یَهُوَه را اعتماد خود سازیم

‏«ای خداوند یَهُوَه،‏ تو امید من هستی و از طفولیتم اعتماد من بوده‌ای.‏» —‏ مزمور ۷۱:‏۵‏.‏

۱.‏ چه مبارزه‌ای را داود شبان پذیرفت؟‏

مردی بود تقریباً به بلندی سه متر.‏ با این توصیف تعجبی ندارد که تمام جنگجویان اسرائیلی جرأت رویارویی با این مرد را نداشتند!‏ جُلْیات آن غول فلسطینی روز و شب به مدت چهل روز تمسخرکنان لشکر اسرائیل را به مبارزه می‌خواند تا آنان قهرمانی را از میان خود فرستاده،‏ با او بجنگد.‏ بالأخره شخصی این مبارزه را قبول کرد!‏ البته نه یک سرباز جنگجو بلکه یک جوان ساده.‏ یعنی داود که شبانی جوان و ریزه بود.‏ با اینکه داود در برابر جُلْیات آراسته به تجهیزات جنگی جوجه‌ایی بیش نبود،‏ با قبول این مبارزه به مظهری از شجاعت تبدیل شد.‏ —‏ ۱سموئیل ۱۷:‏۱-‏۵۱‏.‏

۲،‏ ۳.‏ الف)‏ چرا داود قادر بود با اطمینان کامل با جُلْیات روبرو شود؟‏ ب)‏ با برداشتن کدام دو قدم می‌توانیم اعتمادمان را به یَهُوَه افزایش دهیم؟‏

^۲ چه چیزی داود را شجاع ساخته بود؟‏ جواب این سؤال را در کلامی که داود سال‌ها بعد به نگارش در آورد می‌توان یافت:‏ «ای خداوند یَهُوَه،‏ تو امید من هستی و از طفولیتم اعتماد من بوده‌ای.‏» (‏ مزمور ۷۱:‏۵‏)‏ بدرستی که داود از طفولیت به یَهُوَه اعتماد کامل داشت.‏ به همین دلیل به جُلْیات چنین گفت:‏ «تو با شمشیر و نیزه و مزراق نزد من می‌آیی،‏ اما من به اسم یَهُوَه صبایوت،‏ خدای لشکرهای اسرائیل که او را به ننگ آورده‌ای نزد تو می‌آیم.‏» (‏ ۱سموئیل ۱۷:‏۴۵‏)‏ داود به یَهُوَه توکّل کرد در حالی که جُلْیات به قدرت و تجهیزات جنگی خود اعتماد داشت.‏ مسلّماً با بودن یَهُوَه در کنار داود دلیلی برای ترس از این غول مسلّح وجود نداشت!‏

^۳ آیا با خواندن چنین گزارشی از داود،‏ برانگیخته نمی‌شویم تا اعتماد به خدا را در خود قوی‌تر سازیم؟‏ پس بگذار تا دو قدم اساسی را برداریم که اعتماد به یَهُوَه را در ما افزایش می‌دهد.‏ اوّل اینکه می‌باید عواملی را که اعتماد به او را از بین می‌برد از میان برداریم.‏ و دوّم اینکه یاد بگیریم اعتماد به یَهُوَه به چه معناست.‏

 از بین بردن عوامل سلب اعتماد از یَهُوَه

۴،‏ ۵.‏ چرا برای بسیاری مشکل است که به خدا اعتماد کنند؟‏

^۴ چه عاملی سبب شده است که مردم از خدا سلب اعتماد کنند؟‏ در بیشتر مواقع مردم دلیل وقایع ناگوار را نمی‌دانند و به آنان تعلیم داده شده است که خدا مسبب هر فلاکتی است که رخ می‌دهد.‏ وقتی مصیبتی روی می‌دهد،‏ روحانیون می‌گویند که خدا قربانیان آن را به آسمان پیش خود برده است.‏ به غیر از این،‏ بسیاری از رهبران دینی تعلیم می‌دهند که سرنوشت هر شخص را خدا از قبل در این دنیا مشخص کرده است،‏ یعنی اَعمال خوب و بد شخص و حوادث ناگواری که برای او پیش می‌آید.‏ با این تفسیر،‏ خیلی مشکل بتوان به چنین خدای سنگدلی اعتماد کرد.‏ مسلّماً شیطان که ذهن بی‌ایمانان را کور کرده،‏ علاقه‌مند است که این «تعالیم شیاطین» در همه جا ترویج گردد.‏ —‏ ۱تیموتاؤس ۴:‏۱؛‏ ۲قُرِنتیان ۴:‏۴‏.‏

