حکمرانی کند.‏› —‏ عبرانیان ۲:‏۵-‏۸؛‏ مکاشفه ۱۷:‏۱۴؛‏ ۱۹:‏۱۶‏.‏

عیسی پیش از مرگ و رستاخیز خود گفت:‏ «پدر همه چیز را به من سپرده است.‏» از این سخن چه استنباطی می‌توانیم بکنیم؟‏ (‏ متی ۱۱:‏۲۵-‏۲۷؛‏ لوقا ۱۰:‏۲۱،‏ ۲۲‏)‏ این گفته عیسی،‏ یک اظهار کلی همچون موارد قبلی نیست.‏ مضمون متن انجیل متی و لوقا آشکار می‌سازد که عیسی در مورد معرفتی صحبت می‌کرد که خدا از دانایان و خردمندان دنیا پنهان داشته و از طریق عیسی مکشوف نموده است چرا که او پدر را «می‌شناسد.‏» عیسی بعد از تعمید در آب و مولود شدن به عنوان پسر روحانی خدا توانست زندگی ماقبل بشری خود در آسمان و کل معرفت سابق خویش را به یاد آورد لیکن این با مقام سروری یا خداوندی او در آینده فرق داشت.‏—‏یوحنا ۳:‏۳۴،‏ ۳۵‏.‏

تمیز دادن عیسی مسیح به عنوان سرور

در ترجمهٔ برخی از نوشته‌های مقدس یونانی هنگام نقل قول از نوشته‌های مقدس عبرانی که بوضوح به ‏«خداوند،‏» یَهُوَه خدا،‏ اشاره دارند برای خواننده ایجاد ابهام می‌شود.‏ برای مثال،‏ لوقا ۴:‏۱۹ را با اِشَعْیا ۶۱:‏۲ در کتاب مقدس فارسی ۱۹۹۶ یا ۱۹۰۴ مقایسه کن و توجه نما که واژهٔ خداوند در نوشته‌های مقدس عبرانی به شکل مایل ‏«خداوند» و یا با خطی بالای آن «‏خداوند‏» مشخص شده ولی در نوشته‌های مقدس یونانی به هیچ وجه مشخص نشده است.‏ بعضی اشخاص مصراً عقیده دارند که عیسی عنوان خداوند را از یَهُوَه اتخاذ کرده و او در بدن جسمانی،‏ حقیقتاً خود شخص یَهُوَه بوده است.‏ اما شواهد کتاب مقدس از این استدلال حمایت نمی‌کند.‏ کتاب مقدس همیشه یَهُوَه خدا و پسرش،‏ عیسی مسیح را با دقت تمام از یکدیگر مجزا و متمایز می‌دارد.‏ عیسی همواره نام پدرش را به مردم اعلام می‌کرد و نمایانگر شخصیت وی بود.‏—‏یوحنا ۵:‏۳۵،‏ ۳۶‏.‏

در این نمونه‌ها به نقل‌قولهای آمده در نوشته‌های مقدس یونانی از نوشته‌های مقدس عبرانی توجه کن.‏ یَهُوَه خدا و مسح‌شدهٔ او یعنی مسیح،‏ هر دو در اعمال ۴:‏۲۴-‏۲۷ به نقل از مزمور ۲:‏۱،‏ ۲ ذکر گردیده‌اند.‏ مضمون متن رومیان ۱۱:‏۳۳،‏ ۳۴ به نقل از اِشَعْیا ۴۰:‏۱۳،‏ ۱۴ بوضوح به شخص خدا،‏ سرچشمهٔ تمام حکمت و معرفت،‏ اشاره دارد.‏ پولس در نامهٔ خود به  جماعت قرنتیان نقل می‌کند:‏ «کیست که فکر یَهُوَه را دانسته باشد؟‏» و سپس می‌افزاید:‏ «لکن ما فکر مسیح را داریم.‏» عیسی در خصوص مسائل مهم بسیاری طرز فکر یَهُوَه را بر پیروان خود آشکار نمود.‏—‏۱قرنتیان ۲:‏۱۶ د ج.‏

گاهی آیه‌ای در نوشته‌های مقدس عبرانی به یَهُوَه اشاره می‌کند لیکن به موجب تفویض اقتدار و اختیار به عیسی مسیح،‏ در وی تحقق می‌یابد.‏ برای مثال،‏ مزمور ۳۴:‏۸ از ما چنین دعوت به عمل می‌آورد:‏ «بچشید و ببینید که خداوند ‏[یَهُوَه] نیکو است.‏» لیکن پطرس این سخن را در مورد عیسی مسیح به کار می‌برد و می‌گوید:‏ «اگر فی‌الواقع چشیده‌اید که خداوند مهربان است.‏» (‏ ۱پطرس ۲:‏۳‏)‏ در اینجا پطرس به یک اصل اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که آن اصل در مورد عیسی مسیح نیز صدق می‌کند.‏ مسیحیان با تحصیل معرفت در مورد یَهُوَه خدا و پسرش،‏ عیسی مسیح و به اجرا گذاردن آن می‌توانند از مرحمات و برکات فراوان از سوی هر دو ایشان برخوردار گردند.‏ (‏ یوحنا ۱۷:‏۳‏)‏ بنابراین،‏ اظهار پطرس دو شخص را یعنی سلطان تعالی خداوند یَهُوَه و سرور عیسی مسیح را در قالب یک شخص قرار نمی‌دهد.‏ *

