مراجعه به متن

مراجعه به فهرست مطالب

اعتقاد به رستاخیز ما را قوّت می‌بخشد

اعتقاد به رستاخیز ما را قوّت می‌بخشد

اعتقاد به رستاخیز ما را قوّت می‌بخشد

‏«دست خویش را باز می‌کنی و آرزوی همهٔ زندگان را سیر می‌نمایی.‏» —‏ مزمور ۱۴۵:‏۱۶‏.‏

۱-‏۳.‏ مسیحیان حقیقی چه امیدی به آینده دارند؟‏ با ذکر نمونه توضیح دهید.‏

پسر نُه ساله‌ای به نام کریستوفر همراه برادرش ساعاتی از صبح را با خاله و شوهرخاله‌اش و دو پسر آنان به بشارت دادن به همسایه‌های خود گذراند.‏ بعد از ظهر آن روز همگی آنان تصمیم گرفتند برای تفریح از منچستر به یکی از شهرهای ساحلی انگلستان بروند.‏ متأسفانه در اثر سانحه‌ای در اتوبان هر شش نفر آنان همراه با شش نفر دیگر کشته شدند.‏ این سانحه چنان دلخراش بود که پلیس آن را مثل یک کشتار جمعی خواند.‏

۲ شب پیش از این واقعه خانوادهٔ آنان در جلسه مطالعهٔ کتاب مطلبی را مطالعه می‌کردند که به موضوع مرگ مربوط می‌شد.‏ پدر کریستوفر در مورد پسرش می‌گوید:‏ «کریستوفر خیلی خوب روی مطالب تعمّق می‌کرد.‏ در آن شب هم در مورد دنیای جدید و امیدش به آینده صحبت کرد.‏ کریستوفر گفت:‏ ‹ما شاهدان یَهُوَه با اینکه از مرگ دوستانمان ناراحت می‌شویم ولی می‌دانیم که دوباره همدیگر را می‌بینیم.‏› در آن لحظه هیچ کدام از ما فکر نمی‌کرد که آن سخنان هرگز از خاطرمان پاک نخواهد شد.‏»‏ *

۳ در سال ۱۹۴۰ فرانس،‏ یکی از شاهدان یَهُوَه اهل اتریش به خاطر وفاداری‌اش به یَهُوَه محکوم به اعدام شد.‏ فرانس از بازداشتگاه به مادرش در برلین چنین نوشت:‏ «اگر به جنگ بروم گناهی مستوجب مرگ کرده‌ام.‏ چرا به چنین شرارتی دست بزنم و خودم را از برکت رستاخیز محروم کنم؟‏ .‏ .‏ .‏ مادر عزیز و برادران و خواهران گرامی‌ام،‏ امروز حکم مرا اعلام کردند و قرار است فردا صبح با گیوتین اعدام شوم.‏ یَهُوَه به من قدرت عجیبی داده است،‏ همان قدرتی که همواره به مسیحیان حقیقی عطا می‌کند.‏ .‏ .‏ .‏ اگر شما نیز تا به آخر وفادار بمانید،‏ پس از رستاخیز دوباره یکدیگر را خواهیم دید.‏ .‏ .‏ .‏ تا آن روز با شما وداع می‌گویم.‏»‏ *

۴.‏ شرح‌حال کریستوفر و فرانس چه تأثیری بر شما می‌گذارد،‏ و در ادامه به چه موضوعی خواهیم پرداخت؟‏

۴ کریستوفر و فرانس از اعتقاد و امیدی که به رستاخیز داشتند نیرو گرفتند.‏ شرح‌حال این افراد واقعاً ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد.‏ حال،‏ برای آنکه بیشتر قدر این برکت الٰهی را بدانیم و اعتقادمان را به رستاخیز راسخ‌تر سازیم،‏ ببینیم چرا یَهُوَه انسان‌ها را رستاخیز می‌دهد و این موضوع چه تأثیری بر زندگی ما می‌گذارد.‏

تصویری واقعی از رستاخیز مردگان بر زمین

۵،‏ ۶.‏ رؤیای نبوی‌ای که در مکاشفه ۲۰:‏۱۲،‏ ۱۳ آمده است چه موضوعی را روشن می‌کند؟‏

