برکت یَهُوَه دولتمند میسازد
برکت یَهُوَه دولتمند میسازد
«برکت خداوند دولتمند میسازد، و هیچ زحمت بر آن نمیافزاید.» — امثال ۱۰:۲۲.
۱، ۲. چرا سعادت رابطهای با ثروت و دارایی فرد ندارد؟
گرایش به مادّیات بر زندگی میلیونها انسان حاکم میباشد. آیا مادّیات آنان را سعادتمند کرده است؟ هفتهنامهٔ اُسترِلیَن ویمِن در این خصوص میگوید: «هیچ دورهای را نمیتوان به یاد آورد که مردم تا این حد نگران وضع زندگیشان باشند. آیا عجیب نیست؟ از یک سو گفته میشود وضع اقتصادی استرالیا هرگز به این رونق و زندگی هرگز به این شیرینی نبوده است . . . از سوی دیگر شاهدیم که بدبینی در این کشور ابعاد ملّی یافته است. مرد و زن خلأ چیزی را در زندگی خود حس میکنند، امّا از تشخیص آن عاجزند.» براستی که صحّت گفتار کتاب مقدّس بخوبی اثبات میشود که میگوید دارایی موجب سعادت و حیات ما نمیگردد. — جامعه ۵:۱۰؛ لوقا ۱۲:۱۵.
۲ طبق تعالیم کتاب مقدّس بزرگترین سعادت محصول برکات خداست. امثال ۱۰:۲۲ در این رابطه چنین میگوید: «برکت خداوند دولتمند میسازد، و هیچ زحمت بر آن نمیافزاید.» زحمت، غالباً از حرص و طمع برای حصول ثروت و دولت ناشی میشود. چقدر اندرز پولُس رسول بجاست که گفت: «آنانی که میخواهند دولتمند شوند، گرفتار میشوند در تجربه و دام و انواع شهوات بیفهم و مضر که مردم را به تباهی و هلاکت غرق میسازند. زیرا که طمع ریشهٔ همهٔ بدیها است که بعضی چون در پی آن میکوشیدند، از ایمان گمراه گشته، خود را به اقسام دردها سفتند.» — ۱تیموتاؤس ۶:۹، ۱۰.
۳. عامل رنج و عذاب خادمان خدا چیست؟
۳ امّا کسانی که ‹آواز یَهُوَه خدای خود را میشنوند،› یَهُوَه برکتشان میدهد و رنج و زحمتی هم بر آنان نمیافزاید. ( تثنیه ۲۸:۲) در اینجا برخی ممکن است بگویند که ‹اگر برکات یَهُوَه موجب زحمت نمیشود، چرا بسیاری از خادمان خدا رنج و عذاب میکشند؟› کتاب مقدّس نشان میدهد اگرچه خدا سختیها و آزمایشات را روا داشته است، امّا منشأ آن شیطان، سیستم شریر او، و سرشت ناکامل ماست. ( پیدایش ۶:۵؛ تثنیه ۳۲:۴، ۵؛ یوحنّا ۱۵:۱۹؛ یعقوب ۱:۱۴، ۱۵) یَهُوَه سرچشمهٔ «هر بخشندگیِ نیکو و هر بخششِ کامل» است. ( یعقوب ۱:۱۷) از این روست که برکات وی هرگز موجب رنج و زحمت انسانها نمیگردد. بجاست در اینجا به شماری از بخششها و عطایای کامل خدا بپردازیم.
کلام خدا — عطیهای گرانقدر
۴. در این «زمان آخر» امّت یَهُوَه از چه برکت و موهبت بیهمتایی بهرهمند شدهاند؟
۴ بر طبق نبوّت دانیال در «زمان آخر . . . عِلم افزوده خواهد گردید.» این نبوّت البتّه با این گفته مشروط شده است که «هیچکدام از شریران نخواهند فهمید لیکن حکیمان خواهند فهمید.» ( دانیال ۱۲:۴، ۱۰) چه شگفتانگیز! کلام خدا و بویژه نبوّتهای آن، با چنان حکمت الٰهیای بیان شدهاند که شریران از درک آن عاجز هستند، امّا امّت یَهُوَه قادر به درک آن میباشند. پسر خدا در این خصوص چنین دعا کرد: «ای پدر مالک آسمان و زمین، تو را سپاس میکنم که این امور را از دانایان و خردمندان مخفی داشتی و بر کودکان مکشوف ساختی.» ( لوقا ۱۰:۲۱) براستی که چه برکت عظیمی است که یَهُوَه کلام گرانقدر خود، کتاب مقدّس، را به ما عطا کرده است و در زمرهٔ کسانی میباشیم که از موهبت بصیرت روحانی برخوردارند. — ۱قُرِنتیان ۱:۲۱، ۲۷، ۲۸؛ ۲:۱۴، ۱۵.
