آیا میراث پرارزش خویش را ارج می‌نهی؟
آیا میراث پرارزش خویش را ارج می‌نهی؟
«بیایید ای برکت یافتگان از پدر من و ملکوتی را که از ابتدای عالم برای شما آماده شده است، به میراث گیرید.»—متّیٰ ۲۵:۳۴.
۱. انسانها چه چیزهایی را به میراث برده‌اند؟
هر انسانی فرداً میراثی برده است. یکی ثروت و رفاه، دیگری فقر و فلاکت، و هستند کسانی که نفرت از قوم و نژادی خاص را سینه به سینه از پدران خویش به میراث برده‌اند. با وجود این، همهٔ ما در یک ارث مشترکیم. همگی از نخستین انسان، آدم، گناه را به ارث برده‌ایم. میراثی که ثمرهٔ شوم آن مرگ است.—جامعه ۹:۲، ۱۰؛ رومیان ۵:۱۲.
۲، ۳. یَهُوَه در ابتدا چه میراثی را در مقابل نوادگان آدم و حَوّا قرار داده بود، و چرا بدان دست نیافتند؟
۲ البته میان میراثی که پدر آسمانی ما، یَهُوَه، در ابتدا در مقابل همهٔ انسانها قرار داد، و آنچه از آدم به ما به ارث رسیده است تفاوتی بسیار وجود دارد. یَهُوَه، حیات ابدی در بهشت را میراث آدمیان ساخته بود. او بدنی کامل و عاری از گناه به آدم و حَوّا عطا کرد و کرهٔ زمین را هدیهٔ بشر ساخت. ( مزمور ۱۱۵:۱۶) او باغ عدن را روی زمین غَرس نمود تا الگویی برای آنان باشد. همچنین مأموریتی بسیار شورانگیز و فوق‌العاده به والدین اولیهٔ ما داد. آنان می‌بایست صاحب فرزندان می‌شدند، از انواع گیاهان و حیوانات مراقبت می‌کردند، و کل زمین را به بهشت مبدل می‌ساختند. ( پیدایش ۱:۲۸؛ ۲:۸، ۹، ۱۵) فرزندان و نوادگان ایشان نیز قرار بود در این کار با آنان همکاری کنند. براستی، آدم و حَوّا چه میراث پرارزشی را می‌توانستند به نوادگان خویش انتقال دهند!
۳ البته برای حفظ آن میراث، آدم و حَوّا و سپس نوادگانشان می‌بایست رابطه‌ای صمیمانه با خدا می‌داشتند. آدم و حَوّا با آنکه مدیون محبتهای یَهُوَه بودند و می‌بایست از او اطاعت می‌کردند، میراث خویش را ارج ننهادند و از فرمان یَهُوَه سرپیچی کردند. آنان به خانهٔ بهشتی و آن چشم‌انداز پرجلالی که یَهُوَه پیش روی ایشان قرار داده بود دست رد زدند. بدین ترتیب، دیگر نتوانستند آن میراث از دست رفته را به نوادگان خود انتقال دهند.—پیدایش ۲:۱۶، ۱۷؛ ۳:۱-۲۴.
