در مقابل بدی بدی نکنید
در مقابل بدی بدی نکنید
«اما بندهٔ خدا نباید نزاع کند، بلکه با همه کس ملایم و راغب به تعلیم و صابر در مشقّت باشد.» — ۲تیموتاؤس ۲:۲۴.
۱. چرا گاهی هنگام موعظه کردن با واکنشی توهینآمیز روبرو میشویم؟
اگر کسی رفتار ناخوشایندی با شما داشته باشد چگونه عکسالعمل نشان میدهید؟ پولُس در توصیف روزهای آخر پیشگویی کرد که انسانها «توهینکننده . . . افترازن و ناپرهیزکار و درندهخو» میشوند. ( ۲تیموتاؤس ۳:۱-۵، ۱۲، انجیل شریف ) در واقع به همین دلیل است که امروزه در موعظه و یا در مدرسه یا محل کارمان بکرّات با چنین رفتارهایی روبرو میشویم.
۲. وقتی شخصی به ما توهین میکند خوب است چه آیاتی را به خاطر آوریم؟
۲ البته رفتار توهینآمیز همیشه دال بر بیعلاقگی و نفرت شخص نسبت به حق و عدالت نیست. گاهی نارضایتی از اوضاع و شرایط سخت زندگی چنین واکنشهایی را موجب میشود. ( جامعه ۷:۷) بسیاری نیز وقتی میبینند حرفهای رکیک نُقل دهان همسایگان و همکارانشان است خود نیز این کلمات را بکار میبرند. دانستن این موضوع ما را متوجه میسازد که چرا این کلمات از دهان بسیاری از مردم بیرون میآید. ولی مسلّماً استفاده از چنین کلماتی به هیچوجه شایستهٔ فردی مسیحی نیست. ما مسیحیان در مقابل رفتاری توهینآمیز چگونه باید واکنش نشان دهیم؟ امثال ۱۹:۱۱ میگوید: «عقل انسان خشم او را نگاه میدارد.» در رومیان ۱۲:۱۷، ۱۸ نیز آمده است: «هیچ کس را به عوض بدی بدی مرسانید. . . . اگر ممکن است به قدر قوّهٔ خود با جمیع خلق به صلح بکوشید.»
۳. صلحجو بودن چه تأثیری در نحوهٔ موعظه کردن ما دارد؟
۳ ما باید با رفتار خود نشان دهیم که انسانهایی صلحجو هستیم. این روحیه میباید در گفتار و کردارمان و حتی در حالت چهره و لحن بیانمان آشکار باشد. ( امثال ۱۷:۲۷) عیسی هنگامی که رسولانش را برای بشارت دادن فرستاد به آنان چنین اندرز داد: «چون به خانهای درآیید، بر آن سلام نمایید؛ [یعنی، برای اهل خانه صلح و صفا بطلبید] پس اگر خانه لایق باشد، سلام شما بر آن واقع خواهد شد و اگر نالایق بُوَد، سلام شما به شما خواهد برگشت.» ( متّیٰ ۱۰:۱۲، ۱۳) ما میخواهیم مژدهای شادیبخش را به اهل خانه برسانیم. توجه کنید کتاب مقدّس چه عباراتی برای آن به کار برده است؛ «انجیل سلامتی» یعنی نوید صلح و آرامش؛ «بشارت فیض خدا» یعنی مژدهٔ لطف بیکران خدا؛ و «بشارتِ ملکوت» یعنی نوید برقرار شدن حکومتی آسمانی. ( اَفَسُسیان ۶:۱۵؛ اَعمال ۲۰:۲۴؛ متّیٰ ۲۴:۱۴) هدف ما این نیست که از اعتقادات مخاطبمان انتقاد کنیم و یا در مورد عقایدش با او جرّوبحث کنیم، بلکه میخواهیم او را از مژدهٔ کتاب مقدّس آگاه سازیم.