۵. حکمت چیست، و چگونه میتوانیم آن را کسب کنیم؟
۵ چنانچه «آن حکمت که از بالا است» به ما داده نمیشد هیچ گاه از درک روحانی کلام خدا برخوردار نمیشدیم. ( یعقوب ۳:۱۷) حکمت توانایی استفاده از معرفت و ادراک به منظور حل مشکلات، اجتناب یا جلوگیری از خطر، نیل به مقصود، یا دادن پندی معقول است. چگونه میتوان به حکمت الٰهی دست یافت؟ امثال ۲:۶ میگوید: «خداوند حکمت را میبخشد، و از دهان وی معرفت و فطانت صادر میشود.» چنانچه در دعا از خود پشتکار نشان دهیم و از یَهُوَه طلب حکمت نماییم، او همانطور که سلیمان را حکیم ساخت به ما نیز ‹ دلی حکیم و فهیم› ارزانی خواهد داشت. ( ۱پادشاهان ۳:۱۱، ۱۲؛ یعقوب ۱:۵-۸) برای کسب حکمت میباید کلام خدا را مطالعه کنیم و مستمراً مطابق آن رفتار نماییم.
۶. به چه دلیل به اجرا گذاردن اصول و قوانین الٰهی در زندگی کاری خردمندانه است؟
۶ در اصول و قوانین کتاب مقدّس میتوان نمونههای عالی حکمت الٰهی را یافت. این اصول و قوانین در همهٔ موارد برای ما انسانها مفید میباشند؛ چه از لحاظ جسمانی و چه از لحاظ فکری، عاطفی، و روحانی. چه خوش گفته است مزمورنویس که «شریعت خداوند کامل است و جان را برمیگرداند؛ شهادات خداوند امین است و جاهل را حکیم میگرداند. فرایض خداوند راست است و دل را شاد میسازد. امر خداوند پاک است و چشم را روشن میکند. ترس خداوند طاهر است و ثابت تا ابدالآباد. احکام خداوند حق و تماماً عدل است. از طلا مرغوبتر و از زرِ خالصِ بسیار.» — مزمور ۱۹:۷-۱۰؛ ۱۱۹:۷۲.
۷. ثمرهٔ نادیده گرفتن معیارهای عدل الٰهی چیست؟
۷ کسانی که از معیارهای عدل الٰهی تخطّی میکنند هرگز به خوشبختی و آزادیای که میجویند نمیرسند. ایشان دیر یا زود پی خواهند برد که خدا را نمیتوان استهزا کرد، زیرا آنچه آدمی بکارد همان را نیز درو میکند. ( غَلاطیان ۶:۷) میلیونها انسان که معیارهای الٰهی را نادیده میگیرند ثمرهٔ اسفبار آن را به صورت بارداری ناخواسته، امراض مشمئزکننده، و یا اعتیادی تباهکننده درو میکنند. چنانچه اینان با ابراز ندامت تغییری در زندگیشان ایجاد نکنند، راهی که برگزیدهاند منجر به مرگ و چه بسا نابودی به دست خدا گردد. — متّیٰ ۷:۱۳، ۱۴.
۸. چرا دوستداران کلام خدا سعادتمند میباشند؟
۸ امّا کسانی که کلام خدا را دوست میدارند و مطابق آن رفتار میکنند، اکنون و در آینده از برکاتی غنی برخوردار میگردند. آری، ایشان از برکت قوانین الٰهی طعم آزادی واقعی را میچشند، به سعادت واقعی دست مییابند، و امید پر شور روزی پیش رویشان باز میشود که از گناه و تأثیر مرگبار آن خلاصی یابند. ( رومیان ۸:۲۰، ۲۱؛ یعقوب ۱:۲۵) این امید بر شالودهٔ استوار بزرگترین عطیهٔ خدا به بشر، یعنی قربانی فدیهٔ یگانه پسر مولود او، عیسی مسیح قرار دارد. ( متّیٰ ۲۰:۲۸؛ یوحنّا ۳:۱۶؛ رومیان ۶:۲۳) چنین عطیهٔ بیهمتایی دال بر محبّت عمیق خدا به بشر، و ضامن برکات بیانتهای او برای کسانی است که کلامش را به گوش میگیرند. — رومیان ۸:۳۲.