۴. چگونه می‌توانیم به میراثی که آدم آن را رد کرد دست یابیم؟
۴ یَهُوَه از سر رحمت امکانی فراهم ساخت تا نوادگان آدم و حَوّا بتوانند آن میراث از دست رفته را دوباره به دست آورند. چگونه؟ او زمانی را معین کرد تا پسرش، عیسی مسیح، زندگی کامل انسانی خود را برای نوادگان آدم بدهد و بدین طریق آدمیان را باز خرید نماید. لازم به ذکر است که یَهُوَه آن میراث را به هر کسی نمی‌دهد. برای نیل به آن باید یَهُوَه را خوشنود ساخت، لازمهٔ خوشنود ساختن یَهُوَه ایمان ورزیدن به قربانی کفّاره‌دهندهٔ عیساست، و لازمهٔ ایمان ورزیدن به آن قربانی اطاعت است. ( یوحنّا ۳:۱۶، ۳۶؛ ۱تیموتاؤس ۲:۵، ۶؛ عبرانیان ۲:۹؛ ۵:۹) آیا رفتار و کردار تو ارزش آنچه را یَهُوَه برای ما انسانها انجام داده است نشان می‌دهد؟
میراثی که از طریق ابراهیم داده شد
۵. ابراهیم به چه طریق رابطهٔ خود را با یَهُوَه ارج نهاد؟
۵ یَهُوَه در اجرای مقصود خویش، نقشی اساسی به ابراهیم وفادار داد. یَهُوَه او را راهنمایی کرد تا شهر و دیار خود را رها کند و به سرزمینی که به او نشان می‌داد برود. ابراهیم با رضا و رغبت پذیرفت. وقتی به آنجا رسید، یَهُوَه به ابراهیم گفت که آن زمین میراث نوادگان او خواهد شد، نه خود او. ( پیدایش ۱۲:۱، ۲، ۷) عکس‌العمل ابراهیم چه بود؟ او حاضر شد یَهُوَه را در هر کجا و به هر ترتیب که ارادهٔ خداست خدمت نماید تا نوادگانش بتوانند وارث آن زمین گردند. ابراهیم به مدت ۱۰۰ سال یعنی تا پایان عمرش در آن دیار غربت یَهُوَه را خدمت کرد. ( پیدایش ۱۲:۴؛ ۲۵:۸-۱۰) آیا تو نیز چنین می‌کردی؟ یَهُوَه حتی ابراهیم را «دوست» خود نامید.—اِشَعْیا ۴۱:۸.
۶. الف) ابراهیم با اطاعت از امر یَهُوَه چه چیزی را نشان داد؟ ب) ابراهیم چه میراث پرارزشی به ذریت خود منتقل ساخت؟
۶ ابراهیم سالها برای داشتن پسری انتظار کشید. اسحاق متولد شد، عزیز و نور چشم پدر. آن پسر پرورش یافت، بزرگ شد، و احتمالاً هنگامی که جوانی برومند شده بود یَهُوَه ابراهیم را امر کرد که او را قربانی کند. ابراهیم بی‌آنکه بداند یَهُوَه نیز با تقدیم پسرش او را فدیه خواهد ساخت، امر او را اطاعت نمود. همینکه دست برد تا اسحاق را ذبح کند فرشتهٔ یَهُوَه او را از آن کار بازداشت. ( پیدایش ۲۲:۹-۱۴) یَهُوَه به ابراهیم گفته بود که از طریق اسحاق به وعده‌اش وفا خواهد کرد. از این رو، ابراهیم کاملاً ایمان داشت که چنانچه لازم باشد خدا اسحاق را از میان مردگان رستاخیز خواهد داد—گرچه چنین امری تا آن زمان هرگز دیده نشده بود. ( پیدایش ۱۷:۱۵-۱۸؛ عبرانیان ۱۱:۱۷-۱۹) از آنجایی که ابراهیم پسر یگانهٔ خود را دریغ نداشت، یَهُوَه به او چنین گفت: «از ذریت تو، جمیع امتهای زمین برکت خواهند یافت.» ( پیدایش ۲۲:۱۵-۱۸) این گفته نشان می‌دهد ذریتی که در پیدایش ۳:۱۵ بدان اشاره شده است، یعنی ناجی مسیحایی بشر، از دودمان ابراهیم می‌باشد. حقیقتاً ابراهیم چه میراث پرقدری به نوادگان خود انتقال داد!
۷. ابراهیم، اسحاق، و یعقوب چگونه میراث خویش را ارج نهادند؟
۷ ابراهیم مفهوم آنچه را که یَهُوَه در نظر داشت نمی‌دانست؛ همچنین نه پسرش اسحاق از آن اطلاع یافت و نه نوه‌اش یعقوب «که در میراث همین وعده شریک بودند.» اما آنان به یَهُوَه اعتماد داشتند. سعی نمودند هیچگونه دلبستگیی نسبت به پادشاهیهای شهری آن سرزمین پیدا نکنند، زیرا در انتظار شهری بهتر بودند—‹شهری با بنیاد که معمار و سازندهٔ آن خداست.› ( عبرانیان ۱۱:۸-۱۰، ۱۳-۱۶) با این حال، شماری از نوادگان ابراهیم برای میراث پرارزشی که از طریق ابراهیم دریافت داشته بودند قدردانی نشان ندادند.
