اکنون باید بیش از هر موقعی بیدار و هوشیار باشیم!
اکنون باید بیش از هر موقعی بیدار و هوشیار باشیم!
«مثل دیگران به خواب نرویم بلکه بیدار و هوشیار باشیم.»—۱تَسّالونیکیان ۵:۶.
۱، ۲. الف) پمپئی و هِرکولانوم چطور شهرهایی بودند؟ ب) اهالی پمپئی و هِرکولانوم چه نشانهایی را نادیده گرفتند، و عاقبت آنان چه شد؟
در قرن اوّل دوران ما، پمپئی و هِرکولانوم شهرهایی ثروتمند در مجاورت کوه وزوویو بودند. این دو شهر در واقع محل تفریح و عشرت رومیان ثروتمند محسوب میشدند و دارای تماشاخانههایی با گنجایش بیش از هزار نفر بودند. در پمپئی آمفیتئاتری وجود داشت که تقریباً کل اهالی شهر را در خود جای میداد. باستانشناسان در حفاریهای شهر پمپئی تعداد ۱۱۸ مشروبخانه کشف کردند که پارهای برای قمار و روسپیگری منظور شده بودند. تصاویر و اشیایی که از آن شهر بر جای مانده بر رواج فحشا و مالپرستی مردم آنجا دلالت دارد.
۲ اما در ۲۴ اوت سال ۷۹ د.م. کوه آتشفشان وزوویو فوران کرد. آتشفشانشناسان معتقدند که نخستین انفجار که منجر به بارش گدازههای منجمد و خاکستر بر سر آن شهرها گردید ظاهراً مانع فرار مردم نشد، چرا که بسیاری فرصت یافتند آن منطقه را ترک کنند. باقی افراد خطر را جدّی نگرفته، آن انفجار هشدارآمیز را نادیده انگاشتند و تصمیم گرفتند در شهر بمانند. حدود نیمهشب، تودهٔ عظیمی از گازهای فوقالعاده داغ بر شهر هِرکولانوم هجوم آورد، و گدازههای منجمد و سنگ از آسمان فرو ریخت و تمام اهالی آنجا را به کام مرگ برد. صبح روز بعد فاجعهای مشابه، همهٔ ساکنان شهر پمپئی را به هلاکت رساند. براستی که چه عاقبت غمانگیزی برای کسانی که آن نشان هشدارآمیز را جدّی تلقّی نکردند!
پایان سیستم یهودی
۳. چه تشابهاتی میان نابودی اورشلیم و دو شهر پمپئی و هِرکولانوم وجود دارد؟
۳ عاقبت فجیع شهرهای پمپئی و هرکِولانوم شباهت زیادی به آنچه نه سال پیش از آن بر سر اورشلیم آمد داشت؛ با این تفاوت که این فاجعه به دست انسان صورت گرفت. این واقعه که منجر به کشته شدن بیش از یک میلیون یهودی شد «یکی از هولناکترین محاصرههای تاریخ» توصیف شده است. ناگفته نماند که نابودی اورشلیم نیز مانند نابودی شهرهای پمپئی و هِرکولانوم با هشدار قبلی به وقوع پیوست.
۴. عیسی برای پیروان خود در خصوص نزدیک شدن پایان سیستم چه نشانی را نبوّت کرد، و تحقق اوّلیه این نبوّت در قرن اوّل به چه شکل بود؟
۴ عیسی مسیح نابودی اورشلیم و وقایع پیش از آن را پیشگویی کرد؛ وقایعی مانند جنگ، قحطی، زمینلرزه، و هرج و مرج. او همچنین اشاره کرد که با وجود فعالیتهای انبیای کَذَبه بشارت ملکوت در تمام عالَم موعظه خواهد شد. ( متّیٰ ۲۴:۴-۷، ۱۱-۱۴) تحقق عظیم این نبوّت اگرچه مربوط به زمان حاضر است لیکن در قرن اوّل نیز در ابعاد کوچکتر به وقوع پیوست. گزارشات تاریخی خبر از وقوع قحطیای در یهودیه میدهند. ( اَعمال ۱۱:۲۸) یوسفوس، تاریخنگار یهودی زمینلرزهای را نیز پیش از نابودی اورشلیم گزارش کرده است. به علاوه با نزدیک شدن نابودی اورشلیم هرج و مرج و جنگهای خانمانبرانداز میان جناحهای سیاسی بالا میگرفت و موجب کشتارهایی در شهرهای دارای سکنهٔ یهودی و غیریهودی میشد. اما با وجود همهٔ اینها بشارت ملکوت «به تمامی خلقتِ زیر آسمان» موعظه شد. — کُولُسیان ۱:۲۳.