قدردانی از عطیهٔ روحالقدس
۹، ۱۰. چگونه میتوانیم از عطیهٔ روحالقدس یَهُوَه برخوردار گردیم؟ نمونهای بیاور.
۹ یکی دیگر از عطایای یَهُوَه که میباید از بابت آن بسیار سپاسگزار باشیم روحالقدس اوست. در روز پَنْطیکاست ۳۳ د.م. پِطْرُس رسول جمعیّتی را که در اورشلیم گرد آمده بودند چنین ترغیب کرد: «توبه کنید و هر یک از شما به اسم عیسی مسیح بجهت آمرزش گناهان تعمید گیرید و عطای روحالقدس را خواهید یافت.» ( اَعمال ۲:۳۸) اکنون نیز یَهُوَه روحالقدس خود را به خادمان وقفشدهٔ خویش که برای آن دعا میکنند و ارادهٔ او را به جا میآورند عطا میکند. ( لوقا ۱۱:۹-۱۳) در دوران باستان، روحالقدس یا نیروی فعال خدا، این قدرتمندترین نیروی عالَم، به بسیاری از مردان و زنان مؤمن منجمله مسیحیان اوّلیه قوّتی عظیم بخشید. ( زَکَرِیّا ۴:۶؛ اَعمال ۴:۳۱) روحالقدس، ما شاهدان یَهُوَه را نیز برای غلبه بر سختترین موانع و مشکلات قوّت میبخشد. — یوئیل ۲:۲۸، ۲۹.
۱۰ در این خصوص سرگذشت لارِل نمونهٔ بسیار خوبی است. وی به مدّت ۳۷ سال به بیماری فلج اطفال مبتلا بود و در دستگاه تنفس مصنوعی ( ریهٔ آهنی) به سر میبرد. * لارِل با وجود وضعیّت وخیمش تا پایان عمر غیورانه یَهُوَه را خدمت کرد و در نتیجه از برکات غنی او بهرهمند گردید. آری، وی با وجود اینکه شبانهروز میبایست در دستگاه میماند به ۱۷ نفر کمک کرد تا معرفتی دقیق از کتاب مقدّس کسب کنند! وضعیّت وی ما را به یاد سخن پولُس رسول میاندازد که گفت: «چون ناتوانم، آنگاه توانا هستم.» ( ۲قُرِنتیان ۱۲:۱۰) بدیهی است که هر موفقیّتی که در موعظهٔ بشارت کسب میکنیم، نه به دلیل نیرو و توان خودمان، بلکه با کمک خدا و از طریق روحالقدس اوست. و یَهُوَه آن را به کسانی میدهد که مستمراً کلامش را به گوش میگیرند.
۱۱. روحالقدس در کسانی که «انسانیّت تازه» را در بر میکنند چه خصوصیّاتی ایجاد میکند؟
۱۱ چنانچه مطیعانه به کلام خدا گوش فرا دهیم روح مقدّس او در ما ثمرات محبّت، خوشی، سلامتی، حِلم، مهربانی، نیکویی، ایمان، تواضع، و پرهیزکاری را ایجاد خواهد کرد. ( غَلاطیان ۵:۲۲، ۲۳) این ‹ثمرات روح،› بخشی از «انسانیّت تازه» است که مسیحیان به جای خصلتهای درنده و سَبُعانهای که شاید سابقاً داشتهاند در بر میکنند. ( اَفَسُسیان ۴:۲۰-۲۴؛ اِشَعْیا ۱۱:۶-۹) مهمترین این ثمرات محبّت است که «کمربند کمال» میباشد. — کُولُسیان ۳:۱۴.