۵ یوحنّای رسول در رؤیایی نبوی در خصوص وقایعی که طی حکومت هزار سالهٔ مسیح رخ می‌دهد رستاخیز انسان‌ها بر روی زمین را مشاهده کرد.‏ یوحنّا نوشت:‏ «مردگان را خُرد و بزرگ دیدم .‏ .‏ .‏ دریا مردگانی را که در آن بودند باز داد؛‏ و موت و عالَم اموات [هادیس] مردگانی را که در آن‌ها بودند باز دادند.‏» (‏ مکاشفه ۲۰:‏۱۲،‏ ۱۳‏)‏ آری،‏ همهٔ مردگانی که در هادیس یا شیول می‌باشند،‏ خرد و بزرگ رستاخیز خواهند یافت.‏ کسانی که عزیزانشان را در دریا از دست داده‌اند نیز آنان را باز خواهند یافت.‏ این رستاخیز بخشی از مقصود اصلی خدا در رابطه با ما انسان‌هاست.‏

۶ حکومت هزارسالهٔ مسیح با در بند کردن شیطان و محبوس کردن او آغاز می‌شود.‏ طی آن هزار سال نه رستاخیزیافتگان تحت تأثیر شیطان قرار خواهند داشت و نه کسانی که از مصیبت عظیم زنده بیرون می‌آیند.‏ (‏ مکاشفه ۲۰:‏۱-‏۳‏)‏ هزار سال شاید در نظر ما مدت طولانی‌ای بیاید،‏ اما در نظر یَهُوَه فقط «یک روز» است.‏ —‏ ۲پِطْرُس ۳:‏۸‏.‏

۷.‏ انسان‌ها طی سلطنت هزارسالهٔ مسیح بر چه اساس داوری خواهند شد؟‏

۷ بر طبق رؤیای نبوی یوحنّا،‏ سلطنت هزارسالهٔ مسیح دوران داوری است.‏ یوحنّا نوشت:‏ «مردگان را خُرد و بزرگ دیدم که پیش تخت ایستاده بودند؛‏ و دفترها را گشودند.‏ پس دفتری دیگر گشوده شد که دفتر حیات است و بر مردگان داوری شد،‏ به حسب اَعمال ایشان از آنچه در دفترها مکتوب است.‏ .‏ .‏ .‏ و هر یکی به حسب اَعمالش حکم یافت.‏» (‏ مکاشفه ۲۰:‏۱۲،‏ ۱۳‏)‏ جالب آنکه داوری برحسب اَعمالی نیست که شخص پیش از مرگش انجام داده است.‏ (‏ رومیان ۶:‏۷‏)‏ در آن زمان ‹ دفترهایی› با قوانین و اطلاعات جدید گشوده خواهد شد.‏ هر کس مطابق قوانین آن دفترها عمل کند نامش «در دفتر حیات» ثبت خواهد شد.‏

‏«قیامت حیات» و «قیامت داوری»‏

۸.‏ چه چیزی در انتظار کسانی است که رستاخیز می‌یابند؟‏

۸ در آغاز رؤیای نبوی یوحنّا اشاره شده است که عیسی «کلیدهای موت و عالَم اموات [هادیس]» را نزد خود دارد.‏ (‏ مکاشفه ۱:‏۱۸‏)‏ یَهُوَه عیسی را «رئیس حیات» منصوب ساخته و به او اختیار داده است تا «بر زندگان و مردگان داوری» کند.‏ (‏ اَعمال ۳:‏۱۵؛‏ ۲تیموتاؤس ۴:‏۱‏)‏ عیسی چگونه می‌تواند بر مردگان داوری کند؟‏ وی نخست آنان را از خواب مرگ بیدار خواهد کرد.‏ عیسی به مردم زمان خود گفت:‏ «از این تعجب مکنید زیرا ساعتی می‌آید که در آن جمیع کسانی که در قبور می‌باشند،‏ آواز او را خواهند شنید،‏ و بیرون خواهند آمد؛‏ هر که اَعمال نیکو کرد،‏ برای قیامت حیات و هر که اَعمال بد کرد،‏ به جهت قیامت داوری.‏» (‏ یوحنّا ۵:‏۲۸-‏۳۰‏)‏ حال ببینیم چه شادی‌ای در انتظار مردان و زنان وفادار عهد باستان می‌باشد؟‏

