چگونه میتوانید فرزند گمشدهتان را بازیابید؟
چگونه میتوانید فرزند گمشدهتان را بازیابید؟
‹میبایست . . . مسرور شد زیرا که . . . گم شده بود، یافت گردید.› — لوقا ۱۵:۳۲.
۱، ۲. الف) برخی از نوجوانان در مقابل حقیقت مسیحیَّت چه واکنشی از خود نشان دادهاند؟ ب) والدین و فرزندان تحت چنین شرایطی با چه عواطف و احساساتی دست به گریبانند؟
«میخواهم حقیقت را ترک کنم!» شنیدن این جمله از دهان فرزندی که والدین خداترسش تمام تلاش خود را کردهاند تا او را در راه مسیحیَّت پرورش دهند، بسیار ناگوار است. بعضی دیگر از نوجوانان ممکن است بدون آن که منظور خود را به زبان آورند «از راه منحرف» شوند. (عبرانیان ۲:۱، ا ش) بسیاری از این نوجوانان به پسر گمشدهٔ مَثَل عیسی شباهت دارند که خانهٔ پدری را ترک کرد و میراث خویش را در سرزمینی دوردست به باد فنا داد. — لوقا ۱۵:۱۱-۱۶.
۲ شاهدان یَهُوَه اغلب با چنین مشکلی روبرو نیستند، امّا برای آن دسته که با آن روبرو هستند، هیچ کلام تسلّیبخشی وجود ندارد که بتواند اندوهشان را به طور کامل بزداید. از سوی دیگر نباید ناراحتیهایی را که یک نوجوان برای خود میآفریند نیز از نظر دور داشت. وجدانش ممکن است در اعماق دلش او را بیازارد. در مَثَل عیسی، پسر گمشده سرانجام ‹به خود آمد› و موجب شادمانی پدرش شد. والدین و اعضای دیگر جماعت چگونه میتوانند به چنین گمشدگانی کمک کنند تا ‹به خود آیند؟› — لوقا ۱۵:۱۷.
چرا بعضی تصمیم به ترک حقیقت میگیرند؟
۳. برخی از عللی که نوجوانان تصمیم میگیرند جماعت مسیحی را ترک کنند کدامند؟
۳ صدها هزار نوجوان در جماعت مسیحی با شادمانی به یَهُوَه خدمت میکنند. امّا چرا برخی از نوجوانان جماعت را ترک میکنند؟ آنان شاید گمان میکنند که از دنیا عقب ماندهاند. (۲تیموتاؤس ۴:۱۰) یا آن که خود را در آغل محافظ گوسفندان یَهُوَه محصور و محدود حس میکنند. علل دیگر منحرف شدن نوجوانان ممکن است وجدان ناراحت، علاقهٔ شدید به جنس مخالف، یا میل به راضی ساختن همسالانشان باشد. بعضی ممکن است به آن دلیل خدمت به خدا را ترک کنند که تصوّر میکنند والدینشان یا مسیحیان دیگر متظاهر هستند.
۴. معمولاً ریشهٔ انحراف نوجوانان در کجاست؟
۴ طرز فکر و رفتار همراه با نافرمانی معمولاً نشانهٔ ضعف روحانی و منعکسکنندهٔ دل نوجوان است. (امثال ۱۵:۱۳؛ متّیٰ ۱۲:۳۴) دلیل انحراف نوجوان هر چه باشد، ریشهٔ مشکل غالباً آنجاست که با «معرفت راستی» آشنا نیست. (۲تیموتاؤس ۳:۷) نوجوانان به جای آن که یَهُوَه را به طور ظاهری و سطحی بپرستند باید شخصاً رابطهای نزدیک با او برقرار کنند. برای نیل به این هدف چه کمکی در اختیار آنان است؟
به خدا تقرّب جویید
۵. برای پرورش رابطهٔ شخصی نزدیک با خدا چه چیزی ضروری است؟
۵ یعقوب شاگرد نوشت: «به خدا تقرّب جویید تا به شما نزدیکی نماید.» (یعقوب ۴:۸) نوجوان برای نیل به این منظور احتیاج به کمک دارد تا بتواند علاقه به چشیدن طعم کلام خدا را در خود به وجود آورد. (مزمور ۳۴:۸) او در ابتدا به «شیر» یعنی تعالیم ابتدایی کتاب مقدّس نیازمند است. امّا هر چه بیشتر به کلام خدا علاقهمند شود و طعم «غذای قوی» یعنی مطالب روحانی عمیق را بچشد، به بلوغ روحانی نزدیکتر میگردد. (عبرانیان ۵:۱۱-۱۴؛ مزمور ۱:۲) یک نوجوان که خود اقرار میکرد کاملاً غرق علایق دنیا بود بتدریج به ارزشهای روحانی روی آورد. چه عاملی سبب این تغییر رویه شد؟ او برنامهٔ مرتبی برای خواندن کتاب مقدّس گذاشت زیرا به او پیشنهاد شده بود که همهٔ کتاب مقدّس را یک بار بخواند. آری، خواندن مرتب کلام خدا یک شرط حیاتی برای برقراری پیوند نزدیک با یَهُوَه میباشد.