۴. اگر مخاطبتان پیش از آنکه دلیل آمدن خود را عنوان کنید ابراز بیعلاقگی کند چه میتوانید بگویید؟
۴ گاهی مخاطبمان بدون آنکه واقعاً به سخنان ما گوش کرده باشد ابراز بیعلاقگی میکند. در اکثر موارد میتوانیم بگوییم: «آیا میتوانم فقط یک آیه برای شما بخوانم؟» شخص ممکن است مخالفتی نکند. در برخی موارد نیز میتوانیم بگوییم: «در یک فرصت مناسب دوست داشتم در مورد آیندهٔ بشر با شما صحبت کنم. زمانی که بیعدالتی از روی زمین محو میشود و دیگر هیچ نفرتی وجود نخواهد داشت.» اگر متوجه شدید که هنوز شخص مردد است میتوانید بگویید: «ظاهراً امروز وقت مناسبی برای شما نیست.» حتی اگر مخاطبمان با ما برخورد خوبی نداشته باشد، نباید تصوّر کنیم که مستحق شنیدن کلام نجاتبخش خدا نیست. همیشه به یاد داشته باشیم که فرد مسیحی باید «با همه کس ملایم . . . و صابر در مشقّت باشد» به عبارت دیگر متین و خویشتندار باشد. — ۲تیموتاؤس ۲:۲۴.
بدرفتاری از روی جهالت
۵، ۶. سَوْلُس چه رفتاری با شاگردان عیسی داشت و دلیل رفتار وی چه بود؟
۵ در قرن اوّل مسیحی مردی به نام سَوْلُس زندگی میکرد که خشونت و گستاخیاش زبانزد همگان بود. کتاب مقدّس میگوید که او از تهدید و قتل پیروان مسیح کوتاهی نمیکرد. ( اَعمال ۹:۱، ۲) وی بعدها در مورد خود نوشت: «دشنام میدادم و جفا میرسانیدم و اهانت میکردم.» ( ۱تیموتاؤس ۱:۱۳، ا ش ) حتی با اینکه شماری از خویشاوندان او مسیحی شده بودند، در مورد احساس خود نسبت به مسیحیان نوشت: «بر ایشان به شدّت دیوانه گشته تا شهرهای بعید تعاقب میکردم.» ( اَعمال ۲۳:۱۶؛ ۲۶:۱۱؛ رومیان ۱۶:۷، ۱۱) ولی، در هیچ یک از گزارشات کتاب مقدّس نمیبینیم که مسیحیان این رفتار زشت سَوْلُس را پاسخ داده باشند.
۶ دلیل این رفتار سَوْلُس چه بود؟ سالها بعد وی اشاره نمود که خشونتش از روی جهالت بوده است. ( ۱تیموتاؤس ۱:۱۳) سَوْلُس فریسی بود و «شریعت اجدادی خود را به کمال» آموخته بود. ( اَعمال ۲۲:۳) وی با اینکه در محضر فرد روشنفکری همچون غمالائیل تحصیل کرده بود، اما مسلّماً همکاریاش با قیافا، کاهن اعظم که مردی متعصب بود بر او تأثیر بدی داشته است. قیافا در توطئهٔ کشتن عیسی جزو مهرههای اصلی به شمار میرفت. ( متّیٰ ۲۶:۳، ۴، ۶۳-۶۶؛ اَعمال ۵:۳۴-۳۹) او همچنین حکم کرد که شاگردان عیسی را شلاق بزنند و به آنان دستور اکید داد که دیگر به اسم عیسی موعظه نکنند. به علاوه قیافا بود که هنگام محکوم شدن اِستیفان به مرگ ریاست سَنهِدرین را بر عهده داشت. ( اَعمال ۵:۲۷، ۲۸، ۴۰؛ ۷:۱-۶۰) خود سَوْلُس نیز شاهد سنگسار شدن اِستیفان بود. پس از آن قیافا اجازهنامهای به دست سَوْلُس داد تا به دمشق رفته پیروان عیسی را در آنجا دستگیر کند. ( اَعمال ۸:۱؛ ۹:۱، ۲) آری، سَوْلُس واقعاً تصوّر میکرد این کارها نشانگر غیرتش به خداست، اما در واقع غیرتش بر پایهٔ اعتقاداتی نادرست بود. ( اَعمال ۲۲:۳-۵) و به همین دلیل بود که نمیتوانست تشخیص دهد که عیسی همان مسیح موعود است. خوشبختانه، هنگامی که عیسای رستاخیزیافته در راه دمشق با او صحبت کرد، پی به اشتباه خود برد. — اَعمال ۹:۳-۶.
