مراجعه به متن

مراجعه به فهرست مطالب

یَهُوَه حساب موهای سر ما را نیز دارد

یَهُوَه حساب موهای سر ما را نیز دارد

یَهُوَه حساب موهای سر ما را نیز دارد

‏«یکی از [گنجشک‌ها] جز به حکم پدر شما به زمین نمی‌افتد.‏ لیکن همهٔ موی‌های سر شما نیز شمرده شده است.‏» —‏ متّیٰ ۱۰:‏۲۹،‏ ۳۰‏.‏

۱،‏ ۲.‏ الف)‏ چرا ایّوب تصوّر می‌کرد یَهُوَه او را ترک کرده است؟‏ ب)‏ آیا ایّوب واقعاً سر به عصیان برداشته بود؟‏ توضیح دهید.‏

 ‏«ای خدا،‏ نزد تو فریاد برمی‌آورم ولی به من جواب نمی‌دهی در حضورت می‌ایستم،‏ اما نگاهم نمی‌کنی.‏ نسبت به من بی‌رحم شده‌ای و با تمام قدرت آزارم می‌دهی.‏» آیا می‌دانید این سخنان را چه کسی به زبان آورد؟‏ ایّوب مرد خدا!‏ ایّوب در حالی این سخنان را می‌گفت که تمام زندگی‌اش را از دست داده بود.‏ همهٔ فرزندانش در حادثه‌ای دلخراش کشته شده بودند.‏ و علاوه بر همهٔ این مصیبت‌ها بیماری سختی او را زمین‌گیر کرده بود.‏ آری،‏ او از فرط ناراحتی و اندوه بود که چنین لب به شکایت گشود.‏ با این حال،‏ همهٔ این مطالب برای ما در کتاب مقدّس ثبت شده است تا از آن درسی بسیار مهم بگیریم.‏ —‏ ایّوب ۳۰:‏۲۰،‏ ۲۱‏،‏ ترجمهٔ تفسیری.‏

۲ آیا ایّوب واقعاً سر به عصیان برداشته بود و یَهُوَه را توبیخ می‌کرد؟‏ خیر،‏ ایّوب از شدّت درد و ناراحتی این سخنان تند و بی‌پروا را به زبان آورد.‏ (‏ ایّوب ۶:‏۲،‏ ۳‏)‏ او گمان می‌کرد که یَهُوَه او را عذاب می‌دهد و نمی‌دانست که عامل تمام مصیبت‌هایش شیطان است.‏ او حتی خطاب به یَهُوَه گفت:‏ «چرا روی خود را از من می‌پوشانی؟‏ و مرا دشمن خود می‌شماری؟‏»‏ a —‏ ایّوب ۱۳:‏۲۴‏.‏

۳.‏ در شرایط دشوار چه فکری ممکن است از ذهن ما بگذرد؟‏

۳ امروزه نیز بسیاری از خادمان یَهُوَه متحمّل مشکلاتی هستند که لحظه‌ای امانشان نمی‌دهد.‏ آشوب‌های سیاسی و اجتماعی،‏ زندگی در مناطق جنگ‌زده،‏ مصیبت‌های طبیعی،‏ سالخوردگی،‏ بیماری،‏ فقر،‏ ممنوعیت فعالیت‌های مذهبی همه و همه زندگی را بر ما تلخ می‌کند.‏ آیا شما هم با چنین مصیبت‌هایی روبرو هستید؟‏ شاید حتی مثل ایّوب این فکر از ذهنتان گذشته باشد که یَهُوَه از شما رویگردان شده است.‏ ما حتی گاهی با اینکه می‌دانیم یَهُوَه «جهان را اینقدر محبت نمود که پسر یگانهٔ خود را داد،‏» وقتی می‌بینیم مصیبت‌هایمان تمامی ندارد ممکن است پیش خودمان فکر کنیم:‏ ‹آیا خدا واقعاً مرا دوست دارد؟‏ آیا اصلاً می‌بیند چه بر سر من می‌آید؟‏ آیا میان این همه آدم می‌آید به من حقیر کمک کند؟‏› —‏ یوحنّا ۳:‏۱۶‏.‏

