وظایف والدین

‏«اگر کسی برای خویشان .‏ .‏ .‏ خود تدبیر نکند،‏ منکر ایمان و پست‌تر از بی‌ایمان است.‏» —‏ ۱تیموتاؤس ۵:‏۸‏.‏

۱،‏ ۲.‏ الف)‏ چرا دیدن خانواده‌هایی که در جلسات حضور می‌یابند برای همهٔ ما دلگرم‌کننده است؟‏ ب)‏ والدین برای آنکه فرزندانشان را برای جلسات حاضر کنند چه تلاشی به خرج می‌دهند؟‏

یکبار که در جلسهٔ جماعت نشسته‌اید به کودکان و نوجوانان جماعتتان نگاه کنید.‏ ببینید چطور با لباس‌های تمیز و مرتبشان در کنار پدر و مادر خود نشسته‌اند.‏ حقیقتاً مشاهدهٔ عشق و محبت اعضای این خانواده‌ها به یکدیگر و به یَهُوَه قابل تقدیر است.‏ ولی آیا می‌دانید که والدین باید چه تلاشی به خرج دهند تا کل خانواده بتواند به موقع در جلسه حاضر شود؟‏

^۲ در روزهایی که اعضای خانواده به جلسهٔ جماعت می‌روند پدر و مادر علاوه بر وظایف سنگین روزانه‌شان باید بچه‌ها را نیز برای رفتن به جلسه حاضر کنند.‏ باید پیش از جلسه به تکالیف مدرسهٔ آن‌ها برسند،‏ به بچه‌ها غذا بدهند و به کارهای خانه نیز رسیدگی کنند.‏ والدین تمام تلاش خود را به خرج می‌دهند تا همگی سر وقت در جلسه حاضر شوند.‏ اما گاهی در آخرین لحظه شلوار یکی از بچه‌ها هنگام بازی پاره می‌شود.‏ دیگری غذا را روی لباسش می‌ریزد.‏ و گاهی نیز با هم شروع به دعوا می‌کنند.‏ (‏ امثال ۲۲:‏۱۵‏)‏ بعضی اوقات با تمام تلاش والدین کارها مطابق برنامه پیش نمی‌رود.‏ اما آیا قابل تقدیر نیست که می‌بینیم آنان تقریباً همیشه پیش از شروع برنامه در سالن جلسه حاضر هستند؟‏ چقدر دلگرم‌کننده است که می‌بینیم بچه‌ها رفته‌رفته به یاری پدر و مادرشان به مسیحیانی قوی و باایمان تبدیل می‌شوند.‏

۳.‏ چرا می‌توان گفت که یَهُوَه برای تلاش والدین ارزش بسیار قائل است؟‏

^۳ کتاب مقدّس به ما یادآور شده است که تمام خانواده‌ها هستی خود را مدیون یَهُوَه هستند.‏ (‏ اَفَسُسیان ۳:‏۱۴،‏ ۱۵‏)‏ آری،‏ یَهُوَه بانی خانواده است.‏ او بهتر از هر کسی می‌داند که وظایف شما والدین گاهی چقدر سخت و توان‌فرساست و به همین دلیل برای تلاش‌های شما ارزش بسیار قائل است.‏ وقتی والدین مطابق وظایفی که یَهُوَه به آنان داده است عمل می‌کنند،‏ یَهُوَه را جلال می‌دهند چرا که همگان می‌بینند راهنمایی‌های یَهُوَه چه نتیجهٔ نیکویی به بار می‌آورد.‏ (‏ ۱قُرِنتیان ۱۰:‏۳۱‏)‏ آیا موهبتی از این بالاتر برای والدین وجود دارد که با تربیت خوب فرزندانشان یَهُوَه را جلال دهند؟‏ اما نخست آنان باید با وظایفی که یَهُوَه بدیشان داده است آشنا شوند.‏ در این مقاله به سه وظیفهٔ بسیار مهم در این خصوص اشاره خواهیم کرد.‏

