مهربانی کردن در دنیایی پلید
مهربانی کردن در دنیایی پلید
«زینت انسان احسان او است.» — امثال ۱۹:۲۲.
۱. چرا مهربانی کردن در این دنیا سخت است؟
آیا اصولاً خود را شخصی پراحسان و مهربان تلقّی میکنید؟ اگر چنین است حتماً تصدیق میکنید که در دنیای امروز مهربان بودن و مهربانی کردن کار آسانی نیست. با اینکه در کتاب مقدّس مهربانی جزء «ثمرهٔ روح» خدا شمرده شده است کلاً در کشورهای به اصطلاح مسیحی ابراز و اِعمال مهربانی عملاً غیر ممکن به نظر میآید. ( غَلاطیان ۵:۲۲) همان طور که در مقالهٔ قبلی اشاره شد یکی از دلایل کمبود محبت و مهربانی در نوشتههای یوحنّای رسول مشخص شده است. وی در رسالهای خطاب به جماعات مسیحی خاطر نشان کرده بود که تمام دنیا تحت نفوذ و کنترل موجودی روحی و پلید که همان شیطان ابلیس میباشد قرار دارد. ( ۱یوحنّا ۵:۱۹) عیسی شیطان را «رئیس این جهان» خواند. ( یوحنّا ۱۴:۳۰) از این جهت این دنیا به طور کل از خلق و خوی خصمانهٔ رئیس خونخوارش تقلید میکند. — اَفَسُسیان ۲:۲.
۲. چه عواملی ممکن است باعث شود نخواهیم یا نتوانیم با دیگران مهربان باشیم؟
۲ متأسفانه در زندگی امروز نمیتوانیم همیشه از گزند عواقب خوی پلید دنیا مصون بمانیم به این علّت هر چند گاه مورد بدرفتاری قرار میگیریم و احساسات ما عمیقاً جریحهدار میشود. برای مثال ممکن است همسایگان به دلایلی با ما کینهتوزی کنند رومیان ۱۲:۱۷.
و یا طی روز با افرادی بداخلاق و بیادب روبرو شویم. بعضی اوقات ممکن است حتی دوستان و آشنایانمان و یا اعضای خانوادهمان نیز ندانسته با رفتاری ناهنجار ما را از خود برنجانند. روزانه مواجه شدن با رفتار وقیح و گستاخ بعضی از مردم که مرتب یکدیگر را به باد فحش و ناسزا میگیرند مطمئناً بر تشنج اعصاب ما میافزاید. کمبود مهربانی و محبت در این دنیا، گاهی سبب میشود ما نیز با دیگران از در خصومت وارد شویم و یا لااقل در صدد تلافی برآییم و بدی را با بدی جواب دهیم. اما این گونه عکسالعملها اغلب به جز تلخکامی و تشویش و پریشانی چیز دیگری به همراه ندارد. —۳. چه مشکلاتی سبب شده است که مردم دیگر راغب نباشند از خود مهربانی نشان دهند؟
۳ اوضاع نابسامان جهانی نیز سدّی دیگر در راه مهربانی کردن به دیگران شده است. تحت شرایط وخیم کنونی، مردم مدام در ترس و واهمهٔ حملهٔ تروریستی به سر میبرند و دائماً نگرانند که مبادا روزی قربانی سلاحهای میکروبی یا اتمی گروهی افراطی از ملیت یا کشور بخصوصی شوند. از طرفی دیگر میلیونها نفر در گوشه و کنار این جهان در فقر زندگی میکنند و حتی از حداقل تغذیه و پوشاک و مسکن و خدمات پزشکی نیز محرومند. وقتی کسی در چنین تنگنایی گرفتار شده است و هیچ امیدی به فرار از مصیبت خود ندارد به سختی میتوان از او انتظار داشت بتواند از خود مهربانی نشان دهد. — جامعه ۷:۷.