۵، ۶. الف) در سال ۶۶ د.م. کدام نبوّت عیسی به تحقق پیوست؟ ب) دلیل تلفات سنگین ناشی از سقوط اورشلیم در سال ۷۰ د.م. چه بود؟
۵ سرانجام در سال ۶۶ د.م.، یهودیان علیه رومیان سر به شورش برداشتند. وقتی سِستیوس گالوس لشکر خود را برای محاصرهٔ اورشلیم گسیل داشت، پیروان عیسی به یاد لوقا ۲۱:۲۰، ۲۱) آری، آنان باید هر چه زودتر شهر را ترک میکردند. اما چگونه؟ جالب آن که گالوس ناگهان به قوای خود فرمان عقبنشینی داد و به این ترتیب فرصتی برای مسیحیان به وجود آمد تا مطابق هشدار عیسی از اورشلیم و یهودیه گریخته، به کوهستان پناه ببرند. — متّیٰ ۲۴:۱۵، ۱۶.
سخن رهبر خود افتادند که گفته بود: «چون بینید که اورشلیم به لشکرها محاصره شده است، آنگاه بدانید که خرابی آن رسیده است. آنگاه هر که در یهودیه باشد، به کوهستان فرار کند و هر که در شهر باشد، بیرون رود و هر که در صحرا بُوَد، داخل شهر نشود.» (۶ چهار سال بعد، در حول و حوش عید فِصَح ژنرال تیتوس مصمم شد شورش یهودیان را سرکوب کند. لشکر او اورشلیم را محاصره کرد و ‹گرد آن سنگرها ساخت› و همهٔ راههای فرار را مسدود نمود. ( لوقا ۱۹:۴۳، ۴۴) با وجود خطر جنگ، یهودیان سرتاسر امپراتوری روم برای برگزاری فِصَح به اورشلیم سرازیر شده بودند و بدین ترتیب تحت محاصرهٔ رومیان قرار گرفتند. طبق گزارش یوسفوس بیشتر تلفات محاصرهٔ رومیان را همین زائران بیچاره تشکیل دادند. * با سقوط اورشلیم، حدود یکهفتم از جمعیت یهودی ساکن امپراتوری روم کشته شد. نابودی اورشلیم و معبد آن به این مفهوم بود که دوران دولت یهودی و دیانت مبتنی بر شریعت موسوی به سر آمده است. * — مَرقُس ۱۳:۱، ۲.
۷. چگونه مسیحیان وفادار از نابودی اورشلیم جان سالم به در بردند؟
۷ در سال ۷۰ د.م. مسیحیان یهودینژاد نیز ممکن بود با دیگران در اورشلیم کشته شوند یا اسیر گردند. اما تاریخ مؤید آن است که مسیحیان مطابق هشدار عیسی که ۳۷ سال پیش از آن داده بود شهر را ترک کرده به آن بازنگشتند.
هشدارهای بموقع رسولان
۸. پِطْرُس چه نیازی را در مسیحیان تشخیص داد، و احتمالاً کدام سخنان عیسی را به یاد آورد؟
۸ امروزه، نابودیای در ابعاد بسیار عظیمتر در انتظار کلّ این سیستم حاکم بر دنیاست. شش سال پیش از نابودی اورشلیم، پِطْرُس رسول هشداری بجا و بموقع داد که بخصوص برای مسیحیان امروز درخور توجه است. وی گفت: بیدار باشید! پِطْرُس میدانست که باید ‹ دل پاک مسیحیان را برانگیزاند› تا ‹حکم خداوند، عیسی مسیح را به خاطر آورند.› ( ۲پِطْرُس ۳:۱، ۲) پِطْرُس احتمالاً با نظر به سخنانی که عیسی چند روز پیش از مرگ خود به رسولانش گفت مسیحیان را تشویق به بیدار ماندن کرده گفت: «برحذر و بیدار شده، دعا کنید زیرا نمیدانید که آن وقت کی میشود.» — مَرقُس ۱۳:۳۳.
