مسیح موضوع اصلی نبوّت‌ها

‏«شهادت عیسی،‏ روح نبوّت است.‏» —‏ مکاشفه ۱۹:‏۱۰‏.‏

۱،‏ ۲.‏ الف)‏ در آغاز سال ۲۹ د.‏م.‏ قوم اسرائیل با چه تصمیمی روبرو شد؟‏ ب)‏ در این مقاله چه موضوعی بررسی خواهد شد؟‏

سال ۲۹ د.‏م.‏ است و قوم اسرائیل با هیجان بسیار چشم‌انتظار مسیح موعود می‌باشند.‏ خدمت یحیی تعمیددهنده اشتیاق مردم را دو چندان کرده است.‏ (‏ لوقا ۳:‏۱۵‏)‏ اما یحیی اقرار می‌کند که مسیح نیست و به عیسی ناصری اشاره کرده،‏ می‌گوید:‏ «من دیده شهادت می‌دهم که این است پسر خدا.‏» (‏ یوحنّا ۱:‏۲۰،‏ ۳۴‏)‏ طولی نکشید که گروهی عیسی را دنبال می‌کنند تا به تعلیماتش گوش دهند و از امراضشان شفا یابند.‏

^۲ ماه بعد از آن یَهُوَه با دلایل بی‌شماری تصدیق کرد که عیسی پسر اوست.‏ آنانی که کلام خدا را بخوبی مطالعه و اَعمال عیسی را مشاهده کرده بودند شالودهٔ استواری را برای ایمان به او در خود به وجود آورده بودند.‏ اما قوم وقف‌شدهٔ خدا اکثراً به او ایمان نمی‌آورند.‏ در مقایسه با آنان تعداد کمی تشخیص داده بودند که عیسی همان مسیح،‏ پسر خداست.‏ (‏ یوحنّا ۶:‏۶۰-‏۶۹‏)‏ اگر ما در آن زمان زندگی می‌کردیم از خود چه عکس‌العملی نشان می‌دادیم؟‏ آیا برانگیخته می‌شدیم عیسی را به عنوان مسیح بپذیریم و او را پیروی کنیم؟‏ عیسی بعد از متهم شدن به شکستن سَبَّت دلایلی ارائه داد که مسیح بودنش را ثابت می‌کرد.‏ همین طور برای تقویت ایمان شاگردانش گواه‌هایی را بر این موضوع ارائه داد.‏ حال می‌خواهیم به بررسی آن‌ها بپردازیم.‏

عیسی دلایلی ارائه می‌دهد

۳.‏ چه موقعیتی عیسی را مجبور ساخت تا هویت خود را آشکار سازد؟‏

^۳ حال،‏ ایّام فِصَح ۳۱ د.‏م.‏ است.‏ عیسی در اورشلیم  است و اندکی پیش مردی را که ۳۸ سال مریض بوده،‏ شفا داده است.‏ اما یهودیان به سبب اینکه عیسی در روز سَبَّت کسی را شفا داده است به اذیت و آزار او می‌پردازند.‏ و او را به اتهام اینکه کفر می‌گوید و خدا را پدر خود می‌نامد می‌خواهند بکشند.‏ (‏ یوحنّا ۵:‏۱-‏۹،‏ ۱۶-‏۱۸‏)‏ ولی عیسی در دفاع از خود سه دلیل قاطع ارائه می‌دهد که یهودیان صادق می‌توانستند به هویت حقیقی او پی‌ببرند.‏

۴،‏ ۵.‏ مقصود خدمت یحیی چه بود و چه تأثیری بر مردم گذاشت؟‏

^۴ در ابتدا،‏ عیسی به شهادت یحیی تعمیددهنده که قبل از او آمده بود اشاره می‌کند و به آن‌ها می‌گوید:‏ «شما [قاصدانی] نزد یحیی فرستادید و او به راستی شهادت داد.‏ او چراغ افروخته و درخشنده‌ای بود و شما خواستید که ساعتی به نور او شادی کنید.‏» —‏ یوحنّا ۵:‏۳۳،‏ ۳۵‏.‏