۴. اگر کسی بخواهد با دیگران مهربانی کند چه استدلال غلطی ممکن است وی را از این کار منصرف کند؟
۴ با توجه به چنین اوضاعی جای تعجب نیست که بعضیها به این نتیجه رسیدهاند که مهربانی کردن به دیگران نه فقط فاقد اهمیت است بلکه حتی به ضرر شخص مهربان نیز تمام میشود چون که در نظر عموم مهربانی و ملایمت علائم ضعفند. از این رو کسی که بخواهد از روی مهربانی با دیگران با نرمی رفتار کند میترسد اطرافیانش از او سوءاستفاده کنند بخصوص اگر قبلاً نیز تجربهٔ بدی داشته است. ( مزمور ۷۳:۲-۹) پند کتاب مقدّس عکسِ این استدلال را ثابت میکند زیرا میگوید: «جواب نرم خشم را برمیگرداند، اما سخن تلخ غیظ را به هیجان میآورد.» ( امثال ۱۵:۱) خصوصیات نرمی و مهربانی را روح خدا در شخص به وجود میآورد. بدین علّت برخورداری از آنها هنگام مواجه شدن با موقعیتهای دشوار و ناخوشایند بسیار مؤثر واقع میشود.
۵. به چه کسانی و در چه مواقعی لازم است مهربانی نشان دهیم؟
۵ بدیهی است که نزد مسیحیان ابراز و اِعمال خصوصیات ثمرهٔ روح مقدّس خدا در زندگی از اهمیت والایی برخوردار است. فراموش نکنیم که مهربانی یکی از خصوصیاتی است که از روح خدا حاصل میشود. پس بجا است در اینجا بپردازیم به چندین راه و روش نشان دادن مهربانی. در وهلهٔ اوّل سؤالی که مطرح میشود این است که آیا مهربانی کردن در چنین دنیای پلیدی اصلاً امکانپذیر است؟ سپس، در چه موارد و موقعیتهایی باید بکوشیم از خود مهربانی نشان دهیم؟ در این گونه موارد چگونه میتوانیم ثابت کنیم که وقتی تحت فشار هستیم و یا در تنگنا قرار میگیریم اجازه نمیدهیم نفوذ و تأثیر دنیای شیطان مانع مهربانی کردن ما شود؟ در بندهای ذیل به روشهای مهربانی کردن در خانواده، در محل کار، در مدرسه، با همسایگان، در حین موعظه و با همکیشان خود میپردازیم.
مهربانی در محیط خانواده
۶. چرا مهربانی در خانواده اهمیت دارد و چگونه میتوان آشکارا به یکدیگر مهربانی کرد؟
۶ اگر بخواهیم از برکت و راهنمایی یَهُوَه بهرهمند شویم بسیار ضروری است اجازه دهیم روح او تمام و کمال در ما مثمر شود. ( اَفَسُسیان ۴:۳۲) مثلاً لازم است که همهٔ اعضای خانواده در مهربانی کردن به یکدیگر توجهی خاص نشان دهند. در تماسهای روزمره زن و شوهرها باید با همدیگر با مهربانی رفتار کنند و بین خود و فرزندانشان صمیمیت به وجود آورند. ( اَفَسُسیان ۵:۲۸-۳۳؛ ۶:۱، ۲) مهربانی را باید بتوان در نحوهٔ صحبت کردن آنها با یکدیگر بآسانی تشخیص داد. در ضمن عزّت و احترام فرزندان به والدینشان و رفتار صحیح و شایستهٔ والدین با فرزندانشان باید بر همه آشکار باشد. پس آیا بهتر نیست در محیط خانواده راغب باشیم بیشتر خوبی یکدیگر را بگوییم تا اینکه ایرادهای همدیگر را به رخ هم بکشیم؟
۷، ۸. الف) اگر بخواهیم مهربانی واقعی در محیط خانواده حکمفرما باشد از چه طرز رفتاری باید دوری کنیم؟ ب) همفکری و تبادل افکار چگونه در موفقیت و استواری خانواده مؤثر است؟ پ) مهربانی را چگونه میتوان در خانواده حکمفرما کرد؟
۷ مهربانی در محیط خانوادگی تا حد زیادی به رعایت پندی که پولُس رسول داد بستگی دارد که نوشت: «لیکن الحال شما همه را ترک کنید، یعنی خشم و غیظ و بدخویی و بدگویی و فحش را از زبان خود.» پس اعضای خانوادهٔ مسیحی ملزمند با عزّت و احترام با یکدیگر گفتگو کنند. چرا؟ به این دلیل که راز سعادت خانوادههای موفق و استوار در همفکری و تبادل افکار اعضای آنها است. از این جهت اگر ناسازگاری یا تلخی بین اعضای خانواده بروز کند باید به جای اینکه سعی کنند حرف خود را به کرسی بنشانند بکوشند مشکل را حل کنند. اعضای خانوادهای خرسند و شاد همواره خواهند کوشید مهربانی را در محیط خانواده پرورش دهند و ملاحظهٔ یکدیگر را بکنند. —۸ مهربانی خصوصیتی مثبت است که ما را به نیکی کردن به دیگران وامیدارد. از روی این اصل سعی خواهیم کرد به یاری دیگران بشتابیم و با خوشخویی سر سازگاری با اعضای خانوادهمان داشته باشیم. اگر خانوادهای بخواهد نزد دیگران خانوادهای گرم و مهربان شناخته شود زحمت و همکاری تکتک اعضای آن لازم خواهد بود. در آن صورت هم آنها از خدا برکت میبینند و هم اعضای جماعت؛ در ضمن مردم محل نیز یَهُوَه، خدای مهربان را ستایش خواهند کرد. — ۱پِطْرُس ۲:۱۲.