۹. الف) چه طرزفکری ممکن است در برخی به وجود آید؟ ب) شک و تردید چه خطری به همراه دارد؟
۹ امروزه، برخی با استهزا میگویند: «کجاست وعدهٔ آمدن او؟» ( ۲پِطْرُس ۳:۳، ۴) ظاهراً اینگونه اشخاص تصوّر میکنند که وضعیت بشر از ابتدای عالَم تا کنون تغییر چندانی نکرده است. اما این طرزفکر خطرناک است، چرا که شک و تردید حس فوریت ما را ضعیف میکند و باعث میشود به لذّتجویی کشیده شویم. ( لوقا ۲۱:۳۴) به علاوه، همانطور که پِطْرُس خاطر نشان کرد، این استهزاکنندگان توفان نوح را که به سیستم جهانی آن دوران خاتمه داد فراموش کردهاند. آن طوفان وضعیت بشر را بکلّی تغییر داد! — پیدایش ۶:۱۳، ۱۷؛ ۲پِطْرُس ۳: ۵، ۶.
۱۰. چگونه پِطْرُس کسانی را که ممکن است از خود ناشکیبایی نشان دهند تشویق میکند؟
۱۰ پِطْرُس خوانندگان خود را به صبر و شکیبایی دعوت میکند و توضیح میدهد که چرا در بسیاری موارد خدا فوراً وارد عمل نمیشود. پِطْرُس نخست به این موضوع اشاره کرد که «یک روز نزد خدا چون هزار سال است و هزار سال چون یک روز.» ( ۲پِطْرُس ۳:۸) یَهُوَه ابدیت را پیش رو دارد و میتواند تمام جوانب امر را از نظر بگذراند و مناسبترین زمان را برای عمل انتخاب کند. سپس پِطْرُس خاطرنشان میکند که خواست یَهُوَه این است که همهٔ انسانها توبه کنند چرا که اگر یَهُوَه از خود صبر نشان نمیداد مسلّماً بسیاری رستگار نمیشدند. ( ۱تیموتاؤس ۲:۳، ۴؛ ۲پِطْرُس ۳:۹) اما صبر یَهُوَه به این معنا نیست که هرگز اقدامی نخواهد کرد. پِطْرُس میگوید: «روز خداوند چون دزد خواهد آمد.» — ۲پِطْرُس ۳:۱۰.
۱۱. چه چیزی ما را بیدار نگه میدارد، چگونه میتوانیم ‹روز یَهُوَه را بشتابانیم›؟
۱۱ پِطْرُس از تشبیه بسیار خوبی استفاده کرد. دستگیر کردن دزد کار آسانی نیست، اما نگهبانی که تمام شب را بیدار میماند شانس بیشتری برای گرفتار کردن دزد دارد تا کسی که گهگاهی به خواب میرود. نگهبان چگونه میتواند خود را بیدار نگه دارد؟ برای کسی که میخواهد هوشیار بماند بهتر آن است راه برود تا اینکه در جایی بنشیند. به همین شکل، مسیحیانی که خود را به فعالیتهای روحانی مشغول میکنند بهتر میتوانند بیدار و هوشیار بمانند. از این رو، پِطْرُس ما را ترغیب کرده است که خود را «در هر سیرتِ مقدّس و دینداری» فعال نگه داریم. ( ۲پِطْرُس ۳:۱۱) چنین فعالیتهایی باعث میشود تا ‹آمدن روز یَهُوَه را انتظار بکشیم و آن را بشتابانیم› یا به آن سرعت دهیم. ( ۲پِطْرُس ۳:۱۲) بدیهی است که ما نمیتوانیم تغییری در برنامهریزی یَهُوَه بدهیم. روز یَهُوَه در زمانی که او مقرّر کرده است خواهد آمد. با این حال، میتوانیم با فعال نگاه داشتن خود کاری کنیم که زمان برایمان سریعتر بگذرد و به این ترتیب آمدن روز یَهُوَه را بشتابانیم. — ۱قُرِنتیان ۱۵:۵۸.