^۵ شیطان می‌خواهد که اعتماد مردم از یَهُوَه سلب شود.‏ این دشمن خدا خواهان پنهان کردن دلیل اصلی رنج و عذاب بشر است.‏ امروزه از طریق کلام خدا دلیل اصلی رنج و عذاب بر ما آشکار شده است.‏ اما شیطان سعی دارد کاری کند تا ما آن را به فراموشی بسپاریم.‏ پس بجاست هر چند وقت یک دفعه سه علت اصلی وجود مصیبت‌ها را در جهان بررسی کنیم.‏ با این عمل دلمان را مطمئن می‌سازیم که یَهُوَه مسبب مشکلاتی که ما با آن روبرو هستیم نیست.‏ —‏ فیلِپّیان ۱:‏۹،‏ ۱۰‏.‏

۶.‏ چگونه اوّل پِطْرُس ۵:‏۸ یکی از دلایل زجر و آزار انسان‌ها را نشان می‌دهد؟‏

^۶ یکی از دلایل وجود رنج و عذاب این است که شیطان می‌خواهد قوم یَهُوَه وفاداری‌شان را زیر پا بگذارند.‏ او همین طور سعی کرد وفاداری ایّوب را نیز بشکند.‏ با اینکه شیطان در این راه شکست خورد،‏ هیچ وقت تسلیم نشد.‏ او به عنوان حاکم این جهان سعی دارد که خادمان وفادار یَهُوَه یعنی هر کدام از ما را «ببلعد.‏» (‏ ۱پِطْرُس ۵:‏۸‏)‏ خواست او این است که از خدمت به یَهُوَه باز ایستیم.‏ برای رسیدن به مقصود خود شیطان اغلب به زجر و آزار دادن خادمان خدا روی می‌آورد.‏ تحمّل زجر و آزار دردناک است،‏ ولی نتایج خوبی را به همراه دارد.‏ اگر چنین کنیم نه تنها دروغگویی شیطان را ثابت می‌کنیم بلکه یَهُوَه را نیز شاد می‌سازیم.‏ (‏ ایّوب ۲:‏۴؛‏ امثال ۲۷:‏۱۱‏)‏ از طرفی،‏ وقتی یَهُوَه به ما قوّت تحمّل زجر و آزار را می‌دهد اعتماد و اطمینانمان به او افزایش می‌یابد.‏ —‏ مزمور ۹:‏۹،‏ ۱۰‏.‏

۷.‏ غَلاطیان ۶:‏۷ چه دلیلی را برای رنج و مصیبت روشن می‌سازد؟‏

^۷ دلیل دوّم وجود رنج و مصیبت را می‌توان در این اصل یافت:‏ «آنچه آدمی بکارد،‏ همان را درو خواهد کرد.‏»  ‏(‏ غَلاطیان ۶:‏۷‏)‏ گاهی مردم با تصمیمات غلط چیزی را می‌کارند که حاصل آن در هنگام «درو» رنج و زحمت است.‏ به طور مثال،‏ نتیجهٔ رانندگی بدون ملاحظه تصادف است.‏ و یا حاصل سیگار کشیدن سرطان ریه و امراض قلبی می‌باشد.‏ همین طور رابطهٔ جنسی نامشروع ممکن است به از هم پاشیدگی خانواده،‏ بی‌حرمتی،‏ بیماری‌های مقاربتی و حاملگی ناخواسته بینجامد.‏ شاید مردم،‏ خدا را مسبب چنین رنج و عذابی بدانند ولی در حقیقت آنان قربانی تصمیمات غلط خود می‌شوند.‏ —‏ امثال ۱۹:‏۳‏.‏