۴.‏ چه چیزی پولُس را آزار می‌داد،‏ و امروزه خادمان یَهُوَه با چه مشکلات مشابهی روبرو هستند؟‏

۴ پولُس نیز مدت‌ها با مشکل بزرگی روبرو بود.‏ مشکلی که همچون ‹خاری در جسمش› او را عذاب می‌داد.‏ پولُس آن را عامل شیطان خواند.‏ b او همچنین نوشت:‏ ‹سه دفعه از خداوند استدعا نمودم تا این خار از من برود.‏› آیا یَهُوَه به دعاهای او گوش می‌کرد؟‏ بلی،‏ و در پاسخ صریحاً به او گفت که قصد ندارد مشکلش را با معجزه برطرف کند.‏ لیکن،‏ به او اطمینان داد که او را یاری خواهد کرد تا مشکلش را تحمّل کند.‏ (‏ ۲قُرِنتیان ۱۲:‏۷-‏۹‏)‏ شاید شما نیز مدت‌هاست ناراحتی یا مشکلی را تحمّل می‌کنید.‏ شاید پیش خود فکر کنید،‏ ‹چرا یَهُوَه برای من کاری نمی‌کند؟‏ آیا نمی‌داند در چه وضعیت سختی هستم یا اینکه اصلاً اهمیتی نمی‌دهد؟‏› چنین طرز فکری به هیچ وجه صحیح نیست.‏ یَهُوَه به فرد فرد خادمان وفادار خود توجه دارد.‏ عیسی این موضوع را پس از آنکه دوازده رسولش را برگزید به خوبی برای آن‌ها روشن کرد.‏ آیا ما هم می‌توانیم از سخنان عیسی تسلّی و دلگرمی بیابیم.‏

نگران و هراسان نباشید

۵،‏ ۶.‏ الف)‏ عیسی چگونه به رسولانش کمک کرد تا از مشکلات احتمالی ترس و نگرانی نداشته باشند؟‏ ب)‏ پولُس چگونه نشان داد که از پشتیبانی یَهُوَه مطمئن است؟‏

۵ عیسی به رسولانش قدرت‌های شگفت‌انگیزی بخشید.‏ برای مثال،‏ «ایشان را بر ارواح پلید قدرت داد که آن‌ها را بیرون کنند و هر بیماری و رنجی را شفا دهند.‏» اما داشتن این قدرت‌ها آنان را از سختی‌ها مصون نمی‌داشت.‏ عیسی حتی به تفصیل در مورد پاره‌ای از مشکلات و مصایبی که با آن روبرو خواهند شد صحبت کرد.‏ ولی به آنان گفت:‏ «از کسانی که جسم را می‌کشند اما قادر به کشتن روح نیستند،‏ مترسید» و توضیح داد که هیچ کس جز خدا نمی‌تواند حق حیات ابدی را از انسان بگیرد.‏ —‏ متّیٰ ۱۰:‏۱،‏ ۱۶-‏۲۲،‏ ۲۸‏،‏ ترجمهٔ هزارهٔ نو.‏