^۵ یحیی تعمیددهنده به این مفهوم «چراغ افروخته و درخشنده‌ای بود» که قبل از آنکه هیرودیس او را ناعادلانه به زندان اندازد نقش خود را در فرمان الٰهی برای هموار ساختن راه مسیح به اتمام رسانده بود.‏ یحیی گفت:‏ ‹برای همین من آمده به آب تعمید می‌دادم تا [مسیح] به اسرائیل ظاهر گردد.‏ .‏ .‏ .‏ روح را دیدم که مثل کبوتری از آسمان نازل شد و بر او قرار گرفت.‏ و من او را نشناختم،‏ اما همان که مرا فرستاد تا به آب تعمید دهم،‏ به من گفت بر هر کس بینی که روح نازل شده،‏ بر او قرار گرفت،‏ همان است او که به روح‌القدس تعمید می‌دهد.‏ و من دیده شهادت می‌دهم که این است پسر خدا.‏›‏ * (‏ یوحنّا ۱:‏۲۶-‏۳۷‏)‏ یحیی بویژه عیسی را پسر خدا،‏ مسیح موعود خواند.‏ شهادت یحیی به قدری واضح بود که بسیاری از صادقدلان با وجود گذشت تقریباً هشت ماه از مرگش،‏ اقرار کردند که ‹هرچه یحیی در بارهٔ این شخص گفت راست بود.‏› —‏ یوحنّا ۱۰:‏۴۱،‏ ۴۲‏.‏

۶.‏ چرا اَعمال عیسی به مردم ثابت می‌کرد که از حمایت الٰهی برخوردار است؟‏

^۶ حال عیسی دلیل دیگری برای اثبات مسیح بودن خود ارائه می‌دهد.‏ وی به اَعمالی اشاره می‌کند که بدون حمایت الٰهی قادر به انجام آن نمی‌بود.‏ وی گفت:‏ «من شهادت بزرگ‌تر از یحیی دارم زیرا آن کارهایی که پدر به من عطا کرد تا کامل کنم،‏ یعنی این کارهایی که من می‌کنم،‏ بر من شهادت می‌دهد که پدر مرا فرستاده است.‏» (‏ یوحنّا ۵:‏۳۶‏)‏ بلی،‏ حتی دشمنان عیسی نمی‌توانستند معجزات بی‌شمار او را منکر شوند،‏ تا جایی که حتی برخی از آنان چنین سؤال کردند:‏ «چه کنیم زیرا که این مرد،‏ معجزات بسیار می‌نماید؟‏» (‏ یوحنّا ۱۱:‏۴۷‏)‏ بعضی نیز که واکنش مثبتی داشتند اظهار کردند:‏ «آیا چون مسیح آید،‏ معجزات بیشتر از این‌ها که این شخص می‌نماید،‏ خواهد نمود؟‏» (‏ یوحنّا ۷:‏۳۱‏)‏ شنوندگان عیسی در شرایط بسیار خوبی بودند که خصوصیات پدر را در پسر به عین ببینند.‏ —‏ یوحنّا ۱۴:‏۹‏.‏

۷.‏ نوشته‌های عبرانی چگونه در بارهٔ عیسی شهادت می‌دهند؟‏

^۷ در آخر عیسی به موضوعی انکارناپذیر اشاره کرد.‏ وی گفت:‏ «کتب .‏ .‏ .‏ است که به من شهادت می‌دهد.‏ زیرا اگر موسی را تصدیق می‌کردید،‏ مرا نیز تصدیق می‌کردید چونکه او در بارهٔ من نوشته است.‏» (‏ یوحنّا ۵:‏۳۹،‏ ۴۶‏)‏ البته موسی تنها پیامبری نیست که پیش از ظهور مسیح در بارهٔ او نگاشته است.‏ نوشته‌های کسانی که در آن به مسیح اشاره می‌کنند بیش از صدها نبوّت و چندین شجره‌نامه را نیز شامل می‌شود.‏ (‏ لوقا ۳:‏۲۳-‏۳۸؛‏ ۲۴:‏۴۴-‏۴۶؛‏ اَعمال ۱۰:‏۴۳‏)‏ در مورد شریعت موسی چه می‌توان گفت؟‏ پولُس رسول نوشت:‏ «شریعت لالای ما شد تا [ما را] به مسیح برساند.‏» (‏ غَلاطیان ۳:‏۲۴‏)‏ بلی،‏ شهادتی که در بارهٔ عیسی داده شده «روح [هدف،‏ نیّت یا منظورِ] نبوّت است.‏» —‏ مکاشفه ۱۹:‏۱۰‏.‏