مهربانی در محیط کار
۹، ۱۰. بعضی از مشکلات احتمالی در محیط کار را شرح دهید و توضیح دهید چگونه میتوان با مهربانی با آنها روبرو شد.
۹ امروزه روال کاری در دنیای تجارت برای کارمند مسیحی که میخواهد با همکارانش با مهربانی رفتار کند موانع متعددی به وجود میآورد. رقابت و همچشمی بین کارمندان و کارگران ممکن است سبب شود کارمندی با نیرنگ و حقه رفتار کند و موذیانه پشت سر همکاری نزد کارفرما بدگویی کند و شغل وی را به خطر بیندازد. ( جامعه ۴:۴) تحت چنین شرایطی مهربانی نشان دادن چندان ساده نیست. با این حال، خادم یَهُوَه میداند که اغلب خوبی و مهربانی کردن بهترین راه است و صلاح است بکوشد حتیالمقدور دل کسی را که سخت میتوان با وی کنار آمد به دست آورد. به فکر دیگران بودن و ملاحظهٔ دیگران را کردن در این راستا بسیار مؤثر است. مثلاً اگر یکی از همکارانش یا عضوی از خانوادهٔ وی بیمار است میتوان با مهربانی جویای حال وی یا عزیزش شد. نباید فراموش کرد که مسیحیان ملزمند تا آنجایی که میتوانند صلح و یگانگی را ترویج دهند. بعضی اوقات تنها چند کلام شیرین و مهرآمیز کافی است تا اوضاع متشنج را بهبود بخشد.
۱۰ بعضی اوقات نیز کارفرمایی ممکن است بخواهد عقیدهٔ خود را بر کارمندان و کارگران زیر دستش تحمیل و به نحوی همه را مجبور کند تا در مراسمی شرکت کنند که یا ملیگرایی است و یا عید و مناسبتی خلاف اصول کتاب ۱پِطْرُس ۲:۲۱-۲۳) شاید بتوان به توضیحی کوتاه اکتفا کرد و شرح داد چرا شخصاً تصمیم گرفتهاید در آن مناسبت شرکت نکنید. هیچ گاه طعنه را با طعنه جواب ندهید. خوب است هر مسیحی از پندی که در رومیان ۱۲:۱۸ آمده است اطاعت کند که میگوید: «اگر ممکن است بقدر قوّهٔ خود با جمیع خلق به صلح بکوشید.»
