فرزندان میراث و هدیهای از جانب خدا
فرزندان میراث و هدیهای از جانب خدا
«اینک پسران میراث از جانب خداوند میباشند و ثمرهٔ رَحِم، اُجرتی از اوست.»— مزمور ۱۲۷:۳.
۱. نخستین نوزاد بشر چگونه به وجود آمد؟
یَهُوَه آدم و حوّا را با توانایی شگفتانگیز تولید مثل آفرید. یک سلول از بدن آدم و یک سلول از بدن حوّا در هم آمیخته شده در رحم حوّا تکثیر یافت و از آن انسانی به وجود آمد که در واقع نخستین نوزاد بشر بود. ( پیدایش ۴:۱) تا به امروز فرایند بسته شدن نطفه و روند تکوین آن تا لحظهٔ تولّد نوزاد، از شگفتیهای عالَم به شمار میرود و بسیاری آن را معجزه خواندهاند.
۲. چرا میتوان گفت فرایندی که در رحم مادر روی میدهد یک معجزه است؟
۲ حدود ۲۷۰ روز پس از بسته شدن نطفه یا همان سلول اوّلیه در رحم مادر، نوزادی با چند تریلیون سلول به وجود میآید. سلول اوّلیه حاوی اطلاعات پیچیدهای برای ایجاد بیش از ۲۰۰ نوع سلول متفاوت میباشد. این اطلاعات پیچیده که انسان از درک کامل آن عاجز است، فرایندی را موجب میشود که طی آن سلولهای مختلف با پیچیدگیای خارقالعاده و با ترتیبی بسیار حساب شده رشد و تکوین یافته یک انسان کامل به وجود میآورد.
۳. چرا بسیاری افراد تولّد انسان را به خدا نسبت میدهند؟
۳ به نظر شما آفرینندهٔ واقعی نوزاد چه کسی است؟ آیا دانش و حکمت والدین است که آنان را قادر میسازد موجودی به پیچیدگی یک انسان به وجود آورند؟ خیر. معجزهٔ به وجود آمدن نوزاد تنها به خاطر حکمت عظیم همان خدایی است که در آغاز، حیات را به وجود آورد. مزمورنویس میگوید: «بدانید که یَهُوَه خداست، او ما را آفرید.» ( مزمور ۱۰۰:۳) هزاران سال است که بسیاری با دلایل منطقی شکلگیری کودک در رحم مادر را به آفرینندهٔ بزرگ عالَم نسبت میدهند. نظر شما در این باره چیست؟ — مزمور ۱۳۹:۱۳-۱۶.
۴. کدام ضعف انسان را هرگز نباید به یَهُوَه نسبت داد؟
۴ آیا یَهُوَه که به این شکل فوقالعاده به وجود آمدن نوزاد را امکانپذیر ساخته، ممکن است نسبت به او احساسی نداشته باشد؟ ممکن است برخی انسانها نسبت به کودک بیاحساس باشند، ولی یَهُوَه چنین نیست. ( مزمور ۷۸:۳۸-۴۰) کتاب مقدّس در مزمور ۱۲۷:۳ میگوید: «اینک پسران [همچنین دختران] میراث از جانب خداوند میباشند و ثمرهٔ رَحِم، اُجرتی از اوست.» در ادامه میخواهیم ببینیم منظور از میراث واقعاً چیست و این موضوع نشانگر چه چیز است؟
هدیه و میراثی از جانب خدا
۵. چرا میتوان گفت که فرزندان میراثی از جانب یَهُوَه هستند؟
۵ میراث را در واقع میتوان یک هدیه خواند. اکثر والدین تلاش بسیار میکنند تا بتوانند ارثی برای فرزندان خود به جای گذارند. این ارث ممکن است پول، مِلک، یا یادگاریای ارزنده باشد. در هر صورت، گواهی است بر محبت والدین نسبت به فرزندانشان. کتاب مقدّس توضیح میدهد که خدا فرزندان را به عنوان میراث به والدین داده است. فرزندان در واقع هدیهای ارزنده از جانب آفریدگار مهربانمان میباشند. آیا رفتار شما والدین نشان میدهد که فرزندانتان را هدیهای از جانب یَهُوَه میدانید؟
۶. یَهُوَه از این که توانایی تولید مثل را به انسان داد چه مقصودی داشت؟