تأمین معاش خانواده

۴.‏ یَهُوَه برای تأمین معاش خانواده چه ترتیبی قرار داده است؟‏

^۴ پولُس رسول نوشت:‏ «اگر کسی برای خویشان و علی‌الخصوص اهل خانهٔ خود تدبیر نکند،‏ منکر ایمان و پست‌تر از بی‌ایمان است.‏» (‏ ۱تیموتاؤس ۵:‏۸‏)‏ در اینجا روی سخن پولُس با سرپرست خانواده است.‏ در خانواده پدر سرپرستی را بر عهده دارد ولی از سوی دیگر مادر نیز از جانب یَهُوَه وظیفه دارد که او را یاری کند.‏ (‏ پیدایش ۲:‏۱۸‏)‏ در اسرائیل باستان زنان در تأمین مایحتاج خانواده به شوهر خود کمک می‌کردند.‏ (‏ امثال ۳۱:‏۱۳،‏ ۱۴،‏ ۱۶‏)‏ آری،‏ خانوادهٔ ایده‌آل خانواده‌ای است که هر دو ولی در آن حضور داشته باشند و پدر سرپرستی خانواده را بر عهده بگیرد.‏ متأسفانه امروزه وجود شمار کثیری از خانواده‌های تک‌ولی،‏ کار را برای پدر یا مادری که می‌باید تمام بار خانواده را بر دوش بکشد دشوار ساخته است.‏ * تلاشی که بسیاری از این مادران و پدرانِ تنها برای تأمین معاش خانواده به خرج می‌دهند واقعاً در خور تقدیر است.‏

۵،‏ ۶.‏ الف)‏ امروزه والدین برای تأمین معاش خانواده با چه مشکلاتی روبرو هستند؟‏ ب)‏ فرد مسیحی برای تأمین معاش خانوادهٔ خود می‌باید چه دیدی نسبت به شغل خود داشته باشد؟‏

 ^۵ در اوّل تیموتاؤس ۵:‏۸ منظور پولُس از اینکه سرپرست خانواده باید برای اهل خانهٔ خود تدبیر کند چیست؟‏ از مضمون متن چنین پیداست که منظور پولُس تأمین روزی و معاش خانواده است.‏ امروزه،‏ در اکثر کشورها به دلیل رکود اقتصادی،‏ بی‌کاری و بالا رفتن مخارج زندگی تأمین مایحتاج خانواده روزبه‌روز دشوارتر می‌شود.‏ حال،‏ سرپرست و نان‌آور خانواده چگونه می‌تواند بر این موانع غالب آید؟‏

^۶ سرپرست باید بداند که تأمین معاش خانواده وظیفه‌ای است که یَهُوَه به وی داده است.‏ آیهٔ فوق صریحاً می‌گوید که اگر فردی مسیحی توانایی تأمین معاش خانواده‌اش را داشته باشد ولی در انجام آن قصور کند اصلاً مسیحی محسوب نمی‌شود.‏ در دنیای امروز بسیاری نسبت به اعضای خانوادهٔ خود «بی‌الفت» شده‌اند.‏ (‏ ۲تیموتاؤس ۳:‏۱،‏ ۳‏)‏ بسیاری از پدران از زیر مسئولیت‌های خود شانه خالی می‌کنند،‏ و خانوادهٔ خود را به ورطهٔ فقر می‌کشانند.‏ اما پدران مسیحی در انجام این وظیفهٔ خداداد خود سهل‌انگاری نمی‌کنند بلکه تمام تلاش خود را می‌کنند تا آن را به نحو احسن انجام دهند.‏ این مردان حتی حاضرند به مشاغلی بپردازند که شاید در نظر دیگران حقیر باشد.‏ ولی برای خوشنود ساختن خدای خود هر سختی را برای تأمین معاش عزیزان خود به جان می‌خرند.‏

