بزرگی و منزلت از دید یَهُوَه
بزرگی و منزلت از دید یَهُوَه
«هر که در میان شما میخواهد بزرگ گردد، خادم شما باشد.» — متّیٰ ۲۰:۲۶.
۱. چه طرز فکری در دنیا رایج است؟
در ۵۰۰ کیلومتری جنوب قاهره، حوالی شهر باستانی تیبز ( کارنک کنونی) مجسمه عظیمی از فرعون مصر، آمنهوتِپ سوّم نظر هر بینندهای را به خود جلب میکند. انسان در کنار این مجسمهٔ ۱۸ متری براستی خود را کوچک و حقیر حس میکند. شکی نیست که دلیل ساختن این بنای یادبود نیز چیزی جز ایجاد چنین احساسی در بیننده نبوده است. این عمل از طرز فکری رایج در دنیا سرچشمه میگیرد؛ یعنی بزرگ جلوه دادن خود و تحقیر کردن دیگران.
۲. عیسی چه سرمشقی برای پیروان خود قرار داد، و چه سؤالاتی درخور تأمّل است؟
۲ تعریفی که عیسی مسیح از بزرگی ارائه میدهد درست برعکس تعریفی است که در دنیا رواج یافته است. عیسی با همهٔ بزرگی و منزلت خود به پیروانش گفت کسی بزرگ است که کمر همّت به خدمت دیگران ببندد. عیسی در آخرین روز زندگی خود بر روی زمین با شستن پاهای شاگردانش نشان داد که منظور وی از خدمت به دیگران چیست. شکی نیست که عمل وی مستلزم افتادگی بسیار بود! ( یوحنّا ۱۳:۴، ۵، ۱۴) ما نیز خوب است از خود سؤال کنیم بزرگی را در چه میبینیم آیا دوست داریم به دیگران خدمت کنیم، یا دیگران به ما خدمت کنند؟ آیا رفتار عیسی انگیزهٔ خدمت به دیگران را در ما ایجاد کرده است؟ در ادامه میخواهیم نگرش عیسی از بزرگی را با نگرش رایج آن در دنیا مقایسه کنیم.
خودبزرگبینی به سرافکندگی میانجامد
۳. چه نمونههایی از کتاب مقدّس عاقبت اشخاص تشنهٔ جاه و جلال را نشان میدهد؟
۳ در کتاب مقدّس نمونههای فراوانی وجود دارد که نشان میدهد غرور و خودبزرگبینی به نابودی میانجامد. هامان را مثال بزنیم. وی در زمان اِسْتَر و مُرْدِخای، شخص سرشناسی در امپراتوری پارس بود. اِسْتَر ۳:۵؛ ۶:۱۰-۱۲؛ ۷:۹، ۱۰) نمونهٔ دیگر آن نَبُوکَدْنَصَّر است که یَهُوَه او را در اوج قدرت به جنون مبتلا کرد. تکبّر و غرور نَبُوکَدْنَصَّر به خوبی در این سخن وی آشکار است که گفت: «آیا این بابل عظیم نیست که من آن را برای خانهٔ سلطنت به توانایی قوّت و حشمت جلال خود بنا نمودهام؟» ( دانیال ۴:۳۰) و یا هیرودیس اَغْریپاس را مثال بزنیم که جلال و شکوهی را که به خدا تعلّق داشت به خود نسبت داد و به همین خاطر فرشتهٔ خدا او را کشت و خوراک کرمها کرد. ( اَعمال ۱۲:۲۱-۲۳) آری، خودبزرگبینی و غرور منجر به سرافکندگی و سقوط این مردان تشنهٔ جاه و جلال شد.
