سؤالات خوانندگان
سؤالات خوانندگان
آیا شاهدان یَهُوَه اجزای کوچک خون را میپذیرند؟
شاهدان یَهُوَه اساساً خون نمیپذیرند. آنان اعتقاد راسخ دارند که فرمان خدا در بارهٔ پرهیز از خون را به هیچ وجه نباید برای تطبیق با نظرات گوناگون انسانها تغییر داد. با این همه، حال که امکان تجزیهٔ خون به مشتقات اصلی و همین طور اجزای کوچکتر آن وجود دارد، مسائل جدیدی مطرح میشود. مسیحیان نباید فقط به فواید و یا خطرات جسمی استفاده از این مواد فکر کنند بلکه پیش از پذیرش آنها باید به گفتهٔ کتاب مقدّس در این باره توجه کنند و مراقب باشند لطمهای به رابطهٔ نزدیک آنان با یَهُوَه وارد نیاید.
پس از بررسی مسائل مذکور از دید کتاب مقدّس و همین طور از زاویهٔ تاریخی و پزشکی خواهیم دید که موضوع در اصل ساده و روشن است.
یَهُوَه خدا به نوح که پدر همهٔ ما انسانهاست فرمان ویژهای در مورد خون داد. ( پیدایش ۹:۳، ۴) بعدها، در قوانین خدا به اسرائیل به مقدّس بودن خون اشاره شده و آمده است: «هر کس از خاندان اسرائیل یا از غریبانی . . . که هر قِسم خون را بخورد، من روی خود را بر آن شخصی که خون خورده باشد بر میگردانم.» چنین کسی با زیر پا نهادن قانون خدا، اسرائیلیان دیگر را نیز به انحراف میکشید. از این رو، خدا در ادامه اضافه کرد: «او را از میان قومش منقطع خواهم ساخت.» ( لاویان ۱۷:۱۰) قرنها بعد رسولان و مردان پیر در اورشلیم طی جلسهای فرمان ‹پرهیز از خون› را صادر کردند. — اَعمال ۱۵:۲۸، ۲۹.
معنای پرهیز از خون در قرن اوّل میلادی چه بود؟ مسیحیان از مصرف خون چه تازه و چه لختهشده ممانعت میکردند. آنان از خوردن گوشتی که خون آن بیرون ریخته نشده بود، همین طور سوسیسهای خونی و غذاهایی که به آنها خون اضافه میشد نیز خودداری میکردند. مصرف خون به هر شکلی خلاف قانون خدا شمرده میشد. — ۱سموئیل ۱۴:۳۲، ۳۳.
اما همان طور که از نوشتههای تِرتولیانوس ( قرن دوّم و سوّم میلادی) برمیآید، مصرف خون برای اغلب مردم آن روزگار امری عادی بود. به عنوان مثال، او به قومهایی اشاره میکند که برای تأیید پیمانهایشان خون میچشیدند. او سپس در جواب کسانی که مسیحیان را متهم به خوردن خون میکردند اضافه میکند: «در میدانهای نمایش برخی از مردم با ولع خون تازهٔ قربانیان را سر میکشند زیرا گمان میکنند که بیماری صرع را مداوا میکند.»
اگرچه رومیان به دلایل طبی خون انسان را مصرف میکردند ولی از نظر مسیحیان چنین اَعمالی کاملاً نادرست بود. تِرتولیانوس در دفاع از مسیحیان مینویسد: «ما حتی خون حیوانات را سر سفرهٔ خویش نمیآوریم.» رومیان برای آزار و اذیت مسیحیان به آنها غذاهای حاوی خون میدادند. تِرتولیانوس سپس اضافه میکند: «حال از شما میپرسم، چرا با اینکه میبینید مسیحیان خون حیوانات را با انزجار پس میزنند آنان را متهم به آشامیدن خون انسان میکنید؟»
امروزه، اگر پزشکی برای بیمار خود خون تجویز کند، بیمار به احتمال زیاد به فکر قوانین خدا در این باره نمیافتد. اما شاهدان یَهُوَه با وجود آنکه به ادامهٔ زندگی علاقهمندند فرمان یَهُوَه در بارهٔ خون را لازمالاجرا میدانند. حال ببینیم که پرهیز از خون در دوران ما به چه معناست؟