۷. بعد از رویداد معجزهآسایی که در جادهٔ دمشق رخ داد چه تغییری در رفتار سَوْلُس به وجود آمد؟
۷ اندکی بعد یکی از شاگردان عیسی به نام حنانیا فرستاده شد تا به سَوْلُس شهادت دهد. آیا شما با شناختی که از سَوْلُس داشتید به ملاقات او میرفتید؟ حنانیا نیز از این موضوع نگران بود، با این حال به ملاقات سَوْلُس رفته، با نرمی با وی سخن گفت. رفتار سَوْلُس پس از معجزهای اَعمال ۹:۱۰-۲۲) بعدها نام او به پولُس تغییر کرد و همهٔ مسیحیان او را به عنوان میسیونری غیور میشناختند.
که در راه دمشق برای وی روی داد، کاملاً دگرگون شده بود. (ملایم و در عین حال شجاع
۸. چرا میتوان گفت که رفتار عیسی با گناهکاران انعکاس رفتار یَهُوَه بود؟
۸ عیسی با شور و حرارت به همگان موعظه میکرد. او مردی ملایم و در عین حال شجاع بود. ( متّیٰ ۱۱:۲۹) مانند پدر آسمانیاش گناهکاران را به بازگشت به راه راست ترغیب میکرد. ( اِشَعْیا ۵۵:۶، ۷) به گناهکارانی که حاضر بودند خود را اصلاح کنند، دلگرمی میداد. ( لوقا ۷:۳۷-۵۰؛ ۱۹:۲-۱۰) هیچ کس را از روی ظاهرش قضاوت نمیکرد، بلکه همچون پدرش با مهربانی و بردباری مردم را به توبه ترغیب میکرد. ( رومیان ۲:۴) آری، خواست یَهُوَه است که همهٔ انسانها به توبه گرایند و نجات یابند. — ۱تیموتاؤس ۲:۳، ۴.
۹. از آنچه در اِشَعْیا ۴۲:۱-۴ در مورد عیسی نبوّت شده است چه میآموزیم؟
۹ متّیٰ در انجیل خود نبوّتی را نقل کرده است که به خوبی نگرش یَهُوَه را نسبت به عیسی نشان میدهد: «این است خادم من که او را برگزیدهام، محبوب من که جانم از او خوشنود است. روح خود را بر وی خواهم نهاد و او عدالت را به قومها اعلام خواهد داشت. نزاع نخواهد کرد و فریاد نخواهد زد؛ و کسی صدایش را در کوچهها نخواهد شنید. نیخرد شده را نخواهد شکست و فتیلهٔ نیمسوخته را خاموش نخواهد کرد، تا عدالت را به پیروزی رساند. نام او مایهٔ امید برای همهٔ قومها خواهد بود.» ( متّیٰ ۱۲:۱۷-۲۱، هزاره نو؛ اِشَعْیا ۴۲:۱-۴) چنانکه در این نبوّت نیز آمده است عیسی هرگز خود را درگیر بحث و مشاجره نمیکرد. حتی در مواقعی که تحت فشار روحی بود، حقایق را به نحوی بیان میکرد که به دل اشخاص صادق و بیریا بنشیند. — یوحنّا ۷:۳۲، ۴۰، ۴۵، ۴۶.
۱۰، ۱۱. الف) با اینکه فریسیان جزو مخالفان اصلی عیسی محسوب میشدند چرا عیسی به برخی از آنان شهادت داد؟ ب) عیسی گهگاه چگونه با مخالفانش برخورد میکرد، با این حال از چه امری اجتناب مینمود؟
۱۰ عیسی با فریسیان بسیاری نیز صحبت و گفتگو کرد. با اینکه برخی از آنها واقعاً سعی داشتند با مکر و حیله او را به دام بیندازند، اما عیسی به همهٔ فریسیان انگیزهٔ لوقا ۷:۳۶-۵۰) یک بار دیگر فریسی سرشناسی به نام نیقودیموس در تاریکی شب به ملاقات وی آمد. عیسی او را از اینکه در خفا به سراغش آمده است سرزنش نکرد. در عوض، به او آموخت که خدا با فرستادن پسر خود محبت خود را نشان داده است، و کسانی که به پسرش ایمان آورند نجات خواهند یافت. عیسی همچنین با وی در خصوص اهمیت پیروی از ترتیبات یَهُوَه صحبت کرد. ( یوحنّا ۳:۱-۲۱) بعدها هنگامی که فریسیان میخواستند تعالیم عیسی را بیاهمیت جلوه دهند نیقودیموس سعی کرد از او دفاع کند. — یوحنّا ۷:۴۶-۵۱.
