مراجعه به متن

مراجعه به فهرست مطالب

قانون محبت بر لوح دل مسیحیان

قانون محبت بر لوح دل مسیحیان

قانون محبت بر لوح دل مسیحیان

‏«شریعت خود را در باطن ایشان خواهم نهاد و آن را بر دل ایشان خواهم نوشت.‏» —‏ اِرْمیا ۳۱:‏۳۳‏.‏

۱،‏ ۲.‏ الف)‏ در این مقاله به چه موضوعی خواهیم پرداخت؟‏ ب)‏ یَهُوَه چگونه حضور خود را در کوه سینا نمایان ساخت؟‏

در دو مقالهٔ قبلی آموختیم که درخشندگی‌ای که از چهرهٔ موسی ساطع می‌شد انعکاس جلال یَهُوَه بود و همچنین در مورد پوششی صحبت کردیم که موسی بر چهرهٔ خود می‌کشید.‏ در این مقاله نیز به نکاتی در همین رابطه خواهیم پرداخت که برای همهٔ ما مسیحیان مفید می‌باشد.‏

۲ یَهُوَه موسی را به بالای کوه سینا فراخواند تا رهنمودهایی در اختیار او قرار داد.‏ او همچنین به اسرائیلیانی که در مقابل کوه سینا حاضر شده بودند حضور پرجلال خود را نمایان ساخت.‏ «در روز سوّم به وقت طلوع صبح،‏ رعدها و برق‌ها و ابر غلیظ بر کوه پدید آمد،‏ و آواز کرِنّای بسیار سخت،‏ به طوری که تمامی قوم که در لشکرگاه بودند،‏ بلرزیدند.‏ .‏ .‏ .‏ تمامی کوه سینا را دود فرو گرفت،‏ زیرا خداوند در آتش بر آن نزول کرد،‏ و دودش مثل دود کوره‌ای بالا می‌شد،‏ و تمامی کوه سخت متزلزل گردید.‏» —‏ خروج ۱۹:‏۱۶-‏۱۸‏.‏

۳.‏ یَهُوَه چگونه اسرائیلیان را با ده فرمان آشنا کرد،‏ و چه موضوعی برای قوم اسرائیل ثابت شده بود؟‏

۳ بعد از آن،‏ یَهُوَه از طریق یک فرشته سخنان خود را به سمع قوم رساند؛‏ سخنانی که به ده فرمان معروف شد.‏ (‏ خروج ۲۰:‏۱-‏۱۷‏)‏ یَهُوَه با این کار جای تردید باقی نگذاشت که این قوانین از جانب اوست.‏ او همچنین این سخنان را بر دو لوح سنگی حک نمود و به دست موسی داد؛‏ همان لوح‌هایی که موسی وقتی اسرائیلیان را در حال پرستش گوساله‌ای طلایی دید به زمین زد و درهم شکست.‏ یَهُوَه همان مطالب را بر دو لوح دیگر مرقوم داشت و به دست موسی داد.‏ این بار وقتی موسی با آن لوح‌ها از کوه پایین آمد چهره‌اش می‌درخشید.‏ تا آن زمان برای اسرائیلیان کاملاً روشن شده بود که آن قوانین از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.‏ —‏ خروج ۳۲:‏۱۵-‏۱۹؛‏ ۳۴:‏۱،‏ ۴،‏ ۲۹،‏ ۳۰‏.‏

۴.‏ چرا ده فرمان اهمیت بسیار داشت؟‏

۴ دو لوحی که ده فرمان بر آن‌ها نقش بسته بود در داخل صندوق عهد در بخش قدس‌الاقداس خیمهٔ عبادت و وقتی معبد بنا شد در قدس‌الاقداس معبد قرار گرفت.‏ آن قوانین هستهٔ اصلی و زیربنای عهد شریعت محسوب می‌شد و مبنای قوانینی شد که برای ادارهٔ امور قوم به کار می‌رفت.‏ یَهُوَه با دادن ده فرمان نشان داد که قوم اسرائیل را به عنوان قومی خاص برگزیده است.‏

