آیا دعا تأثیری دارد؟‏

تقریباً هر کس زمانی این نیاز را در خود حس می‌کند که به خدا دعا کند.‏ در تمام ادیان انسانهایی را می‌توان مشاهده کرد که با جدیّت دعا می‌کنند.‏ برای مثال،‏ یک فرد بودیست شاید هزاران بار در روز بگوید:‏ «به آمیدا بودا ایمان دارم.‏»‏

با نظر به مسائل و مشکلات روز افزون در سطح جهان،‏ منطقی است که از خود بپرسیم:‏ انسانها به چه منظور دعا می‌کنند؟‏ و آیا دعای آنان تأثیری هم دارد؟‏

انسانها به چه منظور دعا می‌کنند؟‏

در خاور دور،‏ بسیاری از مردم به امید قبول شدن در امتحانات مدرسه،‏ برداشت محصول فراوان از مزارع و یا به امید مصون ماندن در مقابل بیماریها به نیاکان خود و همچنین به خدایان شینتو یا تائو دعا می‌کنند.‏ تلاش بودیستها بر آن است که به اشراق یا روشندلی نائل آیند.‏ هندوها برای تحصیل معرفت،‏ ثروت و همچنین به نیّت محفوظ ماندن از خطرات،‏ خویشتن را وقف دعا به خدایان و الهه‌های مورد علاقهٔ خود می‌کنند.‏

بعضی از کاتولیکها در طول عمر خود به عنوان راهب یا راهبه پشت درهای بستهٔ صومعه زندگی می‌کنند و همواره مشغول دعا می‌باشند و امیدوارند بتوانند با این کار به انسانها نفعی برسانند.‏ میلیونها کاتولیک احتمالاً با استفاده از تسبیح ذکر مریم را به زبان می‌آورند و جویای عنایت و مرحمت او می‌گردند.‏ در سرزمینهای واقع در خاور دور،‏ مردم با استفاده از  گردونه‌های دعا به عبادت مشغول می‌شوند.‏ پروتستانها دعای سَروَر را تکرار نموده،‏ گاهی هم احساسات خود را فی‌البدیهه برای خدا ابراز می‌کنند.‏ بسیاری از یهودیان مسافتهایی طولانی را طی می‌کنند و به اورشلیم می‌آیند تا برای بازسازی مجدد معبد و فرا رسیدن عصر جدید سلامتی و رفاه در مقابل دیوار غربی آن شهر دعا کنند.‏

معهذا علی‌رغم دعای میلیونها انسان،‏ جامعهٔ بشری با بلای روزافزون فقر،‏ اعتیاد،‏ از هم پاشیده شدن زندگی خانوادگی،‏ جنگ و جنایت مواجه می‌باشد.‏ آیا علت این فجایع آن است که نحوهٔ دعا کردن انسانها اشتباه است؟‏ آیا اصلاً خدایی وجود دارد که به دعای ما گوش فرا دهد؟‏

آیا شخصی وجود دارد که به دعای انسان گوش فرا دهد؟‏

اگر شخصی وجود نداشته باشد که به دعای انسان ترتیب اثر دهد،‏ دعا کردن بیهوده خواهد بود.‏ وقتی یک انسان دعا می‌کند،‏ ظاهراً اعتقاد دارد که شخصی نامرئی در عالم روحی دعای او را می‌شنود.‏ البته،‏ دعا توسط امواج صوتی به عالم روحی منتقل نمی‌شود.‏ بسیاری از انسانها بر این باورند که شخصی در عالم روحی وجود دارد که حتی از آنچه در ذهن بشر می‌گذرد آگاهی دارد.‏ او کیست؟‏

نحوهٔ پیدایش یک فکر درون میلیاردها نرونی که قشر مغز را تشکیل می‌دهند به طور کلی برای محققین به صورت یک راز باقی مانده است،‏ اما نه برای طراح مغز انسان،‏ زیرا که او قادر است افکار انسان را بخواند.‏ آن طراح،‏ خالق ما یَهُوَه خداست.‏ (‏ مزمور ۸۳:‏۱۸؛‏ مکاشفه ۴:‏۱۱‏)‏ ما باید به او دعا کنیم.‏ اما آیا یَهُوَه به چنین دعاهایی توجه می‌کند؟‏