کسانی که میراث خویش را حقیر شمردند
۸. عیسُو با چه کاری نشان داد که برای میراث خویش ارزش قائل نبود؟
۸ عیسُو که پسر ارشد اسحاق بود نخست‌زادگی خویش را حقیر شمرد. او برای آنچه مقدس بود ارزش قائل نبود. یکبار که گرسنگی به او فشار آورد حق نخست‌زادگی خود را به برادرش یعقوب در ازای یک وعده آش عدس و نان فروخت! ( پیدایش ۲۵:۲۹-۳۴؛ عبرانیان ۱۲:۱۴-۱۷) بدینسان، امتی که خدا از طریق آن در نظر داشت وعده‌های خود را به ابراهیم تحقق بخشد از نسل یعقوب به وجود آمد، همچنین نام یعقوب به اسرائیل تغییر یافت. ببینیم آنچه آن امت به میراث برد چه موقعیتهای فوق‌العاده‌ای را در مقابل ایشان قرار داد.
۹. میراث بنی‌اسرائیل، یعنی نوادگان یعقوب، آنان را از زیر چه یوغی آزاد کرد؟
۹ طی یک قحطسالی، یعقوب و خانواده‌اش به مصر نقل مکان کردند. در آنجا شمار ایشان فزونی یافت و بسیار کثیر شدند، ولی از سوی دیگر بندهٔ مصریان گشتند. یَهُوَه عهد خود را با ابراهیم فراموش نکرد. او در زمانی که تعیین کرده بود بنی‌اسرائیل را از زیر یوغ بردگی رهایی بخشید. یَهُوَه گفت که ایشان را «به زمینی که به شیر و شهد جاری است،» یعنی همان زمینی که به ابراهیم وعده داده بود خواهد برد.—خروج ۳:۷، ۸؛ پیدایش ۱۵:۱۸-۲۱.
۱۰. واقعهٔ پای کوه سینا چه چیزی را دربارهٔ میراث بنی‌اسرائیل مشخص کرد؟
۱۰ در راه به سوی سرزمین موعود، یَهُوَه از بنی‌اسرائیل خواست تا در پای کوه سینا اجتماع نمایند و به آنان گفت: «اگر آواز مرا فی‌الحقیقه بشنوید، و عهد مرا نگاه دارید، همانا خزانهٔ خاص من از جمیع قومها خواهید بود. زیرا که تمامی جهان، از آن من است. و شما برای من مملکت کَهَنه و امتِ مقدس خواهید بود.» ( خروج ۱۹:۵، ۶) در آنجا، تمامی قوم به یک زبان موافقت خود را اعلام کردند، و یَهُوَه نیز شریعت خود را بدیشان داد—کاری که با هیچ امّت دیگری نکرده بود.—مزمور ۱۴۷:۱۹، ۲۰.
۱۱. بخشهایی از میراث روحانی بنی‌اسرائیل چه بودند؟
۱۱ حقیقتاً چه میراث روحانی پرارزشی به آن امّت نوپا عطا شد! پرستش یَهُوَه؛ پرستش یگانه خدای حقیقی که ایشان را از مصر رهایی داد. شریعت؛ قوانینی که خدا در مقابل کوه سینا همراه با رویدادهایی خارق‌العاده به آنان ارزانی داشت. میراث آنان زمانی پرارزشتر گردید که «کلام خدا» از طریق انبیا بر آن شریعت افزوده شد. ( رومیان ۳:۱، ۲) همچنین یَهُوَه ایشان را شاهدان خود ساخت. ( اِشَعْیا ۴۳:۱۰-۱۲) ذریت مسیحایی مقرر شد که از میان آن قوم باشد. شریعت به آن ذریت اشاره کرده بود. همچنین هویت او را معین ساخته، نیاز قوم به مسیح را نشان می‌داد. ( غَلاطیان ۳:۱۹، ۲۴) علاوه بر همهٔ اینها، یَهُوَه این امکان را برای ایشان فراهم ساخت تا به صورت کهانت ملوکانه و امت مقدس همراه با ذریت مسیحایی خدمت کنند.—رومیان ۹:۴، ۵.
۱۲. اسرائیلیان در سرزمین موعود از چه چیزی محروم شدند؟ چرا؟
۱۲ یَهُوَه به عهد خود وفا نمود و اسرائیلیان را به سرزمین موعود هدایت کرد. لیکن چنانکه پولس رسول گفت، به دلیل بی‌ایمانی ایشان اگر چه به آن سرزمین وارد شده بودند، در آنجا «آرامی» نیافتند. آن قوم به «آرامیِ [خدا]» داخل نشدند، زیرا نه مقصود خدا را در خصوص روز آرامیِ خویش که پس از خلقت آدم و حَوّا آغاز شد درک نمودند و نه مطابق آن عمل کردند.—عبرانیان ۴:۳-۱۰.
