امید به بهشت

‏«من شخصی را در مسیح می‌شناسم که .‏ .‏ .‏ به بهشت برده شد.‏» —‏ ۲قُرِنتیان ۱۲:‏۲-‏۴‏،‏ انجیل شریف.‏

۱.‏ کدام یک از وعده‌های خدا برای بسیاری از ما دلنشین و امیدوارکننده است؟‏

آیا به یاد دارید نخستین باری که وعده‌های خدا را در مورد بهشت بر روی زمین شنیدید چه احساسی داشتید؟‏ هنگامی که شنیدید روزی چشم‌های نابینایان بینا و گوش‌های ناشنوایان شنوا خواهد شد،‏ بیابان و صحرا آباد خواهد گشت،‏ گرگ در کنار برّه و پلنگ در کنار بزغاله به سر خواهد برد،‏ حتی رفتگان ما دوباره زنده خواهند شد و در بهشت به زندگی جاودانی دست خواهند یافت.‏ —‏ اِشَعْیا ۱۱:‏۶؛‏ ۳۵:‏۵،‏ ۶؛‏ یوحنّا ۵:‏۲۸،‏ ۲۹‏.‏

۲،‏ ۳.‏ الف)‏ کدام یک از آیه‌های کتاب مقدّس به ما نوید بهشت را می‌دهد؟‏ ب)‏ امروزه چه گواه دیگری برای اعتقاد به بهشت وجود دارد؟‏

^۲ امید ما به بهشت موعود بی‌پایه و اساس نیست.‏ برای مثال،‏ عیسی خطاب به مردی تبهکار گفت:‏ «با من در فردوس [یا بهشت] خواهی بود.‏» (‏ لوقا ۲۳:‏۴۳‏)‏ همین طور کتاب مقدّس به ما وعده می‌دهد که روزی «آسمان‌های جدید و زمین جدید» برقرار خواهد شد و «در آن‌ها عدالت ساکن خواهد بود.‏» علاوه بر این،‏ در کلام خدا می‌خوانیم که او اشک‌های ما را پاک خواهد کرد؛‏ مرگ دیگر وجود نخواهد داشت؛‏ و ناله و درد پایان خواهد گرفت.‏ این‌ها همه بدین معناست که روزی بهشت دوباره بر روی زمین برقرار خواهد شد!‏ —‏ ۲پِطْرُس ۳:‏۱۳؛‏ مکاشفه ۲۱:‏۴‏.‏

^۳ وجود بهشت روحانی گواه دیگری است بر اینکه روزی زمین به بهشت تبدیل خواهد شد.‏ یَهُوَه خداست که این بهشت روحانی را به وجود آورده و قومش را در آن پذیرفته است.‏ ممکن است درک عبارت «بهشت روحانی» مشکل باشد ولی کتاب مقدّس وجود آن را پیشگویی نموده و امروز این بهشت روحانی را به چشم می‌بینیم.‏

رؤیایی در مورد بهشت روحانی

۴.‏ در دوّم قُرِنتیان ۱۲:‏۲-‏۴ در مورد چه رؤیایی صحبت شده است و به احتمال زیاد چه کسی این رؤیا را دید؟‏

^۴ پولُس در مورد بهشت روحانی نوشت:‏ «من شخصی را در مسیح می‌شناسم که .‏ .‏ .‏ تا به آسمان سوّم ربوده شد.‏ .‏ .‏ .‏ فقط می‌دانم که این مرد به بهشت برده شد (‏ نمی‌دانم جسماً یا روحاً،‏ خدا می‌داند)‏ و چیزهایی شنید که آنقدر مقدّس و محرمانه است که بیان آن جایز نیست.‏» (‏ ۲قُرِنتیان ۱۲:‏۲-‏۴‏،‏ ا ش ‏)‏ به احتمال زیاد،‏ این رؤیا را خود پولُس رسول دیده است.‏ چرا چنین نتیجه‌گیری می‌کنیم؟‏ اوّل آنکه شرح آن درست پس از آیاتی ذکر شده که در آن پولُس از رسالت خود دفاع کرد.‏ و دیگر آنکه به غیر از پولُس هیچ یک از نویسندگان کتاب مقدّس به چنین شخصی اشاره نکرده است.‏ حال ببینیم که منظور از این «بهشت» چیست؟‏ —‏ ۲قُرِنتیان ۱۱:‏۵،‏ ۲۳-‏۳۱‏.‏

