اطاعت، درسی مهم در دوران کودکی؟
اطاعت، درسی مهم در دوران کودکی؟
عنوان روزنامه‌ای از این قرار بود: «در این دوران والدین فرزندان مطیع نمی‌خواهند؛ آنان فرزندانی می‌خواهند با شخصیت مُنفرد.» این گزارش کوتاه مبتنی بر نتیجهٔ نظرسنجیی بود که در زلاند نو به عمل آمد و نقل کرد که فقط «۲۲ درصد از والدین عقیده دارند که فرزندان باید اطاعت را در منزل بیاموزند.» آمار به دست آمده نشانگر آن بود که والدین بر این باورند که آموزش مسائلی همچون رفتار خوب، حس وظیفه‌شناسی و زندگی مستقل به کودکان امری مهمتر محسوب می‌گردد.
جای تعجب نیست که اکثر مردم در این عصر فردگرایی و خودخواهی، عقیدهٔ چندانی به اطاعت و فرمانبرداری ندارند و تعلیم آن را به فرزندان خود ضروری نمی‌دانند. اما آیا آموزش اطاعت به کودکان حقیقتاً قدیمی شده و مختص افرادی با این مرام می‌باشد؟ یا اینکه در میان دروس حیاطی و مهمی است که فرزندان می‌توانند بیاموزند و از آن بهره‌مند گردند؟ از همه مهمتر آنکه نظر بنیانگذار خانواده یعنی نظر یَهُوَه خدا در مورد اطاعت از والدین چیست و فواید حاصل از آن کدام است؟ — اعمال ۱۷:۲۸؛ اَفَسُسیان ۳:۱۴، ۱۵.
«این انصاف است»
پولس رسول در نامه‌ای به جماعت مسیحی قرن اول در اَفَسُس نوشت: «ای فرزندان، والدین خود را در خداوند اطاعت نمایید، زیرا که این انصاف است.» ( اَفَسُسیان ۶:۱) نخستین دلیل اطاعت از والدین آن است که چنین اطاعتی در موافقت با معیار انصاف الهی می‌باشد، چرا که پولس گفت: «این انصاف است.»
در این رابطه، بدیهی است که کلام خدا تأدیب توأم با محبت از جانب والدین را به شکل اشیایی زیبنده همچون ‹تاج زیبایی برای سر و جواهری برای گردن فرزند› توصیف می‌نماید و می‌افزاید که «این پسندیده است در خداوند.» ( امثال ۱:۸، ۹؛ کُولُسیان ۳:۲۰) از سوی دیگر، نافرمانی از والدین موجب نارضایتی خدا می‌گردد. — رومیان ۱:۳۰، ۳۲.
«تا تو را عافیت باشد»
پولس در اشاره به یکی دیگر از فواید اطاعت از والدین نوشت: « ‹پدر و مادر خود را احترام نما› که این حکم اوّل با وعده است ‹تا تو را عافیت باشد و عمر دراز بر زمین کنی.› » ( اَفَسُسیان ۶:۲، ۳؛ خروج ۲۰:۱۲) اطاعت از والدین به چه نحو می‌تواند منجر به عافیت یا سلامتی فرزند گردد؟
ابتدا باید به این واقعیت اشاره کرد که سن والدین بیشتر از سن فرزندانشان بوده و نتیجتاً مجربتر از آنان می‌باشند. والدین ممکن است در زمینهٔ کامپیوتر و یا بعضی از موضوعات مورد تدریس در مدارس معلومات زیادی نداشته باشند لیکن در مورد زندگی و فائق آمدن بر مشکلات تجربیات فراوانی کسب کرده‌اند. اما جوانان به دلیل نداشتن تجربهٔ کافی و عدم توانایی در رعایت اعتدال، به هنگام تصمیم‌گیری عجله نموده و معمولاً تسلیم خواسته‌های غلط جوانان دیگر می‌شوند، که البته با این کار به خود لطمه می‌زنند. کتاب مقدس با واقع‌نگری می‌گوید: «حماقت در دل [فرزند] بسته شده است.» آیا چاره‌ای هم وجود دارد؟ البته که وجود دارد! کتاب مقدس ادامه می‌دهد: «اما چوب تأدیب آن را از او دور خواهد کرد.» — امثال ۲۲:۱۵.
