نوح با ایمان خود جهان را محکوم کرد

آیا داستان نوح را شنیده‌ای،‏ همان مرد خداترسی که به منظور نجات زندگی خود و خانواده‌اش از طوفان جهانی به ساختن کشتی مبادرت ورزید؟‏ میلیون‌ها انسان با این داستان قدیمی آشنایی دارند.‏ همگی ما می‌توانیم از سرگذشت نوح درس مهمی بیاموزیم،‏ لیکن بسیاری در این کار غفلت می‌ورزند.‏

چرا باید به شرح حال زندگی شخصی که چند هزار سال پیش می‌زیسته علاقه‌مند باشیم؟‏ آیا تشابهی میان وضعیّت زندگی نوح و وضعیّت زندگی ما وجود دارد؟‏ در آن صورت،‏ چگونه می‌توانیم از نمونهٔ رفتار نوح فایده ببریم؟‏

دنیای روزگار نوح

مطابق ترتیب زمانی وقایع در کتاب مقدّس،‏ نوح در سال ۲۹۷۰ ق.‏د.‏م.‏ یعنی ۱۲۶ سال بعد از مرگ آدم متولّد شده است.‏ در روزگار نوح،‏ خشونت تمام زمین را فرا گرفته بود و اکثر فرزندان آدم سرمشق نافرمانی نیای خود را برگزیده بودند «و خداوند دید که شرارت انسان در زمین بسیار است،‏ و هر تصوّر از خیالهای دل وی دائماً محض شرارت است.‏» (‏ پیدایش ۶:‏۵،‏ ۱۱،‏ ۱۲‏)‏

علاوه بر نافرمانی انسانها واقعهٔ دیگری یَهُوَه را محزون کرده بود.‏ گزارش پیدایش شرح می‌دهد:‏ «پسران خدا دختران آدمیان را دیدند که نیکومنظرند،‏ و از هر کدام که خواستند،‏ زنان برای خویشتن می‌گرفتند.‏ .‏ .‏ .‏ و در آن ایام مردان تنومند [«بیدادگران،‏» پاورقی ترجمهٔ دنیای جدید ‏] در زمین بودند.‏ و بعد از هنگامی که پسران خدا به دختران آدمیان درآمدند و آنها برای ایشان اولاد زاییدند،‏ ایشان جبارانی بودند که در زمان سَلَفْ،‏ مردان نامور شدند.‏» (‏ پیدایش ۶:‏۲-‏۴‏)‏ از مقایسهٔ این آیات با اظهار پِطْرُس رسول چنین معلوم می‌شود که منظور از «پسران خدا» اشاره به آن دسته از فرشتگان عصیانگری می‌باشد که به قالب جسمانی درآمدند و با زنان بشری رابطهٔ جنسی برقرار کردند.‏ فرزندان دورگه‌ای که از این رابطهٔ نامشروع تولید شدند مردان تنومند و شریری گردیدند.‏ —‏ ۱پِطْرُس ۳:‏۱۹،‏ ۲۰

کلمهٔ عبری نِفیلیم که در کتاب مقدّس فارسی «مردان تنومند» ترجمه شده است به معنی «به زمین زنندگان» می‌باشد و به افراد مستبد و ظالمی اشاره می‌کند که سبب افتادن دیگران می‌شدند.‏ کتاب مقدّس گناه پدران شهوت‌ران ایشان را به انحراف جنسی اهالی سُدُوم و غَمورَه تشبیه کرده است.‏ (‏ یهودا ۶،‏ ۷‏)‏ آنان به همراه فرزندانشان مسبب چنان شرارتی بر روی زمین شدند که تحمّل آن غیر ممکن بود.‏