۵.‏ پولُس چه نوع بهشتی را مشاهده کرد و چرا چنین نتیجه‌گیری می‌کنید؟‏

^۵ با توجه به متن این آیات می‌توان دید که منظور از «آسمان سوّم» اتمسفر زمین،‏ کهکشان‌ها و فضای دوردست نیست بلکه این «آسمان» جنبهٔ سمبولیک دارد.‏ عدد «سوّم» نشانهٔ چیست؟‏ در کتاب مقدّس عدد سه غالباً نشانهٔ تأکید و تأیید و یا درجهٔ عالی موقعیت یا حالتی است.‏ (‏ جامعه ۴:‏۱۲؛‏ اِشَعْیا ۶:‏۳؛‏ متّیٰ ۲۶:‏۳۴،‏ ۷۵؛‏ مکاشفه ۴:‏۸‏)‏ بنابراین می‌توان نتیجه‌گیری کرد که آنچه پولُس در این رؤیا دید جنبهٔ والای روحانی داشت.‏ در واقع او بهشتی روحانی را مشاهده کرد.‏

۶.‏ تحقق کدام یک از نبوّت‌های کتاب مقدّس برای درک رؤیای پولُس به ما کمک می‌کند؟‏

^۶ برای درک این رؤیا می‌توانیم از نبوّت‌های پیشین کتاب مقدّس کمک بگیریم.‏ در دوران باستان هنگامی که  قوم اسرائیل به یَهُوَه پشت کردند،‏ او اجازه داد که بابلیان به یهودا و اورشلیم حمله کنند و سرانجام در سال ۶۰۷ ق.‏د.‏م.‏ اورشلیم را نابود سازند.‏ بر طبق یکی از پیشگویی‌های کتاب مقدّس آن سرزمین ۷۰ سال متروک باقی می‌ماند و پس از آن خدا اجازه می‌داد که یهودیانِ توبه‌کار به آنجا بازگردند و پرستش او را از سر گیرند.‏ یهودیان از سال ۵۳۷ ق.‏د.‏م.‏ شروع به بازگشت به اورشلیم کردند.‏ (‏ تثنیه ۲۸:‏۱۵،‏ ۶۲-‏۶۸؛‏ ۲پادشاهان ۲۱:‏۱۰-‏۱۵؛‏ ۲۴:‏۱۲-‏۱۶؛‏ ۲۵:‏۱-‏۴؛‏ اِرْمیا ۲۹:‏۱۰-‏۱۴‏)‏ در طی ۷۰ سال سرزمین آنان به بیابانی خشک و لانهٔ شغال تبدیل شده بود.‏ (‏ اِرْمیا ۴:‏۲۶؛‏ ۱۰:‏۲۲‏)‏ با این همه،‏ اِشَعْیا پیشگویی کرده بود:‏ «من بار دیگر اسرائیل را برکت خواهم داد و خرابه‌های آن را آباد خواهم ساخت.‏ زمینهای بایر و بیابانهای خشک آن چون باغ عدن سرسبز خواهند شد.‏ خوشی و شادمانی همه جا را پر خواهد ساخت،‏ و شکرگزاری همراه با سرودهای شاد در همه جا به گوش خواهد رسید.‏» —‏ اِشَعْیا ۵۱:‏۳‏؛‏ ترجمهٔ تفسیری.‏