۹.‏ الف)‏ کسانی که رستاخیز می‌یابند با چه حقایقی آشنا می‌شوند؟‏ ب)‏ چه برنامهٔ آموزشی گسترده‌ای به مرحلهٔ اجرا در خواهد آمد؟‏

۹ وقتی مردان و زنان وفادار عهد باستان رستاخیز یابند به چشم خواهند دید که تمام وعده‌های خدا جامهٔ عمل به خود گرفته است.‏ چقدر خوشحال خواهند شد که پی ببرند هویت ذریّت زن که در نخستین نبوّت کتاب مقدّس در پیدایش ۳:‏۱۵ بدان اشاره شده است عیسی مسیح می‌باشد!‏ چقدر باعث خوشحالی آنان خواهد بود که بدانند به سبب وفادار ماندن مسیح تا پای مرگ است که به زندگی بازگردانده شده‌اند!‏ (‏ متّیٰ ۲۰:‏۲۸‏)‏ کسانی که به رستاخیزیافتگان خوش‌آمد می‌گویند به آنان می‌آموزند که برکات فدیهٔ عیسی در واقع نشان محبت عظیم و رحمت بی‌کران یَهُوَه است.‏ وقتی رستاخیزیافتگان پی می‌برند که ملکوت خدا تمام مقاصد یَهُوَه را در خصوص زمین به تحقق می‌رساند بی‌شک دلشان سرشار از سپاس و قدردانی می‌شود.‏ در آنجا آنان فرصت فراوان دارند تا قدردانی خود را نسبت به پدر پرمهرشان و عیسی نشان دهند.‏ میلیاردها انسانی که از خواب مرگ برمی‌خیزند با شادی از برنامهٔ گستردهٔ آموزشی برخوردار خواهند شد و خواهند آموخت که با قدردانی از فدیهٔ عیسی است که می‌توانند از برکات آن برخوردار شوند.‏

۱۰،‏ ۱۱.‏ الف)‏ در طی حکومت هزارساله چه امکانی برای مردم روی زمین وجود دارد؟‏ ب)‏ این مطلب چه تأثیری بر ما می‌گذارد؟‏

۱۰ وقتی ابراهیم رستاخیز یابد چقدر خرسند خواهد بود که می‌تواند تحت حکمرانی حکومت الٰهی یعنی همان «شهری» که همیشه انتظارش را می‌کشید زندگی کند.‏ (‏ عبرانیان ۱۱:‏۱۰‏)‏ ایّوب از شنیدن اینکه شرح حال زندگی‌اش به بسیاری از خادمان خدا در تحمّل سختی‌ها قوّت بخشیده است چقدر خوشحال خواهد شد!‏ دانیال را تصوّر کنید که چقدر مشتاق خواهد بود بداند نبوّت‌هایی که به قلم آورده است چگونه به تحقق رسیده‌اند!‏

۱۱ آری،‏ تمام کسانی که از مصیبت عظیم بیرون می‌آیند و آنانی که در دنیای جدید رستاخیز می‌یابند باید مطالب بسیاری در مورد خدا و مقصود پرعظمت او برای زمین و انسان‌ها بیاموزند.‏ این برنامهٔ آموزشی و داشتن عمر ابدی این امکان را برای انسان‌ها فراهم می‌آورد که هر چه بیشتر با یَهُوَه آشنا شده و صفات نیک او را بستایند.‏ براستی که چه دوران زیبا و باشکوهی خواهد بود!‏ ولی آیا به آنچه یَهُوَه از طریق دفترهای جدید به ما آموزش می‌دهد عمل خواهیم کرد؟‏ آیا روی مطالب حیاتی آن تعمّق خواهیم کرد و مطابق آن عمل خواهید نمود تا شیطان در حملهٔ آخرش نتواند ما را گمراه کند؟‏

۱۲.‏ چرا در دنیای جدید انسان‌ها می‌توانند با تمام نیرو در برنامهٔ آموزشی و آبادانی زمین شرکت کنند؟‏

