کمک‌هایی که مورد پسند خداست

یک بار عیسی و شاگردانش در بیت‌عَنْیا با تنی چند از دوستان نزدیکشان منجمله ایلعازَر که بتازگی رستاخیز یافته بود و مریم و مرتا مشغول صرف غذا بودند،‏ که مریم برخاست و حدود سیصد گرم از عطری گرانبها را برداشته پاهای عیسی را با آن تدهین کرد.‏ یهودای اسخریوطی از این کار او به خشم آمد و با اعتراض گفت:‏ «برای چه این عطر به سیصد دینار [تقریباً برابر دستمزد یک سال] فروخته نشد تا به فقرا داده شود؟‏» دیگران نیز بلافاصله با او همصدا شدند و لب به شکایت گشودند.‏ —‏ یوحنّا ۱۲:‏۱-‏۶؛‏ مَرقُس ۱۴:‏۳-‏۵‏.‏

اما عیسی در پاسخ آنان گفت:‏ «او را واگذارید!‏ .‏ .‏ .‏ زیرا که فقرا را همیشه با خود دارید و هر گاه بخواهید می‌توانید با ایشان احسان کنید،‏ لیکن مرا با خود دائماً ندارید.‏» (‏ مَرقُس ۱۴:‏۶-‏۹‏)‏ رهبران مذهبی یهودی تعلیم می‌دادند که صدقه دادن کاری بسیار نیکو است و حتی می‌تواند گناهان شخص را کفّاره دهد.‏ اما عیسی روشن ساخت که برای رضامندی خدا فقط صدقه دادن به تهیدستان کافی نیست.‏

نگاهی کوتاه به جماعت مسیحی قرن اوّل مطالب مفیدی در مورد توجه نشان دادن به دیگران و رضامندی خدا به ما می‌آموزد.‏ علاوه بر این،‏ به سودمندترین شکلِ کمک و بخشندگی اشاره می‌کند.‏

‏«صدقه»‏

عیسی چندین بار به شاگردانش توصیه کرد که «صدقه» بدهند.‏ (‏ لوقا ۱۲:‏۳۳‏)‏ اما در عین حال،‏ به ایشان تذکر داد که از خودنمایی بپرهیزند و به فکر ستایش خدا باشند نه اکرام خویش،‏ و گفت:‏ «چون صدقه دهی،‏ پیش خود کَرِنّا منواز چنانکه ریاکاران در کنایس و بازارها می‌کنند،‏ تا نزد مردم اکرام یابند.‏» (‏ متّیٰ ۶:‏۱-‏۴‏)‏ مسیحیان اوّلیه با نظر به این گفتهٔ عیسی هر خدمتی از دستشان برمی‌آمد برای کمک به نیازمندان انجام می‌دادند و برخلاف رهبران مذهبی متظاهر آن زمان هدایای خود را به طور خصوصی به مستمندان می‌دادند.‏

به طور مثال،‏ در لوقا ۸:‏۱-‏۳ آمده است که مریم مَجْدَلیّه و یونا و سُوسَن و زنان دیگر بدون خودنمایی «از اموال خود» برای خدمت به عیسی و رسولانش استفاده می‌کردند.‏ عیسی و رسولانش تهیدست نبودند،‏ اما منابع درآمد خود را رها  کرده بودند تا بتوانند منحصراً به خدا خدمت کنند.‏ (‏ متّیٰ ۴:‏۱۸-‏۲۲؛‏ لوقا ۵:‏۲۷،‏ ۲۸‏)‏ از این رو،‏ هنگامی که این زنان به عیسی و رسولانش کمک می‌کردند تا مأموریتی را که خدا بدیشان محوّل کرده بود به انجام رسانند،‏ در واقع خدا را ستایش می‌کردند.‏ و خدا نیز سپاسگزاری خویش را از این زنان بدین شکل نشان داد که شرح سخاوتمندی‌شان را در کتاب مقدّس ثبت کرد تا همهٔ نسل‌های آینده از آن آگاه شوند.‏ —‏ امثال ۱۹:‏۱۷؛‏ عبرانیان ۶:‏۱۰‏.‏

