سؤالات خوانندگان ۲

آیا منظور عیسی از اینکه به پیروانش گفت:‏ «بدون امیدِ عوض،‏ قرض دهید» این بود که مطالبهٔ مبلغ قرض داده شده نیز جایز نیست؟‏

برای درک بهتر این گفتهٔ عیسی که در لوقا ۶:‏۳۵ درج شده باید شریعت موسی را در این خصوص مد نظر قرار دهیم.‏ خدا در شریعت به اسرائیلیان فرمان داده بود که به برادر فقیر و تنگ‌دست خود بدون طلب سود و بهره،‏ قرض دهند.‏ (‏ خروج ۲۲:‏۲۵؛‏ لاویان ۲۵:‏۳۵-‏۳۷؛‏ متّیٰ ۵:‏۴۲‏)‏ مقصود از این کار کمک و مساعدت به تنگ‌دستان و مصیبت‌زدگان بود و قطعاً هدف تجاری و معاملاتی در پی آن نبود.‏ در غیر این صورت،‏ گرفتن سود و بهره از شخص نیازمند و محتاج قطعاً بی‌مهری محسوب می‌شد.‏ البته،‏ هرچند گرفتن سود از برادر جایز نبود اما پس گرفتن مبلغ قرض داده شده مانعی نداشت و حتی گاهی با گرفتن وثیقه یا گرو پس‌گرفتن بدهی را تضمین می‌کردند.‏

عیسی با در نظر گرفتن شریعت،‏ در خصوص قرض به نیازمندان،‏ شکلی وسیع‌تر از آن را بیان کرد و گفت:‏ «بدون امیدِ عوض،‏ قرض دهید.‏» گاهی مسیحیان نیز از لحاظ اقتصادی متحمّل شرایط سخت می‌شوند و شدیداً در مضیقه قرار می‌گیرند.‏ اگر برادر مسیحی‌مان در شرایط سختی که خودش مسبب آن نبوده قرار بگیرد و از ما درخواست کمک کند،‏ آیا نباید او را مساعدت کنیم؟‏ در واقع محبت خالصانه،‏ ما مسیحیان را بر آن می‌دارد که کمک خود را از چنین برادر محتاجی دریغ نکنیم.‏ (‏ امثال ۳:‏۲۷‏)‏ اگر نمی‌توانیم مبلغ درخواستی را به او قرض دهیم،‏ شاید بتوانیم مبلغی کمتر را به او هدیه کنیم.‏ —‏ مزمور ۳۷:‏۲۱‏.‏

در قرن اوّل مسیحی،‏ یهودیه دچار قحطی شد.‏ پولُس رسول و بَرنابا مأمور شدند هدایایی را از طرف مسیحیان آسیای صغیر برای برادرانشان در یهودیه ببرند.‏ (‏ اَعمال ۱۱:‏۲۸-‏۳۰‏)‏ به همین شکل امروزه وقتی مصیبتی رخ می‌دهد،‏ اغلب مسیحیان برای برادران محتاجشان هدایایی می‌فرستند و با این عمل شهادت خوبی نیز به بقیه می‌دهند.‏ (‏ متّیٰ ۵:‏۱۶‏)‏ در مورد کمک به شخصی که تقاضای قرض کرده است موضوعی که نباید نادیده گرفته شود،‏ منش و روش زندگی اوست.‏ باید بررسی کرد که چرا او محتاج به کمک شده است؟‏ سخنان پولُس در این خصوص قابل توجه است که گفت:‏ «هر که نمی‌خواهد کار کند.‏ نان هم نخورد.‏» —‏ ۲تَسّالونیکیان ۳:‏۱۰‏،‏ ترجمهٔ هزارهٔ نو.‏

حال فرض کنیم برادری که شاید در شرایط حادی قرار ندارد درخواست حمایت مالی کند. او موقتاً نیاز به کمک دارد تا بتواند خود را دوباره از لحاظ اقتصادی اِحیا کند.‏ در این صورت شاید مناسب به نظر برسد که به او مبلغی بدون سود قرض داده شود.‏ قرض دادن به نیّت مطالبهٔ کامل مبلغ،‏ به چنین شخصی به هیچ‌وجه مغایر با سخن عیسی در لوقا ۶:‏۳۵ نیست.‏ در چنین مواردی باید قراردادی تنظیم و نوشته شود و شخص مقروض باید پیرو مواد قراردادِ نوشته شده،‏ قرض خود را ادا نماید.‏ در واقع،‏ همان‌طور که محبت برادرانه سبب می‌شود تا برادری به کمک برادرش بشتابد و به او قرض دهد،‏ محبت نیز باید برادر مقروض را بر آن دارد که بدهی خود را پس دهد.‏

نکتهٔ مهم دیگری که باید برای دادن قرض (‏ یا هدیه)‏ در نظر گرفت؛‏ شرایط خانوادگی است.‏ به عنوان مثال می‌توان از خود سؤال کرد آیا اولویت‌ها و مسئولیت‌های روحانی‌ام را در نظر گرفته‌ام؟‏ آیا با قرض یا هدیهٔ این مبلغ خانواده‌ام را که از اهمیت بیشتری برخوردار است در معرض خطر مالی قرار نمی‌دهم؟‏ (‏ ۲قُرِنتیان ۸:‏۱۲؛‏ ۱تیموتاؤس ۵:‏۸‏)‏ مسیحیان از هر فرصتی برای نشان دادن محبت به یکدیگر استفاده می‌کنند.‏ اما شکلی از محبت شایسته است،‏ که هماهنگ با اصول کتاب مقدّس باشد.‏ —‏ یعقوب ۱:‏۲۷؛‏ ۱یوحنّا ۳:‏۱۸؛‏ ۴:‏۷-‏۱۱‏.‏