۱۲. چگونه هر یک از ما میتواند از فرصتی که صبر یَهُوَه برای ما به وجود آورده کمال استفاده را بنماییم؟
۱۲ بنابراین، کسی که معتقد است روز یَهُوَه به تعویق افتاده، بجاست مطابق پند پِطْرُس با صبر و شکیبایی انتظار آن را بکشد. ما میتوانیم به نحوی عاقلانه از فرصتی که صبر یَهُوَه برای ما به وجود آورده کمال استفاده را بنماییم. برای مثال، میتوانیم خصوصیات مهم مسیحی را در خود پرورش دهیم و همچنین بشارت ملکوت را به بسیاری از کسانی برسانیم که اگر یَهُوَه از خود شکیبایی نشان نمیداد چه بسا هرگز توفیق آموختن این حقایق را نمییافتند. اگر بیدار و هوشیار بمانیم در پایان این سیستم نزد یَهُوَه «بیداغ و بیعیب و در سلامتی» خواهیم بود. ( ۲پِطْرُس ۳:۱۴، ۱۵) براستی چه موهبتی والاتر از این!
۱۳. کدام کلام پولُس به مسیحیان تَسّالونیکی اکنون اهمیت بسیار یافته است؟
۱۳ پولُس نیز در نخستین رساله خود به مسیحیان تَسّالونیکی، به نیاز بیدار ماندن اشاره میکند. وی توصیه میکند: «مثل دیگران به خواب نرویم بلکه بیدار و هوشیار باشیم.» ( ۱تَسّالونیکیان ۵:۲، ۶) اکنون که به نابودی این سیستم حاکم بر دنیا نزدیک میشویم براستی که بیدار و هوشیار ماندن چقدر ضروری است! پرستندگان یَهُوَه در میان مردمی زندگی میکنند که به امور روحانی بیعلاقهاند و این طرزفکر ممکن است به آنان نیز سرایت کند. از این رو، پولُس چنین اندرز میدهد: «هوشیار بوده، جوشن ایمان و محبت و خودِ امید نجات را بپوشیم.» ( ۱تَسّالونیکیان ۵:۸) مطالعهٔ مرتب کلام خدا و معاشرت مستمر با برادرانمان در جلسات مسیحی به ما کمک میکند تا بتوانیم به توصیهٔ پولُس عمل نموده، هوشیاری خود را حفظ کنیم. — متّیٰ ۱۶:۱-۳.
چندین میلیون نفر بیدار هستند
۱۴. چه آماری نشان میدهد بسیاری از افراد مطابق پند پِطْرُس بیدار ماندهاند؟
۱۴ آیا شمار کسانی که مطابق پند کتاب مقدّس بیدار ماندهاند کم است؟ خیر. طی سال خدمتی ۲۰۰۲، شمار مبشّران به رقم بیسابقهٔ ۶٬۳۰۴٬۶۴۵ رسید یعنی نسبت به سال ۲۰۰۱، ۱/۳ درصد افزایش داشت و گواه بیدار بودن ایشان ۱٬۲۰۲٬۳۸۱٬۳۰۲ ساعت موعظه بشارت ملکوت خدا به دیگران است. ایشان بشارت را با جدّیت موعظه میکنند و آن را محور فعالیتهای روزمرهٔ خود ساختهاند. روحیهٔ اِدوارد و نَعُومی اهل اِلسالوادور بخوبی معرف روحیهٔ اکثر این مسیحیان است.
۱۵. چه شرح حالی در اِلسالوادور مؤید هوشیاری روحانی برادران و خواهران است؟
۱۵ اِدوارد و نَعُومی چند سال پیش، به اهمیت این سخن پولُس پیبردند: «صورت این جهان درگذر است.» ( ۱قُرِنتیان ۷:۳۱) آنان زندگی خود را ساده کردند و خدمت تماموقت پیشگامی را آغاز نمودند. به این طریق برکات بسیاری نصیب ایشان شد و حتی این موهبت را یافتند که جماعات حوزه و سپس ناحیه را خدمت کنند. اِدوارد و نَعُومی با وجود مشکلاتی که برایشان پیش آمد یقین دارند که تصمیم درستی در زندگی گرفتند که به جای رفاه مالی خدمت تماموقت را برگزیدند. از ۲۹٬۲۶۹ مبشّری که در اِلسالوادور خدمت میکنند منجمله ۲۴۵۴ پیشگام، بسیاری این روحیهٔ ازخودگذشتگی را نشان دادند که حاصل آن ۲ درصد افزایش در شمار مبشّران طی سال گذشته بود.