‏‹ در عصر خود کامل بود›‏

شرارت به قدری رواج یافته بود که خدا مصمّم شد انسانها را هلاک کند.‏ گزارش کتاب مقدّس نقل می‌کند:‏ «امّا نوح در نظر خداوند التفات یافت.‏ .‏ .‏ .‏ نوح مردی عادل بود،‏ و در عصر خود کامل.‏ و نوح با خدا راه می‌رفت.‏» (‏ پیدایش ۶:‏۸،‏ ۹‏)‏ چگونه امکان داشت شخصی در دنیای خدانشناسی که سزاوار نابودی بود زندگی کند و ‹با خدا راه رود›؟‏

بدون تردید،‏ نوح موضوعات بسیاری را از پدر خود،‏ لَمَک،‏ تعلیم یافته بود.‏ لَمَک مرد باایمانی بود که در روزگار آدم می‌زیست.‏ وقتی او نام نوح (‏ احتمالاً به معنی «استراحت» یا «تسلّی»)‏ را بر پسر خود می‌نهاد،‏ نبوّت کرد:‏ «این ما را تسلی خواهد داد از اَعمال ما و از محنت دستهای ما از زمینی که خداوند آن را ملعون کرد.‏» زمانی آن نبوّت تحقّق یافت که خدا لعن خویش را از زمین برداشت.‏ —‏ پیدایش ۵:‏۲۹؛‏ ۸:‏۲۱

البتّه صِرفاً داشتن والدین خداپرست،‏ تضمینی برای روحانیّت شخص نمی‌باشد و بر هر انسان واجب است که رابطه‌ای شخصی با یَهُوَه برقرار سازد.‏ «نوح با خدا راه می‌رفت» و اَعمالی را انجام می‌داد که موجب رضایت الٰهی می‌گشت زیرا به موجب آنچه که دربارهٔ خدا آموخته بود،‏ بر آن شده بود که به او خدمت کند.‏ وقتی خدا نوح را از مقصود خود مطلع ساخت و گفت:‏ «اینک من طوفان آب را بر زمین می‌آورم تا هر جسدی را که روح حیات در آن باشد،‏ از زیر آسمان هلاک گردانم،‏» ایمان وی متزلزل نشد.‏ (‏ پیدایش ۶:‏۱۳،‏ ۱۷‏)‏

نوح اطمینان داشت که آن فاجعهٔ بی‌سابقه بوقوع خواهد پیوست.‏ خدا به او دستور داد:‏ «برای خود کشتی‌ای از چوب کوفر بساز،‏ و حُجَرات در کشتی بنا کن و درون و بیرونش را به قیر بیندا.‏» (‏ پیدایش ۶:‏۱۴‏)‏ نوح از فرمان الٰهی اطاعت کرد لیکن ساختن کشتی مطابق دستورالعمل دقیق خدا کار آسانی نبود.‏ «پس نوح چنین کرد و به هرچه خدا او را امر فرمود،‏ عمل نمود.‏» (‏ پیدایش ۶:‏۲۲‏)‏ زن نوح و همچنین پسرانش سام،‏ حام،‏ یافِث و همسران ایشان نوح را در آن کار یاری کردند و یَهُوَه به آن مؤمنین برکت داد.‏ چه سرمشق عالی‌ای برای خانواده‌های امروزی!‏

آنان کشتی را به چه نحو می‌بایست می‌ساختند؟‏ یَهُوَه نوح را هدایت کرد تا کشتی‌ای به مانند جعبهٔ چوبی بزرگ و سه طبقه‌ای به  طول ۱۳۳ متر،‏ به عرض ۲۲ متر و به ارتفاع ۱۳ متر بسازد؛‏ به شکلی که آب به درون آن نفوذ نکند.‏ (‏ پیدایش ۶:‏۱۵،‏ ۱۶‏)‏ می‌توان گفت که آن کشتی ظرفیّتی معادل ظرفیّت کشتی‌های باربری امروزی را داشت.‏