۱۳. قوم اسرائیل به دلیل ارج ننهادن به میراث روحانی خویش از چه چیزی محروم شد؟
۱۳ در واقع، اسرائیلیان فطری می‌توانستند شمار شرکای مسیح در ملکوت آسمانی را در حکم مملکت کَهَنه و امتِ مقدس تکمیل کنند. اما آنان میراث پرارزش خویش را ارج ننهادند. هنگامی که مسیح به زمین آمد تنها شمار اندکی از اسرائیلیان فطری او را پذیرفتند. به همین دلیل، تنها بخش کوچکی از مملکت کَهَنه را اسرائیلیان فطری تشکیل می‌دهند. بدینگونه پادشاهی از اسرائیلیان فطری گرفته، و «به امّتی که میوه‌اش را بیاورند» عطا شد. ( متّیٰ ۲۱:۴۳) به کدام امت؟
میراثی در آسمان
۱۴، ۱۵. الف) متعاقب مرگ عیسی، از طرف «ذریّت» ابراهیم، چه برکتی در مقابل جمیع امتها قرار گرفت؟ ب) اعضای «اسرائیل خدا» چه میراثی به دست می‌آورند؟
۱۴ امتی که ملکوت به آنان عطا شد «اسرائیل خدا،» یعنی اسرائیل روحانی بودند، متشکل از ۰۰۰,۱۴۴ نفر از پیروان عیسی مسیح که از روح مولود گشته‌اند. ( غَلاطیان ۶:۱۶؛ مکاشفه ۵:۹، ۱۰؛۱۴:۱-۳) از این ۰۰۰,۱۴۴ نفر، عده‌ای از میان یهودیان فطری انتخاب شدند، لیکن عمدتاً از میان امتهای دیگر می‌باشند. بدین طریق یَهُوَه به عهد خود با ابراهیم در خصوص ‹ذریتی› که از آن جمیع امتها برکت خواهند یافت وفا نمود. ( اعمال ۳:۲۵، ۲۶؛ غَلاطیان ۳:۸، ۹) در تحقق اولیهٔ آن، افرادی از تمام امتها با روح‌القدس مسح شده، پسران روحانی یَهُوَه و برادران عیسی مسیح شدند. بدینگونه ایشان بخش فرعی آن «ذریّت» گشتند.—غَلاطیان ۳:۲۸، ۲۹.
۱۵ عیسی پیش از مرگ خویش با اعضای آتی امت جدید که یهودی‌نژاد بودند عهدی تازه بست، عهدی که در واقع با خون خود او اعتبار می‌یافت. کسانی که به آن عهد داخل شدند بر پایهٔ ایمانشان به آن قربانی معتبر، ‹تا ابدالآباد کامل گردیدند.› ( عبرانیان ۱۰:۱۴-۱۸) آنان «عادل» شمرده شدند، و گناهانشان بخشوده شد. ( ۱قُرِنتیان ۶:۱۱) و از این حیث همچون آدم پیش از آنکه گناه کند می‌باشند. با این حال، ایشان در بهشت زمینی مسکن نخواهند گزید. عیسی گفت می‌روم تا برای آنان مکانی در آسمان حاضر کنم. ( یوحنّا ۱۴:۲، ۳) ایشان برای کسب ‹میراث خود در آسمان› از زندگی زمینی دست می‌کشند. ( ۱پِطْرُس ۱:۴) حال وظیفهٔ ایشان در آسمان چیست؟ عیسی در این خصوص به آنان گفت: «من ملکوتی برای شما قرار می‌دهم چنانکه پدرم برای من مقرّر فرمود.»—لوقا ۲۲:۲۹.