حرص و ولع هامان به کسب جاه و جلال سرانجام به سرافکندگی و مرگ وی انجامید. (۴. چه کسی غرور را در میان انسانها ترویج میدهد؟
۴ همهٔ ما میخواهیم مورد احترام دیگران باشیم. شیطان از همین نیاز طبیعی ما سوءاستفاده میکند و بذر غرور را در دلمان میکارد. ( متّیٰ ۴:۸، ۹) نباید فراموش کنیم که شیطان «خدای این جهان» است و مصمم است افکار و عقاید غلط منجمله جاهطلبی خود را به انسانها القا کند. ( ۲قُرِنتیان ۴:۴؛ اَفَسُسیان ۲:۲؛ مکاشفه ۱۲:۹) مسیحیان که به روشنی شیطان را در پس این گونه افکار میبینند، سعی میکنند از خودبزرگبینی و جاهطلبیای که در میان انسانها ترویج میدهد پرهیز کنند.
۵. آیا کسب افتخار و شهرت و ثروت شخص را سعادتمند میکند؟ توضیح دهید.
۵ یکی از عقایدی که شیطان ترویج میدهد این است که کسب افتخار، شهرت و ثروت شخص را خوشبخت میکند. آیا این عقیده درست است؟ آیا اینها واقعاً انسان را سعادتمند میکنند؟ مسلّماً خیر. کتاب مقدّس ما را شدیداً از داشتن چنین نگرشی برحذر میدارد. سلیمان حکیم میگوید: «متوجه شدم که به سبب حسادت است که مردم تلاش میکنند موفقیت کسب کنند، این نیز مانند دویدن به دنبال باد، بیهوده است.» ( جامعه ۴:۴، ترجمهٔ تفسیری ) بسیاری از کسانی که در تمام زندگی تلاش کردهاند از دیگران پیشی بگیرند به صحت گفتهٔ کتاب مقدّس پی بردهاند. برای مثال، یکی از افرادی که در پروژهٔ ساختن موشکی که پای انسان را به ماه رساند شرکت داشت میگوید: «من برای این پروژه خیلی زحمت کشیدم و در کارم مهارت فراوان یافتم. اما این زحمات نه برایم سعادت آورد و نه آرامش خاطر.» * شهرت و مقام در دنیای تجارت و همچنین در ورزش و موسیقی و سینما نیز برای انسانها سعادت واقعی به همراه نمیآورد.
ازخودگذشتگی و بزرگی
۶. برای یعقوب و یوحنّا بزرگی به چه مفهوم بود؟
۶ عیسی به خوبی برای شاگردانش روشن ساخت که خدا چه کسی را بزرگ میشمارد. روزی آنان برای برگزاری عید فِصَح سال ۳۳ د.م. راهی اورشلیم بودند. در راه یعقوب و یوحنّا پسرخالههای عیسی مادر خود را نزد او متّیٰ ۲۰:۲۱) در میان یهودیان رسم بر این بود که افراد والارتبه را در دست راست و چپ خود بنشانند. ( ۱پادشاهان ۲:۱۹) یعقوب و یوحنّا با جاهطلبی در پی این دو کرسی مهم بودند و میخواستند به هر طریق آن را از آن خود کنند. عیسی که به خوبی به منظور ایشان پی برده بود از آن موقعیت استفاده کرده، بزرگی و منزلت را از دید یَهُوَه برای آنان توضیح داد.
فرستادند تا از عیسی بخواهد ‹آنان را در ملکوت خود، یکی را بر دست راست و دیگری را بر دست چپ خویش بنشاند.› (۷. عیسی بزرگی را چگونه تعریف کرد؟
۷ عیسی میدانست که از دید مردم کسی بزرگ محسوب میشود که بر دیگران تسلّط دارد و همه گوش به فرمان او هستند. اما در میان پیروان عیسی کسی بزرگ محسوب میشود که به دیگران خدمت میکند. عیسی گفت: «هر که در میان شما میخواهد بزرگ گردد، خادم شما باشد. و هر که میخواهد در میان شما مقدّم بُوَد، غلام شما باشد.» — متّیٰ ۲۰:۲۶، ۲۷.