چه وظیفه سنگینی!‏ نوح و خانواده‌اش می‌بایست هزاران درخت را قطع و به محل ساختن کشتی حمل می‌کردند و آنها را بریده،‏ تیر و الوار از آنها می‌ساختند.‏ همچنین می‌بایست داربست و انواع میخهای کوچک و بزرگ می‌ساختند؛‏ قیر تهیّه نموده،‏ با آن درزهای کشتی را قیراندود می‌کردند؛‏ ظروف مختلف و ابزار می‌ساختند و غیره .‏ .‏ .‏ .‏ احتمالاً ساختن کشتی معامله با تاجران،‏ پرداخت بهای اجناس و دست‌مزد بابت خدمات را ایجاب می‌کرد.‏ مهارت در کار نجّاری به منظور ساختن تیرهای چوبی دقیق و نیز ساختن بدنهٔ کشتی با استحکام مناسب امری ضروری بود.‏ تصوّرش را بکن،‏ بنای کشتی می‌بایست ۵۰ تا ۶۰ سال به طول انجامیده باشد!‏

سپس،‏ نوح می‌بایست توجه خود را به تهیهٔ آذوقه و علوفهٔ کافی معطوف می‌ساخت.‏ او می‌بایست حیوانات زیادی را جمع‌آوری و به درون کشتی هدایت می‌کرد.‏ (‏ پیدایش ۶:‏۲۱‏)‏ نوح تمام دستورات خدا را انجام داد و کار پایان یافت.‏ (‏ پیدایش ۶:‏۲۲‏)‏ البتّه برکت یَهُوَه موفقیّت کامل وی را در آن کار تضمین می‌کرد.‏

‏«واعظِ عدالت»‏

نوح علاوه بر کار ساختن کشتی،‏ به عنوان «واعظِ عدالت» وفادارانه به خدا خدمت می‌کرد و به انسان‌ها هشدار می‌داد.‏ امّا آنان بی‌اعتنایی می‌کردند و «نفهمیدند تا طوفان آمده،‏ همه را ببرد.‏» —‏ ۲پِطْرُس ۲:‏۵؛‏ متّیٰ ۲۴:‏۳۸،‏ ۳۹‏.‏

با در نظر داشتن زوال روحانی و اخلاقی آن روزگار،‏ براحتی می‌توان تصوّر کرد که خانوادهٔ نوح می‌بایست مورد استهزا و بدرفتاری توسط همسایگان ناباور قرار گرفته باشند.‏ احتمالاً مردم فکر می‌کردند که آنان عقل خود را از دست داده‌اند.‏ لهذا،‏ نوح در تشویق نمودن خانوادهٔ خود و حمایت روحانی از ایشان موفق بود چرا که آنان به هیچ وجه خود را با طریقهای خشونت‌آمیز،‏ غیراخلاقی و متمرّد مردم خدانشناس آن روزگار وفق ندادند.‏ نوح ایمان خود را با کلام و در عمل نشان داد و دنیای آن زمان را محکوم کرد.‏ —‏ عبرانیان ۱۱:‏۷‏.‏

نجات از طوفان

اندکی پیش از باریدن باران،‏ خدا به نوح گفت که به همراه خانواده خود و حیوانات به درون کشتی برود.‏ او چنین کرد و پس از آن،‏ ‏«خداوند در را از عقب او بست» تا تمسخرکنندگان نتوانند وارد کشتی شوند.‏ طوفان آغاز شد.‏ بنا بر شواهد،‏ فرشتگان عصیانگر قالب جسمانی خود را رها کرده از هلاکت رستند.‏ در مورد مخلوقات دیگر چطور؟‏ تمام موجودات زندهٔ روی زمین،‏ از جمله مردان تنومند،‏ هلاک شدند!‏ فقط نوح،‏ خانوادهٔ وی و حیوانات درون کشتی نجات یافتند.‏ —‏ پیدایش ۷:‏۱-‏۲۳‏.‏

نوح و افراد خانواده‌اش یک سال قمری و ده روز را در کشتی سپری کردند و طی این مدّت مشغول آب و غذا دادن به حیوانات بودند،‏ فضولات را دفع می‌کردند و روزها را می‌شمردند.‏ ما می‌توانیم شرح دقیق مراحل مختلف واقعهٔ طوفان و نیز گزارش سفر کشتی را با ذکر تاریخ و جزئیات در سِفْرِ پیدایش بخوانیم.‏ به این ترتیب،‏ به صداقت آن گزارش پی خواهیم برد.‏ —‏ پیدایش ۷:‏۱۱،‏ ۱۷،‏ ۲۴؛‏ ۸:‏۳-‏۱۴‏.‏