۵.‏ چرا می‌توان گفت که قوانین یَهُوَه نشان محبت و توجه او به اسرائیلیان بود؟‏

۵ آن ده قانونی که یَهُوَه به اسرائیلیان داد به خوبی برخی خصوصیات او را آشکار می‌کرد،‏ خصوصیاتی همچون محبت عمیقش به قوم اسرائیل.‏ کسانی که به آن قوانین عمل می‌کردند به خوبی متوجه می‌شدند که یَهُوَه چه هدیهٔ گرانقدری به آنان تقدیم کرده است.‏ محققی در اشاره به ده فرمان می‌گوید:‏ «در تاریخ بشر هیچ نظام اخلاقی‌ای نتوانسته است قوانینی ارائه دهد که بتواند حتی ذرّه‌ای با ده فرمان برابری کند.‏» یَهُوَه در مورد کل قوانین شریعت اظهار نمود:‏ «اگر آواز مرا فی‌الحقیقه بشنوید،‏ و عهد مرا نگاه دارید،‏ همانا خزانهٔ خاص من از جمیع قوم‌ها خواهید بود.‏ زیرا که تمامی جهان،‏ از آن من است.‏ و شما برای من مملکت کَهَنه و امّت مقدّس خواهید بود.‏» —‏ خروج ۱۹:‏۵،‏ ۶‏.‏

قوانینی بر دل انسان‌ها

۶.‏ کدام قوانین از آنچه بر دو لوح سنگی نگاشته شده بود ارزشمندتر است؟‏

۶ آری،‏ آن قوانین دارای ارزش بسیار والایی بودند.‏ اما آیا می‌دانید که یَهُوَه موهبتی به مسیحیان مسح‌شده داده است که ارزشش از قوانینی که بر آن لوح‌ها نوشته شده بود نیز بیشتر است.‏ یَهُوَه پیشگویی کرده بود که عهدی جدید با خادمان خود منعقد خواهد کرد و توضیح داد که برخلاف عهد شریعت آن را ‹ در باطن ایشان خواهد نهاد و آن را بر دل ایشان خواهد نوشت.‏› (‏ اِرْمیا ۳۱:‏۳۱-‏۳۴‏)‏ عیسی که واسط این عهد است هیچ قانون کتبی‌ای به پیروانش نداد.‏ او با سخنان و اَعمالش قوانین یَهُوَه را بر لوح دل و ذهن شاگردانش حک کرد.‏

۷.‏ «شریعت مسیح» نخست به چه گروهی داده شد،‏ و بعد چه گروه دیگری از آن فایده برد؟‏

۷ این قوانین «شریعت مسیح» خوانده شدند.‏ یَهُوَه آن را نخست به مسیحیان مسح‌شده داد؛‏ یعنی قومی روحانی که «اسرائیل خدا» نام گرفت.‏ (‏ غَلاطیان ۶:‏۲،‏ ۱۶؛‏ رومیان ۲:‏۲۸،‏ ۲۹‏)‏ پس از آن «گروه عظیمی» از میان همهٔ ملت‌های جهان در پرستش یَهُوَه به آنان پیوستند.‏ (‏ مکاشفه ۷:‏۹،‏ ۱۰؛‏ زَکَرِیّا ۸:‏۲۳‏)‏ این دو گروه «یک گلّه» را تشکیل دادند و تلاششان بر این است که در اَعمال خود هیچ وقت «شریعت مسیح» را از نظر دور ندارند.‏ —‏ یوحنّا ۱۰:‏۱۶‏.‏

۸.‏ تفاوت میان شریعت موسی و شریعت عیسی در چه بود؟‏

۸ اسرائیلیان از بدو تولّد تحت شریعت موسی قرار می‌گرفتند،‏ در حالی که مسیحیان قطع‌نظر از نژاد و محل تولّدشان به ارادهٔ خود شریعت مسیح را برمی‌گزینند.‏ آن‌ها در مورد یَهُوَه و شیوهٔ عمل او آموزش می‌بینند و به میل و ارادهٔ خود خواست او را به جا می‌آورند.‏ مسیحیان مسح‌شده قانون خدا را «در باطن» و به عبارت دیگر «در دل» خود دارند و به همین دلیل،‏ اطاعتشان از یَهُوَه فقط از روی انجام وظیفه یا صرفاً به این خاطر که یَهُوَه انسان‌های نامطیع را مجازات می‌کند نیست.‏ شریعت مسیح در دلشان انگیزهٔ بسیار قوی‌ای به وجود می‌آورد که از فرامین یَهُوَه اطاعت کنند.‏ گوسفندان دیگرِ عیسی نیز به همین دلیل مطیع خدای خود می‌باشند.‏