پس از جنگ جهانی دوّم، انتقال خون در پزشکی رواج یافت. شاهدان یَهُوَه در آن زمان، آن را خلاف فرمان خدا میشمردند و هنوز نیز تغییری در اعتقادشان در این باره ایجاد نشده است. با این همه، علم پزشکی از آن زمان تا کنون تحوّل فراوان یافته است. امروزه، به جای خونِ کامل غالباً از مشتقات اصلی خون استفاده میشود که عبارتند از: ( ۱) گلبولهای قرمز؛ ( ۲) گلبولهای سفید؛ ( ۳) پلاکتها؛ و ( ۴) پلاسما ( سرم) یعنی بخش مایع خون. پزشک با توجه به وضعیت بیمار، گاهی یکی از این مشتقات را تجویز میکند. بدین سان، از مشتقات یک واحد خون برای چند بیمار استفاده میشود. شاهدان یَهُوَه خونِ کامل و مشتقات اصلی
آن را نمیپذیرند زیرا این کار را خلاف قانون خدا میدانند. پیروی از این فرمان کتاب مقدّس آنان را از خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها همچون هِپاتیت و ایدز که از طریق خون منتقل میشوند، مصون میدارد.با توجه به اینکه خون را میتوان به اجزای کوچکتری تقسیم کرد، پرسشهای جدیدی مطرح میشود، اینکه چطور از این اجزا استفاده میشود و آیا شاهدان یَهُوَه میتوانند آنها را بپذیرند؟
خون مادهای پیچیده است. حتی پلاسمای خون که نود درصد آن را آب تشکیل میدهد محتوی انواع بسیار زیادی از هورمونها، املاح غیرآلی، آنزیمها و مواد غذایی از جمله مواد معدنی و گلوکز است. علاوه بر این، پلاسما حامل پروتئینهایی از قبیل آلبومین، فاکتورهای انعقادی و همین طور پادتَنها ( یا آنتیکورها ) است که از بدن در مقابل بیماری دفاع میکنند. متخصصین قادرند بسیاری از پروتئینهای پلاسما را جدا ساخته و مورد استفاده قرار دهند. برای مثال، فاکتور انعقادی هشت به بیماران مبتلا به هموفیلی که براحتی دچار خونریزی میشوند داده میشود. و یا گاما گلوبولین گرفته شده از خون کسی را که به یک بیماری مصونیت پیدا کرده به دیگران تزریق میکنند تا نسبت به آن بیماری مصون شوند. آنچه در بالا ذکر شد نشان میدهد که چگونه اجزای یکی از مشتقات خون ( در اینجا پلاسما ) در پزشکی استفاده میشود. *
علاوه بر پلاسما مشتقات اصلی دیگر خون ( یعنی گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتها ) را نیز میتوان به اجزای آنها تقسیم کرد. برای مثال، از گلبولهای سفید، اینترفرونها و اینترلوکینها گرفته میشوند که برای درمان برخی از عفونتهای ویروسی و سرطان به کار میآیند. از پلاکتها میتوان فاکتوری استخراج کرد که زخم را مداوا میکند. و در برخی دیگر از فرآوردههای دارویی که قرار است به بازار عرضه شوند نیز حداقل در مراحل مقدّماتی تولید آن از اجزای خون استفاده میشود. چنین داروهایی مشتقات اصلی خون نمیباشند بلکه از اجزای بسیار کوچک مشتقات اصلی خون گرفته شدهاند. آیا مسیحیان باید کاربرد پزشکی این اجزا را بپذیرند؟ ما در این باره نمیتوانیم نظر دهیم زیرا کتاب مقدّس در بارهٔ این جزئیات فرمانی به ما نداده است. بنابراین هر مسیحی باید بنا به وجدان خود در برابر خدا در این مورد تصمیمگیری کند.
برخی از مسیحیان هیچ یک از مشتقات خون یعنی حتی اجزای کوچک آن را که برای مصونیتِ غیرفعال تجویز میشود، نمیپذیرند. زیرا به استدلال آنان فرمانی که خدا به اسرائیلیان داد مستلزم آن بود که خونی که از هر مخلوقی بیرون میآید باید ‹بر زمین ریخته شود.› ( تثنیه ۱۲:۲۲-۲۴) در حالی که برای تهیهٔ موادی از قبیل گاما گلوبولین، یا فاکتورهای انعقادی باید خون را در آزمایشگاه از مراحل گوناگون بگذرانند. به این دلیل، آنان چنین محصولات دارویی را نمیپذیرند زیرا استفاده از آنها را درست مانند انتقال خونِ کامل و یا مشتقات چهارگانهٔ اصلی خون میدانند. آنان صادقانه و با وجدان خود چنین استدلالی میکنند، از این رو باید به آن احترام گذاشت.