۸.‏ جامعه ۹:‏۱۱ دلیل مصیبت مردم را چگونه مشخص می‌کند؟‏

^۸ جامعه ۹:‏۱۱ دلیل سوّم وجود مصیبت را چنین مشخص می‌سازد:‏ «برگشتم و زیر آفتاب دیدم که مسابقت برای تیزروان و جنگ برای شجاعان و نان نیز برای حکیمان و دولت برای فهیمان و نعمت برای عالمان نیست،‏ زیرا که برای جمیع ایشان وقتی و اتفاقی واقع می‌شود.‏» گاهی مردم به طور اتفاقی در زمان و مکانی قرار دارند که رویدادی ناگوار رخ می‌دهد.‏ چه ما در سلامت و چه در بیماری باشیم مرگ ناگهانی می‌تواند در هر زمان گریبانگیر ما شود.‏ برای نمونه در زمان عیسی برجی در اورشلیم فرو ریخت که سبب مرگ ۱۸ نفر شد.‏ در آن موقع،‏ عیسی نشان داد که این مصیبت به دلیل گناهان گذشتهٔ آن اشخاص نبود.‏ (‏ لوقا ۱۳:‏۴‏)‏ خیر،‏ یَهُوَه مسبب چنین مصیبت‌هایی نیست.‏

۹.‏ بسیاری در مورد وقوع مصیبت چه نکته‌ای را درک نمی‌کنند؟‏

^۹ پس درک علل بسیاری از مصیبت‌ها ضروری است.‏ با این حال،‏ برای بسیاری مشکل است که درک کنند چرا خدا اجازهٔ وقوع مصیبت را می‌دهد!‏

چرا یَهُوَه اجازه می‌دهد که مصیبت رخ دهد؟‏

۱۰،‏ ۱۱.‏ الف)‏ طبق رومیان ۸:‏۱۹-‏۲۲ چه بر سر «تمام خلقت» آمده است؟‏ ب)‏ چطور می‌توانیم مشخص کنیم که چه کسی خلقت را مطیع بطالت گردانید؟‏

^۱۰ بررسی متنی از نامهٔ پولُس به رومیان این موضوع مهم را روشن می‌سازد.‏ پولُس نوشت:‏ «زیرا که انتظار خلقت،‏ منتظر ظهور پسران خدا می‌باشد.‏ زیرا خلقت،‏ مطیع بطالت شد،‏ نه به ارادهٔ خود،‏ بلکه به خاطر او که آن را مطیع گردانید،‏ در امید که خودِ خلقت نیز از قید فساد خلاصی خواهد یافت تا در آزادی جلال فرزندان خدا شریک شود.‏ زیرا می‌دانیم که تمام خلقت تا الآن با هم در آه کشیدن و درد زه می‌باشند.‏» —‏ رومیان ۸:‏۱۹-‏۲۲‏.‏

^۱۱ برای درک بهتر این آیات ضروری است که برای بعضی سؤالات جوابی بیابیم.‏ برای مثال،‏ چه کسی خلقت را مطیع بطالت گردانید؟‏ بعضی می‌گویند شیطان و بعضی دیگر می‌گویند آدم.‏ اما هر دو نظریه کاملاً غلط است.‏ به چه دلیل؟‏ زیرا،‏ آنکه خلقت را مطیع بطالت گردانیده است «امید» را نیز مهیا ساخته است.‏ آری،‏ او به ایمانداران امید می‌دهد که «از قید فساد خلاصی» خواهند یافت.‏ اما،‏ این امید را نه آدم می‌توانست مهیا سازد و نه شیطان.‏ فقط یَهُوَه می‌تواند چنین امیدی را بدهد.‏ پس اوست که خلقت را مطیع بطالت گردانیده است.‏

۱۲.‏ چه سردرگمی در رابطه با عبارت «تمام خلقت» وجود دارد و چگونه می‌توان پاسخی برای آن یافت؟‏

^۱۲ منظور از «تمام خلقت» در این نگارش چیست؟‏ بعضی می‌گویند که این عبارت به کلیهٔ موجودات از جمله حیوانات و گیاهان اشاره می‌کند.‏ اما،‏ آیا حیوانات و گیاهان می‌توانند امید «آزادی جلال فرزندان خدا» را داشته باشند؟‏ مسلّماً خیر.‏ (‏ ۲پِطْرُس ۲:‏۱۲‏)‏ پس،‏ عبارت «تمام خلقت» فقط به بشر اشاره می‌کند.‏ در واقع،‏ گناه و مرگ فقط بر این مخلوقات خدا تأثیر گذاشته است و به دلیل سرکشی در عدن به ناچار نیازمند به امید بوده است.‏ —‏ رومیان ۵:‏۱۲‏.‏