۷.‏ چرا بجاست که والدین رفتار عیسی را سرمشق قرار دهند؟‏

^۷ عیسی برای سرپرستان خانواده الگوی بسیار خوبی قرار داد.‏ در یکی از نبوّت‌های کتاب مقدّس به عیسی لقب «پدر سَرمَدی» داده شده است.‏ (‏ اِشَعْیا ۹:‏۶،‏ ۷‏)‏ عیسی همچنین جایگزین آدم که پدر نسل بشر بود شد و عنوان «آدم آخر» را گرفت.‏ او پدر همهٔ کسانی است که به او ایمان می‌آورند.‏ (‏ ۱قُرِنتیان ۱۵:‏۴۵‏)‏ برعکس آدم که پدری خودخواه بود،‏ عیسی برای ما پدری نیکو،‏ مهربان و ایثارگر است.‏ کتاب مقدّس در مورد وی می‌گوید:‏ «ما معنی محبت را درک کرده‌ایم زیرا مسیح جان خود را در راه ما فدا کرد.‏» (‏ ۱یوحنّا ۳:‏۱۶‏،‏ انجیل شریف ‏)‏ آری،‏ عیسی حاضر شد جان خود را در راه ما انسان‌ها بدهد.‏ وقتی شرح حال عیسی را می‌خوانیم می‌بینیم که حتی در امور روزانهٔ زندگی‌اش نیز همیشه اوّل به فکر دیگران بود.‏ براستی که عیسی سرمشقی بسیار نیکو برای والدین مسیحی می‌باشد.‏

۸،‏ ۹.‏ الف)‏ والدین چه درسی از پرندگان می‌گیرند؟‏ ب)‏ ازخودگذشتگی والدین مسیحی را بخصوص در چه اموری می‌توان مشاهده کرد؟‏

^۸ عیسی یک بار محبت و ازخودگذشتگی خود را به مراقبتی که مرغ از جوجه‌هایش به عمل می‌آورد تشبیه کرد.‏ (‏ متّیٰ ۲۳:‏۳۷‏)‏ والدین می‌توانند از این تشبیه زیبای عیسی درس ازخودگذشتگی بیاموزند.‏ مرغ به طور غریزی با به خطر انداختن جان خود از جوجه‌هایش محافظت می‌کند.‏ درس ازخودگذشتگی را همچنین می‌توان از نحوهٔ غذا دادن برخی پرندگان به جوجه‌هایشان یاد گرفت.‏ پرندهٔ نر و ماده هر دو با تلاش فراوان غذایی پیدا می‌کنند و آن را در دهان جوجه‌های همیشه گرسنهٔ خود می‌گذارند،‏ و با اینکه خسته هستند باز پر می‌کشند و به دنبال غذا می‌روند.‏ آری،‏ بسیاری از مخلوقات یَهُوَه از روی غریزه به نحوی ‹حکیمانه› از فرزندان خود نگه‌داری می‌کنند.‏ —‏ امثال ۳۰:‏۲۴‏.‏

^۹ والدین مسیحی نیز نسبت به فرزندان خود همین روحیهٔ ازخودگذشتگی را نشان می‌دهند.‏ آنان حاضرند هر خواری و ناراحتی‌ای را متحمّل شوند،‏ ولی درد و ناراحتی فرزند خود را نبینند.‏ والدین سالیان سال زحمت و سختی می‌کشند،‏ برخی صبح زود از خانه بیرون می‌روند و به مشاغل سخت و طاقت‌فرسا می‌پردازند تا فرزندانشان سقفی بالای سرشان و نانی بر سر سفره‌شان داشته باشند،‏ لباسی تمیز به تن کنند و از تحصیلاتی مناسب برخوردار شوند.‏ ای والدین بدانید که یَهُوَه برای این ایثار و فداکاری شما ارزش فراوان قائل است!‏ (‏ عبرانیان ۱۳:‏۱۶‏)‏ البته،‏ همهٔ والدین مسیحی می‌دانند که نیاز فرزندان به نیازهای مادی محدود نمی‌شود.‏