پیدایش ۱:۲۷، ۲۸؛ اِشَعْیا ۴۵:۱۸) یَهُوَه انسانها را مانند فرشتگان نیافرید؛ یعنی تکتک آنان را به دست خود خلق نکرد. ( مزمور ۱۰۴:۴؛ مکاشفه ۴:۱۱) او به انسانها این توانایی را داد تا خود بتوانند تولید مثل کنند. براستی که پدر و مادر چه افتخار بزرگی دارند که میتوانند فرزندی را در دامن خود پرورش دهند که از بسیاری لحاظ خصوصیات خودشان را داراست! آیا شما والدین، یَهُوَه را از این بابت سپاس میگویید؟ آیا او را شکر میکنید که چنین هدیه و میراث پرارزشی در اختیار شما قرار داده است؟
۶ خواست یَهُوَه این بود که با دادن این هدیه به انسان زمین را با نوادگان آدم و حوّا پر سازد. (از عیسی سرمشق بگیریم
۷. چرا میتوان گفت که عیسی به انسانها عشق و علاقه داشت؟
۷ با کمال تأسف باید گفت که بعضی از والدین برای فرزندانشان ارزشی را که درخور آنان است قائل نمیباشند و دلسوزی لازم را به آنان ابراز نمیکنند. چنین والدینی مسلّماً یَهُوَه خدا و عیسی را سرمشق خود نساختهاند. ( مزمور ۲۷:۱۰؛ اِشَعْیا ۴۹:۱۵) رفتار نمونهٔ عیسی با کودکان خردسال به خوبی نمایانگر دلسوزی و محبت او به آنان بود. عیسی حتی پیش از آنکه به زمین بیاید یعنی زمانی که موجود روحی پرقدرتی در درگاه خدا بود، ‹شادیاش با بنیآدم میبود.› ( امثال ۸:۳۱) عشق و علاقهٔ وی به انسانها تا حدّی بود که حاضر شد جان خود را در راه آنان فدا کند تا بشر بتواند به زندگی جاودانی نایل آید. — متّیٰ ۲۰:۲۸؛ یوحنّا ۱۰:۱۸.
۸. عیسی چه سرمشق نیکویی برای والدین قرار داد؟
۸ رفتار عیسی براستی سرمشق نیکویی برای والدین است. وی حتی زمانی که مشغلهٔ فراوان داشت و یا تحت فشار روحی شدید بود از وقت صرف کردن با بچهها امتناع نمیورزید. او به تماشای بازی کودکان در بازار میپرداخت و یک بار به عنوان تشبیهی از آن استفاده کرد. ( متّیٰ ۱۱:۱۶، ۱۷) عیسی در آخرین سفرش به اورشلیم میدانست که شکنجه و کشته خواهد شد. شاگردانش که نمیخواستند بر فشار روحی او بیفزایند، مانع آمدن بچهها نزد عیسی شدند. اما او شاگردانش را ملامت کرد و نشان داد که چقدر از دیدن آن بچهها شاد و مسرور میباشد و گفت: «بگذارید که بچههای کوچک نزد من آیند و ایشان را مانع نشوید.» — مَرقُس ۱۰:۱۳، ۱۴.
۹. چرا عملی که برای کودکان انجام میدهیم از آنچه به ایشان میگوییم مهمتر است؟
۹ ما میتوانیم از الگوی رفتاری عیسی درسهای نیکویی بگیریم. وقتی کودکانمان نزد ما میآیند عکسالعمل ما چگونه است؟ حتی وقتی مشغول کار مهمی هستیم آیا مثل عیسی به آنان توجه و علاقه نشان میدهیم؟ کودکان نیاز دارند که بزرگترها و بویژه والدینشان به آنان توجه کنند و مدتی از وقت خود را بدیشان اختصاص دهند. ما میتوانیم محبت خود را با گفتن کلمات محبتآمیز بدیشان ابراز داریم، اما در واقع اَعمالمان است که محبت واقعی ما را به آنها نشان میدهد. ما بیشتر در عمل یعنی با وقتی که صرف آنان میکنیم و توجهی که بدیشان مبذول میداریم محبت خود را به آنان ثابت میکنیم. البته، نباید انتظار داشت که فوراً به نتیجهٔ مطلوب برسیم. باید همچنین از خود صبر و بردباری نشان دهیم. ما میتوانیم درس صبر و بردباری را از رفتار عیسی با شاگردانش بیاموزیم.