۱۲ به برکات فوق‌العاده‌ای فکر کنید که فداکاری عیسی برای انسان‌ها امکان‌پذیر می‌سازد.‏ کسانی که به زندگی باز می‌گردند دیگر بیمار یا معلول نخواهند بود.‏ (‏ اِشَعْیا ۳۳:‏۲۴‏)‏ در دنیای جدید انسان‌ها در سلامتی کامل می‌توانند کار آموزش به رستاخیزیافتگان را به نحو احسن انجام دهند.‏ آنان همچنین در بزرگ‌ترین پروژهٔ آبادانی در تاریخ بشر شرکت خواهند کرد و تمام کرهٔ زمین را به بهشت مبدّل خواهند ساخت و بدین طریق نام یَهُوَه را جلال خواهند داد.‏

۱۳،‏ ۱۴.‏ چرا شیطان بعد از هزار سال آزاد می‌شود،‏ و در آن زمان احتمال چه چیزی برای فرد فرد انسان‌ها وجود دارد؟‏

۱۳ زمانی که شیطان آزاد شود،‏ بار دیگر در صدد گمراه کردن انسان‌ها برخواهد آمد.‏ بر طبق مکاشفه ۲۰:‏۷-‏۹ کسانی که در آن زمان فریب شیطان را می‌خورند به مرگ محکوم خواهند شد و ‹آتش از جانب خدا از آسمان فرو ریخته،‏ ایشان را خواهد بلعید.‏› در میان آنان کسانی هستند که در طی دورهٔ هزارساله رستاخیز یافته‌اند،‏ لذا رستاخیز یا قیامت این محکوم‌شدگان به مرگ،‏ «قیامت داوری» خوانده شده است.‏ اما رستاخیزیافتگانی که به یَهُوَه وفادار می‌مانند به زندگی ابدی نایل خواهند آمد،‏ و از این رو،‏ رستاخیز یا قیامت آنان «قیامت حیات» خوانده شده است.‏ —‏ یوحنّا ۵:‏۲۹‏.‏

۱۴ آیا اعتقاد به رستاخیز می‌تواند ما را در مقابل مشکلاتی که امروزه با آن دست به گریبان هستیم یاری کند؟‏ برای آنکه یَهُوَه ما را از برکات دنیای جدید برخوردار سازد چه باید بکنیم؟‏

درس‌هایی که هم‌اکنون باید آموخت

۱۵.‏ اعتقاد به رستاخیز چه کمکی به ما می‌کند؟‏

۱۵ اگر شما نیز اخیراً عزیزی را از دست داده‌اید خوب می‌دانید که داغ مرگ عزیز چقدر دردناک است.‏ با این حال،‏ کسانی که به رستاخیز اعتقاد دارند آرامش و قوّتی می‌یابند که دیگران از آن محرومند.‏ پولُس به برادران خود در جماعت تَسّالونیکی نوشت:‏ «ای برادران نمی‌خواهیم شما از حالت خوابیدگان بی‌خبر باشید که مبادا مثل دیگران که امید ندارند،‏ محزون شوید.‏» (‏ ۱تَسّالونیکیان ۴:‏۱۳‏)‏ سعی کنید خود را در دنیای جدید در حال آموزش دادن به رستاخیزیافتگان تصوّر کنید.‏ فکر اینکه در آنجا عزیز خود را باز خواهید یافت به شما تسلّی بسیار خواهد داد.‏

۱۶.‏ در دنیای جدید چه چیزی در انتظار ماست؟‏

۱۶ چه بسا به دلیل ناکاملی‌ای که از آدم به ارث برده‌ایم به بیماری مبتلا شده باشیم.‏ این موضوع نباید ما را چنان مشوّش سازد که فراموش کنیم در دنیای جدید از سلامت کامل،‏ نیروی جوانی و زندگی ابدی برخوردار خواهیم شد.‏ لحظه‌ای که چشم می‌گشاییم و چهرهٔ شاد و خندان کسانی را می‌بینیم که به ما خوش‌آمد می‌گویند،‏ یقیناً خواهیم گفت:‏ ‹خدایا شکرت.‏›‏