۸.‏ چرا بسیاری از یهودیان به عیسی ایمان نیاوردند؟‏

 ^۸ آیا شهادت واضح یحیی،‏ اَعمال الٰهی عیسی و نبوّت‌های بسیارِ در بارهٔ او،‏ شما را قانع نمی‌ساخت که او مسیح موعود است؟‏ هر کسی که خدا و کلامش را از دل دوست دارد این موضوع را تشخیص می‌دهد و در عمل به عیسی،‏ مسیح موعود ایمان می‌آورد.‏ چنین محبتی اساساً در قوم اسرائیل دیده نمی‌شد.‏ عیسی به مخالفانش گفت:‏ «شما را می‌شناسم که در نَفْس [دل] خود محبت خدا را ندارید.‏» (‏ یوحنّا ۵:‏۴۲‏)‏ آنان ‹ در پی جلال خدای واحد نبودند› بلکه ‹جلال خود را می‌طلبیدند.‏› جای تعجب نیست که آن‌ها با عیسی یعنی کسی که همچون پدرش از چنین طرز فکری متنفر است مخالف بودند!‏ —‏ یوحنّا ۵:‏۴۳،‏ ۴۴؛‏ اَعمال ۱۲:‏۲۱-‏۲۳‏.‏

تقویت ایمان با رؤیایی نبوی

۹،‏ ۱۰.‏ الف)‏ علامتی را که عیسی به شاگردانش نشان داد چرا به موقع بود؟‏ ب)‏ عیسی چه وعدهٔ بخصوصی را به شاگردانش داد؟‏

^۹ یک سال از زمانی که عیسی دلایل مسیح بودن خود را آورد گذشته است و در این میان فِصَح ۳۲ د.‏م.‏ نیز به پایان رسیده است.‏ بسیاری که به عیسی ایمان آورده بودند شاید به علّت آزار و اذیت،‏ مادیات یا نگرانی‌های زندگی از پیروی او باز ایستادند.‏ برخی نیز از عیسی دلسرد شدند چون دست رد به سینهٔ مردمی زده بود که می‌خواستند او را پادشاه سازند.‏ و گروهی نیز از این بابت سردرگم گشتند زیرا که وقتی رهبران مذهبی یهودی از عیسی علامتی خواستند،‏ خود را جلال نداد و حاضر نشد نشانی آسمانی ظاهر سازد.‏ (‏ متّیٰ ۱۲:‏۳۸،‏ ۳۹‏)‏ از طرفی عیسی برای شاگردانش حقیقتی را بیان کرد که درک آن آسان نبود.‏ وی به ایشان گفت:‏ ‹رفتنش به اورشلیم و زحمتِ بسیار کشیدن از مشایخ و رؤسای کَهَنه و کاتبان و کشته شدن و در روز سوّم برخاستن ضروری است.‏› —‏ متّیٰ ۱۶:‏۲۱-‏۲۳‏.‏

^۱۰ تنها نه یا ده ماه دیگر باقی مانده بود که عیسی «از این جهان به جانب پدر برود.‏» (‏ یوحنّا ۱۳:‏۱‏)‏ عیسی که بسیار نگران حال شاگردانش بود وعدهٔ علامتی را به ایشان می‌دهد که حاضر نشد برای یهودیان بی‌ایمان ظاهر سازد.‏ پس به آن‌ها می‌گوید:‏ ‹هرآینه به شما می‌گویم که بعضی در اینجا حاضرند که تا پسر انسان را نبینند که در پادشاهی خود می‌آید،‏ طعم مرگ را نخواهند چشید.‏› (‏ متّیٰ ۱۶:‏۲۸‏)‏ واضح است که عیسی نگفت که برخی از شاگردانش تا وقت برقراری پادشاهی‌اش در سال ۱۹۱۴ زنده خواهند ماند.‏ آنچه عیسی در ذهن داشت این بود که پیش‌نمایی از جلال پادشاهی‌اش را به سه شاگرد نزدیکش نشان دهد.‏ این پیش‌نمایش که در رؤیایی مشهود گشت تبدیل هیئت نامیده می‌شود.‏