مقدّس. وقتی وجدان کارمند مسیحی اجازه نمیدهد در آن مراسم و مناسبت شرکت کند احتمال دارد سبب برخورد بین وی و کارفرمایش شود. در چنین موقعیتی صلاح نیست که وارد جزئیات مذهبی شویم و سعی کنیم غلط بودن شرکت در آن مناسبت را برای وی تشریح کنیم. نباید فراموش کنیم که در نظر آنان آنچه به عمل میآورند نه فقط خلاف شرع نیست بلکه واجب نیز میباشد. (مهربانی در محیط مدرسه
۱۱. نوجوانان مسیحی با چه موانعی در مدرسه مواجهند که مهربانی کردن به همکلاسیهایشان را دشوار میسازد؟
۱۱ مهربانی کردن به همکلاسیها در محیط مدرسه برای نوجوان مسیحی مسلّماً کار آسانی نیست. نوجوانان معمولاً دوست دارند در بین همکلاسیهایشان محبوب باشند. بعضی از پسران با قُلدُری در مدرسه میخواهند به اصطلاح مردانگی خود را به نمایش بگذارند. ( متّیٰ ۲۰:۲۵) نوجوانانی نیز هستند که به درس و نمرات و ورزش خود یا به هر فعالیت دیگری که در آن سرآمد میشوند شدیداً میبالند. معمولاً وقتی این گونه نوجوانان مهارت و برتری کاذب خود را به رخ دیگران میکشند باعث رنجش همکلاسیهایشان میشوند چون که گمان میکنند که این استعدادها به آنها برتری میبخشد. نوجوان مسیحی باید بسیار هوشیار و مواظب باشد تا مبادا ندانسته از اخلاق و رفتار این گونه افراد تقلید کند. ( متّیٰ ۲۰:۲۶، ۲۷) پولُس رسول گفت که «محبت حلیم و مهربان است؛ محبت حسد نمیبرد؛ محبت کبر و غرور ندارد.» از این رو جوان مسیحی نباید اجازه دهد طرز فکر کسانی که با اطرافیانشان بیمهری میکنند بر وی تأثیر بگذارد. در عوض باید بکوشد با همکلاسیهایش مطابق نصایح کتاب مقدّس مدارا کند. — ۱قُرِنتیان ۱۳:۴.
۱۲. الف) چرا مهربانی کردن به معلّمان ممکن است برای بعضی نوجوانان مشکل باشد؟ ب) وقتی عرصه بر نوجوانان تنگ میشود به چه کس میتوانند پناه آورند؟
۱۲ نوجوانان باید با معلّمانشان هم با مهربانی رفتار کنند. بسیاری از محصلان دوست دارند معلّمشان را اذیت کنند. این گونه محصلان پیش خود تصوّر میکنند شاگردانی زیرک و زرنگ هستند چون که میتوانند به دلخواه برخلاف مقرّرات مدرسه رفتار کنند و بدین طریق حق و اختیارات معلّم را زیر پا بگذارند. خیلی اوقات با تهدید همکلاسیهایشان را نیز به این طرز رفتار وامیدارند. حال اگر دانشآموز مسیحی تن به این گونه رفتار ندهد احتمالاً با تمسخر و بددهنیهای همکلاسیهایش مواجه خواهد شد. اگر نوجوان مسیحی مجبور باشد طی سال تحصیلی مرتباً با این نوع فشار و برخورد روبرو شود بدیهی است که مهر و رغبت او به مهربانی شدیداً مورد آزمایش قرار خواهد گرفت. ولی هیچ گاه نباید اهمیت وفاداری به یَهُوَه را دست کم گرفت. اطمینان داشته باشید که او در تمام لحظات دشوار زندگی با روحش حامی شما خواهد بود. — مزمور ۳۷:۲۸.
مهربانی به همسایگان
۱۳-۱۵. چه رفتارهایی ممکن است مانع مهربانی کردن به همسایه شود و چگونه میتوان بر آن موانع چیره شد؟
۱۳ مطمئناً همهٔ ما همسایگانی داریم که میتوانیم به عناوین گوناگون به آنها خوبی و مهربانی کنیم و یا به طرقی نشان دهیم که خواهان خیر و رفاه آنها هستیم. متأسفانه در این زمینه نیز باید اذعان کرد که گفتن آن آسانتر از عمل کردن به آن است.
۱۴ مثلاً اگر همسایهٔ دیوار به دیوارتان شخصی متعصب است که از نژاد و ملیت و یا دین شما خوشش نمیآید آیا میتوان بآسانی با او کنار آمد؟ شاید با شما رفتاری سر سنگین دارد و یا به شما بیاحترامی میکند. در آن صورت چطور؟ برای خادم یَهُوَه ابراز مهر و نیکویی به همسایگان تا جایی که مقدور باشد بسیار واجب و صلاح است. با این کار همسایهتان متوجه خواهد شد که شما با همسایههای دیگر تفاوت دارید. مسلّماً معاشرت با چنین همسایهای نه فقط برای وی نشاطآور خواهد بود بلکه باعث خواهد شد که نهایتاً یَهُوَه یعنی سرچشمهٔ نیکی و مهربانی را تمجید کند. واقعیت امر این است که شاید روزی به دلیل خوبیها و مهربانیهای شما اخلاق و طرز فکر آن همسایه عوض شود. چه بسا روزی یکی از خادمان و عابدان یَهُوَه شود. — ۱پِطْرُس ۲:۱۲.