۶ عیسی برای اینکه به رسولانش نشان دهد نباید ترسی به دل راه دهند دو تشبیه قیاسی به کار برد و گفت:‏ «آیا دو گنجشک به یک فَلْس فروخته نمی‌شود؟‏ و حال آنکه یکی از آن‌ها جز به حکم پدر شما به زمین نمی‌افتد.‏ لیکن همهٔ موی‌های سر شما نیز شمرده شده است.‏ پس ترسان مباشید زیرا شما از گنجشکان بسیار افضل هستید.‏» (‏ متّیٰ ۱۰:‏۲۹-‏۳۱‏)‏ عیسی در واقع می‌گوید یَهُوَه حامی و پشتیبان ماست و نباید از سختی‌ها و مصایب ترسان و نگران باشیم.‏ پولُس رسول نیز در این مورد گفت:‏ «پس در برابر این چیزها چه بگوییم؟‏ اگر خدا پشتیبان ماست کیست که بر ضدّ ما باشد؟‏ آیا خدایی که پسر خود را دریغ نداشت بلکه او را در راه همهٔ ما تسلیم کرد با بخشیدن او همه چیز را با سخاوتمندی به ما نمی‌بخشد؟‏» (‏ رومیان ۸:‏۳۱،‏ ۳۲‏،‏ انجیل شریف )‏ اگر ما هم به یَهُوَه وفادار بمانیم یَهُوَه حامی و پشتیبانمان خواهد بود.‏ برای روشن‌تر شدن این موضوع بیایید نگاهی دقیق‌تر به دو تشبیه عیسی بیندازیم.‏

ارزش یک گنجشک

۷،‏ ۸.‏ الف)‏ مردم زمان عیسی گنجشک را به چه چشم می‌نگریستند؟‏ ب)‏ چرا در متّیٰ ۱۰:‏۲۹ برای واژهٔ گنجشک پسوند تصغیری به کار رفته است؟‏

۷ عیسی با استفاده از دو تشبیه خود نشان داد یَهُوَه چقدر برای تک‌تک خدمتگزارانش اهمیت قائل است.‏ عیسی نخست گنجشک را مثال زد.‏ در آن زمان گنجشک مصرف غذایی داشت،‏ اما از آنجایی که به محصولات صدمه می‌زد در نظر مردم آفت محسوب می‌شد.‏ این پرندهٔ کوچک همه جا به فراوانی یافت می‌شد و آنقدر ارزان بود که شخص می‌توانست با یک سکهٔ کم ارزش دو گنجشک بخرد.‏ اگر کسی چهار گنجشک می‌خرید یک گنجشک مجّانی نیز دریافت می‌کرد.‏ گویی گنجشک پنجم هیچ ارزشی نداشت!‏ —‏ لوقا ۱۲:‏۶‏.‏

۸ آیا تا به حال گنجشکی را در دست گرفته‌اید؟‏ حتی یک گنجشک بالغ هم در دست بسیار کوچک و نحیف است.‏ در متن یونانی متّیٰ ۱۰:‏۲۹ برای واژهٔ گنجشک پسوند تصغیری به کار رفته است،‏ و در فارسی می‌توان آن را گنجشک کوچک نیز ترجمه کرد.‏ عیسی با استفاده از این تشبیه می‌خواست نشان دهد که حتی یک پرندهٔ بسیار کوچک هم در نظر خدا ارزش دارد!‏

۹.‏ عیسی با استفاده از تشبیه فوق چه درس باارزشی به شاگردانش داد؟‏

۹ عیسی با این تشبیه درس بسیار باارزشی به شاگردانش داد:‏ اینکه چیزی که در نظر مردم بی‌ارزش است در نظر یَهُوَه ارزش بسیار دارد.‏ عیسی برای روشن شدن این موضوع اضافه کرد که حتی یک گنجشک نیز بدون اطلاع یَهُوَه «بر زمین نمی‌افتد.‏»‏ c خدایی که به یک پرندهٔ کوچک چنین توجه دارد،‏ آیا ممکن است نسبت به سختی و مشقّت خادم خود بی‌توجه باشد؟‏