۶، ۷. والدین چگونه میتوانند علاقه به کلام خدا را در فرزندانشان به وجود آورند؟
۶ براستی بسیار حیاتی است که والدین علاقه به کلام خدا را در دل فرزندان خود بنشانند! یک دختر نوجوان با وجود آن که مطالعهٔ خانوادگی مرتبی داشت با نوجوانان بزهکار معاشرت میکرد. او در مورد مطالعهٔ خانوادگیشان در آن وقت چنین نقل میکند: «وقتی پدرم سؤالها را میپرسید، بدون آن که به او نگاه کنم فقط جوابها را روخوانی میکردم.» والدین خردمند به جای آن که در طی مطالعهٔ خانوادگی به طور سطحی از روی مطالب بگذرند، از هنر تعلیم استفاده میکنند. (۲تیموتاؤس ۴:۲) برای آن که کودک یا نوجوان از مطالعه لذّت ببرد باید احساس کند که مطالب مورد بحث به او نیز مربوط میشود. میتوان عقیدهاش را در مورد مطالب پرسید و به او فرصت داد تا نظراتش را بیان کند. باید او را تشویق کرد تا کاربرد عملی مطالب مورد بحث را بیاموزد. *
۷ علاوه بر این، بحث در مورد نوشتههای مقدّس باید با خلاقیّت و سرزندگی همراه باشد. در صورتی که موضوع اجازه دهد، بگذارید بچهها وقایع و داستانهای کتاب مقدّس را مثل نمایش بازی کنند. آنها را یاری کنید تا محل و خصوصیّات سرزمینی را که وقایع مورد بحث در آنجا روی داده است پیش خود مجسم کنند. بدین منظور استفاده از نقشه و جدول مفید است. آری، با کمی خلاقیّت میتوان مطالعهٔ خانوادگی کتاب مقدّس را با سرزندگی و تنوّع همراه کرد. والدین نیز باید رابطهٔ خود را با یَهُوَه بیازمایند. هر چه خود به یَهُوَه نزدیکتر شوند، بهتر میتوانند به فرزندانشان نیز در این راه کمک کنند. — تثنیه ۶:۵-۷.
۸. دعا چگونه میتواند به فرد کمک کند تا به خدا نزدیک شود؟
۸ دعا نیز به شخص کمک میکند تا به خدا نزدیک گردد. دختری نوجوان بین شیوهٔ زندگی مسیحی و معاشرت با دوستانش که با او هماعتقاد نبودند، دودل بود. (یعقوب ۴:۴) این نوجوان برای این که از این دودلی دربیاید چه کرد؟ او خود اظهار داشت: «برای اوّلین بار در عمرم از ته دل به یَهُوَه دعا کردم و درد دلم را برایش گفتم.» پس از آن وقتی در جماعت مسیحی دوستی پیدا کرد که به حرفهای دلش گوش میداد فهمید که دعایش مستجاب شده است. از آن پس چون دید که یَهُوَه راهنمای اوست رابطهای صمیمانه با خدا آغاز کرد. پدر و مادرها میتوانند با بالا بردن کیفیّت دعاهای خود به فرزندانشان کمک کنند. اگر هنگام دعای خانوادگی آنچه را که در دل دارند بیان کنند، فرزندانشان رابطهٔ نزدیک بین والدینشان و یَهُوَه را حس میکنند.