۱۱.‏ رؤیای تبدیل هیئت عیسی را توضیح دهید.‏

^۱۱ عیسی شش روز بعد از آن پِطْرُس،‏ یعقوب و یوحنّا را با خود به کوه رفیعی،‏ احتمالاً کوه حَرْمون می‌برد.‏ در آنجا ‹ در نظر ایشان هیئتِ عیسی متبدّل می‌گردد و چهره‌اش چون خورشید،‏ درخشنده و جامه‌اش چون نور،‏ سفید می‌گردد.‏› در همان وقت موسی و الیاس  نبی نیز ظاهر می‌شوند و شروع به گفتگو با عیسی می‌کنند.‏ به احتمال زیاد،‏ این رویدادِ حیرت‌آور هنگام شب رخ می‌دهد تا به روشنی مشاهده شود.‏ در واقع،‏ این رؤیا به قدری حقیقی به نظر می‌آید که پِطْرُس پیشنهاد می‌کند سه سایبان برای عیسی،‏ موسی و الیاس بسازد.‏ و هنوز پِطْرُس سخن بر زبان دارد که ناگاه ابری درخشنده آن‌ها را در بر می‌گیرد و ندایی از آن شنیده می‌شود که می‌گوید:‏ «این است پسر حبیب من که از وی خوشنودم.‏ او را بشنوید.‏» —‏ متّیٰ ۱۷:‏۱-‏۶‏.‏

۱۲،‏ ۱۳.‏ رؤیای تبدیل هیئت عیسی چه تأثیری بر شاگردانش داشت و چرا؟‏

^۱۲ پِطْرُس اخیراً اذعان کرده بود که عیسی ‹مسیح موعود،‏ پسر خدای زنده است.‏› (‏ متّیٰ ۱۶:‏۱۶‏)‏ حال،‏ تصوّر کنید که خود شما صدای خدا را بشنوید که هویت و نقش پسر مسح‌شده‌اش را آشکار سازد!‏ حقیقتاً رؤیای تبدیل هیئت عیسی،‏ ایمان پِطْرُس،‏ یعقوب و یوحنّا را تقویت کرد!‏ حال که ایمانشان به این طریق تقویت شده،‏ با آمادگی بیشتری می‌توانند وظایف خود را در جماعت مسیحی‌ای که در آینده بنا خواهد شد ایفا کنند.‏

^۱۳ تبدیل هیئت عیسی تأثیر بخصوصی در شاگردانش می‌گذارد،‏ به طوری که پِطْرُس ۳۰ سال بعد از این واقعه می‌نویسد:‏ عیسی «از خدای پدر اکرام و جلال یافت هنگامی که آوازی از جلال کبریایی به او رسید که ‹این است پسر حبیب من که از وی خوشنودم.‏› و این آواز را ما زمانی که با وی در کوه مقدّس بودیم،‏ شنیدیم که از آسمان آورده شد.‏» (‏ ۲پِطْرُس ۱:‏۱۷،‏ ۱۸‏)‏ یوحنّا نیز به طور مشابه تحت تأثیر آن رویداد قرار گرفت.‏ وی بعد از گذشت ۶۰ سال به طور ضمنی به آن اشاره می‌کند و می‌گوید:‏ «جلال او را دیدیم،‏ جلالی شایستهٔ پسر یگانهٔ پدر.‏» (‏ یوحنّا ۱:‏۱۴‏)‏ البته،‏ تبدیل هیئت عیسی تنها رؤیایی نبود که به برخی از شاگردانش داده شد.‏

توضیحی بیشتر برای خادمان وفادار خدا

۱۴،‏ ۱۵.‏ منظور عیسی از گفتن اینکه یوحنّا تا بازگشت او باقی می‌ماند چه بود؟‏

^۱۴ عیسی پس از آنکه رستاخیز می‌یابد،‏ روزی در کنار دریای جلیل بر شاگردانش ظاهر می‌شود.‏ او رو به پِطْرُس کرده،‏ می‌گوید:‏ «اگر بخواهم که [یوحنّا] بماند تا باز آیم تو را چه؟‏» (‏ یوحنّا ۲۱:‏۱،‏ ۲۰-‏۲۲،‏ ۲۴‏)‏ آیا این سخنان به این مفهوم است که یوحنّای رسول بیشتر از دیگر رسولان عمر می‌کند؟‏ ظاهراً چنین است چرا که تقریباً ۷۰ سال یَهُوَه را وفادارنه خدمت می‌کند.‏ با این حال،‏ عیسی با این سخن موضوعی مهم‌تر از عمر یوحنّا را بیان می‌کند.‏