۷.‏ پس از ۷۰ سال ویرانی چه روی داد؟‏

^۷ پس از ۷۰ سال ویرانی،‏ با کمک یَهُوَه،‏ آن سرزمین دوباره آباد گشت.‏ آیاتی را که در ادامه می‌خوانیم پیش خود مجسم کنید:‏ «بیابان به وجد خواهد آمد،‏ صحرا پر از گل خواهد شد و سرود و شادی همه جا را پر خواهد ساخت.‏ .‏ .‏ .‏ لنگ مانند آهو جست و خیز خواهد کرد و لال سرود خواهد خواند.‏ در بیابان چشمه‌ها و در صحرا نهرها جاری خواهند شد.‏ شوره‌زار به برکه،‏ و زمین خشک و تشنه به چشمه تبدیل خواهند گردید.‏ آنجا که شغال‌ها در آن می‌خوابیدند از علف و بوریا و نی پر خواهد شد.‏» —‏ اِشَعْیا ۳۵:‏۱-‏۷‏،‏ تفس.‏

از ویرانی به آبادانی و از غم به شادی

۸.‏ چرا می‌توان گفت که باب ۳۵ کتاب اِشَعْیا در مورد وضعیت انسان‌ها سخن می‌گوید؟‏

^۸ چه تغییر و تحوّل عظیمی!‏ سرزمینی ویران به بهشت تبدیل می‌شود.‏ این نبوّت و برخی نبوّت‌های دیگر نشانگر آنند که وضعیت قوم خدا نیز مانند سرزمینی که از ویرانی به آبادانی می‌رسد بهبودی چشمگیری خواهد یافت.‏ چه گواهی بر صحّت این گفته وجود دارد؟‏ اِشَعْیا در مورد «کسانی که خداوند آزادشان کرده،‏» و «با شادی» به سرزمینشان باز می‌گردند سخن می‌گوید.‏ (‏ اِشَعْیا ۳۵:‏۱۰‏،‏ تفس ‏)‏ این گفته در مورد قوم خداست نه سرزمین آنان.‏ علاوه بر این،‏ اِشَعْیا در جای دیگر در مورد بازگشت قوم خدا به صهیون پیشگویی کرده بود:‏ «ایشان درختان عدالت و مغروس خداوند .‏ .‏ .‏ نامیده شوند.‏ زیرا چنانکه زمین،‏  نباتات خود را می‌رویاند.‏ .‏ .‏ یَهُوَه عدالت و تسبیح را پیش روی تمامی امّت‌ها خواهد رویانید.‏» اِشَعْیا همچنین می‌گوید:‏ ‏«خداوند تو را همیشه هدایت نموده،‏ .‏ .‏ .‏ استخوان‌هایت را قوی خواهد ساخت و تو مثل باغ سیراب .‏ .‏ .‏ خواهی بود.‏» (‏ اِشَعْیا ۵۸:‏۱۱؛‏ ۶۱:‏۳،‏ ۱۱؛‏ اِرْمیا ۳۱:‏۱۰-‏۱۲‏)‏ بنابراین همان طور که آن سرزمین شکوفا می‌شود یهودیانی که به آنجا باز می‌گردند نیز از لحاظ روحانی شکوفا می‌شوند.‏