نیاز روحی و معنوی

۱۰،‏ ۱۱.‏ مهم‌ترین نیاز کودکان چیست،‏ و والدین برای برآوردن آن نخست چه قدمی می‌باید بردارند؟‏

^۱۰ آنچه از تأمین نیازهای مادی فرزندان هم واجب‌تر است برآوردن نیاز روحی و معنوی آنان است.‏ عیسی اظهار نمود:‏ «انسان نه محض نان زیست می‌کند،‏ بلکه به هر کلمه‌ای که از دهان خدا صادر گردد.‏» (‏ متّیٰ ۴:‏۴؛‏ ۵:‏۳‏)‏ حال ببینیم  والدین چگونه می‌توانند این نیاز حیاتی فرزندان خود را تأمین کنند؟‏

^۱۱ در این خصوص بهترین پند را در تثنیه ۶:‏۵-‏۷ می‌خوانیم.‏ این آیات را بخوانید و توجه کنید که اوّل از همه چه پندی به خود والدین داده است.‏ این آیات به والدین اندرز می‌دهد که پیش از هر چیز می‌باید ایمان خودشان را قوی سازند و عشق و علاقه‌ای واقعی نسبت به یَهُوَه و کلام او در خود ایجاد کنند.‏ شما والدین می‌باید مطالعهٔ کتاب مقدّس را عادت خود کنید.‏ کلام خدا را بخوانید و چنان در آن تعمّق کنید که مفید بودن اصول و قوانین آن برای خود شما مسلّم و محرز شود.‏ درک مطالب عمیق کتاب مقدّس شادی عمیقی در شما ایجاد خواهد کرد.‏ به علاوه،‏ چنین مطالعه‌ای بر محبت و احترام شما نسبت به یَهُوَه می‌افزاید.‏ تصوّر کنید که اکنون چه گوهرهای باارزشی می‌توانید در اختیار فرزندان عزیز خود قرار دهید!‏ —‏ لوقا ۶:‏۴۵‏.‏

۱۲.‏ والدین در تعلیم دادن فرزندان خود چگونه می‌توانند عیسی را سرمشق قرار دهند؟‏

^۱۲ والدینی که خود ایمانی قوی دارند به خوبی می‌توانند مطابق سخن تثنیه ۶:‏۷ کلام یَهُوَه را «به دقت» به فرزندان خود تعلیم دهند.‏ واژه‌ای که در این آیه،‏ ‹به دقت تعلیم دادن› ترجمه شده است در زبان عبری به مفهوم تعلیم دادن به شیوهٔ تکرار است.‏ خالق ما به خوبی می‌داند که تکرار و بازگویی در امر آموزش به ویژه آموزش فرزندان چقدر حیاتی است.‏ عیسی در این کار واقعاً استاد بود.‏ او وقتی می‌خواست به شاگردانش درس افتادگی بدهد و کمکشان کند غرور و رقابت را از خود دور کنند این اصل را به شیوه‌های مختلف برای آنان تکرار کرد.‏ او از شیوهٔ استدلال بهره جست،‏ از تشبیه استفاده کرد و حتی عملاً به آنان نشان داد چگونه باید رفتار کنند.‏ (‏ متّیٰ ۱۸:‏۱-‏۴؛‏ ۲۰:‏۲۵-‏۲۷؛‏ یوحنّا ۱۳:‏۱۲-‏۱۵‏)‏ صبر و شکیبایی عیسی در تعلیم دادن واقعاً درخور توجه بود.‏ والدین نیز می‌باید اصول پایه‌ای کتاب مقدّس را به شیوه‌های مختلف به فرزندان خود بیاموزند و آنقدر برای فرزندان خود تکرار کنند که این اصول برای آنان جا بیفتد و بتوانند به موقع مطابق آن‌ها عمل کنند.‏