امر مسلّم آن است که طی آن مدّت در کشتی،‏ نوح با اعضای خانواده‌اش به بحث در مورد موضوعات روحانی می‌پرداخت و چنین مباحثاتی به حمد و ثنای خدا می‌انجامید.‏ از قرار معلوم،‏ به همّت نوح و خانوادهٔ وی وقایع تاریخی پیش از طوفان حفظ گردید.‏ ایشان به یقین در خِلال طوفان به بررسی روایات و اسناد تاریخی موثق می‌پرداختند و از آن مستفیض می‌شدند.‏

پس از طوفان،‏ نوح و خانواده‌اش چقدر خوشحال بودند که می‌توانستند مجدّداً پا به خشکی بگذارند!‏ نوح ابتدا مذبحی بنا کرد  و در سِمَت کاهن برای خانوادهٔ خویش قربانی‌هایی در حضور خدایی که ایشان را نجات داده بود گذرانید.‏ —‏ پیدایش ۸:‏۱۸-‏۲۰‏.‏

‏«چنانکه ایّام نوح بود.‏»‏

عیسی مسیح گفت:‏ «لیکن چنانکه ایّام نوح بود،‏ ظهور پسر انسان نیز چنان خواهد بود.‏» (‏ متّیٰ ۲۴:‏۳۷‏)‏ امروز نیز مسیحیان در نقش واعظانِ عدالت،‏ انسانها را به توبه دعوت می‌کنند.‏ (‏ ۲پِطْرُس ۳:‏۵-‏۹‏)‏ با نظر به این تشبیه ممکن است از خود بپرسیم:‏ در ایّام قبل از طوفان چه در سر نوح می‌گذشت؟‏ آیا فکر می‌کرد که موعظه‌اش بی‌فایده است و یا بعضی اوقات خسته می‌شد؟‏ کتاب مقدّس به شرح کامل در این باره نمی‌پردازد و فقط به ما می‌گوید که نوح از خدا اطاعت می‌کرد.‏

وضعیّت زندگی نوح را با وضعیّت زندگی خود مقایسه کن.‏ آیا شباهت آن دو را ملاحظه می‌کنی؟‏ نوح علیٰ‌رغم همه گونه مخالفت و سختی از دستورات یَهُوَه اطاعت می‌کرد و به همین دلیل،‏ در نظر یَهُوَه عادل محسوب شد.‏ خانوادهٔ نوح از وقت دقیق آمدن طوفان بی‌خبر بودند،‏ امّا می‌دانستند که می‌آید.‏ ایمان به کلام خدا نوح را طی سالها کار دشوار و آنچه که در نظرش موعظهٔ بی‌ثمر می‌آمد تقویّت می‌کرد.‏ در واقع،‏ کتاب مقدّس به ما می‌گوید:‏ «به ایمان نوح چون دربارهٔ اموری که تا آن وقت دیده نشده،‏ الهام یافته بود،‏ خداترس شده،‏ کشتی‌ای بجهت اهل خانهٔ خود بساخت و به آن،‏ دنیا را ملزم ساخته،‏ وارث آن عدالتی که از ایمان است گردید.‏» —‏ عبرانیان ۱۱:‏۷‏.‏

