صدمات جنگ
صدمات جنگ
سربازی که در جنگ جهانی دوم جنگیده بود، چنین اظهار نظر کرد: «در جنگ هیچیک از طرفین پیروز نخواهد شد، بلکه هر دو طرف طعم تلخ شکست را خواهند چشید.» بسیاری با نظر این شخص موافقند. صدمات عاطفی جنگ بسیار سنگین است؛ برای طرفین چه غالب و چه مغلوب جنگ بسیار گران تمام می‌شود. حتی بعد از خاتمهٔ کشمکشهای مسلحانه، میلیونها نفر به دلیل صدمات هولناک و فجیع جنگ، دایماً در رنج و مصیبت به سر می‌برند.
صدماتی که جنگ به وجود می‌آورد کدامند؟ جنگ، جمعیت بیشماری را به هلاکت می‌رساند، و تعداد زیادی بیوه‌زن و یتیم بر جای می‌گذارد. بسیاری از بازماندگان جنگ متحمل صدمات جسمی و تأثیرات روانی ناشی از آن می‌شوند. جنگ، میلیونها نفر مستمند و محتاج از خود به جای می‌گذارد که احتمالاً از روی اجبار به کشورهای دیگر پناهنده می‌شوند. آیا می‌توانید تنفر و غمی را که در قلب بازماندگان جنگ باقی می‌ماند تصور کنید؟
صدمات وخیم عاطفی
صدمات عاطفی وارده بر مردم، با آتش‌بس و خاموش شدن غرش توپها و بازگشت سربازان به خانه‌های خود پایان نمی‌پذیرد، بلکه حتی پس از گذشت سالها همواره وخیم‌تر می‌شود. نسلهای بعد طرفین مقابل جنگ ممکن است اجازه دهند که تنفر و کینه‌توزی در دل آنها نسبت به یکدیگر سخت ریشه کند. بدین ترتیب صدمات یک جنگ ممکن است مسبب اصلیِ آغاز جنگ دیگری باشد.
برای نمونه، اگر پیمان ورسای را که در سال ۱۹۱۹ به امضا رسید تا رسماً به جنگ جهانی اول خاتمه دهد در نظر بگیریم، خواهیم دید که این پیمان شرایطی را بر کشور آلمان تحمیل کرد که در نظر مردم آن کشور بسیار بی‌رحمانه و انتقام‌جویانه بود. به نقل از «دایرة‌المعارف بریتانیکا» ( انگل.)، «خشم و غضبی که شرایط آن پیمان در مردم آلمان به وجود آورد باعث شد آنها تحریک شده و در صدد انتقام‌جویی برآیند.» چند سال بعد، «خشم و غضب ایجاد شده از پیمان صلح، راه را برای هیتلر هموار کرد» و یکی از عوامل بروز جنگ جهانی دوم شد.
جنگ جهانی دوم در اروپای غربی شروع و دامنهٔ آن به کشورهای بالکان کشیده شد. صدماتی که گروههای قومی در این منطقه در دههٔ ۱۹۴۰ بر یکدیگر وارد آوردند راه را برای جنگهای دههٔ ۱۹۹۰ کشورهای بالکان هموار کرد. «و دامنهٔ این چرخهٔ اهریمنی تنفر و انتقام گسترش یافته تا به دوران ما رسیده است.»
اگر خواستهٔ بشر این باشد که در صلح به سر برد، باید یقیناً از صدمات وارده از جنگ خلاصی یابد. اما چگونه چنین چیزی میسر خواهد بود؟ چه می‌توان کرد که تنفر و غم از میان برداشته شوند؟ چه کسی قادر است صدمات وارده از جنگ را التیام بخشد؟
[صاحب امتیاز تصویر در صفحهٔ ۳]
U.S. Coast Guard photo; UN PHOTO 158297/J. Isaac