۸. خادم به چه مفهوم است، و بجاست در این خصوص چه سؤالاتی از خود بکنیم؟
۸ واژهٔ یونانیای که در کتاب مقدّس «خادم» ترجمه شده، به کسی اطلاق میشود که با پشتکار کمر به خدمت دیگران ببندد. درس مهمی که عیسی به شاگردانش آموخت این بود که بزرگی به دستور دادن نیست، بلکه به خدمت کردن است. بجاست از خود سؤال کنیم: ‹اگر به جای یعقوب یا یوحنّا بودم آیا منظور عیسی را درک میکردم؟ آیا متوجه میشدم که خدا کسی را بزرگ میداند که از روی محبت به دیگران خدمت میکند؟› — ۱قُرِنتیان ۱۳:۳.
۹. عیسی در رفتار با دیگران چه نمونهای از خود به جا گذاشت؟
۹ عیسی با تعالیم و رفتار خود به شاگردانش نشان داد که آنچه در دنیا بزرگی معرفی شده است بزرگی نیست. او دیگران را حقیر نمیشمرد و هرگز خود را بزرگ جلوه نمیداد. به همین دلیل، مرد و زن، پیر و جوان، غنی و فقیر و حتی کسانی که به گناهکار معروف بودند در کنار او احساس راحتی میکردند. ( مَرقُس ۱۰:۱۳-۱۶؛ لوقا ۷:۳۷-۵۰) عیسی با صبر و شکیبایی ضعفها و ناتواناییهای دیگران را تحمّل میکرد. مثلاً وقتی شاگردانش نسنجیده عمل میکردند و یا با یکدیگر مشاجره میکردند، وی با صبر و حوصله آموزششان میداد و معنی واقعی تواضع و متانت را به ایشان میآموخت. — زَکَرِیّا ۹:۹؛ متّیٰ ۱۱:۲۹؛ لوقا ۲۲:۲۴-۲۷.
۱۰. چرا میتوان گفت که زندگی عیسی مملوّ از فداکاری و ازخودگذشتگی بوده است؟
۱۰ ازخودگذشتگیهای عیسی نشانگر بزرگی شخصیت وی بود. عیسی به زمین نیامد تا انسانها را به خدمت خود درآورد، بلکه آمد تا به آنان خدمت کند. عیسی با اینکه کامل بود مثل هر انسان دیگری نیاز به استراحت داشت. اما حتی در چنین مواقعی نیز نیاز دیگران را بر خود مقدّم میشمرد؛ بیماران و دیوزدگان را شفا میبخشید و خلاصه از هیچ کاری برای کمک به مردم دریغ نمیکرد. ( مَرقُس ۱:۳۲-۳۴؛ ۶:۳۰-۳۴؛ یوحنّا ۱۱:۱۱، ۱۷، ۳۳) او از روی محبت کلام خدا را به مردم آموزش میداد، صدها کیلومتر در جادههای خاکی پیاده میرفت تا خبر آمدن پادشاهی خدا را به مردم اعلام کند. ( مَرقُس ۱:۳۸، ۳۹) شکی نیست که خدمت به دیگران برای عیسی از اهمیت بسیار برخوردار بود.
تواضع مسیح را الگو خود سازیم
۱۱. از سرپرستان مسیحی چه خصوصیتی انتظار میرود؟
۱۱ اواخر قرن نوزدهم شماری از مردان با صلاحیت آموزش داده شدند تا برای رسیدگی به نیاز جماعات به مناطق مختلف سفر کنند. در برجدیدهبانی صهیون ( ۱ سپتامبر سال ۱۸۹۴) در مورد شرایط گزینش این خادمان چنین آمده است: «این مردان میباید بسیار متواضع بوده از غرور پرهیز کنند. . . . خود را جلال ندهند، بلکه مسیح را جلال دهند. تعالیمشان نه بر پایهٔ حکمت خویش بلکه بر پایهٔ تعالیم مسیح باشد و آن را با سادگی و قدرت آموزش دهند.» واضح است که مسیحیان هرگز نباید از روی جاهطلبی یا به منظور کسب رتبه و مقام و یا برای تسلّط بر دیگران وظیفهای در جماعت متقبل شوند. سرپرستی متواضع به خوبی میداند که کتاب مقدّس خدمت او را «کار نیکو» خوانده است و نه یک رتبه و یا مقام. ( ۱تیموتاؤس ۳:۱، ۲) همهٔ پیران مسیحی و خادمان کمکی میباید با تواضع در صدد خدمت به برادران خود باشند، و در انجام خدمت مقدّس خود نمونهای نیکو برای آنان قرار دهند. — ۱قُرِنتیان ۹:۱۹؛ غَلاطیان ۵:۱۳؛ ۲تیموتاؤس ۴:۵.