نوح چگونه توانسته بود به چنین درجه‌ای از ایمان نایل آید؟‏ از قرار معلوم،‏ او بر روی دانسته‌های خود در مورد یَهُوَه تأمّل می‌کرد تا به معرفت دست یابد و سپس،‏ مطابق آن معرفت عمل می‌کرد.‏ ضمناً تردیدی نیست که در دعا افکار خود را برای خدا بازگو می‌کرد.‏ در واقع،‏ آن مرد به قدری با یَهُوَه صمیمی شده بود که کتاب مقدّس دربارهٔ او می‌گوید:‏ «نوح با خدا راه می‌رفت.‏» نوح در مقام سرپرست خانواده،‏ از روی محبّت و با کمال مسرّت برای زن،‏ سه پسر و عروسان خود وقت صرف می‌کرد،‏ از ایشان مراقبت به عمل می‌آورد و به نیازهای روحانی ایشان توجه و رسیدگی می‌کرد.‏

امروز مسیحیان حقیقی همچون نوح می‌دانند که بزودی یَهُوَه به نظام مُلحِد کنونی خاتمه خواهد داد.‏ ما از روز و ساعت آن واقعه خبر نداریم؛‏ امّا می‌دانیم که باید به ایمان «نوح،‏ واعظِ عدالت» اقتدا کنیم و همچون او خویشتن را مطیع یَهُوَه سازیم «تا جان خود را دریابیم.‏» —‏ عبرانیان ۱۰:‏۳۶-‏۳۹‏.‏

‏[کادر در صفحهٔ ۳۱]‏

آیا وقوع طوفان حقیقت دارد؟‏

متخصصین در رشتهٔ انسان‌شناسی قریب به ۲۷۰ اسطوره راجع به طوفان از زبان تقریباً کلیهٔ ملّت‌ها و طوایف دنیا جمع‌آوری کرده‌اند.‏ محقّق کلائوس وِستِرمَن می‌گوید:‏ «در تمام جهان داستان‌هایی در مورد طوفان شنیده می‌شود.‏ این داستان‌ها همچون روایت خلقت،‏ بخشی از میراث مهم فرهنگی ما انسان‌هاست.‏ براستی حیرت‌آور است که در هر گوشه از زمین می‌توان افسانه‌ای در مورد طوفان عظیم دوران باستان یافت!‏ چه توضیحی برای آن وجود دارد؟‏ مُفَسّر اِنریکو گالبیاتی اظهار می‌کند:‏ «وجود روایات مربوط به طوفان در بین اقوام مختلف و کاملاً غریبه نسبت به یکدیگر،‏ مؤید صحّت تاریخی واقعه‌ای است که زیربنای چنین روایاتی را تشکیل می‌دهد.‏» لذا به عقیدهٔ مسیحیان،‏ مطلب مهم‌تر از اظهارات دانشمندان،‏ آن است که عیسی شخصاً از طوفان به عنوان رویدادی واقعی در تاریخ بشر نام برده است.‏ —‏ لوقا ۱۷:‏۲۶،‏ ۲۷‏.‏

‏[کادر در صفحهٔ ۳۲]‏

مردان تنومند در اساطیر؟‏

حکایات راجع به روابط جنسی نامشروع میان خدایان و انسانها و متولّد شدن «قهرمانان» یا «نیمه خدایانی» در نتیجهٔ آن روابط،‏ در تعالیم مذهبی یونان،‏ مصر،‏ اوگاریت،‏ هور و بین‌النهرین متداول بوده است.‏ خدایان اساطیر یونانی به شکل بشر و بسیار زیبا بودند.‏ می‌خوردند،‏ می‌آشامیدند،‏ می‌خوابیدند،‏ رابطهٔ جنسی برقرار می‌کردند،‏ دعوا و جنگ می‌کردند،‏ انسانها را فریب می‌دادند و یا به ایشان تجاوز می‌کردند.‏ گرچه مردم ایشان را مقدّس می‌پنداشتند،‏ حیله‌گر و جنایتکار بودند.‏ در مورد قهرمانانی همچون آشیل گفته شده است که از نسل خدایان و بشر بوده‌اند و قدرت فوق‌بشری به ایشان عطا شده بود،‏ لیکن فانی بودند.‏ گزارش سِفْرِ پیدایش راجع به مردان تنومند،‏ منشأ ممکن و یا حتّی بسیار محتمل چنین اسطوره‌هایی را کاملاً برای ما آشکار می‌گرداند.‏