۱۵ در چنین مواردی چگونه میتوان به همسایه مهربانی کرد؟ یک راه، حفظ رفتار صحیح در خانواده است بدین علّت که این گونه رفتار بازتابی خواهد بود از ثمرهٔ روح که در تکتک اعضای خانواده فعال است. احتمالاً همسایگان نیز متوجه چنین رفتاری خواهند شد. دیگر اینکه باید گوش به زنگ بود تا وقتی فرصتی پیش آید از آن استفاده کرده در حق همسایه خوبی و مهربانی کنید. نباید فراموش کرد که مهربانی یعنی اینکه فعالانه در پی رفاه دیگران باشیم. — ۱پِطْرُس ۳:۸-۱۲.
مهربانی نشان دادن در حین موعظه
۱۶، ۱۷. الف) چرا مهربانی و ملاحظهٔ حال مردم در موعظهٔ خیابانی خیلی مهم است؟ ب) چگونه میتوانیم در موعظهٔ خیابانی و مغازه به مغازه باملاحظه باشیم؟
۱۶ جنبهٔ مهمی از خدمت موعظهٔ ما تشکیل شده است از جستجوی مستمر مردم صادقدل. بدین منظور باید مرتباً به خانههایشان، محل کار و کسب آنها و یا اماکن عمومی برویم تا این گونه افراد را پیدا کنیم. بسیار مهم است که در حین این خدمت مهربانی را که باید علامت مشخصهٔ ما باشد از یاد نبریم. باید مد نظر داشته باشیم که نمایندگان یَهُوَه هستیم که خود خدایی است که تحت هیچ شرایطی از مهربانی کردن باز نمیایستد. — خروج ۳۴:۶.
۱۷ با توجه به تماس روزمرهٔ ما با مردم، چه نوع اعمال و رفتاری حاکی از مهربانی ما خواهد بود؟ مثلاً وقتی در کوچه و خیابان به کسی موعظه میکنیم سعی کنیم گفتگوی خود را کوتاه نگاه داریم و رعایت وقت مردم را بکنیم. دیگر اینکه اگر با شخصی شروع به گفتگو کردیم مواظب باشیم که نادانسته در پیادهرو سد معبر نکنیم چون که پیادهروها معمولاً شلوغند و مردم مرتب در حال ترددند. و وقتی با کاسبان در مغازهها صحبت میکنیم باید ملاحظهٔ حال آنها را بکنیم و صحبتهایمان را کوتاه و مختصر نگاه داریم چون که مغازهدار مجبور است به مشتریهایش نیز برسد.
۱۸. چگونه میتوانیم در موعظه با درایت به دیگران مهربانی کنیم؟
۱۸ در موعظهٔ خانه به خانه نیز باید درایت به خرج داد. اوّلاً نباید بیجهت ملاقات خود را با مردم طولانی کنیم بخصوص اگر هوا خوب نباشد و دم در ایستادن بیشتر مایهٔ زحمتشان شود تا تشویق آنها. در ضمن ضروری است که قوهٔ تشخیص خود را بکار بگیریم. مثلاً آیا میتوانید تشخیص دهید که مخاطبتان بیحوصله شده است و دیگر علاقهای به ادامهٔ صحبت با شما ندارد و یا حتی حضور شما دم در خانهاش وی را عصبانی کرده است؟ شاید در کشور و منطقهٔ شما شمار زیادی از شاهدان یَهُوَه فعالیت میکنند و بدین علّت به دفعات و در فواصل کوتاهی به سراغ مردم میروند. اگر وضعیت چنین است لازم است که بیش از معمول مهربانی و ملاحظهٔ حال مردم را کنید و همیشه با رویی خوش و خندان با آنها مواجه شوید. ( امثال ۱۷:۱۴) اگر صاحبخانه به دلیلی نخواست آن روز به صحبتهای شما گوش کند به خواست وی احترام بگذارید. فراموش نکنید که دیر یا زود یکی از خواهران یا برادران مسیحیمان دوباره درِ منزل آنها را خواهد زد. در مواردی نیز ممکن است با کسی روبرو شوید که با شما با نهایت بیادبی و بیاحترامی برخورد کند. در چنین مواردی نهایت احتیاط را به خرج دهید و عکسالعملی حاد از خود نشان ندهید بلکه با مهربانی تمام پاسخ دهید. صدای خود را بلند نکنید و بکوشید با خونسردی با وی صحبت کنید. مسیحی مهربان هیچ گاه نباید صاحبخانه و یا هر مخاطب دیگری را تحریک و با وی مشاجره کند. ( متّیٰ ۱۰:۱۱-۱۴) شاید روزی او نیز به بشارت گوش دهد و به جرگهٔ ما بپیوندد.