۱۷،‏ ۱۸.‏ چه موضوعاتی اکنون حائز اهمیت هستند؟‏

۱۷ اما،‏ در حال حاضر دو موضوع برای ما بسیار حائز اهمیت است.‏ نخست،‏ اینکه با جان و دل یَهُوَه را خدمت کنیم.‏ می‌باید مانند سَروَر خود عیسی مسیح با رفتار ایثارگرانه‌مان نشان دهیم که به یَهُوَه و همنوعان خود محبت داریم.‏ چنانچه مخالفت‌ها یا آزارها شادی ما را برباید و یا آزادی ما را سلب کند،‏ باید در ایمان خود ثابت‌قدم بمانیم.‏ حتی اگر مجبور شدیم تا پای مرگ مقاومت کنیم،‏ امید به رستاخیز به ما تسلّی و قوّت‌قلب می‌دهد تا به یَهُوَه و ملکوت او وفادار بمانیم.‏ آری،‏ غیرت و پشتکاری که در رساندن مژدهٔ ملکوت به انسان‌ها از خود نشان می‌دهیم،‏ راه را هموار می‌سازد تا به برکاتی دست یابیم که یَهُوَه برای درستکاران در نظر دارد.‏

۱۸ موضوع دوّم به موقعیتی‌هایی مربوط می‌شود که نَفْسِ ناکاملمان ما را به عملی خطا وسوسه می‌کند.‏ شناخت ما از رستاخیز و قدردانی‌مان از یَهُوَه ما را مصمم می‌سازد که در ایمان استوار بمانیم.‏ یوحنّای رسول متذکر شد:‏ «دنیا را و آنچه در دنیاست دوست مدارید زیرا اگر کسی دنیا را دوست دارد،‏ محبت پدر در وی نیست.‏ زیرا که آنچه در دنیاست،‏ از شهوت جسم و خواهش چشم و غرور زندگانی از پدر نیست بلکه از جهان است.‏ و دنیا و شهوات آن در گذر است لٰکن کسی که به ارادهٔ خدا عمل می‌کند،‏ تا به ابد باقی می‌ماند.‏» (‏ ۱یوحنّا ۲:‏۱۵-‏۱۷‏)‏ تمام مادیات این دنیا در مقابل برکاتی که یَهُوَه در دنیای جدید در اختیار ما قرار می‌دهد هیچ است.‏ (‏ ۱تیموتاؤس ۶:‏۱۷-‏۱۹‏)‏ به علاوه،‏ هنگام وسوسه به عملی غیراخلاقی باید قاطعانه در مقابل آن مقاومت کنیم.‏ کسانی که مکرّراً دست به عملی می‌زنند که در نظر یَهُوَه ناپسند است چه بسا هرگز رستاخیز نیابند.‏

۱۹.‏ چه سعادت بزرگی را هرگز نباید فراموش کنیم؟‏

۱۹ به علاوه،‏ همهٔ ما این سعادت بزرگ را داریم که با رفتار خود دل آفریدگار عالَم را شاد کنیم.‏ (‏ امثال ۲۷:‏۱۱‏)‏ اگر تا پایان عمر و یا تا نابودی این نظام حاکم بر جهان،‏ به یَهُوَه وفادار بمانیم در واقع نشان داده‌ایم که از او حمایت و با شیطان مخالفت کرده‌ایم.‏ حقیقتاً،‏ تصوّر اینکه از مصیبت عظیم سالم بیرون بیاییم و یا در دنیای جدید رستاخیز یابیم و بتوانیم تا ابد در زمینی بهشتی زندگی کنیم،‏ چقدر شادی‌آور است!‏

برآورده شدن آرزوهایمان

۲۰،‏ ۲۱.‏ با وجود تمام سؤالات بی‌جوابمان در خصوص رستاخیز چه چیزی ما را بر آن می‌دارد که به یَهُوَه وفادار بمانیم؟‏ توضیح دهید.‏

۲۰ در این سری مقالات هنوز سؤالات بی‌جواب بسیاری باقی مانده است.‏ مثلاً،‏ یَهُوَه برای افراد متأهلی که رستاخیز می‌یابند چه ترتیبی می‌دهد؟‏ (‏ لوقا ۲۰:‏۳۴،‏ ۳۵‏)‏ آیا رستاخیز در مکانی که شخص فوت کرده است صورت می‌گیرد؟‏ آیا رستاخیزیافتگان در کنار عزیزانشان رستاخیز می‌یابند؟‏ سؤالات بسیار دیگری ممکن است مطرح شود که جواب دادن به آن‌ها هنوز ممکن نیست.‏ اما یک چیز برای ما مسلّم است؛‏ اِرْمیا می‌گوید:‏ ‏«خداوند به جهت کسانی که بر او توکّل دارند و برای آنانی که او را می‌طلبند نیکو است.‏ خوب است که انسان امیدوار باشد و با سکوت انتظار نجات خداوند را بکشد.‏» (‏ مراثی اِرْمیا ۳:‏۲۵،‏ ۲۶‏)‏ یَهُوَه در وقتش به تمام این سؤالات پاسخ خواهد داد.‏ چرا می‌توانیم از این موضوع اطمینان داشته باشیم؟‏