۱۳،‏ ۱۴.‏ والدین در چه موقعیت‌هایی می‌توانند اصول کتاب مقدّس را به فرزندان خود تعلیم دهند،‏ و چه نشریه‌هایی برای این کار مفیدند؟‏

^۱۳ بهترین موقعیت برای چنین آموزش‌هایی طی مطالعهٔ خانوادگی است.‏ کودکان در طی این مطالعات خانوادگی است که می‌توانند به موضوعات روحانی بهتر پی ببرند.‏ لذا،‏ مطالعهٔ خانوادگی می‌باید به طور مرتب و در فضایی گرم و صمیمی انجام شود.‏ خانواده‌های شاهدان یَهُوَه در سطح جهان از چنین مطالعه‌هایی بسیار فایده برده‌اند.‏ آنان از نشریاتی که شاهدان یَهُوَه به چاپ رسانده‌اند استفاده می‌کنند و آن‌ها را مطابق نیاز فرزندان خود بکار می‌گیرند.‏ نشریاتی همچون کتاب من از داستان‌های کتاب مقدّس و همچنین کتاب پرسشهای جوانان ‏—‏ پاسخهای مفید.‏ * البته واضح است که فقط طی مطالعهٔ خانوادگی نیست که می‌توان به کودکان آموزش داد.‏

 ^۱۴ همان طور که در تثنیه ۶:‏۷ آمده است والدین از موقعیت‌های دیگری نیز می‌توانند برای برآورده ساختن نیاز روحی و معنوی فرزندان خود بهره بگیرند.‏ برای مثال،‏ می‌توانید هنگام سفر یا تفریح یا وقتی با فرزندان خود به کارهای مختلف مشغولید به آن‌ها آموزش دهید.‏ البته باید حد بچه‌های خود را در نظر داشته باشید و در این کار افراط نکنید.‏ سعی کنید گفتگوهایتان را چنان جهت دهید که آموزنده و مفید باشد.‏ برای مثال مجلّهٔ «بیدار شوید!‏» (‏ انگل‍.‏)‏ حاوی مقالات بسیار متنوعی است.‏ صحبت در مورد این مقالات گفتگو را به صحبت در مورد مخلوقات یَهُوَه،‏ نقاط زیبای روی زمین،‏ و تنوعی که در فرهنگ و شیوهٔ زندگی انسان‌های روی زمین وجود دارد می‌کشد.‏ با چنین گفتگوهایی فرزندانتان بیشتر ترغیب می‌شوند تا به نشریاتی که «غلام امین و دانا» انتشار می‌دهد رجوع کنند.‏ —‏ متّیٰ ۲۴:‏۴۵-‏۴۷‏.‏

۱۵.‏ والدین چگونه می‌توانند به فرزندان خود نشان دهند که موعظه کردن کاری شادی‌بخش و مفید است؟‏

^۱۵ گذشته از این چنین گفتگوهای مفید و سازنده‌ای به کودکان یاد می‌دهد چگونه اعتقادات خود را برای دیگران بازگو کنند و همین امر ایمانشان را قوی‌تر می‌کند.‏ با اشاره به مقالات برج‌دیده‌بانی گاهی می‌توانید از فرزند خود سؤال کنید که چگونه چنین مطالبی را می‌توان هنگام صحبت با دیگران به کار برد.‏ برای مثال می‌توانید سؤال کنید:‏ «آیا دلت نمی‌خواهد که دوست‌هایت و همسایه‌هایمان هم می‌توانستند این موضوع را در مورد یَهُوَه بدانند.‏ به نظر تو چطور می‌توانیم دیگران را به این موضوع علاقه‌مند کنیم؟‏» چنین گفتگوهایی فرزندانتان را به شوق می‌آورد که آموخته‌های خود را با دیگران نیز در میان بگذارند.‏ همچنین وقتی آن‌ها را با خود به موعظه می‌برید نحوهٔ گفتگو با مردم را یاد می‌گیرند و به عین می‌بینند که موعظه نه تنها کاری کسل‌کننده و بیهوده نیست،‏ بلکه حتی بسیار شادی‌بخش و مفید است!‏ —‏ اَعمال ۲۰:‏۳۵‏.‏