۱۰.‏ عیسی از گفتن اینکه «تمام موهای سر شما نیز حساب شده است» چه منظوری داشت؟‏

۱۰ عیسی سپس به نکتهٔ دیگری اشاره کرده گفت:‏ «همهٔ موی‌های سر شما نیز شمرده شده است.‏» (‏ متّیٰ ۱۰:‏۳۰‏)‏ او با گفتن این جملهٔ کوتاه روی نکته‌ای که در مورد گنجشکان گفته بود تأکید بیشتری کرد.‏ سر انسان به طور متوسط دارای ۱۰۰٬۰۰۰ تار مو است و به نظر می‌رسد که همهٔ آن‌ها یکسانند.‏ همچنین هیچ کس حساب تک‌تک موهای سر خود را ندارد.‏ ولی یَهُوَه حساب یک تار موی سر ما را نیز دارد.‏ خدایی که به یک تار موی ما اهمیت می‌دهد یقیناً از تمام مسائل کوچک و بزرگی که درگیر آن هستیم آگاه است.‏ یَهُوَه با خوی و سرشت فردفرد ما آشناست و قادر است هر آنچه در دلمان می‌گذرد ببیند.‏ —‏ ۱سموئیل ۱۶:‏۷‏.‏

۱۱.‏ داود چگونه اطمینان خود را از اینکه یَهُوَه به او توجه دارد نشان داد؟‏

۱۱ داود در تمام فراز و نشیب‌های زندگی‌اش می‌دید که یَهُوَه کاملاً به او توجه دارد.‏ او خود در این باره نوشت:‏ «ای خداوند مرا آزموده و شناخته‌ای.‏ تو نشستن و برخاستن مرا می‌دانی و فکرهای مرا از دور فهمیده‌ای.‏» (‏ مزمور ۱۳۹:‏۱،‏ ۲‏)‏ شما هم می‌توانید مطمئن باشید که یَهُوَه با تمام خصوصیات شما آشناست.‏ (‏ اِرْمیا ۱۷:‏۱۰‏)‏ هیچ گاه گمان نکنید که آنقدر کوچک و حقیر هستید که از چشم یَهُوَه دور می‌مانید!‏

‏«اشک‌هایم را در مشک خود بگذار»‏

۱۲.‏ چرا می‌توانیم مطمئن باشیم که یَهُوَه نسبت به مصیبت خادمانش بی‌اعتنا نیست؟‏

۱۲ یَهُوَه نه تنها ما را به خوبی می‌شناسد بلکه از تمام مشکلات و مسائلی که با آن‌ها روبرو هستیم نیز آگاه است.‏ یَهُوَه هنگامی که قومش یوغ بردگی مصریان را بر دوش می‌کشیدند،‏ گفت:‏ «هرآینه مصیبت قوم خود را که در مصرند دیدم،‏ و استغاثهٔ ایشان را از دست سرکاران ایشان شنیدم،‏ زیرا غم‌های ایشان را می‌دانم.‏» (‏ خروج ۳:‏۷‏)‏ چقدر دلگرم‌کننده است که بدانیم یَهُوَه نسبت به درد و رنج خادمان خود بی‌اعتنا نیست.‏ او مصیبت‌های ما را می‌بیند و فریاد کمک ما را می‌شنود!‏

۱۳.‏ چه موضوعی نشان می‌دهد که یَهُوَه به خادمان خود اهمیت بسیار می‌دهد؟‏

۱۳ با اینکه اسرائیلیان به دلیل خودسری‌های خودشان به مصیبت گرفتار می‌شدند یَهُوَه باز با آنان همدردی می‌کرد.‏ این موضوع نشان می‌دهد که یَهُوَه تا چه حد به کسانی که با او پیوند دوستی بسته‌اند توجه دارد.‏ اِشَعْیا نیز در این مورد گفت:‏ ‹ در همهٔ تنگی‌های اسرائیلیان یَهُوَه به تنگ آورده شد.‏› (‏ اِشَعْیا ۶۳:‏۹‏)‏ شما که خدمتگزار وفادار یَهُوَه هستید،‏ مطمئن باشید که یَهُوَه در تنگی و مصیبت همدرد و غمخوار شماست.‏ آری،‏ او بار غصه‌ها و نگرانی‌های شما را به دوش می‌گیرد.‏ پس هراسی به دل راه ندهید،‏ با شهامت در مقابل مشکلات بایستید و با استواری او را خدمت کنید.‏ —‏ ۱پِطْرُس ۵:‏۶،‏ ۷‏.‏