صبور امّا همچنان استوار
۹، ۱۰. یَهُوَه چگونه سرمشق خوبی از پرطاقتی در مقابل اسرائیلیان نافرمان از خود به جای گذارد؟
۹ نوجوانی که در آستانهٔ انحراف است، ممکن است خود را از دیگران کنار بکشد و وقتی والدینش بخواهند با او در مورد مسائل روحانی صحبت کنند از خود مقاومت نشان دهد. پدر و مادر در چنین وضعیّت دشواری چه میتوانند بکنند؟ در این حالت میتوان رفتار یَهُوَه با اسرائیل باستان را به یاد آورد. یَهُوَه پیش از آن که اسرائیلیان را به خاطر خطاکاریشان واگذارد، ۹۰۰ سال ‹گردنکشی› آنان را تحمّل کرد. (خروج ۳۴:۹؛ ۲تواریخ ۳۶:۱۷-۲۱؛ رومیان ۱۰:۲۱) با این که بارها او را «امتحان کردند،» نسبت به ایشان ‹رحمانیّت› نشان داد. «بارها غضب خود را برگردانیده، تمامیِ خشم خویش را برنینگیخت.» (مزمور ۷۸:۳۸-۴۲) رفتار خدا با آنان بیعیب و نقص بود. والدین مهربان نیز اگر فرزندشان بلافاصله به تلاشهایشان برای کمک به وی پاسخ مثبت ندهد، از یَهُوَه سرمشق گرفته، از خود صبر نشان میدهند.
۱۰ پرطاقت و صبور بودن به معنی تحمّل امری برای مدّت طولانی نیست بلکه بدین معناست که شخص، امید خود را برای بهبود رابطهٔ خدشهدارشده از دست ندهد. یَهُوَه مفهوم پرطاقت بودن را به ما نشان داده است. او پیشقدم شده، «یکی پس از دیگری» پیامآورانی برای اسرائیلیان فرستاد. ‹بر قوم خود شفقت نمود،› با وجود آن که ‹رسولانِ او را اهانت نمودند و کلام او را خوار شمردند.› (۲تواریخ ۳۶:۱۵، ترجمهٔ تفسیری، ۱۶) او از اسرائیلیان تقاضا کرد: «هر یک از شما از راه بد خود . . . بازگشت نمایید.» (اِرْمیا ۲۵:۴، ۵) یَهُوَه اصول عادلانهاش را زیر پا نگذارد بلکه از اسرائیلیان خواست که به سوی او و راه او ‹بازگشت نمایند.›
۱۱. والدین چگونه میتوانند در برخورد با فرزند منحرف خود پرطاقت و صبور ولی در عین حال محکم و استوار باقی بمانند؟
۱۱ پدر و مادرها میتوانند از پرطاقتی یَهُوَه سرمشق گرفته، زود از فرزند منحرف خود قطعامید نکنند. آنان میتوانند با امیدواری، پیشقدم شوند و راه تبادلنظر را باز نگاه دارند و یا از نو برقرار سازند. بدون آن که از اصول درست تخطّی کنند، میتوانند مرتباً از فرزند خود تقاضا کنند تا دوباره راه حقیقت را در پیش گیرد.
در صورتی که فرزند صغیر اخراج شود
۱۲. پدر و مادر در مقابل نوجوان صغیری که از جماعت اخراج شده امّا همچنان با آنها زندگی میکند چه مسئولیّتی بر عهده دارند؟
۱۲ اگر فرزند صغیری که با والدینش زندگی میکند دست به خطای جدّی زده، توبه نکند و در نتیجه از جماعت اخراج شود، چه میتوان کرد؟ چون او هنوز با پدر و مادرش زندگی میکند، آنان همچنان مسئولیّت تعلیم و تربیّت وی را مطابق کلام خدا بر عهده دارند. امّا چگونه میتوانند چنین کنند؟ — امثال ۶:۲۰-۲۲؛ ۲۹:۱۷.