۱۶.‏ فرزندان از شنیدن دعای والدینشان چه می‌آموزند؟‏

^۱۶ دعا کردن نیز به نحوی نیاز روحی و معنوی کودکان را برآورده می‌کند.‏ عیسی به شاگردان خود نحوهٔ دعا کردن را آموخت و بارها در حضور آنان دعا کرد.‏ (‏ لوقا ۱۱:‏۱-‏۱۳‏)‏ تصوّر کنید که این دعاها چقدر برای آن‌ها آموزنده بوده است!‏ شاگردانش می‌دیدند که با چه صمیمیتی با یَهُوَه صحبت می‌کند و هر چیزی را که بر قلبش سنگینی می‌کند با او در میان می‌گذارد.‏ فرزندان شما نیز از شنیدن دعاهای شما مطالب بسیاری می‌آموزند.‏ آنان می‌آموزند که می‌توانند مثل یک دوست صمیمی با یَهُوَه صحبت کنند.‏ —‏ ۱پِطْرُس ۵:‏۷‏.‏

نیاز عاطفی

۱۷،‏ ۱۸.‏ الف)‏ کتاب مقدّس چگونه بر اهمیت ابراز محبت به فرزندان تأکید کرده است؟‏ ب)‏ پدران چگونه می‌توانند در ابراز محبت،‏ یَهُوَه را سرمشق قرار دهند؟‏

^۱۷ کودکان به محبت نیاز دارند و پدر و مادر وظیفه دارند این نیاز عاطفی کودک را برآورده کنند.‏ یَهُوَه بروشنی اهمیت این وظیفه را به والدین تذکر داده است.‏ برای مثال،‏ کتاب مقدّس می‌گوید مادری که فرزندش را  دوست دارد عاقل و ‹خردمند› است.‏ (‏ تیطُس ۲:‏۴‏)‏ براستی که محبت کردن به فرزند خردمندانه‌ترین کاری است که مادر می‌تواند انجام دهد.‏ بچه به این شکل محبت کردن را می‌آموزد و همین زندگی او را پربارتر می‌کند.‏ البته خلاف این موضوع هم صادق است.‏ مادرانی که به فرزند خود محبت نمی‌کنند،‏ زندگی فرزند خود را به تباهی می‌کشند.‏ چنین مادرانی باید محبت و گذشت را از یَهُوَه یاد بگیرند.‏ یَهُوَه با وجود تمام نادانی‌ها و خطاهایمان محبت خود را از ما دریغ نمی‌کند.‏ —‏ مزمور ۱۰۳:‏۸-‏۱۴‏.‏

^۱۸ پدران نیز می‌باید یَهُوَه را سرمشق قرار دهند.‏ کتاب مقدّس اشاره می‌کند که یَهُوَه در محبت کردن به انسان‌ها قدم اوّل را برداشته است.‏ (‏ ۱یوحنّا ۴:‏۱۹‏)‏ شما پدران نیز می‌باید در ابراز محبت به فرزندتان پیش‌قدم شوید تا به دل او راه پیدا کنید.‏ چون اگر به او محبت نکنید و برایش شخصیت قائل نشوید همان طور که کتاب مقدّس می‌گوید او را آزرده و «خشمگین» می‌کنید.‏ (‏ کُولُسیان ۳:‏۲۱‏)‏ ای پدران،‏ مهر و محبتتان را به فرزند خود ابراز کنید.‏ ببینید چگونه یَهُوَه از آسمان با کلامی دلنشین خرسندی و محبت خود را نسبت به پسرش بیان کرد!‏ (‏ متّیٰ ۳:‏۱۷؛‏ ۱۷:‏۵‏)‏ شکی نیست که این سخنان به عیسی بسیار دلگرمی می‌داد.‏ فرزندان شما نیز از شنیدن سخنان پرمهر و تشویق‌آمیز شما دل‌گرمی بسیار پیدا می‌کنند.‏