^۱۵ عبارت «باز آیم» این را به خاطر ما می‌آورد که عیسی به عنوان ‹پسر انسان در ملکوت خود می‌آید.‏› (‏ متّیٰ ۱۶:‏۲۸‏)‏ مفهوم اینکه یوحنّا می‌ماند این بود که رؤیای نبوی آمدن عیسای پادشاه را مشاهده خواهد کرد.‏ وی در پایان عمر خود در حالی که در جزیرهٔ پَطْمُس در تبعید به سر می‌برد،‏ مکاشفهٔ تمام نبوّت‌های خارق‌العاده‌ای که طی «روز خداوند» به تحقق خواهد پیوست دریافت کرد.‏ یوحنّا به حدّی تحت تأثیر این رؤیاهای نبوی قرار گرفت که وقتی عیسی به او گفت:‏ «بلی،‏ بزودی می‌آیم!‏» در جواب می‌گوید:‏ «آمین.‏ بیا،‏ ای خداوند عیسی!‏» —‏ مکاشفه ۱:‏۱،‏ ۱۰؛‏ ۲۲:‏۲۰‏.‏

۱۶.‏ چرا ضروری است همواره ایمانمان را تقویت کنیم؟‏

 ^۱۶ صادقدلانی که در قرن اوّل زندگی می‌کردند عیسی را به عنوان مسیح پذیرفتند و به او ایمان آوردند.‏ ضروری بود ایمان آن‌ها تقویت شود تا بتوانند به فعالیت خود بپردازند و آزمایشاتی که در پیش روی داشتند متحمّل شوند.‏ عیسی دلایل بسیاری دال بر اینکه مسیح موعود است ارائه داد و برای تقویت ایمان پیروان وفادارش رؤیاهای نبوی‌ای ظاهر ساخت.‏ امروزه ما در پایان «روز خداوند» قرار داریم.‏ بزودی مسیح تمام دنیای شریر شیطان را نابود می‌سازد و قوم خدا را نجات می‌دهد.‏ ما نیز برای تقویت ایمانمان می‌باید از تمام ترتیباتی که یَهُوَه برای ما تهیه دیده است استفاده نماییم.‏

از ظلمت به روشنایی

۱۷،‏ ۱۸.‏ چه تفاوت فاحشی مابین پیروان عیسی و مخالفان خدا در قرن اوّل وجود داشت و نتیجهٔ آن برای هر گروه چه بود؟‏

^۱۷ بعد از مرگ عیسی،‏ شاگردانش فرمان او را اطاعت کرده،‏ «در اورشلیم و تمامی یهودیه و سامره و تا اقصای جهان» به او شهادت دادند.‏ (‏ اَعمال ۱:‏۸‏)‏ با وجود مخالفت‌های شدید،‏ یَهُوَه جماعت نوپای مسیحی را با نور روحانی و پیروان جدید برکت داد.‏ —‏ اَعمال ۲:‏۴۷؛‏ ۴:‏۱-‏۳۱؛‏ ۸:‏۱-‏۸‏.‏

^۱۸ از طرفی دیگر،‏ آیندهٔ مخالفان بشارت نیز روز به روز تاریک‌تر می‌شد.‏ در امثال ۴:‏۱۹ آمده است:‏ «طریق شریران مثل ظلمت غلیظ است،‏ و نمی‌دانند که از چه چیز می‌لغزند.‏» زمانی که ارتش روم اورشلیم را در سال ۶۶ د.‏م.‏ محاصره کرد ایشان در قعر ظلمت فرو رفتند.‏ بعد از اینکه رومیان بدون هیچ دلیلی برای مدتی عقب‌نشینی کردند در سال ۷۰ د.‏م.‏ بازگشته،‏ این بار شهر را با خاک یکسان کردند.‏ بر طبق سخنان تاریخ‌نویس یهودی یوسفوس بیش از یک میلیون یهودی هلاک شدند.‏ اما مسیحیان با ایمان از مهلکه گریختند.‏ چرا؟‏ زیرا وقتی ارتش روم عقب‌نشینی کرد به فرمان عیسی از آنجا فرار کردند.‏ —‏ لوقا ۲۱:‏۲۰-‏۲۲‏.‏

۱۹،‏ ۲۰.‏ الف)‏ چرا خادمان یَهُوَه از نزدیکی پایان این دنیا ترسی ندارند؟‏ ب)‏ در دهه‌های قبل از ۱۹۱۴ یَهُوَه چه درکی را به قومش داد؟‏