۱۳.‏ نتیجهٔ سرکشی در عدن برای بشر چه بوده است؟‏

^۱۳ حال،‏ نتیجهٔ سرکشی در عدن برای بشر چه بوده است؟‏ پولُس برای توصیف آن از واژهٔ بطالت استفاده می‌کند.‏ مرجعی این واژه را چنین توصیف می‌کند:‏ «بطالت یا بیهودگی شیءای که نقش خود را برای مقصودی که طراحی شده است ایفا نکند.‏» خوب،‏ بشر طراحی شده بود که تا ابد زندگی کند.‏ همین طور،‏ تا همچون خانواده‌ای کامل و متحد زمین را به یک بهشت تبدیل سازد.‏ ولی حال،‏ زندگی انسان کوتاه و اغلب با رنج و زحمت و در ناامیدی است.‏ ایّوب این زندگی را چنین توصیف می‌کند:‏ «انسان که  از زن زاییده می‌شود،‏ قلیل‌الایّام و پر از زحمات است.‏» (‏ ایّوب ۱۴:‏۱‏)‏ براستی که چه بطالتی!‏

۱۴،‏ ۱۵.‏ الف)‏ چه گواهی وجود دارد که نشان می‌دهد یَهُوَه به عدالت بشر را محکوم کرد؟‏ ب)‏ چرا پولُس گفت که خلقت مطیع بطالت شد اما «نه به ارادهٔ خود»؟‏

^۱۴ حال به سؤال اصلی می‌رسیم:‏ چرا «داور تمام جهان» بشر را مطیع این همه رنج و زحمت ساخت؟‏ (‏ پیدایش ۱۸:‏۲۵‏)‏ آیا حقیقتاً در این مورد با عدل و انصاف رفتار کرد؟‏ خوب،‏ باید به یاد آوریم که اوّلین والدین ما چه عملی انجام دادند.‏ آنان با سرکشی خود بر ضدّ خدا طرف شیطان را گرفتند،‏ یعنی کسی که حاکمیت یَهُوَه را زیر سؤال قرار داده بود.‏ با این عملشان این مخلوق روحی را حمایت کردند که ادعا می‌کرد بهتر است بشر خود حکومت کند تا اینکه مطیع هدایت یَهُوَه باشد.‏ در قبال این سرکشی یَهُوَه آنچه را که خواستار آن بودند به آنان داد.‏ یعنی حکومت انسان بر انسان زیر نفوذ شیطان.‏ با توجه به این موقعیت،‏ چه تصمیمی بهتر از اینکه یَهُوَه بشر را مطیع بطالت سازد ولی امید را نیز مهیا گرداند؟‏

^۱۵ البته این «به ارادهٔ خود» خلقت صورت نگرفت.‏ همهٔ ما بدون اینکه قادر به انتخاب باشیم در بندگی گناه و فساد متولّد می‌شویم.‏ اما یَهُوَه در رحمت خود به آدم و حوّا اجازه داد که مدتی زندگی کنند و صاحب فرزند شوند.‏ با اینکه ما مطیع بطالت یعنی گناه و مرگ شدیم،‏ این موقعیت را داریم تا برخلاف آدم و حوّا به یَهُوَه گوش دهیم و یاد گیریم که حاکمیتش کامل است و به انصاف حکمرانی می‌کند.‏ در حالی که حکومت بشر فقط رنج و زحمت و بطالت را به ارمغان می‌آورد.‏ (‏ اِرْمیا ۱۰:‏۲۳؛‏ مکاشفه ۴:‏۱۱‏)‏ و نفوذ شیطان این وضعیت را نیز بدتر می‌سازد.‏ تاریخ بشر این حقیقت را اثبات می‌کند.‏ —‏ جامعه ۸:‏۹‏.‏

۱۶.‏ الف)‏ چرا ما یقین داریم که یَهُوَه مسئول مصیبت‌هایی که امروزه در دنیا به چشم می‌بینیم نیست؟‏ ب)‏ چه امیدی را یَهُوَه از روی محبت برای انسان‌های باایمان تدارک دیده است؟‏