غزال نیز زنی بسیار مهربان بود که ‹اَعمال صالحه می‌کرد و صدقات بسیار می‌داد.‏› او برای زنان نیازمند شهر ساحلی یافا لباس می‌دوخت.‏ نمی‌دانیم که آیا پول پارچهٔ این لباس‌ها را نیز خود می‌پرداخت،‏ یا نه.‏ در هر حال،‏ پیش کسانی که به ایشان کمک می‌کرد عزیز بود.‏ خدا نیز او را دوست داشت و نیکوکاری‌هایش را رحیمانه برکت داد.‏ —‏ اَعمال ۹:‏۳۶-‏۴۱‏.‏

مهم است که انگیزه‌مان درست باشد

انگیزهٔ این مردان و زنان از کمک و بخشندگی چه بود؟‏ انگیزهٔ آنان دلسوزی‌ای گذرا نبود که از مشاهدهٔ التماس‌های شخصی نیازمند در دل انسان ایجاد می‌گردد،‏ بلکه مسئولیت اخلاقی‌ای بود که در قبال تهیدستان،‏ مشقّت‌دیدگان،‏ و بیماران احساس می‌کردند.‏ (‏ امثال ۳:‏۲۷،‏ ۲۸؛‏ یعقوب ۲:‏۱۵،‏ ۱۶‏)‏ چنین بخشندگی و سخاوتی موجب رضایت خدا می‌شود و انگیزهٔ اصلی از انجام آن محبت عمیق به یَهُوَه و تمایل به سرمشق گرفتن از شخصیت رحیم و بخشندهٔ اوست.‏ —‏ متّیٰ ۵:‏۴۴،‏ ۴۵؛‏ یعقوب ۱:‏۱۷‏.‏

یوحنّای رسول در مورد این جنبهٔ بخشندگی گفت:‏ «کسی که معیشت دنیوی دارد و برادر خود را محتاج بیند و رحمت خود را از او باز دارد،‏ چگونه محبت خدا در او ساکن است؟‏» (‏ ۱یوحنّا ۳:‏۱۷‏)‏ پاسخ این پرسش روشن است.‏ محبت به خداست که شخص را به بخشندگی و نیکوکاری وامی‌دارد.‏ خدا برای کسانی که مانند او سخاوتمند و بخشنده هستند ارزش فراوان قائل است و به آنان پاداش می‌دهد.‏ (‏ امثال ۲۲:‏۹؛‏ ۲قُرِنتیان ۹:‏۶-‏۱۱‏)‏ آیا در دنیای امروز چنین بخشندگی و سخاوتی وجود دارد؟‏ به آنچه اخیراً در یکی از جماعت‌های شاهدان یَهُوَه اتفاق افتاد توجه کنید.‏

خانهٔ خانمی سالخورده که شاهد یَهُوَه است،‏ نیاز شدید به ترمیم و تعمیر داشت.‏ او تنها زندگی می‌کرد و فامیلی هم نداشت که به او کمک کند.‏ سال‌ها بود که جلسات مسیحی در خانهٔ او تشکیل می‌شد و اغلب دیگران را برای صرف غذا دعوت می‌کرد.‏ (‏ اَعمال ۱۶:‏۱۴،‏ ۱۵،‏ ۴۰‏)‏ اعضای جماعت وقتی متوجه شدند که خواهرشان به کمک نیاز دارد همگی بسیج شدند.‏ بعضی کمک مالی در اختیار او گذاشتند و برخی دیگر کمک عملی.‏ در عرض چند هفته پشت‌بام خانه را از نو ساختند،‏ حمامی جدید برایش نصب کردند،‏ طبقهٔ اوّل خانه را گچکاری و رنگ کردند،‏ و قفسه‌های نو در آشپزخانه تعبیه نمودند.‏ در نتیجه نه تنها خانهٔ آن خانم تعمیر شد بلکه همبستگی اعضای جماعت نیز افزایش یافت و همسایه‌ها نمونه‌ای از بخشندگی حقیقی مسیحی را به چشم دیدند.‏