۱۳. والدین چگونه میتوانند به دل فرزند خطاکار خود راه یابند؟
۱۳ در صورت امکان بهترین شیوهٔ تعلیم و تربیّت او آن است که کتاب مقدّس را با وی به تنهایی مطالعه کنند. پدر یا مادر نباید مغلوب طرز رفتار خشن نوجوان خود شوند بلکه باید سعی کنند از آنچه در دلش میگذرد باخبر شوند و دریابند که بیماری روحانی نوجوان تا چه حد پیش رفته است. (امثال ۲۰:۵) باید از خود بپرسند آیا میتوان به دلش راه یافت؟ بدین منظور از کدام آیههای کتاب مقدّس میتوان استفاده کرد؟ پولُس رسول به ما چنین اطمینان میدهد: «کلام خدا زنده و مقتدر و برندهتر است از هر شمشیر دودم و فرورونده تا جدا کند نَفْس و روح و مفاصل و مغز را و مُمَیَّز افکار و نیّتهای قلب است.» (عبرانیان ۴:۱۲) آری، کافی نیست که والدین فقط به فرزندشان بگویند که نباید دوباره به راه کج رود بلکه باید سعی کنند روند بهبودی او را آغاز و به ثمر رسانند.
۱۴. نخستین گامی که نوجوان خطاکار باید در راه تجدید رابطه با یَهُوَه بردارد چیست، و والدین چگونه میتوانند او را در این راه یاری دهند؟
۱۴ نوجوان خطاکار نیازمند تجدید رابطه با یَهُوَه است. نخستین گام در این راه «توبه و بازگشت» میباشد. (اَعمال ۳:۱۹؛ اِشَعْیا ۵۵:۶، ۷) والدین در حینی که در خانه به فرزند نافرمان خود کمک میکنند تا توبه کند باید ‹در سختیها صبور باشند و با ملایمت› خطاهای او را ‹اصلاح کنند.› (۲تیموتاؤس ۲:۲۴-۲۶) آنان باید او را آن طور که منظور نظر کتاب مقدّس است «توبیخ» کنند. واژهٔ یونانی که «توبیخ» ترجمه شده است را میتوان به صورت «ارائهٔ مدرک قانعکننده» نیز ترجمه کرد. (مکاشفه ۳:۱۹؛ یوحنّا ۱۶:۸) بدین سان توبیخ به مفهوم آن است که نوجوان را با ارائهٔ مدرک کافی قانع کنیم که شیوهای که در پیش گرفته گناهآلود است. البتّه باید اقرار کرد که انجام این کار آسان نیست. والدین در صورت امکان میتوانند دل نوجوان خود را به دست آورند و با استفاده از همهٔ امکاناتی که کتاب مقدّس شایسته میداند سعی کنند او را قانع سازند. آنان باید سعی کنند به او نشان دهند که باید ‹از بدی نفرت کرد و نیکویی را دوست داشت.› (عاموس ۵:۱۵) در این صورت نوجوان ممکن است ‹به خود آید و از دام ابلیس . . . بگریزد.›
۱۵. دعا در تجدید رابطهٔ شخص خطاکار با یَهُوَه چه نقشی دارد؟
۱۵ بدون دعا نمیتوان با یَهُوَه تجدید رابطه کرد. البتّه باید در نظر داشت که هیچ کس نباید در مورد گناه آشکار شخصی که پیش از این جزئی از جماعت مسیحی بوده، بدون توبه همچنان مشغول انجام آن است ‹دعا کند.› (۱یوحنّا ۵:۱۶، ۱۷؛ اِرْمیا ۷:۱۶-۲۰؛ عبرانیان ۱۰:۲۶، ۲۷) با وجود این والدین میتوانند از یَهُوَه بخواهند تا به آنها معرفت و حکمت لازم را برای مقابله با این وضعیّت عطا کند. (یعقوب ۱:۵) اگر در نوجوانی که اخراج شده است نشانههای توبه دیده شود امّا او نتواند ‹با اطمینان به حضور خدا بیاید› یا به عبارت دیگر نتواند براحتی با خدا صحبت کند، والدینش میتوانند دعا کنند که اگر خدا دلیلی برای بخشش خطای او میبیند ارادهٔ او انجام شود. (۱یوحنّا ۳:۲۱، ا ش) شنیدن چنین دعاهایی به نوجوان کمک میکند که رحمت یَهُوَه را ببیند. *—خروج ۳۴:۶، ۷؛ یعقوب ۵:۱۶.