^۱۶ بروشنی می‌توان دید که یَهُوَه دلیلی برای مطیع ساختن بشر به بطالت داشت.‏ آیا این موضوع به این معناست که یَهُوَه مسبب بطالت و مصیبتی است که امروزه بر زندگی تک تک ما تأثیر می‌گذارد؟‏ خوب،‏ به قاضی‌ای فکر کن که به انصاف مجرمی را محکوم می‌کند.‏ به طور حتم،‏ مجرم در محکومیت خود مصیبت خواهد کشید.‏ با این حال،‏ آیا او می‌تواند قاضی را مسبب مصیبتش بداند؟‏ به هیچ وجه!‏ از این گذشته،‏ یَهُوَه منشأ شرارت نیست.‏ یعقوب ۱:‏۱۳ می‌گوید:‏ «خدا هرگز از بدی‌ها تجربه نمی‌شود و او هیچ کس را تجربه نمی‌کند.‏» از طرفی،‏ نباید فراموش کرد که یَهُوَه «در امید» حکم خود را صادر کرد.‏ او با مهربانی تدارکاتی را دید تا ایماندارانی که از ذریّت آدم و حوّا هستند پایان بطالت را ببینند و «در آزادی جلال فرزندان خدا» شادمان گردند.‏ انسان‌های باایمان بدون نگرانی می‌توانند مطمئن باشند که تمام خلقت تا ابد دیگر در رنج و بطالت فرو نخواهد رفت.‏ یَهُوَه به انصاف به این موضوع رسیدگی می‌کند و حکمرانی خود را در عدالت تا ابدالآباد برقرار خواهد ساخت.‏ —‏ اِشَعْیا ۲۵:‏۸‏.‏

۱۷.‏ بررسی دوبارهٔ علل مصیبت‌ها در دنیا چه تأثیری می‌باید در ما بگذارد؟‏

^۱۷ با بررسی دلایل مصیبت‌های بشر دیدیم که یَهُوَه مسبب شرارت نیست و نباید اعتمادمان از او سلب شود.‏ به علاوه،‏ چنین مطالعه‌ای ما را بر آن می‌دارد که همچون موسی صدای خود را بلند کنیم و بگوییم:‏ «او صخره است و اَعمال او کامل.‏ زیرا همهٔ طریق‌های او انصاف است.‏ خدای امین و از ظلم مبرّا.‏ عادل و راست است او.‏» (‏ تثنیه ۳۲:‏۴‏)‏ باشد که هر چند وقت یک دفعه با تعمّق در این موضوعات افکار خود را تقویت کنیم.‏ به این طریق،‏ در هنگام مشکلات در برابر شک و تردیدی که شیطان در ما به وجود می‌آورد ایستادگی خواهیم کرد.‏ خوب،‏ قدم دوّمی که می‌باید برداریم چیست؟‏ اینکه یاد بگیریم اعتماد به یَهُوَه به چه معناست.‏

اعتماد به یَهُوَه به چه معناست؟‏

۱۸،‏ ۱۹.‏ با چه جملاتی کتاب مقدّس ما را ترغیب می‌کند که به یَهُوَه اعتماد و اطمینان کنیم،‏ اما بعضی در این مورد چه عقیدهٔ غلطی را در سر پرورانده‌اند؟‏

^۱۸ کلام خدا ما را چنین ترغیب می‌کند «به تمامی دل خود بر خداوند توکّل نما و بر عقل خود تکیه مکن.‏ در همهٔ راه‌های خود او را بشناس،‏ و او طریق‌هایت را راست  خواهد گردانید.‏» (‏ امثال ۳:‏۵،‏ ۶‏)‏ این جملات بسیار زیبا و اطمینان‌بخش هستند.‏ مطمئناً هیچ کس در عالَم به اندازهٔ پدر آسمانی و پرمحبتمان یَهُوَه قابل اعتماد نیست.‏ با این حال،‏ خواندن این جملات در کتاب امثال آسان‌تر از به‌کارگیری آن است.‏

^۱۹ بسیاری معنای اعتماد به یَهُوَه را به غلط درک کرده‌اند.‏ بعضی فکر می‌کنند که اعتماد صرفاً یک احساس و نوعی رضایت درونی و عاطفی است.‏ بعضی نیز بر این عقیده هستند که می‌توان از خدا انتظار داشت که او سپری در مقابل دردسرها باشد،‏ مشکلاتمان را فوراً حل‌کند و گرفتاری‌های روزانه را آن طور که خواستاریم برطرف سازد.‏ اما چنین تفسیری معنای اعتماد نیست.‏ اعتماد چیزی بیشتر از احساسی درونی است و توقع نامعقولانه ندارد.‏ اعتماد عملی آگاهانه است که بر مبنای آن تصمیماتی عاقلانه گرفته می‌شود.‏