قوانینی بر پایهٔ محبت

۹.‏ عیسی چگونه نشان داد که قوانین یَهُوَه بر پایهٔ محبت استوار است؟‏

۹ پایه و اساس تمام قوانین و فرامین یَهُوَه را می‌توان در یک کلمه خلاصه کرد؛‏ محبت.‏ محبت همواره رکن اصلی پرستش پاک بوده و هست.‏ وقتی از عیسی سؤال شد که مهم‌ترین قانون شریعت چیست او جواب داد:‏ «خداوند خدای خود را به همهٔ دل و تمامی نَفْس و تمامی فکر خود محبت نما.‏» و دوّمین قانون را چنین بیان کرد:‏ «همسایهٔ خود را مثل خود محبت نما.‏» سپس به گفتهٔ خود چنین افزود:‏ «بدین دو حکم،‏ تمام تورات و صُحُف انبیا متعلّق است.‏» (‏ متّیٰ ۲۲:‏۳۵-‏۴۰‏)‏ عیسی به این طریق نشان داد که نه تنها ده فرمان بلکه کل شریعت موسی بر پایهٔ محبت بنا شده است.‏

۱۰.‏ چرا می‌توان گفت شریعت مسیح بر پایه محبت بنا شده است؟‏

۱۰ آیا شریعت مسیح که بر لوح دل مسیحیان حک شده است نیز بر پایهٔ محبت به خدا و همنوع استوار است؟‏ بله!‏ شریعت مسیح شامل دو حکم است؛‏ یکی محبت قلبی به یَهُوَه و دیگری محبتی فداکارانه نسبت به همنوع خویش،‏ که البته این قانون دوّم برای شاگردان عیسی قانونی جدید محسوب می‌شد.‏ جدید بودن آن به این دلیل بود که آن‌ها از آن پس می‌بایست محبتی مسیح‌گونه به یکدیگر نشان می‌دادند؛‏ یعنی حاضر می‌شدند حتی جان خود را برای یکدیگر فدا کنند.‏ عیسی به شاگردانش آموخت که چگونه می‌توانند چنین محبتی به خدا و همنوع خود نشان دهند.‏ همچنین به آنان گفت کسانی مسیحی حقیقی محسوب می‌شوند که چنین محبت فداکارانه‌ای داشته باشند.‏ (‏ یوحنّا ۱۳:‏۳۴،‏ ۳۵؛‏ ۱۵:‏۱۲،‏ ۱۳‏)‏ عیسی حتی به شاگردانش آموخت که چگونه باید دشمن خود را محبت کنند.‏ —‏ متّیٰ ۵:‏۴۴‏.‏

۱۱.‏ عیسی چگونه نشان داد که به خدا و انسان‌ها محبت دارد؟‏

۱۱ عیسی بهترین سرمشق محبت کردن را در اختیار ما قرار داد.‏ او که مخلوق روحی پرقدرتی در آسمان‌ها بود،‏ به زمین آمد و برای پیشبرد امور پدر آسمانی‌اش از هیچ فداکاری‌ای دریغ نکرد.‏ عیسی نحوهٔ صحیح زندگی کردن را به انسان‌ها آموخت و در آخر جان خود را داد تا آن‌ها بتوانند به زندگی ابدی نایل شوند.‏ عیسی فروتن بود،‏ مهربان بود و توجهات پرمهرش درماندگان و رنج‌دیدگان را قوّت قلب می‌داد.‏ به مردم «کلمات حیات جاودانی» را آموزش می‌داد و هر زحمتی را به جان می‌خرید تا انسان‌ها را هر چه بهتر با یَهُوَه آشنا کند.‏ —‏ یوحنّا ۶:‏۶۸‏.‏

۱۲.‏ چرا می‌توان گفت که محبت به خدا و همنوع به طور تفکیک‌ناپذیری به یکدیگر مربوط می‌شوند؟‏

۱۲ محبت به خدا و همنوع به طور تفکیک‌ناپذیری به یکدیگر مربوط می‌شوند.‏ یوحنّای رسول اشاره کرد:‏ «محبت از خداست،‏ .‏ .‏ .‏ اگر کسی گوید که خدا را محبت می‌نمایم و از برادر خود نفرت کند،‏ دروغگوست،‏ زیرا کسی که برادری را که دیده است محبت ننماید،‏ چگونه ممکن است خدایی را که ندیده است محبت نماید؟‏» (‏ ۱یوحنّا ۴:‏۷،‏ ۲۰‏)‏ یَهُوَه سرچشمه و مظهر محبت است.‏ تمام کارهای یَهُوَه بر شالودهٔ محبت است.‏ او ما را نیز شبیه خود آفرید تا بتوانیم محبت کنیم.‏ (‏ پیدایش ۱:‏۲۷‏)‏ محبت به همنوع در واقع گواه محبت ما به یَهُوَه است.‏