بد نسبت نمیداد. فریسیای به نام شمعون احتمالاً برای اینکه عیسی را بهتر بشناسد، او را به صرف غذا دعوت کرد و عیسی نیز دعوت او را پذیرفت. عیسی میدانست که شمعون نظری انتقادی نسبت به او دارد با این حال به او و حاضران دیگر در خانهاش بشارت داد. (۱۱ عیسی به خوبی تشخیص میداد که مقصود عدهای فقط این است که با حیله و نیرنگ او را به دام بیندازند. به همین سبب هیچ وقت خود را داخل بحثهای بیثمر آنها نمیکرد. هر گاه صلاح میدید با اشاره به یک قاعدهٔ کلّی، استفاده از تشبیهی بجا و یا اشاره به آیات کلام خدا جوابی مختصر ولی مؤثر به آنان میداد. ( متّیٰ ۱۲:۳۸-۴۲؛ ۱۵:۱-۹؛ ۱۶:۱-۴) گاهی نیز که میدید جواب دادن بیفایده است، سکوت میکرد. — مَرقُس ۱۵:۲-۵؛ لوقا ۲۲:۶۷-۷۰.
۱۲. عیسی به کسانی که بر سر او فریاد میزدند چگونه کمک میکرد؟
۱۲ افرادی بودند که بر سر عیسی فریاد میزدند ولی عیسی میدانست که این به دلیل نفوذ ارواح شریر است. در چنین مواردی عیسی از خود خویشتنداری نشان میداد و سعی میکرد با قدرت خدادادش فرد را تسکین دهد. ( مَرقُس ۱:۲۳-۲۸؛ ۵:۲-۸، ۱۵) ما نیز هنگام موعظه ممکن است مورد اهانت یا حملههای لفظی قرار بگیریم. چقدر بجاست که همچون عیسی با خویشتنداری رفتاری متین و واکنشی سنجیده از خود نشان دهیم. — کُولُسیان ۴:۶.
در خانواده
۱۳. چرا گاهی اعضای خانواده با شخصی که شروع به مطالعهٔ کتاب مقدّس میکند مخالفت میورزند؟
۱۳ مسیحیان بویژه میباید در خانه از خود خویشتنداری نشان دهند. شخصی که تحت تأثیر حقایق کلام خدا قرار میگیرد، آرزو دارد که تمام اعضای خانوادهاش نیز به یَهُوَه ایمان آورند. اما همان طور که عیسی توضیح داد گاهی اعضای خانوادهمان هستند که با ما سر ناسازگاری میگذارند. ( متّیٰ ۱۰:۳۲-۳۷؛ یوحنّا ۱۵:۲۰، ۲۱) دلایل بسیاری برای این رفتار آنان وجود دارد. مثالی بزنیم. کلام خدا خصوصیاتی همچون صداقت، احترام و وظیفهشناسی را در شخص به وجود میآورد و نشان میدهد که مهمترین وظیفهٔ ما خدمت به آفریدگارمان است. ( جامعه ۱۲:۱، ۱۳؛ اَعمال ۵:۲۹) حال شاید یکی از اعضای غیرمسیحی خانواده به اشتباه تصوّر کند که دیگر مانند گذشته به اختیارات او در خانه اهمیت داده نمیشود، و از خود عکسالعملی شدید نشان دهد. در چنین مواردی چقدر مهم است که مانند عیسی از خود خویشتنداری نشان دهیم! — ۱پِطْرُس ۲:۲۱-۲۳؛ ۳:۱، ۲.
۱۴-۱۶. چه رفتاری نظر برخی از مخالفان را تغییر داده است؟
۱۴ بسیاری از خادمان یَهُوَه بودهاند که به دلیل مطالعهٔ ۱پِطْرُس ۲:۱۲.