۱۴.‏ داود مزمور ۵۶ را در چه موقعیتی سرود؟‏

۱۴ داود پادشاه اطمینان کامل داشت که یَهُوَه حامی و غمخوارش است و این موضوع را به خوبی در مزمور ۵۶ عنوان کرده است.‏ داود زمانی این مزمور را سرود که از چنگ شاؤل فرار می‌کرد.‏ او به یکی از شهرهای فلسطی به نام جَتّ گریخت ولی در آنجا فلسطی‌ها او را شناختند و نزدیک بود گرفتار شود.‏ وی در مورد وضعیت پرمخاطره‌ای که در آن قرار داشت نوشت:‏ «تمام روز دشمنانم بر من یورش می‌آورند.‏ مخالفانم که با من می‌جنگند بسیارند.‏ .‏ .‏ .‏ دشمنانم تمام روز در فکر آزار من هستند و یک دم مرا راحت نمی‌گذارند.‏» —‏ مزمور ۵۶:‏۲،‏ ۵‏،‏ ترجمهٔ تفسیری.‏

۱۵.‏ الف)‏ منظور داود از اینکه یَهُوَه اشک‌هایش را در مشک خود نگاه دارد یا در دفتری ثبت کند چیست؟‏ ب)‏ وقتی با مشکلی روبرو می‌شویم که ایمانمان را تحت آزمایش می‌آورد از چه موضوعی می‌توانیم اطمینان داشته باشیم؟‏

۱۵ داود پس از اشاره به خطراتی که با آن روبرو بود یک تشبیه بسیار زیبا به کار برد و گفت:‏ «تو آوارگی‌های مرا تقریر کرده‌ای.‏ اشک‌هایم را در مشک خود بگذار.‏ آیا این در دفتر تو نیست؟‏» (‏ مزمور ۵۶:‏۸‏)‏ این عبارات پراحساس داود به خوبی نمایانگر توجه و محبت یَهُوَه است!‏ همهٔ ما وقتی زیر فشار قرار می‌گیریم با اشک و زاری به یَهُوَه روی می‌آوریم.‏ حتی مرد کاملی مثل عیسی چنین کرد.‏ (‏ عبرانیان ۵:‏۷‏)‏ داود اطمینان داشت که یَهُوَه تمام رنج و عذاب او را در خاطر حفظ کرده است،‏ گویی اشک‌هایش را در مشک خود نگاه داشته و یا صفحاتی از دفتر خویش را به مشکلات او اختصاص داده است.‏ d آیا شما هم مانند داود با مشکلات بسیاری روبرو بوده‌اید؟‏ کتاب مقدّس دل شکسته و روح خستهٔ شما را چنین آرامی می‌دهد:‏ ‏«خداوند نزدیک شکسته‌دلان است و روح‌کوفتگان را نجات خواهد داد.‏» —‏ مزمور ۳۴:‏۱۸‏.‏

به خدا نزدیک شویم

۱۶،‏ ۱۷.‏ الف)‏ چرا می‌توان گفت که یَهُوَه نسبت به مشکلات خادمان خود بی‌اعتنا نیست؟‏ ب)‏ یَهُوَه برای ترسندگان خود چه کرده است؟‏

۱۶ اینکه یَهُوَه حتی حساب موهای سر ما را نیز دارد نشان می‌دهد که چقدر به ما توجه و عنایت دارد.‏ آیا موهبتی از این بالاتر که خدایی به این مهربانی را پرستش کنیم!‏ البته تا زمانی که یَهُوَه رنج و مصیبت را از صحنهٔ عالَم محو نکرده است باید از خود صبر و تحمّل نشان دهیم.‏ اما خوب است بدانیم که یَهُوَه اکنون نیز کاری فوق‌العاده برای خادمانش انجام می‌دهد.‏ داود نوشت:‏ «سرّ خداوند با ترسندگان او است و عهد او تا ایشان را تعلیم دهد.‏» —‏ مزمور ۲۵:‏۱۴‏.‏