برخی مسیحیان دیگر در حالی که با انتقال خونِ کامل و مشتقات اصلی آن یعنی گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید، پلاکتها و یا پلاسما مخالفند، به پزشک خود اجازهٔ استفاده از اجزای این مشتقات اصلی خون را میدهند. اما در اینجا نیز برخی از مسیحیان با اینکه تزریق گاما گلوبولین را میپذیرند، با تزریق اجزای گلبولهای قرمز یا سفید مخالفند. به طور کلّی، چه عاملی باید مسیحیان را در راه پذیرش یا رد اجزای کوچک خون راهنمایی کند؟
در مقالهٔ «سؤالات خوانندگان» که در ۱ دسامبر، ۱۹۹۶، برج دیدهبانی به چاپ رسید، آمده است که پروتئینهای پلاسما ( یا اجزای کوچک پلاسما ) از خون مادر به داخل سیستم گردش خون جنین که مستقل از مادر است راه مییابند. بدین سان مادر ایمونو گلوبولینهایش را به فرزندش منتقل میکند که او را در برابر برخی از بیماریها مصون میسازد. هنگامی که گلبولهای قرمز جنین میمیرند بخش اکسیژنرسان آنها تجزیه میشود و قسمتی از آن به بیلیروبین تبدیل میشود. بیلیروبین از جفت عبور کرده وارد بدن مادر میشود و همراه با فضولات او دفع میگردد. با توجه
به این موضوع برخی از مسیحیان نتیجهگیری میکنند که چون اجزای خون مادر و جنین به طور طبیعی به یکدیگر منتقل میشوند پس آنان نیز میتوانند اجزای گرفته شده از پلاسما و یا گلبولهای خون شخص دیگر را بپذیرند.با این همه، آزادی عملی که در تصمیمات وجدانی وجود دارد از اهمیت این تصمیمات نمیکاهد. در مورد پذیرش اجزای گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید، پلاکتها و پلاسما هر شخص مسیحی باید موضوع را به دقت بررسی کند و در مورد آن دعا و تفکّر نماید و سپس از روی وجدان خود تصمیمگیری کند. به طور خلاصه میتوان گفت؛ شاهدان یَهُوَه با انتقال خونِ کامل و مشتقات اصلی خون ( گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید، پلاکتها و پلاسما ) مخالفند زیرا به فرمان کتاب مقدّس مسیحیان باید ‹از قربانیهای بتها و خون و زنا بپرهیزند،› اما در مورد اجزای کوچک خون هر فرد مسیحی باید شخصاً تصمیم بگیرد. — اَعمال ۱۵:۲۹.
بسیاری از مردم هر نوع روش درمانی را که ظاهراً برایشان مفید است میپذیرند حتی اگر با خطراتی همراه باشد. انتقال فرآوردههای خونی نمونهای از آن است. اما یک مسیحی واقعی موضوع را فقط از جنبهٔ جسمانی در نظر نمیگیرد بلکه با دید وسیعتر و عمیقتری به آن مینگرد. شاهدان یَهُوَه همهٔ خدمات مفید پزشکی را ارج مینهند ولی در عین حال پیش از پذیرش هر روش درمانی خطرات و فواید آن را نیز در نظر میگیرند. بویژه پیش از پذیرش فرآوردههای خونی مراقبند که قانون خدا را زیر پا نگذارند. — مزمور ۳۶:۹.
براستی برای یک مسیحی موهبت بزرگی است که به این آیات اعتقاد داشته باشد که میگوید: «تو ای خداوند، نور ما هستی! تو حافظ و نگهدارندهٔ ما هستی! تو به ما فیض و جلال خواهی داد و هیچ چیز نیکو را منع نخواهی کرد از آنانی که به راستی عمل میکنند. ای خداوند قادر متعال، خوشا به حال کسی که بر تو توکّل دارد!» — مزمور ۸۴:۱۱، ۱۲، تفسیری.
[پاورقی]
^ بند 12 به «سؤالات خوانندگان» در مجلّهٔ برج دیدهبانی تاریخ ۱۵ ژوئن، سال ۱۹۷۸، و ۱ اکتبر، سال ۱۹۹۴ ( انگل.) مراجعه کنید. شرکتهای داروسازی موفق به تولید داروهایی شدهاند که از خون گرفته نمیشوند و میتوان آنها را به جای برخی از اجزای خون استفاده کرد.
[کادر در صفحهٔ ۲۱]
سؤالاتی که میتوانید از پزشک خود بپرسید
اگر پزشک معالجتان جرّاحی و یا روش درمانی با استفاده از فرآوردههای خونی را به شما توصیه کند از او بپرسید:
آیا همهٔ پرسنل پزشکی معالج من میدانند که من یکی از شاهدان یَهُوَه هستم و انتقال خون ( چه خون کامل، چه گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید، پلاکتها، و یا پلاسما ) را تحت هیچ شرایطی نمیپذیرم؟
اگر دارویی برای شما تجویز شده است که از پلاسما، گلبولهای سفید یا قرمز و یا پلاکتها تهیه شده، از پزشک خود بپرسید:
آیا این دارو از گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید، پلاکتها، و یا پلاسما گرفته شده است؟ اگر چنین است لطفاً ترکیبات آن را برایم توضیح دهید؟
چه مقدار از این فرآوردهٔ خونی باید استفاده شود، و به چه شکل؟
اگر وجدانم قبول کند که این دارو را بپذیرم، استفاده از آن چه خطراتی ممکن است در بر داشته باشد؟
اگر وجدانم قبول نکند که این دارو را بپذیرم، چه روش درمانی دیگری برای معالجهٔ من وجود دارد؟
چه وقت میتوانم شما را از تصمیمم باخبر سازم؟