کتاب مقدّس، با مخالفت همسر یا عضو دیگری از خانواده روبرو شدهاند. شخص مخالف شاید مطالب تحریفشدهای در مورد شاهدان یَهُوَه شنیده باشد و از این نگران باشد که آموزشهای آنها تأثیر بدی بر خانواده بگذارد. چگونه میتوانیم به چنین شخصی کمک کنیم؟ در بسیاری موارد رفتار خوب ماست که نظر ایشان را تغییر میدهد. شخص مخالف دست از مخالفت برمیدارد هنگامی که میبیند فرد مسیحی به اصول کتاب مقدّس پایبند است و با اینکه مرتب به جلسات جماعت و موعظه میرود به مسئولیتهایش در خانه نیز به خوبی رسیدگی میکند و در مقابل اهانتهایی که به او میشود خویشتنداری نشان میدهد. —۱۵ گاهی به دلیل تعصب و غرور است که شخص نمیخواهد به سخنان ما گوش دهد. مصداق این موضوع را میتوان در مورد مردی اهل آمریکا مشاهده کرد. یک بار که همسر مسیحیاش به کنگرهٔ شاهدان یَهُوَه رفته بود، چمدان خود را بست و برای مدتی خانه را ترک کرد. بار دیگر با یک اسلحه از خانه بیرون رفت و تهدید کرد که خود را خواهد کشت. او مذهب همسرش را دلیل این رفتار نامعقول خود میدانست. همسرش سالها مخالفتهای او را تحمّل کرد. نتیجهاش این بود که پس از بیست سال شوهرش نیز ایمان آورد. در کشور آلبانی خانمی از اینکه دخترش با شاهدان یَهُوَه کتاب مقدّس را مطالعه کرده و تعمید گرفته بود بسیار عصبانی شد. او ۱۲ بار کتاب مقدّسهای دخترش را به نحوی از بین برد. یک بار کتاب مقدّس جدیدی را که دخترش روی میز گذاشته بود باز کرد و تصادفاً چشمش به این جمله در متّیٰ ۱۰:۳۶ افتاد که میگوید «دشمنان شخص، اهل خانهای او خواهند بود» و متوجه شد خودش دقیقاً همان کار را میکند. با این حال او هنوز نگران فرزندش بود. لذا، وقتی دخترش میخواست برای شرکت در کنگرهٔ شاهدان یَهُوَه به ایتالیا برود تا بندر او را مشایعت کرد. در آنجا وقتی چهرههای شاد و خندان، و محبت شاهدان را دید نظرش تا حد زیادی نسبت به آنها تغییر کرد. چیزی نگذشت که او نیز تصمیم گرفت کتاب مقدّس را مطالعه کند. اکنون او بخصوص به کسانی موعظه میکند که به نحوی با شاهدان یَهُوَه مخالفت میورزند.
۱۶ در جایی دیگر، مردی وقتی همسرش را دید که به سالن شاهدان یَهُوَه داخل میشود چنان عصبانی شد که چاقوی خود را درآورده شروع به تهدید و فحّاشی کرد. همسرش با حالتی متین و آرام به او گفت: «بیا خودت ببین ما در اینجا چه کار میکنیم.» او داخل سالن شد و چنان تحت تأثیر رفتار شاهدان قرار گرفت که نظرش به کلّی تغییر کرد. اکنون آن مرد به عنوان پیر مسیحی در جماعت خدمت میکند.
۱۷. وقتی در خانوادهای مسیحی برخوردی به وجود میآید چه آیاتی میتواند کمک کند؟
۱۷ حتی در خانوادههایی که همهٔ اعضای آن مسیحی هستند، گاهی برخوردهایی به وجود میآید و ممکن است از روی ناکاملی حرفهای ناخوشایندی نیز رد و بدل شود. ببینیم به اعضای جماعت اَفَسُس باستان چه اندرزی داده شد: «هر گونه تلخی، خشم، عصبانیت، فریاد، ناسزاگویی و هر نوع بدخواهی را از خود دور کنید.» ( اَفَسُسیان ۴:۳۱، ھ ن ) شکی نیست که تأثیر جوّ شهر اَفَسُس همچنین ناکاملی خود برادران و در برخی موارد پیشینهٔ برخی از آنان مسبب این گونه رفتارها بوده است. آنان چگونه میتوانستند خود را اصلاح کنند؟ به آن مسیحیان چنین پند داده شد: «باید طرز فکر شما نو شود.» ( اَفَسُسیان ۴:۲۳، ھ ن ) روحالقدس قادر بود این تغییر را در آنان به وجود آورد. برای این منظور میبایست کلام خدا را مطالعه کرده، بر نحوهٔ بهکارگیری اصول آن تأمّل میکردند. همچنین میبایست با همایمانان خود معاشرت مینمودند و علاوه بر این صادقانه در دعا از یَهُوَه کمک میطلبیدند. بدین شکل یاد میگرفتند که ‹با یکدیگر مهربان و رحیم باشند، همدیگر را عفو کنند چنانکه خدا در مسیح آنان را آمرزیده بود.› ( اَفَسُسیان ۴:۳۲) ما مسیحیان همیشه باید خویشتندار، مهربان، دلسوز و بخشنده باشیم. هرگز نباید رفتار مردم دنیا را ملاک قرار دهیم، و ‹کسی را به عوض بدی بدی رسانیم.› ( رومیان ۱۲:۱۷، ۱۸) بهترین معیار و ملاک برای ما محبت خالصانهای است که خدا به ما نشان میدهد. — ۱یوحنّا ۴:۸.