۱۲. برادرانی که میخواهند وظایفی در جماعت متقبل شوند بجاست چه سؤالاتی از خود بکنند؟
۱۲ برادرانی که میخواهند وظایفی در جماعت متقبل شوند بجاست از خود سؤال کنند: ‹آیا از هر موقعیتی برای خدمت به برادران و خواهرانم استفاده میکنم، یا اینکه انتظار دارم آنها به من خدمت کنند؟ آیا مایلم وظایفی را انجام دهم که معمولاً کسی متوجه یوحنّا ۵:۴۱.
آن نمیشود؟› مثلاً میتوان برادر جوانی را فرض کرد که دوست دارد در جماعت گفتار دهد ولی میلی به کمک کردن به سالمندان ندارد. وی شاید دوست داشته باشد با برادران مسئول نشست و برخاست کند ولی از موعظه کردن خوشش نیاید. او باید از خود سؤال کند: ‹آیا تمایل من بیشتر به انجام وظایفی است که به چشم میآید و همه از آن تعریف میکنند؟ آیا دوست دارم در میان همه بدرخشم؟› بزرگ نمایاندن خود درست متضاد تعالیم مسیح است. —۱۳. الف) تواضع سرپرستان چه تأثیری بر دیگران میگذارد؟ ب) چرا تواضع نشان دادن برای همهٔ مسیحیان امری واجب است؟
۱۳ سرمشق قرار دادن تواضع مسیح ما را بر آن میدارد که به دیگران خدمت کنیم. برادری که وظیفه داشت برای نظارت کار دفترهای بیتئیل در کشورهای مختلف به آنها سفر کند، در یکی از سفرهای خود با وجود برنامهٔ فشرده و مسئولیتهای سنگینی که بر دوش داشت به برادر جوانی که مشغول کار با یک دستگاه بستهبندی بود ولی در تنظیم آن دچار اِشکال شده بود کمک کرد. آن برادر جوان میگوید: «برای من خیلی جالب بود که میدیدم او با وجود برنامهٔ سنگینی که داشت مدت زیادی از وقت خود را با من برای کار با یک دستگاه بستهبندی اختصاص داد. او نیز در جوانی در بیتئیل با دستگاه مشابهی کار کرده بود و خوب میدانست که تنظیم این دستگاهها چقدر سخت است. باید بگویم توجه و علاقهٔ او واقعاً مرا تحت تأثیر قرار داد.» اکنون که سالها از آن ماجرا میگذرد، آن برادر جوان که خود به عنوان یکی از سرپرستان بیتئیل خدمت میکند هنوز محبت آن سرپرست منطقه را فراموش نکرده است. ما نیز هرگز نباید خود را آنقدر مهم بدانیم که از انجام دادن کارهای کوچک سر باز بزنیم. بلکه باید با «تواضع» هر کمکی از دستمان بر میآید انجام دهیم. تواضع نشان دادن برای همهٔ مسیحیان امری واجب است چرا که همان طور که کتاب مقدّس میگوید بخشی از «انسانیت تازه» یا به عبارت دیگر شخصیت مسیحی ما میباشد. — فیلِپّیان ۲:۳؛ کُولُسیان ۳:۱۰، ۱۲؛ رومیان ۱۲:۱۶.