محبت به یَهُوَه یعنی اطاعت از فرامین او

۱۳.‏ مهم‌ترین قدم در راه محبت به خدا چیست؟‏

۱۳ چگونه می‌توانیم خدایی نادیدنی را دوست بداریم؟‏ مهم‌ترین قدم در این راه آشنایی با اوست.‏ زیرا مسلّماً نمی‌توانیم شخصی را که نمی‌شناسیم دوست بداریم و به او اعتماد کنیم.‏ کتاب مقدّس ما را ترغیب کرده است که با خواندن کلام خدا،‏ دعا کردن و همچنین معاشرت با کسانی که یَهُوَه را می‌شناسند و دوست می‌دارند با شخصیت او آشنا شویم.‏ (‏ مزمور ۱:‏۱،‏ ۲؛‏ فیلِپّیان ۴:‏۶؛‏ عبرانیان ۱۰:‏۲۵‏)‏ بویژه خواندن چهار انجیل و آشنایی با زندگی و خدمت‌های عیسی مسیح به خوبی ما را با شخصیت یَهُوَه آشنا می‌کند،‏ زیرا هیچ کسی بهتر از عیسی نتوانسته است صفات و خصوصیات یَهُوَه را منعکس کند.‏ ما هر چه بیشتر با خصوصیات و محبت‌های او آشنا می‌شویم بیشتر تمایل پیدا می‌کنیم که از فرامینش اطاعت کنیم و شخصیتش را سرمشق قرار دهیم.‏ آری،‏ محبت به یَهُوَه یعنی اطاعت از فرامین او.‏

۱۴.‏ چرا می‌توان گفت که فرامین خدا طاقت‌فرسا نیست؟‏

۱۴ وقتی کسی را دوست داریم می‌دانیم از چه چیزهایی خوشحال می‌شود و از چه چیزهایی ناراحت،‏ و تلاش می‌کنیم در رفتارمان این احساسات او را در نظر بگیریم.‏ یوحنّای رسول نوشت:‏ «همین است محبت خدا که احکام او را نگاه داریم و احکام او گران نیست.‏» (‏ ۱یوحنّا ۵:‏۳‏)‏ احکام و فرامین خدا نه زیاد هستند و نه طاقت‌فرسا.‏ تنها چیزی که خدا از ما خواسته است این است که محبت را مبنای اَعمال خود قرار دهیم.‏ بدین ترتیب نیازی نداریم که صدها ضابطه و قانون را به خاطر بسپاریم.‏ محبت به خدا هادی و راهنمای ما خواهد بود.‏ وقتی خدا را دوست داشته باشیم با کمال میل خواست او را بجا می‌آوریم.‏ با این کار هم او را از خود خوشنود می‌کنیم،‏ هم زندگی موفق‌تری خواهیم داشت،‏ چرا که راهنمایی‌های خدا همیشه به نفع ماست.‏ —‏ اِشَعْیا ۴۸:‏۱۷‏.‏

۱۵.‏ چه چیزی ما را بر آن می‌دارد که مانند یَهُوَه رفتار کنیم؟‏ توضیح دهید.‏

۱۵ ما اغلب می‌خواهیم مثل کسانی رفتار کنیم که دوستشان داریم.‏ رابطهٔ عیسی و یَهُوَه نیز به خوبی مؤید این مطلب است.‏ آن‌ها میلیاردها سال با هم به سر برده بودند و محبتی بسیار پاک و عمیق میان آن‌ها شکل گرفته بود.‏ این محبت سبب شد که شخصیت عیسی کاملاً مشابه شخصیت یَهُوَه شود.‏ به همین دلیل عیسی به شاگردانش گفت:‏ «کسی که مرا دید،‏ پدر را دیده است.‏» (‏ یوحنّا ۱۴:‏۹‏)‏ ما نیز هر چه شناخت و قدردانی‌مان از یَهُوَه و عیسی بیشتر می‌شود،‏ بیشتر دوست داریم مثل آن‌ها رفتار کنیم.‏ انگیزهٔ قوی‌ای همچون محبت به یَهُوَه و همچنین نیروی عظیم روح‌القدس به ما کمک می‌کند تا بتوانیم ‹انسانیت کهنه را با اَعمالش از خود بیرون کنیم و انسانیت تازه را بپوشیم.‏› —‏ کُولُسیان ۳:‏۹،‏ ۱۰؛‏ غَلاطیان ۵:‏۲۲،‏ ۲۳‏.‏

