خانوادهٔ عیسی که بودند؟
خانوادهٔ عیسی که بودند؟
طی ماه دسامبر در بسیاری نقاط جهان در گوشه و کنار شهرها اغلب صحنه‌هایی از تولّد عیسی را می‌بینیم که با مجسمه‌های کوچک و بزرگ او را یا در آغل یا در آغوش مادرش مریم و پدر زمینی‌اش یوسف به تجسّم آورده‌اند. این گونه صحنه‌های دلنشین از خانواده‌ای پرمهر و مقدّس حتی غیرمسیحیان را نیز جلب کرده، تحت تأثیر قرار می‌دهد. واضح است که مقصود از نمایش چنین صحنه‌هایی معطوف کردن توجه به عیسای طفل و مهر خانوادگی اوست. براستی از عیسی و خانواده‌اش چه می‌دانیم؟ کتاب مقدّس در این زمینه چه می‌گوید؟
پیشینهٔ خانوادگی عیسی بسیار جالب توجه است. بنا بر کتاب مقدّس خدا حیات او را از طریق روح‌القدس از آسمان به رحم باکره‌ای به نام مریم منتقل کرد. بدین شکل عیسی در خانواده‌ای بر زمین به دنیا آمد. ( لوقا ۱:۳۰-۳۵) اما قبل از اینکه باردار شدن مریم فاش شود وی با مردی به نام یوسف نامزد شده بود که بعدها پس از ازدواج با مریم عیسی را به فرزندی خود پذیرفت.
پس از تولّد عیسی، یوسف و مریم صاحب فرزندانی دیگر نیز شدند که طبعاً برادران و خواهران ناتنی عیسی محسوب می‌شدند. این موضوع را می‌توان از سخنان اهالی ناصره استنباط کرد که در مورد عیسی با کنجکاوی پرسیدند: «آیا این پسر نجّار نمی‌باشد؟ و آیا مادرش مریم‌نامی نیست؟ و برادرانش یعقوب و یوسف و شمعون و یهودا؟ و همهٔ خواهرانش نزد ما نمی‌باشند؟» ( متّیٰ ۱:۲۵؛ ۱۳:۵۵، ۵۶؛ مَرقُس ۶:۳) پس مریم و یوسف به جز عیسی چهار پسر و حداقل دو دختر دیگر داشتند.
ولی برخی امروزه عقیده ندارند که برادران و خواهران ناتنی عیسی در واقع فرزندان یوسف و مریم بودند. چرا؟ در این زمینه در «دایرة‌المعارف جدید کاتولیکی» آمده است: «تعلیم کلیسا از همان اوان تاریخ مسیحیت این بود که مریم، باکره بود و باکره باقی ماند. با توجه به چنین عقیده‌ای، هیچ جای شکی باقی نیست که مریم غیر از عیسی هیچ فرزند دیگری به دنیا نیاورد.» در توصیف کلمات «برادر» و «خواهر» در همین دایرة‌المعارف آمده است که این دو لغت «احتمالاً اشاره به شخصی یا اشخاصی است که به علّت مذهب، مرام یا وجه مشترک دیگری با هم پیوندی بسته‌اند.» دایرة‌المعارف مذکور در متون دیگر می‌نویسد که به احتمال زیاد منظور از خواهران و برادران عیسی خویشاوندانی مانند خاله‌زاده و دایی‌زاده، عمه‌زاده و عموزاده‌های اوست.
آیا این عقاید صحیح می‌باشند؟ خیر. حتی بعضی از محققان علوم الٰهیات کلیسای کاتولیک نیز با این دیدگاه سنتی کلیسا مخالفند و معتقدند که عیسی برادران و خواهران ناتنی داشت. برای نمونه آقای جان مایر، رئیس اسبق انجمن کتاب مقدّس کاتولیک آمریکا در جزوه‌ای نوشت: «در کتب عهد جدید کلمهٔ آدِلفوس [یعنی برادر] خارج از مفهوم مجازی و استعاری، فقط به معنی برادر تنی یا ناتنی است و بس.» * آری، کتاب مقدّس آشکار می‌سازد که عیسی خواهران و برادرانی نیز داشته است که از مریم همسر یوسف متولّد شده بودند.
[پاورقی]
^ بند 6 اقتباس از مقالهٔ «برادران و خواهران عیسی از دیدگاه کلیسای جهانی» به قلم آقای مایر در «فصلنامهٔ کاتولیک کتاب مقدّس» ( انگل.) شمارهٔ ژانویهٔ ۱۹۹۲، ص ۲۱.