محبّت مسیحی — عطیهای پرارج
۱۲. طابیتا و شماری دیگر از مسیحیان قرن اوّل چگونه محبّت خود را ابراز میکردند؟
۱۲ محبّت مسیحی یکی دیگر از برکات یَهُوَه است که براستی میباید به آن ارج نهاد. این خصوصیّت اگرچه بر طبق اصول اِعمال میشود، چنان غنی از عطوفت است که ایمانداران را از هر رابطهٔ خویشاوندیای به یکدیگر نزدیکتر میسازد. ( یوحنّا ۱۵:۱۲، ۱۳؛ ۱پِطْرُس ۱:۲۲) برای نمونه به قرن اوّل برویم و مسیحی نیکوکاری به نام طابیتا را در نظر بگیریم. وی به همه بویژه به بیوهزنان جماعت ‹اَعمال صالحه و صدقات بسیار میکرد.› ( اَعمال ۹:۳۶) آن زنان احتمالاً خویشاوندانی نیز داشتند، با این حال طابیتا برای کمک و تشویق به آنان از هیچ کاری فروگذار نبود. ( ۱یوحنّا ۳:۱۸) براستی که طابیتا در محبّت نمونه بود! پَرِسْکِلّا و اَکیلا نیز از روی محبّتِ برادرانه حاضر شدند ‹ در راه جانِ [پولُس] گردنهای خود را بنهند.› محبّت اِپَفْراس، لوقا، اُنیسیفورُس و دیگر مسیحیان را نیز برانگیخت تا پولُس رسول را مادامی که در زندان به سر میبرد مساعدت و یاری کنند. ( رومیان ۱۶:۳، ۴؛ ۲تیموتاؤس ۱:۱۶؛ ۴:۱۱؛ فِلیمون ۲۳، ۲۴) آری، امروزه نیز مسیحیانی همچون مسیحیان قرن اوّل ‹یکدیگر را محبّت مینمایند›؛ این محبّت عطیهای مبارک از جانب خدا و نشانهٔ پیروان واقعی عیسی است. — یوحنّا ۱۳:۳۴، ۳۵.
۱۳. چگونه میتوانیم نشان دهیم که عمیقاً از برادری جهانیمان قدردانی میکنیم؟
۱۳ آیا تو نیز گرمی محبّتی را که در جماعت مسیحی وجود دارد ارج مینهی؟ آیا قدر برادریِ روحانی را که اکنون ابعادی جهانی یافته است میدانی؟ اینها نیز از جمله برکات و عطایایی گرانقدر از جانب خداست. چگونه میتوانیم از این برکات قدردانی کنیم؟ با خدمت مقدّس به خدا، حضور در جلسات مسیحی، و ابراز محبّت و دیگر ثمرات روح مقدّس خدا. — فیلپّیان ۱:۹؛ عبرانیان ۱۰:۲۴، ۲۵.
«عطایای انسانی»
۱۴. از مسیحیای که قرار باشد به صورت پیر جماعت یا خادم کمکی خدمت کند چه انتظار میرود؟
۱۴ مردان مسیحیای که میخواهند به عنوان خادم کمکی یا پیر جماعت همایمانان خود را خدمت کنند هدفی نیکو میطلبند. ( ۱تیموتاؤس ۳:۱، ۸) برای رسیدن به این سعادت برادر مسیحی میباید روحانی، به کتاب مقدّس مسلّط، و در خدمت موعظه غیور باشد. ( اَعمال ۱۸:۲۴؛ ۱تیموتاؤس ۴:۱۵؛ ۲تیموتاؤس ۴:۵) وی همچنین میباید افتاده، فروتن، و صبور باشد چرا که برکات الٰهی نصیب شخصی گستاخ، مغرور، و جاهطلب نمیشود. ( امثال ۱۱:۲؛ عبرانیان ۶:۱۵؛ ۳یوحنّا ۹، ۱۰) در صورت متأهل بودن میباید سرپرستی بامحبّت بوده، بخوبی از عهدهٔ ادارهٔ کل خانوادهٔ خویش برآید. ( ۱تیموتاؤس ۳:۴، ۵، ۱۲) چنین شخصی با ارج نهادن به امور روحانی راه را برای برکات یَهُوَه باز میکند. — متّیٰ ۶:۱۹-۲۱.
۱۵، ۱۶. چه کسانی نشان میدهند که «عطایای انسانی» هستند؟ نمونهای بیاور.