مهربانی در نحوهٔ استفاده از سالن ملکوت
۱۹، ۲۰. چرا مهربانی در روابط بین جماعاتی که از یک سالن ملکوت استفاده میکنند امری ضروری است و در چه مواردی لازم است ملاحظهٔ آنها را کرد؟
۱۹ همکیشان ما نیز مانند دیگران مستحق مهربانیاند و نباید احسان را از آنها دریغ کرد. ( عبرانیان ۱۳:۱) ما همه اعضای یک برادری جهانی و بینالمللی میباشیم که خصوصیت مهربانی یکی از مقتضیات روابط ما با یکدیگر است.
۲۰ برای مثال اگر جماعت شما با چند جماعت دیگر به نوبت از یک سالن ملکوت استفاده میکند بسیار اهمیت دارد که با دیگر جماعات با مهربانی و ملاحظه رفتار کنید و احترامی شایسته برای آنها قائل شوید. حس رقابت سدّی است که هنگام مشورت در مورد تعیین زمان جلسات و نظافت سالن و پروژههای نوسازی و یا هر امر مربوط دیگر راه را بر همکاری همه جانبه و توافق میبندد. حتی اگر در این زمینهها اختلاف نظر وجود داشته باشد باز باید ملاحظه یکدیگر را کرد. بدین طریق مهر و محبت پیروز خواهد شد و یَهُوَه واقعاً زحماتی را که برای رفاه دیگران میکشید برکت خواهد داد.
همواره مهربانی نشان دهید
۲۱، ۲۲. با توجه به کُولُسیان ۳:۱۲ چه قصد و هدفی باید داشته باشیم؟
۲۱ مهربانی خصوصیتی است که بر همهٔ جوانب زندگیمان تأثیر میگذارد. پس باید بکوشیم که این خصوصیت را در تار و پود شخصیت مسیحی خود ببافیم. با این کار مهربانی کردن به دیگران عادتمان خواهد شد.
۲۲ امید است که هر روزه بتوانیم پند پولُس رسول را به کار گیریم که گفت: «پس مانند برگزیدگان مقدّس و محبوب خدا احشای رحمت و مهربانی و تواضع و تحمل و حلم را بپوشید.» — کُولُسیان ۳:۱۲.
مرور
• چه رفتارهایی مهربانی کردن را برای مسیحیان سخت میسازد؟
• چرا مهم است که در محیط خانواده مهربانی کنیم؟
• چه موانعی بر سر راه ابراز مهربانی در محیط مدرسه، کار و به همسایگان قرار دارد؟
• توضیح دهید که مسیحیان چگونه میتوانند در حین موعظه از خود مهربانی نشان دهند.
[سؤالات مقالهٔ مطالعهای]
[تصویر در صفحهٔ ۱۴]
وقتی همهٔ اعضای خانواده به یکدیگر مهربانی کنند همکاری و همبستگی بیشتری وجود خواهد داشت
[تصویر در صفحهٔ ۱۵]
وقتی همکارمان و یا عضوی از خانوادهٔ وی بیمار میشود فرصت خوبی برای ابراز مهربانی به دست میآید
[تصویر در صفحهٔ ۱۶]
یَهُوَه از آنانی که علیرغم تمسخر دیگران وفادارانه از مهربانی کردن بازنمیایستند حمایت میکند
[تصویر در صفحهٔ ۱۷]
مهربانی به همسایه یعنی وقتی که نیاز به کمک دارد فوراً به یاری وی بشتابیم