چگونه میتوانیم در نظر خدا بزرگ شمرده شویم؟
۱۴. چگونه میتوانیم خودبزرگبینی را از خود دور سازیم؟
۱۴ اوّل ببینیم چگونه میتوانیم خودبزرگبینی را در خود از میان ببریم؟ یک روش آن این است که خود را با یَهُوَه مقایسه کنیم و ببینیم که چقدر در مقابل عظمت، قدرت و حکمت او ناچیز هستیم. ( اِشَعْیا ۴۰:۲۲) همچنین با نگاهی صادقانه به خود میبینیم که دلیلی برای خودبزرگبینی و غرور وجود ندارد. چرا که حتی اگر در زمینهای بهتر از دیگری باشیم، چه بسا آن شخص در خصوصیتی از ما بهتر باشد که از دید یَهُوَه بسیار پراهمیتتر است. در واقع بسیاری از کسانی که در نظر یَهُوَه باارزش محسوب میشوند به دلیل تواضعی که دارند خود را بزرگ نمینمایانند و ما متوجه برتریهای ایشان نمیشویم. — امثال ۳:۳۴؛ یعقوب ۴:۶.
۱۵. چگونه از شرححال خادمان وفادار یَهُوَه درس تواضع میگیریم؟
۱۵ وقتی شرححال برادران و خواهرانی را که به دلیل وفاداریشان به یَهُوَه سختترین زجر و شکنجهها را تحمّل کردهاند میخوانیم متوجه میشویم که بیشتر آنان در دنیا مقام و منزلتی نداشتند لیکن نزد یَهُوَه از ارزش و منزلت والایی برخوردار بودند. تعمّق در شرححال این برادران و خواهران به ما درس تواضع و رومیان ۱۲:۳. *
فروتنی میدهد و کمک میکند تا از خودبزرگبینی پرهیز کنیم. —۱۶. چگونه همهٔ اعضای جماعت میتوانند تواضع مسیح را سرمشق قرار دهند؟
۱۶ همهٔ مسیحیان پیر و جوان باید تواضع مسیح را الگوی خود سازند. در جماعت مسیحی کارهای بسیاری برای انجام دادن وجود دارد. هرگز نباید از پذیرفتن کارهای ساده عار داشته باشیم. ( ۱سموئیل ۲۵:۴۱؛ ۲پادشاهان ۳:۱۱) آیا شما والدین فرزندانتان را تشویق میکنید تا هر وظیفهای را که در سالن ملکوت و در سالنهای مجمع و کنگره به ایشان محوّل میشود با خوشحالی بپذیرند؟ آیا خود شما در انجام دادن کارهای ساده برای ایشان نمونه هستید؟ برادری که اکنون در بیتئیل خدمت میکند سرمشق خوبی را که والدینش برای او قرار دادند هرگز فراموش نمیکند. وی میگوید: «پدر و مادرم تمیز کردن سالن ملکوت و یا سالنهای کنگره را کار بسیار مهمی میدانستند. آنها برای کمک به برادران حاضر به انجام هر کاری بودند هر چقدر هم که آن کار به نظر ساده و حقیر میآمد. رفتار نمونهٔ آنها سبب شد تا هر وظیفهای را که در بیتئیل به من محوّل میشد با کمال میل انجام دهم.»
۱۷. چرا میتوان گفت که وجود خواهران فداکار برکت بزرگی برای جماعت است؟
۱۷ اِسْتَر، در قرن پنجم ق.د.م. ملکهٔ امپراتوری پارس بود. او با وجود زندگی مجللی که داشت حاضر شد جان خود را برای نجات امّت خدا و انجام اراده او به خطر بیندازد. ( اِسْتَر ۱:۵، ۶؛ ۴:۱۴-۱۶) امروزه نیز زنان مسیحی فداکاری اِسْتَر را سرمشق قرار میدهند و از هر امکانی که در اختیار دارند برای کمک به دیگران استفاده میکنند. آنها به ملاقات بیماران میروند، افسردگان را تسلّی میدهند، کلام خدا را بشارت میدهند، و با پیران مسیحی همکاری میکنند. براستی که وجود چنین خواهران فداکاری در جماعت چه برکت بزرگی است!