۱۹.‏ چرا تأدیب حائز اهمیت است،‏ و والدین مسیحی چه تعادلی را می‌باید در این خصوص حفظ کنند؟‏

^۱۹ البته،‏ شما والدین نباید فقط به سخنان محبت‌آمیز اکتفا کنید،‏ زیرا محبت واقعی محبتی است که با عمل توأم باشد.‏ باید با جان و دل نیازهای مادی و معنوی فرزند خود را تأمین کنید.‏ موضوع پر اهمیت دیگر مسئلهٔ تربیت درست کودکان است.‏ در کتاب مقدّس آمده است ‹خداوند هر که را دوست می‌دارد،‏ توبیخ می‌کند.‏› (‏ عبرانیان ۱۲:‏۶‏)‏ والدینی که در ادب کردن فرزند خود اهمال کنند در واقع او را دوست ندارند!‏ (‏ امثال ۱۳:‏۲۴‏)‏ البته تنبیه نیز حدّی دارد.‏ یَهُوَه نیز «به انصاف تأدیب» و تنبیه می‌کند.‏ (‏ اِرْمیا ۴۶:‏۲۸‏)‏ با اینکه حفظ تعادل در این امر آسان نیست ولی والدین باید تمام تلاش خود را بکنند و یَهُوَه را سرمشق خودشان قرار دهند.‏ چنین طرز تربیتی ضامن سعادت و موفقیت فرزندشان خواهد بود.‏ (‏ امثال ۲۲:‏۶‏)‏ براستی کدام پدر و مادری است که خواستار سعادت و موفقیت فرزندش نباشد؟‏

۲۰.‏ والدین چگونه می‌توانند راه رسیدن به حیات جاودانی را برای فرزندان خود هموار کنند؟‏

^۲۰ وقتی شما والدین به وظیفه‌ای که یَهُوَه بر عهدهٔ شما نهاده عمل می‌کنید و نیازهای مادی،‏ معنوی و عاطفی فرزندان خود را برآورده می‌سازید،‏ به آنان امکان می‌دهید که راه درست زندگی را برگزینند و به حیات جاودانی دست یابند.‏ (‏ تثنیه ۳۰:‏۱۹‏)‏ و براستی چه پاداشی بزرگ‌تر از این که ببینید فرزندانتان روزبه‌روز از لحاظ فکری بالغ‌تر می‌شوند.‏ ببینید که خدمت به یَهُوَه را هدف خود ساخته‌اند و در راهی قدم گذاشته‌اند که آنان را به سوی حیات جاودانی پیش می‌برد.‏ (‏ مزمور ۱۲۷:‏۳-‏۵‏)‏ آری،‏ شادی چنین والدینی هرگز پایان نخواهد یافت؟‏ اما کودکان و نوجوانان چگونه می‌توانند یَهُوَه را ستایش کنند؟‏ مقالهٔ بعدی به بررسی این موضوع خواهد پرداخت.‏

‏[پاورقی‌ها]‏

مرور

‏• والدین چه تلاشی برای تأمین معاش فرزندان خود به خرج می‌دهند؟‏

‏• پدر و مادر چگونه می‌توانند نیاز معنوی و روحانی فرزندان خود را برآورده سازند؟‏

‏• والدین چگونه می‌توانند به نیاز عاطفی فرزندان خود رسیدگی کنند؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۱۰]‏

پدر و مادر نخست باید ایمان خود را قوی سازند

‏[تصویر در صفحهٔ ۱۱]‏

والدین می‌توانند هر فرصتی را غنیمت بشمارند و در مورد خالق عالَم با فرزندان خود صحبت کنند

‏[تصویر در صفحهٔ ۱۲]‏

والدین با تشویق و تحسین فرزندان خود به آنان اعتماد به نَفْس می‌دهند