۱۶. برادری جوان در ساحل عاج چه نگرشی نسبت به خدمت موعظه دارد؟
۱۶ در کشور ساحل عاج همین روحیه را میتوان در نامهٔ برادر جوانی به دفتر شعبه ملاحظه کرد. وی در نامهٔ خود چنین نوشت: «به عنوان یک خادم کمکی چگونه میتوانم برادرانم را به پیشگامی تشویق کنم حال آن که خودم چنین روحیهای را نشان نمیدهم؟ برای همین، کار پردرآمدم را رها کردم و شغلی آزاد یافتم و اکنون وقت بیشتری برای موعظه کردن دارم.» این برادر جوان یکی از ۹۸۳ پیشگامانی است که از سال گذشته در ساحل عاج به خدمت مشغولند. تعداد مبشّران نیز ۶۷۰۱ بود که ۵ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشت.
۱۷. در بلژیک چگونه شاهدی جوان نشان داد از پیشداوریها هراسی به دل راه نمیدهد؟
۱۷ در کشور بلژیک تعصب، پیشداوری، و تبعیض برای ۲۴٬۹۶۱ مبشّر ملکوت مشکلات بسیاری به وجود میآورد. با
این همه، آنان غیورانه و بیآنکه هراسی به دل راه دهند همچنان خدا را خدمت میکنند. در کلاس درس اخلاق، خواهری ۱۶ ساله وقتی شنید که شاهدان یَهُوَه را فرقه میخوانند اجازه خواست تا تمام جوانب موضوع را روشن سازد. او با استفاده از ویدیوی «شاهدان یَهُوَه — سازمانی در پس این نام» ( انگل.)، و بروشور «شاهدان یَهُوَه — چه کسانی هستند؟» ( انگل.)، ماهیت واقعی شاهدان را برای همه روشن ساخت. این اطلاعات با استقبال زیادی روبرو شد و سؤالات امتحانی هفتهٔ بعد همه در مورد مسیحیت شاهدان یَهُوَه بود.۱۸. چه شواهدی نشان میدهد مشکلات اقتصادی کشورهای آرژانتین و موزامبیک مبشّران را از خدمت به یَهُوَه باز نداشته است؟
۱۸ در این ایّام آخر اغلب مسیحیان با مشکلات بزرگی روبرو میشوند. با این حال، اجازه نمیدهند این مشکلات آنان را از طریق راستی منحرف کند. برای مثال، در آرژانتین با وجود مشکلات آشکار اقتصادی شمار مبشّران آن به ۱۲۶٬۷۰۹ رسید. در موزامبیک نیز که فقر همچنان بیداد میکند ۳۷٬۵۶۳ مبشّر به موعظه بشارت مشغول هستند. این تعداد نسبت به سال قبل ۴ درصد افزایش داشت. زندگی برای بسیاری از ساکنان آلبانی دشوار است، با این حال رشد شمار مبشّران این کشور به ۲۷۰۸ نفر رسید که ۱۲ درصد افزایش نشان میدهد. هیچ یک از این شرایط سخت و دشوار مانع یَهُوَه نشده است که از طریق روحالقدس خود به کسانی که به ملکوت او اولویت میدهند کمک کند. — متّیٰ ۶:۳۳.
۱۹. الف) چرا میتوان گفت هنوز شمار زیادی افراد گوسفندگونه و تشنهٔ حقیقت کتاب مقدّس وجود دارد؟ ب) نگاهی به گزارش سالانهٔ فعالیتهای شاهدان یَهُوَه چگونه بر بیدار بودن آنان گواهی میدهد؟ ( جدول صفحات ۲۲ تا ۲۵ ملاحظه شود.)
۱۹ طی سال گذشته میانگین ۵٬۳۰۹٬۲۸۹ مطالعهٔ خانگی کتاب مقدّس در ماه نشان میدهد که هنوز شمار زیادی افراد گوسفندگونه و تشنهٔ حقیقت کتاب مقدّس وجود دارد. از شمار عظیم و بیسابقهای که سال گذشته در یادبود مسیح حضور یافتند، یعنی ۱۵٬۵۹۷٬۷۴۶ نفر، اکثراً خادم فعال یَهُوَه نیستند. امید است ایشان در کسب معرفت در مورد یَهُوَه و محبت به او و برادران ترقی نمایند. چقدر هیجانانگیز است که میبینیم «گروه عظیمی» از «گوسفندان دیگر» با همکاری برادران مسحشدهٔ خود ‹شبانهروز در هیکل او خدمت میکنند› و چنین نتایج فوقالعادهای به بار میآورند. — مکاشفه ۷:۹، ۱۵؛ یوحنّا ۱۰:۱۶.