۱۶. مسیحیان مسح‌شده چه وظیفهٔ فوق‌العاده‌ای را بر عهده خواهند داشت؟
۱۶ یکی از وظایف کسانی که در آسمان با مسیح حکمرانی می‌کنند این است که تمام آثار سرکشی علیه حاکمیت یَهُوَه را محو سازند. ( مکاشفه ۲:۲۶، ۲۷) آنان بخش فرعی ذریت روحانی ابراهیم را تشکیل می‌دهند. پس، از طریق آنان نیز انسانها از برکات زندگی کامل برخوردار خواهند شد. ( رومیان ۸:۱۷-۲۱) حقیقتاً این مسح‌شدگان از چه میراث پرارزشی برخوردارند!—اَفَسُسیان ۱:۱۶-۱۸.
۱۷. مسیحیان مسح‌شده چه جنبه‌ای از میراث خویش را در مدتی که بر روی زمین هستند به دست می‌آورند؟
۱۷ اما میراث پیروان مسح‌شدهٔ عیسی تنها برای زمان پس از مرگ آنان نیست. عیسی به شیوه‌ای که تنها در انحصار خود اوست، به آنان کمک می‌کند تا خدای واحد حقیقی، یَهُوَه را بشناسند. ( متّیٰ ۱۱:۲۷؛ یوحنّا ۱۷:۳، ۲۶) او با سخنان و نمونه‌ای که از خود باقی گذاشت به آنان ‹توکّل به یَهُوَه› و نحوهٔ اطاعت از او را آموزش داد. ( عبرانیان ۲:۱۳؛ ۵:۷-۹) عیسی همچنین حقایق مربوط به مقصود خدا را بدیشان آموخت و به آنان اطمینان داد که از طریق روح‌القدس درکشان کاملتر نیز خواهد شد. ( یوحنّا ۱۴:۲۴-۲۶) او اهمیت ملکوت خدا را در ذهن و دل آنان جای داد. ( متّیٰ ۶:۱۰، ۳۳) عیسی همچنین وظیفهٔ بشارت و شاگردسازی را در اورشلیم، یهودیه، سامِره و تا اقصای جهان، بدیشان محول کرد.—متّیٰ ۲۴:۱۴؛ ۲۸:۱۹، ۲۰؛ اعمال ۱:۸.
میراث پرارزش گروه عظیم
۱۸. اکنون وعدهٔ یَهُوَه مبنی بر برکت یافتن تمام امتهای جهان از «ذریّت» ابراهیم، چگونه در حال تحقق است؟
۱۸ ظاهراً تمام اعضای اسرائیل روحانی، یعنی ‹گلهٔ کوچکِ› وارث ملکوت تا به حال انتخاب شده‌اند. ( لوقا ۱۲:۳۲) هم‌اکنون دهها سال است که یَهُوَه گردآوری گروه عظیمی از تمام ملتها را مد نظر قرار داده است. بدینگونه، وعدهٔ یَهُوَه به ابراهیم مبنی بر اینکه از «ذریّت» او تمام امتهای جهان خویشتن را برکت می‌دهند، در ابعادی گسترده و جهانی به تحقق می‌پیوندد. کسانی که برکت می‌یابند با شادی تمام به خدمت مقدس خویش به یَهُوَه می‌پردازند. ایشان همچنین نیک می‌دانند که نجاتشان، به ایمان ورزیدن به برهٔ خدا، عیسی مسیح، بستگی دارد. ( مکاشفه ۷:۹، ۱۰) آیا تو نیز دعوت بزرگوارانهٔ یَهُوَه مبنی بر پیوستن به آن گروه را پذیرفته‌ای؟
۱۹. اکنون برکت‌یافتگان امتهای جهان چشم امید به چه میراثی بسته‌اند؟
۱۹ یَهُوَه در مقابل کسانی که جزو گلهٔ کوچک نیستند چه میراثی قرار داده است. البته نه میراثی آسمانی، بلکه میراثی که آدم می‌بایست به نوادگان خود می‌داد—یعنی کاملیت و زندگی در بهشتی که رفته رفته پهنهٔ زمین را در بر می‌گیرد. در آن زمان دیگر «موت نخواهد بود و ماتم و ناله و درد دیگر رو نخواهد نمود.» ( مکاشفه ۲۱:۴) آری، خدا در کلام الهامی خویش خطاب به تو می‌گوید: «بر خداوند توکّل نما و نیکویی بکن. در زمین ساکن باش و از امانت پرورده شو. و در خداوند تمتع ببر، پس مسألت دل تو را به تو خواهد داد. هان بعد از اندک زمانی شریر نخواهد بود. . . . اما حلیمان وارث زمین خواهند شد و از فراوانیِ سلامتی متلذذ خواهند گردید. صالحان وارث زمین خواهند بود و در آن تا به ابد سکونت خواهند نمود.»—مزمور ۳۷:۳، ۴، ۱۰، ۱۱، ۲۹.