 راه‌های زیادی برای کمک به دیگران وجود دارد.‏ برای مثال،‏ می‌توانیم کمی از وقت خود را برای پسر یا دختری یتیم صرف کنیم.‏ می‌توانیم برای خانمی سالخورده که شوهر خود را از دست داده است خرید کنیم و یا چیزی بدوزیم.‏ یا می‌توانیم برای کسی که از لحاظ مالی در مضیقه است غذایی بپزیم و یا هزینهٔ چیزی را بپردازیم.‏ برای انجام چنین کارهایی نیازی نیست که ثروتمند باشیم.‏ پولُس رسول نوشت:‏ «اگر کسی واقعاً مایل است کمک کند،‏ خدا هدیهٔ او را نسبت به آنچه دارد می‌پذیرد،‏ نه مطابق آنچه ندارد.‏» (‏ ۲قُرِنتیان ۸:‏۱۲‏،‏ انجیل شریف ‏)‏ اما آیا کمک مستقیم به دیگران تنها شکل بخشندگی است که خدا برکت می‌دهد؟‏ خیر.‏

امدادهای سازمان‌یافته

در برخی موارد کمک یک نفر به تنهایی کافی نیست.‏ عیسی و رسولانش پولی را برای نیازمندان کنار می‌گذاشتند و وقتی در موعظه به کسی برمی‌خوردند که مایل به اهدای پول بود هدیهٔ او را می‌پذیرفتند.‏ (‏ یوحنّا ۱۲:‏۶؛‏ ۱۳:‏۲۹‏)‏ به همین ترتیب،‏ جماعت‌های مسیحی قرن اوّل نیز در صورت احتیاج کمک‌های مالی جمع‌آوری می‌کردند و به طور سازمان‌یافته و وسیع به کار امدادگری می‌پرداختند.‏ —‏ اَعمال ۲:‏۴۴،‏ ۴۵؛‏ ۶:‏۱-‏۳؛‏ ۱تیموتاؤس ۵:‏۹،‏ ۱۰‏.‏

برای نمونه،‏ در سال ۵۵ د.‏م.‏ جماعت‌های یهودیه احتمالاً به دلیل قحطی بزرگی که چندی قبل اتفاق افتاده بود،‏ دچار تنگدستی شده بودند.‏ (‏ اَعمال ۱۱:‏۲۷-‏۳۰‏)‏ پولُس رسول که همیشه نگران تهیدستان بود،‏ از جماعات دور و نزدیک حتی تا ناحیهٔ مَکادونیه کمک طلبید.‏ او شخصاً کار جمع‌آوری کمک‌ها را بر عهده گرفت و مردانی واجد صلاحیت را برای توزیع آن‌ها گسیل داشت.‏ (‏ ۱قُرِنتیان ۱۶:‏۱-‏۴؛‏ غَلاطیان ۲:‏۱۰‏)‏ او و کسان دیگری که در کار امداد فعالیت داشتند،‏ هیچ یک مزدی برای این کار دریافت نداشتند.‏ —‏ ۲قُرِنتیان ۸:‏۲۰،‏ ۲۱‏.‏

امروزه،‏ شاهدان یَهُوَه نیز هر گاه فاجعه‌ای رخ دهد بی‌درنگ به کمک همنوعان خود می‌شتابند.‏ برای مثال،‏ در تابستان سال ۲۰۰۱،‏ توفان‌های سیل‌آسا منطقهٔ هوستون در تگزاس را زیر آب فرو برد.‏ مجموعاً ۷۲۳ خانهٔ شاهدان یَهُوَه صدمه دید و خسارات وارده به برخی از آن‌ها بسیار شدید بود.‏ یک کمیتهٔ امداد متشکل از پیران مسیحی باصلاحیت فوراً برپا شد تا نیازهای افراد را تخمین بزند و برای هر یک از شاهدان آن منطقه سهمیه‌ای تعیین کند تا بتوانند از عهدهٔ هزینهٔ ترمیم خانه‌های خود و مخارج دیگر برآیند.‏ تعدادی داوطلب از جماعت‌های مجاور همهٔ کارهای لازم را به پایان رساندند.‏ یک خانم شاهد یَهُوَه به قدری از کمک‌های دریافتی سپاسگزار بود که به محض اینکه شرکت بیمه مخارج تعمیر خانه‌اش را به او پرداخت،‏ آن را به صندوق امداد اهدا کرد تا برای کمک به دیگران مصرف شود.‏

