سؤالات خوانندگان

آیا شیطان ابلیس می‌تواند فکر انسان را بخواند‏؟‏

پاسخ این پرسش را نمی‌توان با قاطعیت کامل داد،‏ اما ظاهراً شیطان و دیوهایش قادر به خواندن افکار انسان‌ها نیستند.‏

در کتاب مقدّس او به نام‌های مختلفی همچون شیطان (‏ متمرّد)‏،‏ ابلیس (‏ تهمت‌زن)‏،‏ مار (‏ مترادف فریبکار)‏،‏ وسوسه‌کننده،‏ و دروغگو توصیف شده است.‏ (‏ ایّوب ۱:‏۶؛‏ متّیٰ ۴:‏۳‏،‏ انجیل شریف؛‏ یوحنّا ۸:‏۴۴؛‏ ۲قُرِنتیان ۱۱:‏۳؛‏ مکاشفه ۱۲:‏۹‏)‏ هیچ یک از این نام‌ها حاکی از آن نیست که شیطان قادر به خواندن افکار انسان‌هاست.‏

در حالی که در کتاب مقدّس یَهُوَه خدا «امتحان‌کنندهٔ دل‌ها» خوانده می‌شود.‏ (‏ امثال ۱۷:‏۳؛‏ ۱سموئیل ۱۶:‏۷؛‏ ۱تواریخ ۲۹:‏۱۷‏)‏ در عبرانیان ۴:‏۱۳ آمده است که «هیچ خلقت از نظر [یَهُوَه] مخفی نیست بلکه همه چیز در چشمان او که کار ما با وی است،‏ برهنه و منکشف می‌باشد.‏» یَهُوَه توانایی خواندن افکار انسان‌ها را به پسرش عیسی نیز عطا کرده است.‏ عیسی پس از رستاخیزش اعلام داشت:‏ «منم امتحان‌کنندهٔ جگرها و قلوب و هر یکی از شما را بر حسب اَعمالش خواهم داد.‏» —‏ مکاشفه ۲:‏۲۳‏.‏

در هیچ جای کتاب مقدّس نیامده است که شیطان می‌تواند به آنچه در دل و ذهن انسان می‌گذرد پی ببرد.‏ وانگهی پولُس رسول اطمینان می‌دهد که ما مسیحیان «از مکاید او بی‌خبر نیستیم.‏» (‏ ۲قُرِنتیان ۲:‏۱۱‏)‏ بنابراین نباید نگران باشیم و پیش خود فکر کنیم که شیطان دارای قابلیت‌های فوق‌العاده‌ای است که ما بکلّی از آن ناآگاهیم.‏

در عین حال،‏ نباید گمان کنیم که قادر به تشخیص ضعف‌های ما نیست.‏ او قرن‌هاست که رفتار ما انسان‌ها را زیر نظر دارد.‏ مثلاً برای پی بردن به طریقهٔ رفتار ما لزومی ندارد که فکر ما را بخواند،‏ بلکه کافیست که ببیند چه تفریحاتی را دنبال می‌کنیم،‏ و به چه نوع موسیقی‌ای گوش می‌دهیم و یا دربارهٔ چه موضوع‌هایی صحبت می‌کنیم و چیزهایی از این قبیل.‏ حالات چهره و حرکات ما نیز گاهی نمایانگر افکار و احساساتمان است.‏

به طور کلّی می‌توان گفت که شیطان هنوز همان ترفندهایی را به کار می‌گیرد که در باغ عدن به کار گرفت؛‏ یعنی دروغ و فریب و تحریف اطلاعات.‏ (‏ پیدایش ۳:‏۱-‏۵‏)‏ درست است که مسیحیان نباید نگران آن باشند که شیطان افکارشان را بخواند اما باید مراقب باشند که شیطان چه افکاری را در ذهن آنان القا می‌کند.‏ شیطان می‌خواهد مسیحیان را «فاسدالعقل و مرتد» سازد.‏ (‏ ۱تیموتاؤس ۶:‏۵‏)‏ پس تعجبی ندارد که دنیای شیطان سیلی از اطلاعات و تفریحات مبتذل و فاسدکننده بر سر انسان‌ها سرازیر کرده است.‏ مسیحیان برای مقابله با این حملات بی‌امان باید «کلاه‌خود نجات» را بر سر کنند تا از اذهانشان حفاظت شود.‏ (‏ اَفَسُسیان ۶:‏۱۷‏،‏ ا ش ‏)‏ بر سر گذاردن کلاه‌خود نجات به معنای آن است که باید اذهان خویش را با حقایق کتاب مقدّس پر سازند و بی‌جهت خود را در معرض زشتی‌های دنیای شیطان قرار ندهند.‏

شیطان دشمنی عظیم است اما نباید از او و دیوهایش خوف و وحشت داشته باشیم.‏ در یعقوب ۴:‏۷ آمده است:‏ «با ابلیس مقاومت کنید تا از شما بگریزد.‏» اگر به این توصیه عمل کنیم،‏ می‌توانیم مانند عیسی اعلام کنیم که شیطان بر ما هیچ قدرتی ندارد.‏ —‏ یوحنّا ۱۴:‏۳۰‏.‏