۱۶. چگونه میتوانیم به اعضای خانوادهٔ نوجوان اخراجی کمک کنیم؟
۱۶ اگر یک نوجوان تعمیدیافته اخراج شود، از اعضای جماعت انتظار میرود که با او ‹معاشرت نکنند.› (۱قُرِنتیان ۵:۱۱؛ ۲یوحنّا ۱۰، ۱۱) بدین ترتیب شاید ‹به خود آید› و به آغل محافظتشدهٔ خدا بازگردد. (لوقا ۱۵:۱۷) امّا واکنش نوجوان اخراجی هر چه باشد، کاری که اعضای جماعت میتوانند انجام دهند آن است که به خانوادهٔ او دلگرمی دهند. همگی ما میتوانیم دنبال فرصت باشیم تا نسبت به آنها ‹همدردی› و ‹شفقت› و مهربانی نشان دهیم. — ۱پِطْرُس ۳:۸، ۹.
از دست دیگران چه کمکی برمیآید؟
۱۷. اعضای جماعت هنگام کمک به نوجوانی که در حال انحراف است باید چه نکتهای را در نظر داشته باشند؟
۱۷ حال اگر نوجوانی از جماعت مسیحی اخراج نشده امّا ایمانش سست شده باشد، چه باید کرد؟ پولُس رسول نوشت: «اگر یک عضو دردمند گردد، سایر اعضا با آن همدرد باشند.» (۱قُرِنتیان ۱۲:۲۶) دیگران میتوانند به او فعالانه کمک کنند. البتّه باید جانب احتیاط را نیز رعایت کرد زیرا نوجوانی که از لحاظ روحانی بیمار است میتواند اثر نامطلوبی روی نوجوانان دیگر بگذارد. (غَلاطیان ۵:۷-۹) به عنوان مثال عدهای از بزرگسالان یک جماعت با حسننیّت برای کمک به تعدادی از نوجوانانی که از لحاظ روحانی ضعیف شده بودند آنها را برای اجرای آهنگهای روز به مهمانی دعوت میکردند. با این که نوجوانان مذکور دعوت آنان را پذیرفته، از این مهمانیها لذّت میبردند، سرانجام تأثیر نامطلوبی که بر یکدیگر گذاردند موجب شد که از جماعت جدا شوند. (۱قُرِنتیان ۱۵:۳۳؛ یهودا ۲۲، ۲۳) عاملی که میتواند نوجوان بیمار را شفا بخشد، مهمانیهایی که روحانیّت در آن مطرح نمیشود نیست بلکه معاشرانی است که بتوانند علاقه به چیزهای روحانی را در او پرورش دهند. *
۱۸. چگونه میتوانیم از رفتار پدرِ پسر گمشده در مثل عیسی سرمشق بگیریم؟
۱۸ سعی کن پیش خود حالت نوجوانی را که جماعت را ترک گفته بوده ولی حالا به سالن ملکوت یا مجمع آمده است مجسم کنی. آیا ما نیز نباید همچون پدرِ پسر گمشده در مَثَل عیسی به استقبال او برویم؟ (لوقا ۱۵:۱۸-۲۰، ۲۵-۳۲) پسر نوجوانی که جماعت مسیحی را ترک گفته، امّا بعدها در یک کنگرهٔ ناحیهای شرکت کرد اظهار داشت: «فکر میکردم هیچکس به آدمی مثل من توجهی نکند، امّا برادرها و خواهرها به استقبالم آمدند. این کارشان منو خیلی تحتتأثیر قرار داد.» او مطالعهٔ کتاب مقدّس را دوباره آغاز کرد و پس از چندی تعمید گرفت.