بردباری و مهربانی عیسی
۱۰. عیسی چگونه به شاگردانش درس تواضع آموخت، و آیا تعالیم او فوراً مؤثر واقع شد؟
۱۰ عیسی به خوبی از رقابت میان شاگردانش برای کسب جاه و مقام آگاه بود. یک بار هنگام رسیدن به شهر کَفَرناحوم مَرقُس ۹:۳۳-۳۷) آیا آنان بعد از شنیدن درس عیسی دیگر مرتکب آن اشتباه نشدند؟ هنوز شش ماه از آن ماجرا نگذشته بود که یعقوب و یوحنّا از مادر خود خواستند نزد عیسی رفته از او بخواهد مقامی والا در حکومت پادشاهیاش بدیشان بدهد. بار دیگر عیسی طرز فکر آنان را اصلاح کرد. — متّیٰ ۲۰:۲۰-۲۸.
از آنان پرسید: ‹ در بین راه با یکدیگر چه مباحثه میکردید؟ اما ایشان خاموش ماندند، از آنجا که در راه با یکدیگر گفتگو میکردند در اینکه چه کسی بزرگتر است.› عیسی آنان را توبیخ نکرد بلکه با بردباری درس دیگری از تواضع بدیشان آموخت. (۱۱. الف) رسولان عیسی از انجام چه کاری اکراه نشان دادند؟ ب) عیسی چه کرد و آیا عمل وی فوراً رسولان را تحت تأثیر قرار داد؟
۱۱ چندی بعد در عید فِصَح سال ۳۳ د.م. عیسی مراسم فِصَح را با رسولانش برگزار کرد. در آن زمان رسم بود که خدمتکار یا زنی در خانه پاهای مهمانان را بشوید. اما هیچ یک از رسولان برای شستن پاهای دیگران آستین بالا نزد. ( ۱سموئیل ۲۵:۴۱؛ ۱تیموتاؤس ۵:۱۰) دیدن اینکه آنان هنوز در پی جاه و مقام هستند مسلّماً دل عیسی را به رنج آورد! او خود پاهای رسولانش را شست و از آنان خواست به همین شکل همواره به دیگران خدمت کنند. ( یوحنّا ۱۳:۴-۱۷) آیا این بار آنان تحت تأثیر قرار گرفتند؟ خیر، همان شب بار دیگر ‹ در میان ایشان نزاعی افتاد که کدام یک از ایشان بزرگتر است؟› — لوقا ۲۲:۲۴.
۱۲. والدین در تربیت فرزندان خود چگونه میتوانند عیسی را سرمشق قرار دهند؟
۱۲ والدینی که فرزندانشان به نصایح آنان گوش نمیدهند میتوانند درک کنند که احتمالاً عیسی چه احساسی نسبت به شاگردانش داشته است. اما عیسی با اینکه میدید رسولانش در بکار بستن نصایح او کُند هستند هیچ گاه از آنان قطع امید نکرد. حاصل صبر و بردباری وی بعدها به خوبی نمایان شد. ( ۱یوحنّا ۳:۱۴، ۱۸) شما والدین نیز میباید مانند عیسی مهربان و بردبار باشید و هرگز از تربیت فرزندانتان خسته و دلسرد نشوید.
۱۳. وقتی کودک از والدینش سؤالی دارد چرا والدین نباید او را از خود برانند؟
۱۳ کودک باید حس کند که والدینش به وی محبت و توجه دارند. عیسی همیشه علاقهمند بود بداند در ذهن شاگردانش چه میگذرد. لذا، دقیقاً به سؤالات و سخنان آنان گوش میداد. او گاهی نیز مستقیماً نظر آنان را در مورد مسائل مختلف جویا میشد. ( متّیٰ ۱۷:۲۵-۲۷) یک معلّم خوب با علاقه به سخنان شاگردش گوش میدهد. والدین نیز باید مراقب باشند وقتی کودکشان از آنان سؤالی دارد او را از خود نرانند. ممکن است در آن لحظه واقعاً وقت نداشته باشند، ولی میتوانند توضیح دهند که بعداً به سؤال او جواب خواهند داد، و فراموش نکنند که به قول خود وفا کنند. کودک بدین شکل متوجه میشود که والدینش به او علاقه و توجه دارند و با میل و رغبت بیشتری حرف دل خود را با آنان در میان میگذارد.