پندی برای همهٔ مسیحیان
۱۸. چرا پند دوّم تیموتاؤس ۲:۲۴ برای یکی از پیران اَفَسُس باستان مفید بود، و چگونه همهٔ مسیحیان میتوانند از آن بهره ببرند؟
۱۸ همهٔ مسیحیان باید در مقابل بیاحترامی و اهانت «صابر» باشند. ( ۲تیموتاؤس ۲:۲۴) جالب آنکه پولُس این پند را در وهلهٔ اوّل به تیموتاؤس داد که در جماعت اَفَسُس به عنوان پیر مسیحی خدمت میکرد. در آن جماعت افرادی بودند که بیپرده عقاید غلط خود را آموزش میدادند. آنان اساس و اصول شریعت موسی را درک نکرده بودند، از این رو اهمیت ایمان، محبت و وجدان پاک را بدرستی نمیدانستند. این مردان مغرور اغلب در مورد کلمات به مشاجره میپرداختند، اما از درک تعالیم مسیح و وفاداری حقیقی به یَهُوَه عاجز بودند. تیموتاؤس میبایست راسخ و استوار از اصول کلام خدا دفاع میکرد و در عین حال احترام برادرانش را نیز حفظ مینمود. امروزه نیز پیران مسیحی نیک میدانند که گلّهٔ خدا به آنان تعلّق ندارد، لذا طوری با اعضای جماعت رفتار میکنند که دوستی و اتحاد مسیحی در جماعت برقرار گردد. — اَفَسُسیان ۴:۱-۳؛ ۱تیموتاؤس ۱:۳-۱۱؛ ۵:۱، ۲؛ ۶:۳-۵.
۱۹. چرا همهٔ ما میباید ‹فروتن› گردیم؟
۱۹ خدا همهٔ خادمان خود را به ‹تواضع› ترغیب کرده است. ( صَفَنْیا ۲:۳) واژهٔ عبریای که در صَفَنْیا ‹تواضع› ترجمه شده است، خصوصیتی است که سبب میشود شخص در مقابل بیاحترامی آزرده خاطر نگردد، تاب تحمّل خود را از دست ندهد و مقابله به مثل نکند. امید است همهٔ ما صمیمانه از یَهُوَه بخواهیم که به ما نیروی لازم را بدهد تا در مقابل بیاحترامیها از خود خویشتنداری نشان دهیم و شخصیت زیبای او را منعکس سازیم.
مرور
• وقتی با رفتاری اهانتآمیز مواجه میشویم چه آیاتی به ما کمک میکند تا رفتاری شایسته داشته باشیم؟
• چرا پولُس رفتاری اهانتآمیز داشت؟
• در برخورد با افراد مختلف چگونه میتوانیم از رفتار عیسی سرمشق بگیریم؟
• خویشتنداری در برخورد با اعضای خانواده چه اثر مثبتی دارد؟
[سؤالات مقالهٔ مطالعهای]
[تصویر در صفحهٔ ۱۵]
حنانیا با وجود سابقهٔ بد سَوْلُس با احترام با او صحبت کرد
[تصویر در صفحهٔ ۱۷]
به جا آوردن تمام مسئولیتهای مسیحیمان تأثیر مثبتی بر خویشاوندانی که با ما مخالفت میورزند دارد
[تصویر در صفحهٔ ۱۸]
مسیحیان میباید در جماعت محبت و اتحاد به وجود آورند