دلسرد نشوید
۱۹، ۲۰. چرا باید در مورد نوجوان گمشده خوشبینی خود را حفظ کنیم؟
۱۹ کمک کردن به نوجوان «گمشده» برای آن که ‹به خود آید،› کار آسانی نیست، نه برای والدین نه برای دیگران. امّا نباید دلسرد شد. «خداوند در وعدهٔ خود تأخیر نمینماید چنانکه بعضی تأخیر میپندارند بلکه بر شما تحمّل مینماید چون نمیخواهد که کسی هلاک گردد بلکه همه به توبه گرایند.» (۲پِطْرُس ۳:۹) نوشتههای مقدّس به ما اطمینان میدهد که خواست یَهُوَه آن است که انسانها توبه کرده، زنده بمانند. او پیشقدم شده، راه مصالحهٔ آنان را با خود هموار ساخته است. (۲قُرِنتیان ۵:۱۸، ۱۹) صبر و شکیبایی او سبب شده است که میلیونها نفر به خود آمده، شیوهٔ زندگی خود را تغییر دهند. — اِشَعْیا ۲:۲، ۳.
۲۰ پس آیا والدین نباید از هر روش ممکن و هماهنگ با کتاب مقدّس استفاده کرده، تلاش کنند تا نوجوان گمشدهشان را به خود آورند؟ از یَهُوَه سرمشق گیرید و پرطاقت باشید و در راه برگرداندن فرزندتان به سوی یَهُوَه گامهای قاطعانه بردارید. با استواری به اصول کتاب مقدّس پایبند بمانید، و سعی کنید در حالی که برای کمک به فرزندتان دعا میکنید، از خود محبّت، عدالت، و حکمت که از خصوصیّات یَهُوَه میباشد نشان دهید. همانطور که بسیاری از نافرمانان سرسخت، به دعوت مهرآمیز یَهُوَه پاسخ مثبت گفته، باز گشتهاند، پسر یا دختر گمشدهٔ شما نیز ممکن است به آغل حفاظتشدهٔ خدا بازگردد. — لوقا ۱۵:۶، ۷.
[پاورقیها]
^ بند 6 برای اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی تعلیم مؤثر کودکان و نوجوانان به برجدیدهبانی، ۱ ژوئیه ۱۹۹۹، صفحههای ۲۳ تا ۲۷ رجوع شود.
^ بند 15 چنین دعاهایی برای نوجوان اخراجشده نباید در جلسات جماعت صورت گیرد. زیرا دیگران شاید از وضعیّت شخص اخراجی باخبر نباشند. — به برجدیدهبانی، ۱۵ اکتبر ۱۹۷۹ صفحهٔ ۳۱ (انگل.) مراجعه شود.
^ بند 17 برای پیشنهادات دقیقتر به «بیدار شوید!» (انگل.) ۲۲ ژوئن ۱۹۷۲ صفحههای ۱۳-۱۶؛ و ۲۲ سپتامبر ۱۹۹۶ صفحههای ۲۱-۲۳ مراجعه شود.
آیا به یاد داری؟
• ریشهٔ مشکل نوجوانانی که مایل به ترک جماعت هستند میتواند چه باشد؟
• چگونه میتوان نوجوانان را یاری کرد تا شخصاً رابطهای نزدیک با یَهُوَه برقرار کنند؟
• چرا والدین باید هنگام کمک به نوجوان نافرمانشان پرطاقت و صبور باشند؟
• اعضای جماعت چگونه میتوانند به نوجوان گمشده کمک کنند تا به سوی یَهُوَه بازگردد؟
[سؤالات مقالهٔ مطالعهای]
[تصویر در صفحهٔ ۲۵]
دعای از صمیم قلب والدین سبب میشود که فرزندانشان پیوند نزدیک بین پدر و مادر خود و یَهُوَه را حس کنند
[تصویر در صفحهٔ ۲۵]
خواندن کلام خدا برای برقراری پیوند نزدیک با یَهُوَه امری حیاتی است
[تصویر در صفحهٔ ۲۶]
از نوجوان گمشدهای که ‹به خود آمده› استقبال کنید
[تصویر در صفحهٔ ۲۷]
برای بازگرداندن فرزند نوجوان خود به سوی یَهُوَه گامهای مؤثر بردارید