۹.‏ پولُس چه بهشتی را در رؤیا دید،‏ و این بهشت چه وقت به وجود آمد؟‏

^۹ به کمک این واقعهٔ تاریخی می‌توانیم رؤیای پولُس را در بارهٔ بهشت روحانی بهتر درک کنیم.‏ آن رؤیا در مورد جماعت مسیحی است که پولُس آن را «زراعت خدا» نامید و قرار بود ثمرهٔ بسیار به بار آورد.‏ (‏ ۱قُرِنتیان ۳:‏۹‏)‏ رؤیای پولُس چه وقت به تحقق پیوست؟‏ از دید پولُس در آینده‌ای دور.‏ او می‌دانست که پس از مرگش ارتداد به نحو گسترده‌ای رواج پیدا خواهد کرد و رفته رفته گویی بر مسیحیت حقیقی غالب خواهد آمد.‏ (‏ ۲قُرِنتیان ۱۲:‏۱؛‏ اَعمال ۲۰:‏۲۹،‏ ۳۰؛‏ ۲تَسّالونیکیان ۲:‏۳،‏ ۷‏)‏ و بدیهی است که تحت چنین شرایطی نمی‌توان گفت که مسیحیان حقیقی در بهشت روحانی به سر می‌بردند.‏ اما وضع به این شکل ادامه نیافت زیرا روزی فرا رسید که پرستش یَهُوَه دوباره جایگاه والای خود را بازیافت و خادمان خدا ‹ در پادشاهی پدر خود مانند خورشید› شروع به درخشیدن کردند.‏ (‏ متّیٰ ۱۳:‏۲۴-‏۳۰،‏ ۳۶-‏۴۳‏،‏ ا ش ‏)‏ این بهشت روحانی چند سال پس از آنکه پادشاهی خدا در آسمان حکومتش را آغاز کرد،‏ به وجود آمد.‏ از آن زمان تا کنون ده‌ها سال می‌گذرد و ما به خوبی می‌بینیم که خادمان خدا حقیقتاً در بهشت روحانی‌ای که پولُس در رؤیا دید به سر می‌برند.‏

۱۰،‏ ۱۱.‏ با اینکه هیچ یک از ما کامل و بی‌عیب نیستیم چرا می‌توانیم بگوییم که در بهشتی روحانی به سر می‌بریم؟‏

^۱۰ البته شخصیت همهٔ ما معایبی دارد که گاهی موجب بروز کدورت و اختلاف می‌شود.‏ در میان مسیحیان روزگار پولُس نیز چنین اختلافاتی پیش می‌آمد.‏ (‏ ۱قُرِنتیان ۱:‏۱۰-‏۱۳؛‏ فیلِپّیان ۴:‏۲،‏ ۳؛‏ ۲تَسّالونیکیان ۳:‏۶-‏۱۴‏)‏ با این همه،‏ وقتی محیط روحانی را که در آن به سر می‌بریم با وضعیتی که پیش از آشنایی با حقایق کتاب مقدّس داشتیم مقایسه می‌کنیم فرق بزرگی حس می‌کنیم.‏ در آن زمان از غذای روحانی محروم بودیم ولی حالا خدا باران رحمت خود را بر سرمان می‌ریزد زیرا از ما خوشنود است.‏ (‏ اِشَعْیا ۳۵:‏۱،‏ ۷‏)‏ حال دیگر از ظلمت روحانی بیرون آمده به نور آزادی و لطف الٰهی دست یافته‌ایم.‏ بسیاری از ما که چیزی از پیشگویی‌های کتاب مقدّس نشنیده بودیم حال آن‌ها را می‌شنویم و درک می‌کنیم.‏ (‏ اِشَعْیا ۳۵:‏۵‏)‏ برای مثال،‏ چندین میلیون شاهد یَهُوَه در سراسر دنیا کتاب نبوّت دانیال را آیه به آیه مطالعه کردند.‏ و پس از آن به بررسی دقیق باب‌های  کتاب اِشَعْیا پرداختند.‏ آیا این غذاهای مطبوع روحانی گواه آن نیست که ما در بهشتی روحانی به سر می‌بریم؟‏

^۱۱ علاوه بر این،‏ اگر به هم‌ایمانانمان نگاه کنیم می‌بینیم که هر کدام از ما با اینکه دارای اخلاق و خصوصیات گوناگون و حتی فرهنگ‌های مختلف هستیم،‏ سعی می‌کنیم مطابق آنچه از کلام خدا می‌آموزیم عمل کنیم.‏ برخی از ما خصوصیات بسیار نامطلوبی را کنار گذاشته‌اند تا بتوانند وارد این بهشت روحانی شوند.‏ (‏ کُولُسیان ۳:‏۸-‏۱۴‏)‏ به همین دلیل،‏ اعضای جماعت‌های شاهدان یَهُوَه با وجود آنکه کامل و بی‌عیب نیستند رفتاری مطبوع‌تر و صلح‌جویانه‌تر از دیگران دارند.‏ (‏ اِشَعْیا ۳۵:‏۹‏)‏ صلح و صفایی که در بین ما وجود دارد به روشنی نشان می‌دهد که در یک بهشت روحانی به سر می‌بریم.‏ این بهشت روحانی پیش‌نمای بهشتی است که در آینده بر روی زمین برقرار خواهد شد.‏ اگر ما به خدا وفادار باقی بمانیم می‌توانیم به آن بهشت نیز وارد شویم.‏