آیا خدا به هر نوع دعایی توجه می‌کند؟‏

داود مزمورنویس،‏ پادشاه اسرائیل باستان،‏ مردِ دعا بود.‏ او تحت الهام خدا چنین سرائید:‏ «ای که دعا می‌شنوی!‏ نزد تو تمامیِ بشر خواهند آمد.‏» (‏ مزمور ۶۵:‏۲‏)‏ امروزه در جوامع بشری هزاران زبان و لهجهٔ مختلف وجود دارد.‏ هر کس می‌تواند به زبان خود به یَهُوَه دعا کند.‏ هیچ بشری نمی‌تواند به تمام زبانها مسلط گردد لیکن خدا به دعای انسانها،‏ به هر زبانی،‏ چنانچه به نحوی صحیح و پسندیده بیان گردد،‏ گوش فرا می‌دهد.‏

عیسی مسیح هم مرد دعا بود.‏ اما او گفت که هر نوع دعایی مقبول خدا واقع نمی‌شود.‏ در زمان عیسی عادت مردم بر آن بود که دعاهایی را از بَر تکرار کنند.‏ او در مورد روش دعا کردن آنان گفت:‏ «چون عبادت کنید،‏ مانند امتّ‌ها تکرار باطل مکنید زیرا ایشان گمان می‌برند که به سبب زیاد گفتن مستجاب می‌شوند.‏» (‏ متّیٰ ۶:‏۷‏)‏ یَهُوَه به دعاهایی گوش فرا می‌دهد که حقیقتاً از دل برآیند.‏

مثلی در کتاب مقدس به مردود بودن دعای بعضی اشخاص در نظر خدا اشاره می‌کند و می‌گوید:‏ «هر که گوش خود را از شنیدن شریعت برگرداند،‏ دعای او هم مکروه می‌شود.‏» (‏ امثال ۲۸:‏۹‏)‏ مثلی دیگر می‌گوید:‏ ‏«خداوند از شریران دور است،‏ اما دعای عادلان را می‌شنود.‏» (‏ امثال ۱۵:‏۲۹‏)‏ زمانی رهبران یهودای باستان مرتکب خطای بزرگی شده بودند.‏ یَهُوَه به آنان گفت:‏ «هنگامی که دستهای خود را دراز می‌کنید،‏ چشمان خود را از شما خواهم پوشانید و چون دعای بسیار می‌کنید،‏ اجابت نخواهم نمود زیرا که دستهای شما پر از خون است.‏»—‏اِشَعْیا ۱:‏۱،‏ ۱۵‏.‏

پِطْرُس رسول به دلیل دیگر نامقبول بودن دعا نزد خدا اشاره کرد و گفت:‏ «ای شوهران،‏ با فطانت با [زنان خود] زیست کنید،‏ چون با ظروف ضعیف‌ترِ زنانه،‏ و ایشان را محترم دارید چون با شما وارث فیض حیات نیز هستند تا دعاهای شما بازداشته نشود.‏» (‏ ۱پِطْرُس ۳:‏۷‏)‏ چنانچه مطابق این نصیحت عمل ننماییم،‏ تمام دعاهایمان بیهوده خواهد بود!‏

از این رو،‏ آشکار است که دعا کردن شرایطی دارد.‏ چنانچه آن شرایط را رعایت نماییم،‏ خدا نیز به دعای ما گوش فرا می‌دهد.‏ اما بسیاری از انسانها انتظارات و فرامین خدا را نادیده می‌گیرند.‏ به این دلیل،‏ همّت و جدیّت ایشان در دعا تغییری در اوضاع نابسامان جهان ایجاد نکرده است.‏

بنابراین،‏ چه کار باید بکنیم تا خدا به دعاهای ما توجه کند؟‏ جواب این سؤال در علت دعا کردن نهفته است.‏ در واقع برای پی بردن به تأثیرات دعا،‏ باید ابتدا بدانیم که مقصود از دعا کردن چیست.‏ چرا یَهُوَه این امکان را در اختیار ما قرار داده است که با او صحبت کنیم؟‏

‏[صاحب امتیاز تصویر در صفحهٔ ۳]‏

G.P.O., Jerusalem