۲۰،‏ ۲۱.‏ اعتماد به یَهُوَه به چه معناست؟‏ مثالی بزن.‏

^۲۰ لطفاً دقت کن که امثال ۳:‏۵ چه می‌گوید.‏ این آیه می‌گوید که ما نمی‌توانیم هم به خدا توکّل کنیم و هم بر عقل خود.‏ آیا منظور این است که نباید از عقل خود استفاده کرد؟‏ مسلّماً خیر.‏ زیرا یَهُوَه،‏ کسی که چنین توانایی را به ما عطا کرده است از ما می‌خواهد که در خدمت به او این توانایی را به کار گیریم.‏ (‏ رومیان ۱۲:‏۱‏)‏ ولی هنگام تصمیم‌گیری بر چه چیزی تکیه می‌کنیم؟‏ اگر طرز فکرمان با او هماهنگی نکند آیا حکمتش را که فراتر از افکار ماست می‌پذیریم؟‏ (‏ اِشَعْیا ۵۵:‏۸،‏ ۹‏)‏ اعتماد به یَهُوَه به این معناست که اجازه دهیم طرز فکرش افکار ما را هدایت کند.‏

^۲۱ برای روشن ساختن این موضوع به پسربچه‌ای فکر کن که روی صندلی عقب اتومبیل پشت سر والدینش نشسته است و پدرش پشت فرمان قرار دارد.‏ اگر مشکلی از قبیل یافتن راه صحیح و شاید بدی هوا در راه پدید آید آن کودک مطیع چه واکنشی از خود نشان می‌دهد؟‏ آیا با فریاد از عقب به پدرش می‌گوید که از چه راهی برود و یا چگونه رانندگی کند؟‏ و یا وقتی که والدینش از او می‌خواهند که بر جای خود محکم بنشیند آیا با تصمیم آنان مخالفت می‌کند؟‏ خیر،‏ او کاملاً به والدین ناکامل خود اطمینان دارد.‏ خوب،‏ یَهُوَه پدری است کامل.‏ پس آیا نباید هنگام بروز مشکلات کاملاً به او اعتماد کرد؟‏ —‏ اِشَعْیا ۳۰:‏۲۱‏.‏

۲۲،‏ ۲۳.‏ الف)‏ چرا می‌باید هنگام بروز مشکلات به یَهُوَه اعتماد کرد و چگونه می‌توانیم به او اعتماد کنیم؟‏ ب)‏ در مقالهٔ بعدی به چه موضوعی خواهیم پرداخت؟‏

^۲۲ با این حال،‏ امثال ۳:‏۶ تشریح می‌کند نه فقط هنگامی که با مشکلات روبرو می‌شویم به خدا اعتماد کنیم بلکه باید «در همهٔ راه‌های خود او را» بشناسیم.‏ پس تصمیمات روزانه‌مان در زندگی می‌باید نشانگر اعتمادمان به یَهُوَه باشد.‏ هنگام بروز مشکلات نباید بگذاریم که یأس و وحشت سدّی در برابر دریافت راهنمایی یَهُوَه شود.‏ همین طور باید درک کنیم که آزمایشات فرصتی هستند برای حمایت از حاکمیت یَهُوَه و اثبات دروغگویی شیطان و یادگیری اطاعت و دیگر خصوصیاتی که یَهُوَه را خوشنود می‌سازد.‏ —‏ عبرانیان ۵:‏۷،‏ ۸‏.‏

^۲۳ هیچ عاملی نمی‌تواند اعتماد ما را از یَهُوَه سلب کند.‏ ما با دعا کردن،‏ بررسی کلام یَهُوَه و راهنمایی سازمانش اعتماد خود را به او نشان می‌دهیم.‏ حال چگونه می‌توانیم اعتماد و اطمینان خود را به یَهُوَه هنگام بروز مشکلاتی که امروزه در دنیا وجود دارد نشان دهیم؟‏ این موضوعی است که در مقالهٔ بعدی به آن خواهیم پرداخت.‏

چگونه جواب می‌دهی؟‏

‏• داود چگونه نشان داد که یَهُوَه را اعتماد خود ساخته است؟‏

‏• سه دلیل مصیبت بشر امروزه چیست و چرا بجاست هر چند وقت یک دفعه آن دلایل را بررسی کنیم؟‏

‏• یَهُوَه چه حکمی را برای بشر صادر کرد و چرا این حکم عادلانه بود؟‏

‏• اعتماد به یَهُوَه به چه معناست؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصاویر در صفحهٔ ۲۳]‏

داود یَهُوَه را اعتماد خود ساخت

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۴]‏

هنگامی که برجی در اورشلیم فرو ریخت عیسی نشان داد که یَهُوَه مسبب آن نبود