درسی از لوط
۲۰. از آنچه برای لوط و همسرش اتفاق افتاد چه درس عبرتی میتوان گرفت؟
۲۰ حتی خادمان وفادار خدا ممکن است به طور موقت حس فوریت خود را از دست بدهند. لوط، برادرزادهٔ ابراهیم را در نظر بگیریم. دو فرشته به او خبر رساندند که خدا بزودی سُدُوم و غَمورَه را نابود خواهد کرد. مسلّماً این موضوع چندان باعث تعجب او نشد چرا که او نیز «از رفتار فاجرانهٔ بیدینان رنجیده بود.» ( ۲پِطْرُس ۲:۷) با این حال، وقتی آن دو فرشته سعی کردند او و خانوادهاش را از سُدُوم بیرون ببرند، لوط «تأخیر» و این پا و آن پا میکرد تا آنجا که فرشتگان تقریباً به زور آنان را از سُدُوم بیرون بردند. البته بعد از آن همسر لوط بدون توجه به هشدار آن دو فرشته به عقب خود نگاه کرد و این اهمال به قیمت جانش تمام شد. ( پیدایش ۱۹:۱۴-۱۷، ۲۶) عیسی نیز هشدار داد: «زن لوط را به یاد آورید.» — لوقا ۱۷:۳۲.
۲۱. چرا اکنون بیش از پیش باید بیدار بمانیم؟
۲۱ فاجعهٔ دردناک شهرهای پمپئی و هِرکولانوم، وقایع مربوط به نابودی اورشلیم، توفان نوح، و آنچه برای لوط اتفاق افتاد همگی بیانگر این موضوع هستند که هرگز نباید هشدارها را نادیده بگیریم. ما شاهدان یَهُوَه نشان زمان آخر را بخوبی تشخیص میدهیم. ( متّیٰ ۲۴:۳) خود را از دین کاذب جدا ساختهایم. ( مکاشفه ) و همچون مسیحیان قرن اوّل سعی میکنیم ‹آمدن روز خدا را انتظار بکشیم و آن را بشتابانیم.› ( ۱۸:۴۲پِطْرُس ۳:۱۲) آری، اکنون بیش از پیش باید بیدار و هوشیار بمانیم! برای این منظور چه اقداماتی ضروری است و چه خصوصیاتی را باید در خود پرورش دهیم؟ این سؤالات را در مقالهٔ بعدی مورد بررسی قرار خواهیم داد.
[پاورقیها]
^ بند 6 در قرن اوّل، جمعیت اورشلیم احتمالاً به ۱۲۰٬۰۰۰ نفر هم نمیرسید. طبق محاسبهٔ اوزِب ۳۰۰٬۰۰۰ نفر از مناطق دیگر استان یهودیه برای برگزاری فِصَح سال ۷۰ به اورشلیم آمده بودند. باقی کشتهشدگان احتمالاً کسانی بودند که از نواحی دیگر امپراتوری روم به آنجا آمده بودند.
^ بند 6 در سال ۳۳ د.م. شریعت موسوی از دیدگاه یَهُوَه منسوخ، و عهدی جدید جایگزین آن گردید. — اَفَسُسیان ۲:۱۵.
چگونه پاسخ میدهی؟
• چه رویدادی باعث شد مسیحیان یهودینژاد بتوانند از اورشلیم بگریزند؟
• توصیههای هشدارآمیزی که پِطْرُس و پولُس ارائه دادند چگونه به ما کمک میکند تا بیدار باشیم؟
• امروزه چه کسانی نشان میدهند که بیدار هستند؟
• از آنچه بر لوط و همسرش گذشت چه درس عبرتی میتوان گرفت؟
[سؤالات مقالهٔ مطالعهای]
[نمودار در صفحهٔ ۲۲-۲۵]
گزارش سال خدمتی ۲۰۰۲ شاهدان یَهُوَه در سرتاسر جهان
(برای دیدن شکل صحیح به نشریه رجوع شود)
[تصویر در صفحهٔ ۱۹]
در سال ۶۶ د.م. مسیحیان اورشلیم هشدار عیسی را جدّی گرفتند
[تصاویر در صفحهٔ ۲۰]
مسیحیان با فعال نگاه داشتن خود میتوانند بیدار بمانند