پولس رسول منزلت و مقام یَهُوَه خدا را نسبت به موقعیت پسرش،‏ عیسی مسیح بخوبی تشریح می‌کند و می‌گوید:‏ «برای ما فقط یک خدا هست—‏یعنی خدای پدر که آفریننده همه چیز است و ما برای او زندگی میکنیم و فقط یک خداوند وجود دارد،‏ یعنی عیسی مسیح که همه چیز بوسیله او آفریده شد و ما در او زیست میکنیم.‏» (‏ ۱قرنتیان ۸:‏۶ انجیل شریف؛‏ ۱۲:‏۵،‏ ۶‏)‏ پولس در نامهٔ خود به جماعت مسیحی در اَفَسُس مشخص کرد که «یک خداوند» یعنی عیسی مسیح شخصی مستقل و کاملاً متمایز از «یک خدا .‏ .‏ .‏ یعنی خدای پدر که آفریننده همه چیز است» می‌باشد.‏ (‏ افسسیان ۴:‏۵،‏۶‏)‏ بنابراین،‏ منظور ترجمه‌های کتاب مقدس فارسی از اطلاق عنوان خداوند به عیسی تأکید بر مقام نسبتاً والایی است که یَهُوَه به او اعطا کرده و ابداً وی را با خدای قادر متعال در یک حد قرار نمی‌دهد.‏ *

 یَهُوَه،‏ خدای متعال

از سال ۱۹۱۴ کلام مکاشفه ۱۱:‏۱۵ تحقق یافته است که می‌گوید:‏ «سلطنت جهان از آنِ خداوند ما [یَهُوَه خدا] و مسیح او شد و تا ابدالآباد حکمرانی خواهد کرد.‏» در «فرهنگ بین‌المللی جدید الهیات عهد جدید» (‏ جلد ۲،‏ صفحهٔ ۵۱۴،‏ انگل‍.‏)‏ آمده است:‏ «وقتی مسیح بر هر قدرتی چیره گردد (‏ ۱ قرنت‍.‏ ۱۵:‏۲۵‏)‏،‏ خود را مطیع خدای پدر خواهد نمود.‏ بدینسان،‏ سروری یا خداوندی عیسی به هدف خود نائل آمده،‏ آنگاه خدا کلّ در کلّ خواهد بود (‏ ۱ قرنت‍.‏ ۱۵:‏۲۸‏)‏.‏» در پایان حکومت هزارساله،‏ عیسی مسیح اقتدار و اختیاری را که سابقاً به او محول شده بود به پدر خود،‏ خدای قادر متعال،‏ تقدیم خواهد کرد.‏ به این ترتیب،‏ حقاً تمام جلال و پرستش متوجه یَهُوَه یعنی «خدای خداوند ما عیسی مسیح» خواهد شد.‏—‏افسسیان ۱:‏۱۷‏.‏

گرچه عیسی در حال حاضر سرور سروران است،‏ هرگز لقب خدای خدایان به او اطلاق نشده است.‏ یَهُوَه همواره متعال و بسیار برتر از مخلوقات خود بوده و می‌باشد.‏ بدین صورت،‏ یَهُوَه «کلّ در کلّ» خواهد بود.‏ (‏ ۱قرنتیان ۱۵:‏۲۸‏)‏ مقام سروری،‏ مقامی است شایستهٔ عیسی به عنوان سر جماعت مسیحی.‏ در این جهان احتمالاً «سروران» مقتدر و بلندمرتبهٔ زیادی را به چشمان خود دیده‌ایم لیکن فقط به یک شخص اطمینان خواهیم کرد و او عیسی،‏ سرور سروران است.‏ اما عیسی مسیح در مقام والا و رفیع خود همچنان مطیع پدر خود می‌باشد «تا خدا بر کل کائنات حاکم گردد.‏» (‏ ۱قرنتیان ۱۵:‏۲۸‏،‏ ا ش‏)‏ چه نمونهٔ عالیی از تواضع و فروتنی برای شاگردان عیسی که چنین سروری دارند!‏

‏[پاورقی‌ها]‏

‏[کادر در صفحهٔ ۳۰]‏

‏«وقتی نگارندگان عهد جدید در مورد خدا سخن می‌گویند،‏ منظورشان اشاره به شخص خدا و پدر سرور ما عیسی مسیح است.‏ ایشان در مورد عیسی مسیح به عنوان خدا صحبت نمی‌کنند و او را خدا نیز نمی‌پندارند.‏ او مسیح خدا،‏ پسر خدا،‏ حکمت خدا و کلام خداست.‏ حتی مقدمهٔ سَنت جان را که از دیگر قسمتهای عهد جدید به اعتقادنامهٔ نیقیه نزدیکتر است می‌بایست در پرتو تأکید کل کتاب مقدس بر مطیع بودن عیسی قرائت نمود؛‏ همچنین آن مقدمه در زبان یونانی با استفاده از [تِئوس ] بدون حرف اضافه از صراحت و دقت ظاهری چنین مقدمه‌ای در زبان انگلیسی برخوردار نمی‌باشد.‏»‏

‏—‏«الوهیت عیسی مسیح» بر اساس اعتقاد جان مارتین.‏