۲۰. «گوسفندان دیگر» از کدام جنبه‌های میراث مسیحیان مسح‌شده بهره‌مند می‌گردند؟
۲۰ میراثِ «گوسفندان دیگرِ» عیسی، در قلمرو زمینیِ ملکوت آسمانی است. ( یوحنّا ۱۰:۱۶الف) با اینکه ایشان امید آسمانی ندارند، از بخش بزرگی از میراث روحانی مسیحیان مسح‌شده بهره‌مند شده‌اند. برای نمونه، از طریق مجموع هیئت مسح‌شدگان، یعنی «غلام امین و دانا،» است که گوسفندان دیگر به درک وعده‌های پرارزش موجود در کلام خدا نائل آمده‌اند. ( متّیٰ ۲۴:۴۵-۴۷؛ ۲۵:۳۴) هر دو گروه، موهبت شناختن یَهُوَه، تنها خدای حقیقی و موهبت پرستش او را دارند. ( یوحنّا ۱۷:۲۰، ۲۱) هر دو گروه، خدا را به دلیل ارزش عظیم قربانی کفاره‌دهندهٔ عیسی شکر و سپاس می‌گویند. هر دو گروه، در یک گله و تحت حمایت یک شبان، یعنی عیسی مسیح، خدمت می‌کنند. ( یوحنّا ۱۰:۱۶ب) هر دو گروه، یک برادری جهانی را تشکیل می‌دهند. هر دو گروه، از این موهبت برخوردارند که شاهد یَهُوَه و واعظ ملکوت او باشند. و اگر تو نیز خود را به یَهُوَه وقف کرده، تعمید گرفته‌ای همهٔ اینها بخشی از میراث روحانی تو می‌باشند.
۲۱، ۲۲. چگونه می‌توانیم ثابت کنیم که میراث روحانی‌مان را گرامی می‌داریم؟
۲۱ برای این میراث چقدر ارج می‌نهی؟ آیا آنقدر در نظرت ارزش دارد که چیزی بااهمیت‌تر از به جا آوردن ارادهٔ خدا در زندگی‌ات وجود نداشته باشد؟ در اثبات آن، آیا به توصیهٔ کلام و سازمان او توجه داری و به طور مرتب در جلسات جماعت مسیحی شرکت می‌کنی؟ ( عبرانیان ۱۰:۲۴، ۲۵) آیا آنقدر آن میراث را ارج می‌نهی که حتی تحت شرایط دشوار به خدمت خدا ادامه دهی؟ آیا آنقدر برایت ارزشمند می‌باشد که در مقابل وسوسهٔ پیش گرفتن طریقی که ممکن است تو را از آن میراث محروم سازد مقاومت کنی؟
۲۲ باشد که همهٔ ما قدر میراث روحانی و خدادادمان را بدانیم. همچنانکه بهشت را همواره پیش نظر داریم امید است با جان و دل وظایف روحانیی را که یَهُوَه به ما محول کرده است به جا آوریم. چنانچه چرخ زندگی خود را بر محور رابطه‌مان با یَهُوَه قرار دهیم، ثابت می‌کنیم میراث خدادادمان را ارجی عظیم می‌نهیم. امید است ما نیز همصدا با بسیاری دیگر بگوییم: «ای خدای من، ای پادشاه، تو را متعال می‌خوانم و نام تو را متبارک می‌گویم، تا ابدالآباد.»—مزمور ۱۴۵:۱.
چگونه توضیح می‌دهی؟
• آدم در صورت وفاداری چه میراثی را به ما منتقل می‌نمود؟
• نوادگان ابراهیم چقدر برای میراث خویش ارزش قائل بودند؟
• میراث پیروان مسح‌شدهٔ مسیح شامل چیست؟
•میراث گروه عظیم چیست، و چگونه می‌توانند آن را ارج نهند؟
[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]
[تصویر در صفحهٔ ۳۰]
یَهُوَه وعدهٔ میراثی پرارزش به نوادگان ابراهیم داد
[تصاویر در صفحهٔ ۳۲]
آیا میراث روحانی خویش را ارج می‌نهی؟