۱۷ منظور از اینکه سرّ خداوند با ترسندگان اوست چیست؟‏ در واقع یَهُوَه ترسندگان خود را به عنوان دوستان نزدیک خود به خیمه‌اش دعوت می‌کند.‏ (‏ مزمور ۱۵:‏۱-‏۵‏)‏ او در خیمهٔ خود از طریق انبیا «سرّ» خویش یعنی خواست و ارادهٔ خود را بر آنان آشکار می‌کند.‏ او همچنین نشان می‌دهد که چگونه می‌توانند مطابق خواست او زندگی کنند.‏ —‏ عاموس ۳:‏۷‏.‏

۱۸.‏ چرا می‌توان گفت که یَهُوَه می‌خواهد به او نزدیک شویم؟‏

۱۸ چقدر دلگرم‌کننده است که بدانیم ما انسان‌های ناکامل می‌توانیم به حدّی به یَهُوَه نزدیک شویم که حتی اسرار خود را به ما بگوید.‏ یَهُوَه از ما می‌خواهد که به او نزدیک شویم.‏ کتاب مقدّس می‌گوید:‏ «به خدا نزدیک شوید،‏ که او نیز به شما نزدیک خواهد شد.‏» (‏ یعقوب ۴:‏۸‏،‏ هزارهٔ نو )‏ یَهُوَه می‌خواهد ما دوست او شویم و حتی تمام ترتیبات لازم را برای این دوستی به وجود آورده است.‏ فدیهٔ عیسی این امکان را برای ما فراهم آورده است تا با خدای قادر مطلق دوستی نزدیک برقرار کنیم.‏ کتاب مقدّس می‌گوید:‏ «ما او را محبت می‌نماییم زیرا که او اوّل ما را محبت نمود.‏» —‏ ۱یوحنّا ۴:‏۱۹‏.‏

۱۹.‏ چگونه پایداری کردن ما را به یَهُوَه نزدیک می‌کند؟‏

۱۹ پایداری در مقابل سختی‌ها و مصایب پیوند دوستی ما را با یَهُوَه محکم‌تر می‌کند.‏ یعقوب نوشت:‏ «بگذارید پایداری کار خود را به کمال رساند تا بالغ و کامل شوید و چیزی کم نداشته باشید.‏» (‏ یعقوب ۱:‏۴‏،‏ هزارهٔ نو )‏ اما پایداری و تحمّل سختی چه فایده‌ای می‌تواند داشته باشد؟‏ تحمّل سختی ما را به مسیح و یَهُوَه نزدیک می‌کند.‏ به چه صورت؟‏ پولُس را در نظر بگیریم.‏ او مشکلی داشت که مثل خاری در وجودش او را رنج می‌داد.‏ آیا تحمّل آن مشکل برای او فایده‌ای داشت؟‏ پولُس در این مورد نوشته است:‏ «پس به شادی بسیار از ضعف‌های خود بیشتر فخر خواهم نمود تا قوّت مسیح در من ساکن شود.‏ بنابراین،‏ از ضعف‌ها و رسوایی‌ها و احتیاجات و زحمات و تنگی‌ها به خاطر مسیح شادمانم،‏ زیرا که چون ناتوانم،‏ آنگاه توانا هستم.‏» (‏ ۲قُرِنتیان ۱۲:‏۹،‏ ۱۰‏)‏ برای پولُس به تجربه ثابت شده بود که یَهُوَه نیروی لازم،‏ و حتی قوّتی فوق معمول به او می‌دهد تا بتواند در مقابل سخت‌ترین موقعیت‌ها پایداری کند.‏ و این پایداری و استقامت او را به مسیح و یَهُوَه نزدیک‌تر می‌کرد.‏ —‏ ۲قُرِنتیان ۴:‏۷؛‏ فیلِپّیان ۴:‏۱۱-‏۱۳‏.‏