۱۲،‏ ۱۳.‏ برای اینکه در بهشت روحانی باقی بمانیم چه باید بکنیم؟‏

^۱۲ با این همه یک نکته را نباید از نظر دور داشت.‏ خدا به اسرائیلیان گفت:‏ «جمیع اوامری را که من امروز برای شما امر می‌فرمایم نگاه دارید،‏ تا قوی شوید و داخل شده،‏ زمینی را که برای گرفتن آن عبور می‌کنید،‏ به تصرّف آورید.‏» (‏ تثنیه ۱۱:‏۸‏)‏ در لاویان ۲۰:‏۲۲،‏ ۲۴‏،‏ در مورد این سرزمین آمده است:‏ «پس جمیع فرایض مرا و جمیع احکام مرا نگاه داشته،‏ آن‌ها را به جا آورید،‏ تا زمینی که من شما را به آنجا می‌آورم تا در آن ساکن شوید،‏ شما را قی نکند.‏ و به شما گفتم شما وارث این زمین خواهید بود و من آن را به شما خواهم داد و وارث آن بشوید،‏ زمینی که به شیر و شهد جاری است.‏» آری،‏ اسرائیلیان در صورتی می‌توانستند سرزمین موعود را تصرّف کنند که به یَهُوَه نزدیک می‌ماندند.‏ به همین دلیل وقتی بعدها گردن‌کشی کردند یَهُوَه اجازه داد بابلیان آنان را شکست دهند و از سرزمین‌شان بیرون ببرند.‏

^۱۳ بهشت روحانی ما دلپذیر،‏ آرام‌بخش و پر از صلح و صفاست.‏ همهٔ ما تلاش می‌کنیم خصوصیات ناخوشایندی را که در گذشته داشتیم از خود دور سازیم و افرادی مفید و مهربان باشیم.‏ با وجود این،‏ برای آنکه بتوانیم در این بهشت روحانی باقی بمانیم باید با هم‌ایمانانمان روابط خوبی داشته باشیم و علاوه بر آن،‏ رابطهٔ نزدیک و صمیمانهٔ خود را با یَهُوَه حفظ نماییم و به اراده‌اش عمل کنیم.‏ (‏ میکاه ۶:‏۸‏)‏ درست است که همهٔ ما داوطلبانه به این بهشت روحانی وارد شده‌ایم ولی نباید فراموش کنیم که اگر رابطهٔ صمیمانه‌مان را با یَهُوَه حفظ نکنیم کم‌کم از این بهشت خارج می‌شویم و یا حتی ممکن است از آن اخراج شویم.‏

۱۴.‏ چه عاملی به ما کمک می‌کند تا در بهشت روحانی باقی بمانیم؟‏

^۱۴ یکی از مؤثرترین راه‌ها برای حفظ رابطهٔ صمیمانه‌مان با یَهُوَه مطالعهٔ کلام اوست.‏ مزمورنویسی این نکته را به این شکل زیبا بیان می‌کند:‏ «خوشا به حال کسی که با بدکاران مشورت نمی‌کند .‏ .‏ .‏ بلکه مشتاقانه از دستورات خداوند پیروی می‌کند و شب و روز در آن‌ها تفکّر می‌نماید.‏ او همچون درختی است که در کنار نهرهای آب کاشته شده و به موقع میوه می‌دهد و برگهایش هرگز پژمرده نمی‌شود؛‏ کارهای او همیشه ثمربخش است.‏» (‏ مزمور ۱:‏۱-‏۳‏،‏ تفس.‏‏)‏ علاوه بر این،‏ نشریاتی که غلام امین و دانا بر اساس کتاب مقدّس منتشر می‌سازد غذای روحانی ما را در این بهشت روحانی تأمین می‌کند.‏ —‏ متّیٰ ۲۴:‏۴۵-‏۴۷‏.‏