فواید اطاعت به رابطهٔ میان فرزندان و والدین منحصر نمی‌شود. همکاری میان انسانها عاملی ضروری جهت عملکرد مطلوب و توأم با موفقیت جامعهٔ بشری است و اطاعت از دیگران در این رابطه امری مسلّم می‌باشد. برای مثال، در زندگی زناشویی، از خود گذشتگی، نداشتن توقع بیجا و همچنین علاقه نشان دادن به حقوق و عواطف همسر منجر به برقراری صلح، ایجاد هماهنگی و سعادت خانواده می‌گردد. در محل کسب و کار، اطاعت از کارفرما یکی از ملزومات موفقیت در هر گونه تلاش و یا اشتغال می‌باشد. اطاعت از قوانین و ضوابط دولتی نه فقط شخص را از مجازات معاف می‌گرداند بلکه وی را در مواقع رویارویی با مخاطرات تا حدی محفوظ و در امان نگاه می‌دارد. — رومیان ۱۳:۱-۷؛ اَفَسُسیان ۵:۲۱-۲۵؛ ۶:۵-۸.
جوانانی که از رفتار بر طبق موازین تصویب‌شده توسط اولیای امور و یا مقامات دولتی سر باز می‌زنند اغلب نمی‌توانند خود را با جامعه وفق دهند. لیکن شخصی که در کودکی اطاعت را آموخته باشد، مادام‌العمر از آن بهره‌مند خواهد گشت. بنابراین، می‌بینیم که آموختن اطاعت در دوران کودکی چقدر ضروریست!
اجر فراوان اطاعت
عمل اطاعت نه فقط موجب برقراری رابطه‌ای سعادتمند میان اعضای خانواده و همچنین بهره‌مندی از بسیاری فواید دیگر در طول عمر می‌شود بلکه اساسی را ایجاد می‌کند که مهمترین رابطهٔ عالم بر آن بنا می‌گردد؛ یعنی رابطهٔ میان خالق و مخلوق. یَهُوَه خدا ‹آفرینندهٔ بزرگ است› و ‹نزد او چشمهٔ حیات.› از این رو، مُحقّ دریافت اطاعت کامل از جانب ما می‌باشد. — جامعه ۱۲:۱؛ مزمور ۳۶:۹.
کلمهٔ «اطاعت» بمراتب و به اشکال گوناگون در کتاب مقدس مورد استعمال قرار گرفته است. این کتاب همچنین چند صد مرتبه به شرایع، دستورات، فرامین، داوریها و معیارهای خدا اشاره می‌کند که اطاعت از آنها بر خادمین او واجب است. بنابراین، جای تردیدی نیست که عمل اطاعت یکی از شرایط و ضروریات تحصیل رضایت خدا محسوب می‌گردد. بلی، اطاعت کردن از یَهُوَه، امری واجب به منظور برقرار نمودن رابطه‌ای صمیمی با او می‌باشد. ( ۱سموئیل ۱۵:۲۲) اما متأسفانه انسان تمایلی ذاتی به نافرمانی دارد. کتاب مقدس در این باره می‌گوید: «خیال دل انسان از طفولیت بد است.» ( پیدایش ۸:۲۱) از این رو، فراگیری اطاعت صرفاً به دوران کودکی محدود نمی‌شود. انسان باید اطاعت را در تمام ایام زندگی بیاموزد، چرا که این کار اجر و پاداش فراوانی به همراه دارد.
به یاد آور که پولس رسول گفت، فرمان داده‌شده در رابطه با اطاعت از والدین به همراه دو وعده می‌باشد: «تا تو را عافیت باشد و عمر دراز بر زمین کنی.» امثال ۳:۱، ۲ در تأیید این وعده می‌گوید: «ای پسر من، تعلیم مرا فراموش مکن و دل تو اوامر مرا نگاه دارد، زیرا که طول ایام و سالهای حیات و سلامتی را برای تو خواهد افزود.» بلی، انسانهای مطیع اجر فراوانی خواهند برد، یعنی برخورداری از رابطه‌ای صمیمی با یَهُوَه در حال حاضر و نائل آمدن به زندگی ابدی در دنیای جدید؛ دنیایی که صلح بر آن حکمفرما خواهد بود. — مکاشفه ۲۱:۳، ۴.
[تصاویر در صفحهٔ ۳۰، ۳۱]
اطاعت موجب برقراری رابطه‌ای مسرّت‌آمیز در محیط خانواده، در محل کار و با یَهُوَه می‌گردد