۲۱ کتاب مقدّس می‌گوید:‏ «دست خویش را باز می‌کنی و آرزوی همهٔ زندگان را سیر می‌نمایی.‏» (‏ مزمور ۱۴۵:‏۱۶‏)‏ واضح است آرزوهای ما با گذشت زمان تغییر می‌کند.‏ آرزوهای زمان کودکی‌مان با امروز بسیار متفاوت است.‏ نگرش ما به زندگی تا حد زیادی از روی تجربیات و امیدهایمان شکل گرفته است.‏ اما می‌توان یقین داشت که یَهُوَه تمام آرزوهای شایسته و معقول ما را برآورده خواهد ساخت.‏

۲۲.‏ چرا باید یَهُوَه را سپاس بگوییم؟‏

۲۲ آنچه اکنون بیش از هر چیز حائز اهمیت است این است که به یَهُوَه وفادار بمانیم.‏ کتاب مقدّس می‌گوید:‏ «انتظاری که از کارگزار می‌رود این است که امین باشد.‏» (‏ ۱قُرِنتیان ۴:‏۲‏،‏ هزارهٔ نو ‏)‏ یَهُوَه به همهٔ ما کارگزاران خود وظیفهٔ اعلام مژدهٔ ملکوت را سپرده است.‏ پشتکار ما در اعلام این مژده به جهانیان سبب می‌شود که مسیر خود را در طریق حیات حفظ کنیم.‏ باید بدانیم که هر لحظه ممکن است «اتفاق» یا واقعه‌ای غیرمنتظره برای ما پیش بیاید.‏ (‏ جامعه ۹:‏۱۱‏)‏ برای آنکه از نگرانی‌های ناشی از این امور غیرقابل‌پیشبینی بکاهیم می‌باید ایمان به رستاخیز را در خود تقویت کنیم.‏ اگر بدانیم که لحظات آخر زندگی خود را می‌گذرانیم و مرگمان پیش از شروع حکومت هزارسالهٔ مسیح خواهد بود،‏ ایمان راسخمان به رستاخیز ما را تسلّی خواهد داد.‏ آری،‏ همان طور که یَهُوَه با اشتیاق تمام بندهٔ خود ایّوب را ‹ندا کرده› از خواب مرگ برمی‌خیزاند ما را نیز در زمان مقرّر به زندگی باز خواهد گرداند.‏ پس،‏ یَهُوَه را سپاس گوییم که تمام آنانی را که در خاطر خود دارد رستاخیز خواهد داد!‏ —‏ ایّوب ۱۴:‏۱۵‏.‏

‏[پاورقی‌ها]‏

^ بند 2 ‏«بیدار شوید!‏» (‏ انگل‍.‏)‏ شمارهٔ ۸ ژوئیهٔ ۱۹۸۸،‏ صفحهٔ ۱۰ چاپ شاهدان یَهُوَه.‏

^ بند 3 کتاب «شاهدان یَهُوَه —‏ اعلام‌کنندگان ملکوت خدا» (‏ انگل‍.‏)‏ صفحهٔ ۶۶۲ چاپ شاهدان یَهُوَه ملاحظه شود.‏

مرور مقاله

‏• در طول دورهٔ هزار ساله انسان‌ها بر چه مبنایی داوری خواهند شد؟‏

‏• چرا برخی «قیامت حیات» دارند و برخی «قیامت داوری»؟‏

‏• چگونه می‌توانیم از اعتقاد به رستاخیز تسلّی یابیم؟‏

‏• مزمور ۱۴۵:‏۱۶ چه موضوعی را در مورد سؤالات بی‌جوابمان روشن می‌کند؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصاویر در صفحهٔ ۳۲]‏

اعتقاد به رستاخیز چگونه ما را تقویت می‌کند؟‏