اَفَسُسیان ۴:۸، ۱۱، د ج ) شاید همهٔ کسانی که از خدمات پرمهر پیران مسیحی بهرهمند میگردند از ایشان قدردانی نکنند، لیکن یَهُوَه تمام اَعمال این مردان وفادار را میبیند. او هرگز آن محبّت را که به اسم او در خدمت به امّتش انجام میدهند فراموش نمیکند. — ۱تیموتاؤس ۵:۱۷؛ عبرانیان ۶:۱۰.
۱۵ وقتی پیران مسیحی این «عطایای انسانی» وظایف خود را به عنوان مبشّر، شبان، و معلّم در جماعت به نحوی نیکو انجام میدهند بر آن میشویم که از ایشان تقدیر کنیم. (۱۶ پیر مسیحی سختکوشی به ملاقات خواهری که میبایست تحت عمل جرّاحی مغز قرار میگرفت رفت. یکی از خویشان خواهر جوان در مورد آن پیر مسیحی گفت: «رفتار او بسیار پرمهر، دلسوزانه، و باملاحظه بود. در اتاق بیمارستان اجازه خواست که در جمع ما به یَهُوَه دعا کند. هنگام دعا پدر آن دختر [که شاهد یَهُوَه نبود] شروع به گریستن کرد و از هِق هِق گریهاش اشک از چشمان همهٔ ما سرازیر شد. چقدر دعایش بااحساس بود و چقدر از یَهُوَه سپاسگزاریم که در چنان موقعیّت حساسی او را برای ما فرستاد.» شاهد دیگری که وی نیز در بیمارستان بستری بود راجع به پیران مسیحی که به ملاقات وی رفته بودند گفت: «وقتی آنان را دیدم که به طرف تخت من در بخش مراقبتهای ویژه میآیند میدانستم که از آن پس هر معالجهای را میتوانم تحمّل کنم. ملاقات آنان مرا آرامش و قوّت داد.» آیا میتوان چنین مهر و توجهی را با پول خرید؟ هرگز! این عطیهای از جانب خداست که در اختیار جماعات مسیحی قرار داده شده است. — اِشَعْیا ۳۲:۱، ۲.
عطیهٔ خدمت موعظه
۱۷، ۱۸. الف) یَهُوَه کدام عطیهٔ خدمت را در اختیار کل امّت خود قرار داده است؟ ب) برای توفیق در خدمت موعظه یَهُوَه چه کمکهایی در اختیار ما قرار داده است؟
۱۷ چه افتخاری بالاتر از این برای انسان که بتواند یَهُوَه، خدای متعال را خدمت نماید. ( اِشَعْیا ۴۳:۱۰؛ ۲قُرِنتیان ۴:۷؛ ) با این حال، هر که میخواهد با دل و جان خدا را خدمت کند، حال چه پیر چه جوان چه مرد چه زن، میتواند از موهبت خدمت موعظهٔ عمومی برخوردار باشد. آیا از این عطیهٔ گرانقدر استفاده میکنی؟ برخی ممکن است خود را برای موعظه فاقد صلاحیّت حس کنند، امّا باید به یاد داشت که یَهُوَه با عطا کردن روح خود به خادمان کاستیهای ایشان را جبران میکند. — ۱پِطْرُس ۲:۹اِرْمیا ۱:۶-۸؛ ۲۰:۱۱.
۱۸ یَهُوَه موعظه ملکوت را به خادمان متواضع خود واگذار کرده است، نه به افراد متکبّر یا کسانی که توکّلشان بر تواناییهای خودشان است. ( ۱قُرِنتیان ۱:۲۰، ۲۶-۲۹) فرد متواضع و فروتن بخوبی به محدودیّتهای خود واقف است و در خدمت موعظه توکّلش به کمکهای الٰهی است. وی همچنین از کمکهای روحانی یَهُوَه که از طریق «ناظر امین» در اختیار ما قرار میگیرد قدردانی میکند. — لوقا ۱۲:۴۲-۴۴؛ امثال ۲۲:۴.