برکات تواضع واقعی
۱۸. از تواضع واقعی چه برکاتی به دست میآید؟
۱۸ تواضع واقعی برکات بسیاری به همراه دارد. وقتی با ازخودگذشتگی به دیگران خدمت میکنیم هم آنان را خوشحال میکنیم و هم سعادت بزرگی نصیب خودمان میسازیم. ( اَعمال ۲۰:۳۵) برادرانمان نیز وقتی میبینند که چگونه با اشتیاق خدمتی در حق آنان انجام میدهیم محبتشان نسبت به ما بیشتر میشود. ( اَعمال ۲۰:۳۷) از همه مهمتر وقتی یَهُوَه تلاشهای ما را در راه تأمین رفاه برادران و خواهرانمان میبیند آن را همچون هدیهای، مقبول میدارد. — فیلِپّیان ۲:۱۷.
۱۹. چگونه میتوانیم تواضع واقعی را در خود پرورش دهیم؟
۱۹ بیایید هر یک نیّت دل خود را بیازماییم و از خود سؤال کنیم: ‹آیا واقعاً تواضع مسیح را سرمشق قرار میدهم، یا فقط حرف آن را میزنم؟› باید به خاطر داشته باشیم که یَهُوَه از غرور و تکبّر متنفر است. ( امثال ۱۶:۵؛ ۱پِطْرُس ۵:۵) باشد که در رفتارمان با همه منجمله با اعضای جماعت و اعضای خانوادهمان تواضع مسیح را الگوی خود سازیم و هر کاری را نه برای کسب افتخار بلکه برای جلال یَهُوَه خدا انجام دهیم. — ۱قُرِنتیان ۱۰:۳۱.
[پاورقیها]
^ بند 5 برج دیدهبانی ۱ مه ۱۹۸۲، صفحات ۳-۶ ( انگل.) مقالهٔ «در پی سعادت» ملاحظه شود.
^ بند 15 به عنوان نمونه میتوانید به سالنامهٔ ۱۹۹۲ شاهدان یَهُوَه ( انگل.) صفحات ۱۸۱-۱۸۲ و برج دیدهبانی ۱ سپتامبر ۱۹۹۳ ( انگل.) صفحات ۲۷-۳۱ رجوع نمایید.
مرور
• چرا باید از نگرشی که مردم دنیا از بزرگی و منزلت دارند پرهیز کنیم؟
• عیسی بزرگی و منزلت را چگونه تعریف کرد؟
• چگونه سرپرستان مسیحی میتوانند تواضع مسیح را سرمشق قرار دهند؟
• چگونه میتوانیم در نظر خدا بزرگ شمرده شویم؟
[سؤالات مقالهٔ مطالعهای]
[کادر در صفحهٔ ۲۷]
چه کسی در نظر یَهُوَه بزرگ محسوب میشود؟
کسی که انتظار دارد دیگران به او خدمت کنند، یا کسی که آماده خدمت به دیگران است؟
کسی که میخواهد خودنمایی کند، یا کسی که با فروتنی کارهای ساده را متقبل میشود؟
کسی که از خودش تعریف میکند، یا کسی که صادقانه از دیگران تعریف میکند؟
[تصویر در صفحهٔ ۲۴]
مجسمهٔ عظیم فرعون مصر، آمنهوتِپ سوّم
[تصویر در صفحهٔ ۲۵]
چه چیزی باعث هلاکت هامان شد؟
[تصویر در صفحهٔ ۲۶]
آیا با میل و رغبت به دیگران خدمت میکنیم؟