۱۴. والدین در خصوص ابراز محبت به کودکان چه درسی از عیسی میتوانند بیاموزند؟
۱۴ آیا درست است که والدین برای ابراز محبت به کودک خود او را در آغوش بگیرند؟ در این مورد نیز عیسی الگوی خوبی برای ما قرار داد. در کتاب مقدّس آمده است که عیسی «بچهها را در آغوش گرفت و دست بر روی سر ایشان گذاشت و آنان را برکت داد.» ( مَرقُس ۱۰:۱۶، ترجمهٔ تفسیری ) عکسالعمل کودکان چه بود؟ یقیناً محبت عیسی آنان را به طرف او جلب میکرد! وقتی میان والدین و فرزندان مهر و محبتی از روی خلوص نیّت وجود داشته باشد، فرزندان بیشتر تمایل پیدا میکنند که به نصایح والدین خود گوش دهند.
چقدر وقت باید صرف فرزندان نمود؟
۱۵، ۱۶. یکی از شیوههای تربیت کودکان را که بسیار رواج یافته شرح دهید، و توضیح دهید که چه مشکلی به وجود آورده است؟
۱۵ یکی از شیوههای تربیت کودکان که امروزه بسیار رواج یافته است بر این اصل استوار است که لزومی ندارد والدین وقت زیادی را با کودک خود بگذرانند، بلکه کیفیت اوقاتی که صرف وی میکنند اهمیت دارد. در این شیوهٔ تربیت گفته میشود که اگر والدین وقت کمی را که با کودک صرف میکنند خوب برنامهریزی کنند نیاز وی کاملاً برآورده میشود. آیا این شیوهٔ تعلیم و تربیت برای کودکان مفید است؟
۱۶ نویسندهای که با افراد بسیاری در این مورد مصاحبه کرده است میگوید: «آنچه اکثر کودکان و نوجوانان از آن گِله دارند این است که والدین وقت و توجه کافی بدیشان مبذول نمیدارند.» یک استاد دانشگاه در مورد مشاهدات خود چنین مینویسد: «این شیوهٔ تربیت یعنی گذراندن اوقات اندک ولی مفید با فرزندان بهانهای دست والدین داده است تا وقت کمی را به فرزندان خود اختصاص دهند.» اما، سؤال اینجاست که والدین واقعاً چقدر وقت میباید صرف فرزندان خود کنند؟
۱۷. فرزندان به چه چیز نیاز دارند؟
۱۷ کتاب مقدّس جواب صریحی به این سؤال نداده است. اما جالب آنکه از والدین اسرائیلی خواسته شده بود که هر فرصتی را برای آموزش دادن به فرزندان خود غنیمت شمارند؛ خواه در خانه باشند خواه در بیرون، خواه هنگام خواب باشند و خواه هنگام صبح. ( تثنیه ۶:۷) این مطلب به خوبی نشان میدهد که والدین میباید همه روزه و به طور مستمر فرزندان خود را آموزش دهند.
۱۸. عیسی شاگردانش را چگونه آموزش میداد، والدین مسیحی چه درسی میتوانند از وی بیاموزند؟
۱۸ عیسی در آموزش دادن به شاگردانش بسیار موفق بود. او با آنان سفر میکرد، غذا میخورد و استراحت میکرد و از همهٔ این فرصتها برای تعلیم آنان استفاده میکرد. ( مَرقُس ۶:۳۱، ۳۲؛ لوقا ۸:۱؛ ۲۲:۱۴) به همین نحو والدین مسیحی نیز میباید از هر موقعیتی برای گفتگو و تبادل افکار با فرزندانشان استفاده کنند و آنان را در طریق یَهُوَه آموزش دهند.
چه چیزی را تعلیم دهیم و چگونه؟
۱۹. الف) علاوه بر وقت صرف کردن با فرزندان دانستن چه موضوعی برای والدین اهمیت دارد؟ ب) مهمترین موضوعی که باید به فرزندان آموخته شود چیست؟
۱۹ تا اینجا در مورد اهمیت صرف وقت با فرزندان و آموزش آنان صحبت کردیم. موضوع مهم دیگر این است که چه چیزی را باید به آنان آموزش دهیم. ببینیم کتاب مقدّس در این مورد چه میگوید: «این سخنانی که من امروز تو را امر میفرمایم . . . آنها را به پسرانت به دقت تعلیم نما.» تثنیه ۶:۵-۷) عیسی اشاره نمود که این بزرگترین حکم الٰهی است. ( مَرقُس ۱۲:۲۸-۳۰) پس والدین پیش از هر چیز باید در مورد یَهُوَه به فرزندان خود آموزش دهند. توضیح دهند که چرا فقط یَهُوَه شایستهٔ محبتی با تمام دل و جان است.