۲۰.‏ چرا می‌توانیم مطمئن باشیم که یَهُوَه در سختی‌ها حامی و تسلّی‌دهندهٔ ماست؟‏

۲۰ آیا شما نیز مدت‌هاست با مشکلی دست به گریبانید.‏ یَهُوَه ممکن است آن مشکل را از سر راهتان برنداشته باشد ولی به شما چنین دلگرمی می‌دهد:‏ «تو را هرگز رها نکنم و تو را ترک نخواهم نمود.‏» (‏ عبرانیان ۱۳:‏۵‏)‏ یَهُوَه که حتی حساب موهای سر ما را دارد مسلّماً تمام سختی‌های ما را می‌بیند.‏ درد و رنج ما را با تمام وجود حس می‌کند.‏ و از هیچ کاری برای کمک به ما دریغ نخواهد کرد.‏ آری،‏ او هرگز ‹اَعمال و محبت‌های ما را فراموش نمی‌کند.‏› —‏ عبرانیان ۶:‏۱۰‏.‏

‏[پاورقی‌ها]‏

a مردان وفاداری همچون داود و پسران قُورَح نیز سخنان مشابهی را به زبان آوردند.‏ —‏ مزمور ۱۰:‏۱؛‏ ۴۴:‏۲۴‏.‏

b در کتاب مقدّس مشخص نشده است که منظور پولُس از خاری در جسم چه بوده است.‏ دو امکان وجود دارد،‏ یا این خار یک عارضهٔ جسمی همچون ضعف بینایی بوده است یا اینکه پولُس به اشخاصی همچون رسولان دروغینی اشاره می‌کرد که او را رسول واقعی نمی‌دانستند و به تعالیمش بی‌اعتنا بودند.‏ —‏ ۲قُرِنتیان ۱۱:‏۶،‏ ۱۳-‏۱۵؛‏ غَلاطیان ۴:‏۱۵؛‏ ۶:‏۱۱‏.‏

c برخی محققان کتاب مقدّس معتقدند که اصطلاح «بر زمین افتادن» پرنده فقط برای مردن آن به کار نمی‌رفته است،‏ بلکه احتمالاً مفهوم پایین آمدن پرنده برای یافتن غذا را نیز داشته است.‏ در صورت صحّت این مطلب،‏ می‌توان نتیجه گرفت که نه تنها مرگ یک گنجشک بلکه نیازهای روزانهٔ این پرنده کوچک نیز از چشم خدا دور نمی‌ماند.‏ —‏ متّیٰ ۶:‏۲۶‏.‏

d در دوران قدیم مشک را از پوست دباغی‌شدهٔ گوسفند،‏ بز و گاو می‌ساختند و از آن برای نگهداری شیر،‏ کره،‏ پنیر و آب استفاده می‌کردند.‏ از مشک‌هایی که بهتر دباغی شده بودند برای نگهداری روغن و شراب نیز استفاده می‌شد.‏

مرور

‏• چه عواملی ممکن است سبب شود که فکر کنیم یَهُوَه ما را ترک کرده است؟‏

‏• از دو تشبیه عیسی در مورد گنجشکان و موهای سر چه آموختیم؟‏

‏• مفهوم اینکه یَهُوَه اشک‌های ما را در مشک خود نگاه دارد یا در دفتر خود ثبت کند چیست؟‏

‏• چگونه می‌توانیم به خدا نزدیک شویم؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۴]‏

چرا یَهُوَه مشکلی را که همچون «خاری در جسم» پولُس بود برطرف نکرد؟‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۵]‏

از مثالی که عیسی در مورد گنجشکان آورد چه یاد می‌گیریم؟‏

‏[سطر اعتبار در صفحهٔ ۲۵]‏

J.Heidecker/VIREO ©

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۶]‏

با خواندن مرتب کتاب مقدّس از این موضوع مطمئن می‌شویم که یَهُوَه به فردفرد ما توجه و عنایت دارد