زندگی خانوادگی سعادتمند — عطیهای نیکو
۱۹. چه عاملی سبب توفیق در پرورش فرزندان میگردد؟
۱۹ ازدواج و زندگی سعادتمند عطیهای از جانب خداست. ( روت ۱:۹؛ اَفَسُسیان ۳:۱۴، ۱۵) فرزندان نیز «میراثی [گرانقدر] از جانب خداوند میباشند» و دل والدین را که با موفقیّت در ایشان خصوصیّات الٰهی را پرورش دادهاند شاد میکنند. ( مزمور ۱۲۷:۳) شما والدینی که فرزندان خردسال دارید با تربیّت ایشان مطابق کلام یَهُوَه نشان دهید که مستمراً مطیع کلام او میباشید. والدینی که اینچنین فرزندان خویش را پرورش میدهند به طور حتم از حمایت یَهُوَه و برکات غنی او بهرهمند میگردند. — امثال ۳:۵، ۶؛ ۲۲:۶؛ اَفَسُسیان ۶:۱-۴.
۲۰. برای والدینی که فرزندانشان طریق حقیقت را ترک کردهاند چه کمکی وجود دارد؟
۲۰ امّا گاهی با وجود تمام سعی و تلاش والدین بعضی فرزندان در سنین بالاتر تصمیم میگیرند پرستش حقیقی را ترک کنند. ( پیدایش ۲۶:۳۴، ۳۵) چنین وضعیّتی ممکن است والدین را کاملاً منقلب سازد. ( امثال ۱۷:۲۱، ۲۵) با این حال، نباید امید خود را از دست بدهند. در چنین مواردی خوب است تمثیل عیسی راجع به پسر گمشده را به یاد آورند. آن پسر اگر چه خانهٔ پدر را ترک کرد و راه تمرّد را پیشه کرد، مدّتی بعد بازگشت و پدر نیز او را با مسرّت در آغوش پرمهر خود پذیرفت. ( لوقا ۱۵:۱۱-۳۲) تحت هر شرایطی والدین وفادار مسیحی میتوانند اطمینان کامل داشته باشند که یَهُوَه موقعیّت ایشان را بخوبی درک میکند و توجهات رئوفانه و حمایتهای بیچونوچرای خود را از ایشان دریغ نمیدارد. — مزمور ۱۴۵:۱۴.
۲۱. سخنان چه کسی را میباید به گوش گیریم، و چرا؟
۲۱ باشد که هر یک از ما در تعیین اولویّتها در زندگی خردمندانه تصمیم بگیریم. آیا آرزومند رسیدن به مال و ثروت هستیم که با خود رنج و زحمت به همراه دارد، یا تشنهٔ «هر بخشندگیِ نیکو و هر بخششِ کامل» از جانب «پدر نورها»؟ ( یعقوب ۱:۱۷) شیطان، «پدر دروغگویان» میخواهد ما در پی مادّیات باشیم تا هم سعادت و هم نهایتاً زندگی خود را از دست بدهیم. ( یوحنّا ۸:۴۴؛ لوقا ۱۲:۱۵) امّا یَهُوَه از صمیم دل خیریّت ما را طالب است. ( اِشَعْیا ۴۸:۱۷، ۱۸) باشد که مستمراً کلام پدر مهربانمان را به گوش بگیریم و همواره ‹ در خداوند تمتّع ببریم.› ( مزمور ۳۷:۴) چنانچه در این طریق سلوک نماییم عطایای گرانقدر و برکات وافر او بیآنکه درد و رنجی افزاید ما را دولتمند و غنی میگرداند.
[پاورقی]
^ بند 10 «بیدار شوید!» ( انگل.) شمارهٔ ۲۲ ژانویهٔ سال ۱۹۹۳ صفحات ۱۸ تا ۲۱ ملاحظه شود.
آیا به خاطر میآوری؟
• در کجا میتوان به ارزندهترین سعادتها دست یافت؟
• برخی از عطایای یَهُوَه به امّتش را نام ببر.
• چرا میتوان خدمت موعظه را عطیهای گرانقدر به شمار آورد؟
• والدین چگونه میتوانند در پرورش فرزندان خود از برکات یَهُوَه برخوردار گردند؟
[سؤالات مقالهٔ مطالعهای]
[تصویر در صفحهٔ ۱۴]
آیا قدر عطیهٔ کلام مکتوب خدا را میدانی؟
[تصویر در صفحهٔ ۱۵]
لارِل نیسبِت در وضعیّتی بسیار دشوار خدا را غیورانه خدمت کرد
[تصاویر در صفحهٔ ۱۶]
امروزه نیز مسیحیان مانند طابیتا به اَعمال صالحهشان شهرت دارند
[تصویر در صفحهٔ ۱۷]
پیران مسیحی به همایمانان خود توجهی رئوفانه دارند