تجسّم بهشت واقعی

۱۵.‏ چرا موسی اجازه نیافت اسرائیلیان را به داخل سرزمین موعود رهبری کند،‏ و آیا آن سرزمین را دید؟‏

^۱۵ حال می‌خواهیم پیش‌نمای دیگری از بهشت را بررسی کنیم.‏ پس از آنکه اسرائیلیان به مدت ۴۰ سال در بیابان سرگردان بودند،‏ موسی آن‌ها را به دشت‌های موآب در شرق رود اردن آورد.‏ یَهُوَه به دلیل اشتباهی که موسی در گذشته مرتکب شده بود به او اجازه نداد که اسرائیلیان را به آن سوی رود اردن رهبری کند.‏ (‏ اعداد ۲۰:‏۷-‏۱۲؛‏ ۲۷:‏۱۲،‏ ۱۳‏)‏ موسی با اینکه به سرزمین موعود وارد نشده بود از بالای کوه فِسْجَه مناطقی از آن را دیده و دریافته بود که سرزمینی نیکو و زیباست.‏ به این دلیل با التماس به خدا گفت:‏ ‹تمنا اینکه عبور نمایم و زمین نیکو را که به  آن طرف اردن است ببینم.‏› به نظر شما سرزمین موعود چه نوع سرزمینی بود؟‏ —‏ تثنیه ۳:‏۲۵-‏۲۷‏.‏

۱۶،‏ ۱۷.‏ الف)‏ چه تفاوتی بین سرزمین موعود در دوران باستان و در دوران ما وجود دارد؟‏ ب)‏ چرا می‌توان گفت که سرزمین موعود زمانی مانند بهشت بوده است؟‏

^۱۶ امروزه،‏ بخش اعظم منطقهٔ سرزمین موعود،‏ بیابانی خشک و بی‌آب و علف است.‏ اما از قرار معلوم این منطقه در روزگار باستان آب و هوایی بسیار متفاوت داشته است.‏ به گفتهٔ دکتر والتر لودِرمیلک،‏ کارشناس آب و خاک،‏ آن سرزمین «در عرض هزار سال گذشته مورد صدمات بسیار قرار گرفته است.‏» او می‌نویسد:‏ «بیابانی که در این منطقه می‌بینیم ساختهٔ دست بشر است نه طبیعت.‏» بشر است که این منطقه را که روزی «پر از مراتع زیبا و سرسبز» بود به شکلی که امروز می‌بینیم در آورده است.‏ *

^۱۷ بررسی مطالبی که کتاب مقدّس در مورد سرزمین موعود در اختیارمان قرار می‌دهد نشانگر آن است که آن سرزمین بسیار حاصلخیز و زیبا بود.‏ به یاد آورید که یَهُوَه چگونه از دهان موسی به قوم خویش اطمینان‌خاطر داد و گفت:‏ «زمینی که شما برای گرفتنش به آن عبور می‌کنید،‏ زمین کوه‌ها و درّه‌هاست که از بارش آسمان آب می‌نوشد،‏ زمینی است که یَهُوَه خدایت بر آن التفات دارد.‏» —‏ تثنیه ۱۱:‏۸-‏۱۲‏.‏

۱۸.‏ اِشَعْیا ۳۵:‏۲ چه تصویری از سرزمین موعود در ذهن اسرائیلیان اسیر در بابل به وجود می‌آورد؟‏