^۱۹ موقعیت ما نیز با آنان مشابه است.‏ مصیبت عظیمی که در راه است کل دنیای شریر شیطان را به پایان می‌رساند.‏ اما قوم خدا لزومی ندارد که بترسند،‏ زیرا که عیسی قول داد:‏ «من هر روزه تا انقضای عالَم همراه شما می‌باشم.‏» (‏ متّیٰ ۲۸:‏۲۰‏)‏ عیسی برای آنکه ایمان شاگردان اوّلیهٔ خود را تقویت کند در رؤیایی جلال پادشاهی خود را به آنان نشان داد.‏ امروزه چطور؟‏ دانستن این موضوع که در سال ۱۹۱۴ این رؤیا به حقیقت پیوست و عیسی هم‌اکنون به عنوان پادشاه حکومت می‌کند حقیقتاً ایمان ما را به وعدهٔ باشکوه آینده قوّت می‌بخشد!‏ خادمان یَهُوَه درکشان در مورد پادشاهی مسیح به تدریج افزایش یافته است.‏ در میان ظلمت این دنیای شریر «راه درستکاران مانند سپیدهٔ صبح است که رفته‌رفته روشن‌تر می‌شود تا سرانجام به روشنایی کامل روز تبدیل می‌گردد.‏» —‏ امثال ۴:‏۱۸‏،‏ ترجمهٔ تفسیری.‏

^۲۰ حتی قبل از سال ۱۹۱۴،‏ گروهی کوچک از مسح‌شدگان در رابطه با آمدن سَروَر به موضوع مهمی پی برده بودند.‏ برای مثال،‏ آنان تشخیص دادند که آمدن عیسی نامرئی خواهد بود.‏ هنگام عروج عیسی در سال ۳۳ د.‏م.‏ به آسمان وقتی که دو فرشته به شاگردانش ظاهر شدند آمدن عیسی را بر ایشان روشن ساختند.‏ بعد از  آنکه ابری عیسی را از مقابل چشمان شاگردان برگرفت،‏ دو فرشته چنین گفتند:‏ «همین عیسی که از نزد شما به آسمان بالا برده شد،‏ باز خواهد آمد به همین طوری که او را به سوی آسمان روانه دیدید.‏» —‏ اَعمال ۱:‏۹-‏۱۱‏.‏

۲۱.‏ چه موضوعی در مقالهٔ بعدی بررسی خواهد شد؟‏

^۲۱ عروج عیسی همچون تبدیل هیئتش فقط در چشم شاگردان وفادارش صورت گرفت.‏ در آن دو رویداد مردم حضور نداشتند؛‏ جهان به طور عمده از این رویدادها بی‌خبر بود.‏ در رابطه با بازگشت مسیح این موضوع صدق می‌کند،‏ جهان حضور عیسی جلال یافته را تشخیص نمی‌دهد.‏ (‏ یوحنّا ۱۴:‏۱۹‏)‏ فقط شاگردان مسح‌شدهٔ او پادشاهی مسیح را تشخیص می‌دهند.‏ در مقالهٔ بعدی خواهیم دید که تأثیر درک این موضوع بر آن‌ها چگونه موجب جمع‌آوری میلیون‌ها تابعین زمینی عیسی بوده است.‏ —‏ مکاشفه ۷:‏۹،‏ ۱۴‏.‏

‏[پاورقی]‏

آیا به یاد می‌آورید؟‏

‏• هنگام متهم کردن عیسی به شکستن سَبَّت وی چه دلایلی را دال بر مسیح بودنش ارائه داد؟‏

‏• شاگردان اوّلیهٔ عیسی چگونه از رؤیای تغییر هیئت عیسی فایده بردند؟‏

‏• منظور عیسی از اینکه یوحنّا تا آمدنش می‌ماند چه بود؟‏

‏• در سال ۱۹۱۴ چه رؤیایی به حقیقت پیوست؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصاویر در صفحهٔ ۳]‏

عیسی دلایلی ارائه داد که نشان می‌داد مسیح موعود است

‏[تصویر در صفحهٔ ۵]‏

رؤیای تبدیل هیئت عیسی تقویت‌کنندهٔ ایمان بود

‏[تصویر در صفحهٔ ۶]‏

یوحنّا تا آمدن عیسی ماند