اما خوب است در خصوص اهدای کمک به تقاضاهای  بی‌شمار مؤسسات و سازمان‌های امدادی جانب احتیاط را حفظ کنیم.‏ در برخی مؤسسات خیریه قسمت اعظم پول جمع‌آوری‌شده به جای آن که صرف کمک به مردم شود،‏ صرف هزینه‌های اداری و تبلیغاتی می‌شود.‏ در امثال ۱۴:‏۱۵ آمده است:‏ «مرد جاهل هر سخن را باور می‌کند،‏ اما مرد زیرک در رفتار خود تأمّل می‌نماید.‏» بنابراین بهتر است جوانب مختلف امر را بخوبی بسنجیم.‏

ارزنده‌ترین شکل بخشندگی

نوعی بخشندگی وجود دارد که حتی از امور خیریه و صدقه نیز پراهمیت‌تر است.‏ عیسی در پاسخ به سؤال حکمرانی جوان و ثروتمند که از او پرسید چه باید بکند تا به زندگی جاودانی دست یابد،‏ تلویحاً اشاره‌ای به این نوع بخشندگی کرد و گفت:‏ «رفته مایملک خود را بفروش و به فقرا بده که در آسمان گنجی خواهی داشت؛‏ و آمده مرا متابعت نما.‏» (‏ متّیٰ ۱۹:‏۱۶-‏۲۲‏)‏ با توجه به گفتهٔ عیسی برای رسیدن به حیات جاودانی کمک به فقرا کافی نیست.‏ عیسی به آن حکمران جوان گفت:‏ «آمده مرا متابعت نما.‏» به عبارت دیگر،‏ شرکت در امور خیریه گرچه قابل تحسین و مفید است،‏ اما برای پیروی از مسیح کافی نیست.‏

عیسی در درجهٔ اوّل از لحاظ روحانی به مردم کمک می‌کرد.‏ او اندکی پیش از مرگ خطاب به پیلاطُس گفت:‏ «از این جهت من متولّد شدم و به جهت این در جهان آمدم تا به راستی شهادت دهم.‏» (‏ یوحنّا ۱۸:‏۳۷‏)‏ او به تهیدستان کمک می‌کرد و بیماران را شفا و گرسنگان را غذا می‌داد،‏ اما بیشتر توجه خود را به تعلیم شاگردانش برای موعظه کردن معطوف می‌داشت.‏ (‏ متّیٰ ۱۰:‏۷،‏ ۸‏)‏ در میان آخرین آموزش‌هایش به این حکم برمی‌خوریم:‏ «پس رفته،‏ همهٔ امّت‌ها را شاگرد سازید.‏» —‏ متّیٰ ۲۸:‏۱۹،‏ ۲۰‏.‏

البته واضح است که موعظه همهٔ مشکلات دنیا را برطرف نخواهد کرد.‏ اما ما با موعظه کردن و رساندن مژدهٔ برقرار شدن ملکوت خدا،‏ در واقع خدا را پیش مردم همهٔ ملت‌ها جلال می‌دهیم.‏ چرا که ارادهٔ خدا این است که این پیام الٰهی به همه موعظه شود و کسانی که آن را بپذیرند از برکات جاودانی ملکوت او برخوردار گردند.‏ (‏ یوحنّا ۱۷:‏۳؛‏ ۱تیموتاؤس ۲:‏۳،‏ ۴‏)‏ از این رو،‏ دفعهٔ دیگر که شاهدان یَهُوَه زنگ در خانهٔ شما را زدند به سخنان آنان گوش دهید،‏ زیرا هدیه‌ای روحانی برای شما دارند.‏ آنان می‌دانند که این هدیه بهترین کمکی است که می‌توانند به شما برسانند.‏

‏[تصاویر در صفحهٔ ۶]‏

راه‌های زیادی برای نشان دادن علاقه و توجه به دیگران وجود دارد

‏[تصویر در صفحهٔ ۷]‏

بشارت دادن به مردم راه رسیدن به برکات زندگی جاودانی را به روی ایشان می‌گشاید و موجب رضایت خدا می‌گردد