^۱۸ سرسبزی و حاصلخیزی سرزمین موعود به حدّی بود که فقط بردن نام برخی از مناطق آن،‏ بهشت را در نظر انسان مجسم می‌کرد.‏ برای مثال پیشگویی‌ای که در باب ۳۵ کتاب اِشَعْیا آمده است،‏ برای نخستین بار هنگامی تحقق یافت که اسرائیلیان از بابل به سرزمین موعود بازگشتند.‏ اِشَعْیا در این پیشگویی نام چنین مناطقی را ذکر کرده،‏ می‌گوید:‏ «[صحرا] شکوفهٔ بسیار نموده،‏ با شادمانی و ترنّم شادی خواهد کرد.‏ شوکت لبنان و زیبایی کَرْمَل و شارون به آن عطا خواهد شد.‏ جلال یَهُوَه و زیبایی خدای ما را مشاهده خواهند نمود.‏» (‏ اِشَعْیا ۳۵:‏۲‏)‏ شنیدن نام لبنان،‏ کَرْمَل و شارون در ذهن اسرائیلیان تصویری دلپذیر و دلنشین به وجود می‌آورد.‏

۱۹،‏ ۲۰.‏ الف)‏ منطقهٔ شارون باستان را توصیف کنید.‏ ب)‏ از چه راه دیگری می‌توانیم به برقراری بهشت بر روی زمین امیدوارتر شویم؟‏

^۱۹ برای مثال جلگهٔ شارون را که بین بلندی‌های سامره و دریای بزرگ (‏ مدیترانه)‏ قرار داشت در نظر بگیرید.‏ (‏ به تصویر صفحهٔ ۱۰ مراجعه کنید.‏)‏ زیبایی و حاصلخیزی آن منطقه زبانزد همگان بود.‏ آب فراوان و مراتع مرغوب و جنگل‌های بلوط در قسمت‌های شمالی آن از خصوصیات این جلگهٔ حاصلخیز بود.‏ (‏ ۱تواریخ ۲۷:‏۲۹؛‏ غزل‌های سلیمان ۲:‏۱؛‏ اِشَعْیا ۶۵:‏۱۰‏)‏ بنابراین  می‌بینیم که اِشَعْیا ۳۵:‏۲ در مورد شکوفایی و تبدیل شدن یک سرزمین به بهشت سخن می‌گوید و همچنین در مورد بهشتی روحانی که پولُس بعدها آن را در رؤیا دید.‏ این پیشگویی به همراه پیشگویی‌های دیگر امید ما را به برقراری بهشت بر روی زمین محکم‌تر می‌سازد.‏

^۲۰ اگر ما محتوای کتاب مقدّس را بهتر درک کنیم قدر بهشت روحانی خود را بیشتر می‌دانیم و به برقراری بهشت بر روی زمین امیداورتر می‌شویم.‏ در اغلب توضیحات و پیشگویی‌های کتاب مقدّس به اسامی اماکن مختلف برمی‌خوریم.‏ آیا مایلید با محل جغرافیایی این اماکن و ارتباط‌شان با یکدیگر بهتر آشنا شوید؟‏ در مقالهٔ بعد به این موضوع مفید خواهیم پرداخت.‏

‏[پاورقی]‏

آیا به یاد دارید؟‏

‏• پولُس رسول چه «بهشتی» را در رؤیا دید؟‏

‏• پیشگویی باب ۳۵ کتاب اِشَعْیا چه وقت برای نخستین بار به تحقق پیوست،‏ و چه ارتباطی با رؤیای پولُس دارد؟‏

‏• چگونه می‌توانیم قدر بهشت روحانی‌مان را بیشتر بدانیم و به برقراری بهشت بر روی زمین امیدوارتر شویم؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۱۰]‏

جلگهٔ شارون،‏ منطقه‌ای حاصلخیز در سرزمین موعود

‏[سطر اعتبار]‏

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

‏[تصویر در صفحهٔ ۱۲]‏

موسی دریافته بود که سرزمین موعود،‏ سرزمینی نیکو و زیباست