اسرائیلیان چه سخنانی را باید به فرزندان خود تعلیم میدادند؟ در آیات پیش از آن به این حکم اشاره شده است: «یَهُوَه خدای خود را به تمامی جان و تمامی قوّت خود محبت نما.» (۲۰. در اسرائیل باستان به فرزندان چه موضوعاتی آموزش داده میشد؟
۲۰ واضح است که به غیر از محبت به خدا مطالب دیگری نیز در کتاب مقدّس گفته شده است که باید به فرزندان آموخته شود. موسی پیش از آن در باب ۵ کتاب تثنیه به فرامینی اشاره میکند که خدا بر لوحی سنگی برای اسرائیلیان مرقوم داشته بود که به ده فرمان معروف است. در میان آن احکام میتوان به پرهیز از دروغ، دزدی، قتل و زنا اشاره کرد. ( تثنیه ۵:۱۱-۲۲) این موضوع نشان میدهد که والدین در دوران باستان میبایست این اصول اخلاقی را به فرزندان خود تعلیم میدادند. والدین مسیحی نیز اگر میخواهند فرزندانشان آیندهای روشن و سعادتمند داشته باشند باید اصول مشابهی را بدیشان آموزش دهند.
۲۱. در تثنیه ۶:۷ منظور از «به دقت تعلیم نما» چیست؟
۲۱ کتاب مقدّس در مورد نحوهٔ آموزش به فرزندان میگوید: «این سخنان . . . را به پسرانت به دقت تعلیم نما.» واژهٔ عبریای که «به دقت تعلیم نما» ترجمه شده به مفهوم حک کردن بر جسمی سخت است. در واقع کتاب مقدّس میگوید با تکرار و بازگویی، مطالب را بر لوح ذهن فرزند خود حک کنید. چنین تعلیمی مستلزم آن است که والدین برنامهای منظم و حسابشدهای برای آموزش کتاب مقدّس به کودکانشان ترتیب دهند و هدفشان این باشد که کلام یَهُوَه را بر ذهن و دل آنان بنشانند.
۲۲. برای آموزش فرزندان از اسرائیلیان چه خواسته شده بود، و مفهوم آن چه بود؟
۲۲ واضح است که ترتیب دادن چنین برنامهای همّت میخواهد. به والدین اسرائیلی چنین حکم شده بود: «[احکام خدا] را بر دست خود برای علامت ببند، و در میان تثنیه ۶:۸، ۹) البته منظور واقعاً این نیست که احکام خدا را بر سردر منازل خود بنویسند و یا نسخهٔ کوچکی از آن را به دست فرزند خود ببندند یا در میان چشمان او آویزان کنند. مفهوم آیهٔ فوق این است که والدین میبایست آنچنان به طور مرتب احکام خدا را به فرزندانشان یادآوری میکردند که گویی همواره در مقابل چشمانشان است.
چشمانت عصابه باشد. و آنها را بر باهوهای در خانهات و بر دروازههایت بنویس.» (۲۳. در مطالعهٔ هفتهٔ آینده چه موضوعاتی مورد بررسی قرار خواهد گرفت؟
۲۳ چه موضوعات مهمی را میباید به کودکان آموخت؟ چرا باید به کودکان و نوجوانان آموزش داد که از خود محافظت کنند؟ والدین از چه کمکهایی برای آموزش صحیح فرزندان خود برخوردارند؟ در مقالهٔ بعدی به این سؤالات و سؤالات دیگری که اغلب برای والدین مطرح میشود پاسخ خواهیم داد.
مرور
• چرا فرزند را میتوان میراثی ارزنده خواند؟
• والدین مسیحی و مسیحیان دیگر در رفتار با کودکان چه درسی از عیسی میآموزند؟
• والدین چقدر باید با فرزندان خود وقت صرف کنند؟
• چه موضوعاتی باید به کودکان آموخته شود، و چگونه؟
[سؤالات مقالهٔ مطالعهای]
[تصویر در صفحهٔ ۲۳]
والدین از نحوهٔ آموزش عیسی چه درسی میگیرند؟
[تصویر در صفحهٔ ۲۴]
والدین اسرائیلی چه وقت و چگونه آموزش به فرزندان را آغاز میکردند؟
[تصویر در صفحهٔ ۲۵]
والدین میباید احکام الٰهی را مرتباً به فرزندانشان یادآوری کنند