آیا ابلیس وجود دارد؟
آیا ابلیس وجود دارد؟
لودُویک کندی، در کتاب خود به نام «خیالات محض — وداعی با خدا» ( انگل.) میگوید «همانگونه که امروزه در نظر شماری از مردم که رو به کاهشاند، خدا شخصیّتی است حقیقی و پرقدرت، در تاریخ کلیسای مسیحی زمانی وجود داشت که ابلیس، بَعْلزَبُول یا شیطان و سلطان شرارت، یک شخصیّت حقیقی و پرقدرت به حساب میآمد. یهودیان و مسیحیان اوّلیه برای توجیه شرارت که در حول و حوش آنها وجود داشت دست به ابداع موجودی زدند که نیمی از آن انسان و نیم دیگر حیوان بود. بعدها مسیحیان دریافتند که آن موجود زاییدهٔ خیال بوده و اساس واقعی ندارد از این رو بدون جار و جنجال آن را به کنار گذاشتند.»
لودُویک کندی که یک نویسنده و چهرهٔ رادیو تلویزیونی است میگوید: در طی قرنها، هیچکس در جهان مسیحیَّت به واقعی بودن وجود شیطان شک نداشت. در حقیقت پرفسور نورمَن کُهِن در کتاب خود به نام «شرارتهای درونی اروپا» ( انگل.) میگوید: زمانی وجود داشت که مسیحیان «بیش از اندازه در ذهن خود به قدرت شیطان و دیوهایش میپرداختند.» این اشتغال ذهن تنها به روستائیان ساده و بیسواد ختم نمیشد. برای مثال این عقیده که ابلیس به صورت یک حیوان مادّیت مییابد تا حاکم بر شرارت و آداب و رسوم مشمئزکننده باشد، بر اساس گفتهٔ پرفسور کُهِن «به مردم عام و بیسواد تعلّق نداشت بلکه برعکس به اندیشمندان نخبهٔ دنیا متعلّق بود.» این «اندیشمندان نخبه» منجمله روحانیون عالِم، بین قرون پانزدهم و هفدهم مسئول تعقیب و مجازات جادوگران در سرتاسر اروپا بودند که گفته میشود به وسیلهٔ کلیسا و مسئولان دولتی صورت گرفت و به شکنجه دادن و کشته شدن تقریباً پنجاه هزار نفر منتهی شد.
جای تعجّب نیست که بسیاری این عقاید شدید خرافی را در مورد ابلیس منسوخ میدانند. دانیال دِفو، در سال ۱۷۲۶، عقیدهٔ مردم را که ابلیس را هیولایی وحشتناک «با بالهایی خفاش مانند، شاخ، پاهایی شبیه به سُم، دُم بلند، زبان دوشاخه و چیزهایی شبیه اینها» میخواندند به تمسخر گرفته گفت: این عقاید «افکاری است سست و پوچ» ساختهٔ افرادی که تصویری هیولامانند از ابلیس به وجود آورده، آن را ابداع کرده و به وسیلهٔ آن مردم ناآگاه دنیا را فریب دادهاند.
نظر شما چیست؟ آیا با این سؤال که «بشر ابلیس را ابداع کرد تا گناهان خود را توجیه کند» که در «دایرةالمعارف مصوّر زُندِروان کتاب مقدّس» ( انگل.) مطرح شده است، موافقید؟ بسیاری از مدّعیان مسیحیَّت با عقیدهٔ فوق موافقند. جِفری بِرتِن راسل، دانشمند الٰهیات میگوید: جهان مسیحیَّت «ابلیس و شیاطین را نادیده گرفته آنان را یادگاری از خرافات گذشته میدانند.»
امّا در نظر بعضی ابلیس موجودی است واقعی. آنها استدلال میکنند که در پس اعمال پلیدی که بر تاریخ بشر سایه افکنده است باید نیرویی فوق بشری و شریر حکمفرما باشد. به نقل از راسل یکی از دلایل اینکه «بعد از مدّتها عقیده به وجود ابلیس به سرعت در حال گسترش مجدّد میباشد وحشت و اضطرابی است که قرن بیستم به وجود آورده است.» دان لوئیس، نویسندهٔ کتاب «خرافات مذهبی در طی اعصار» ( انگل.) میگوید: «عدهای از افراد امروزی و تحصیلکرده که به اعتقادات خرافی و ترس اجداد عامی خود پوزخند میزنند خود نیز مجذوب عنصر پلیدی در پدیدههای مافوق طبیعی شدهاند.
حقیقت مطلب چیست؟ آیا ابلیس صرفاً زاییدهٔ خرافاتی پوچ میباشد یا موجودی است که باید آن را حتّی در قرن بیستویکم جدّی تلقّی کرد؟
[تصویر در صفحهٔ ۴
حکاکی توسط گوستاو دورِه، تصویری از خرافات قدیمی در مورد ابلیس که او را نصفی انسان و نصفی حیوان نشان میدهد
[سطر اعتبار]
.Dover Publications Inc/Illustrations For Dante’s Divine Comedy éThe Dor/The Judecca—Lucifer