محبت در عمل

۱۶.‏ چرا موعظه و شاگردسازی نشانگر محبت به یَهُوَه و انسان‌هاست؟‏

۱۶ محبت به یَهُوَه و انسان‌ها ما را بر آن می‌دارد که در مورد ملکوت خدا موعظه کنیم و شاگرد بسازیم.‏ یَهُوَه از این کار ما بسیار خوشنود می‌شود زیرا «می‌خواهد جمیع مردم نجات یابند و به معرفت راستی گرایند.‏» (‏ ۱تیموتاؤس ۲:‏۳،‏ ۴‏)‏ چقدر شادی‌آور است که به شخصی کمک کنیم تا شریعت مسیح در دلش جای گیرد و ببینیم رفته‌رفته در شخصیتش خصوصیات یَهُوَه را منعکس می‌کند.‏ (‏ ۲قُرِنتیان ۳:‏۱۸‏)‏ آری،‏ کمک به یک انسان برای شناختن یَهُوَه،‏ ارزنده‌ترین هدیه‌ای است که می‌توانیم به او بدهیم.‏ دوستی با یَهُوَه دوستی‌ای جاودان است.‏

۱۷.‏ چرا عاقلانه است که به جای عشق به مادیات محبت به خدا و همنوع را در خود پرورش دهیم؟‏

۱۷ ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که انسان‌ها عشق و علاقهٔ شدیدی به مادیات پیدا کرده‌اند.‏ اما مگر مادیات و چیزهای این دنیا چقدر دوام دارند؟‏ مگر نه این است که دزدیده می‌شوند،‏ از دست می‌روند،‏ یا می‌پوسند و خراب می‌شوند؟‏ (‏ متّیٰ ۶:‏۱۹‏)‏ کتاب مقدّس پند بسیار مفیدی به ما داده است و می‌گوید:‏ «دنیا و شهوات آن در گذر است لٰکن کسی که به ارادهٔ خدا عمل می‌کند،‏ تا به ابد باقی می‌ماند.‏» (‏ ۱یوحنّا ۲:‏۱۶،‏ ۱۷‏)‏ یَهُوَه جاودانی است و کسانی را از موهبت زندگی جاودانی برخوردار می‌کند که او را دوست بدارند و خدمتش کنند.‏ پس،‏ آیا عاقلانه‌تر نیست که به جای عشق به مادیات و علاقه به چیزهایی که امروز هستند و فردا از بین می‌روند محبت به یَهُوَه و انسان‌ها را در خود پرورش دهیم؟‏

۱۸.‏ یک خواهر میسیونر چه ازخودگذشتگی‌ای نشان داد؟‏

۱۸ کسانی که طریق محبت را در پیش می‌گیرند یَهُوَه را براستی جلال می‌دهند.‏ خواهری به نام سونیا را که در کشور سنگال میسیونر است مثال بزنیم.‏ سونیا با خانمی به نام هایدی کتاب مقدّس را مطالعه کرده بود.‏ متأسفانه بعدها هایدی از طریق شوهر غیرشاهدش به ایدز مبتلا شد.‏ بعد از آنکه شوهرش فوت کرد سلامت هایدی نیز رو به زوال گذاشت و در بیمارستان بستری شد.‏ سونیا واقعه را چنین نقل می‌کند:‏ «کارمندان بیمارستان برای کمک به بیماران نهایت سعی‌شان را می‌کردند ولی تعداد پرستاران خیلی کم بود.‏ به همین خاطر عده‌ای از طرف جماعت مسیحی داوطلب شدند تا از خواهر خود در بیمارستان پرستاری کنند.‏ اما در دوّمین شبی که او در بیمارستان بستری بود و من پیشش بودم هایدی فوت کرد.‏ دکتر مسئول آن بخش گفت:‏ ‹بزرگ‌ترین مشکل ما در این بخش این است که کسی به ملاقات بیماران مبتلا به ایدز نمی‌آید.‏ حتی خویشاوندانشان آن‌ها را در بیمارستان رها می‌کنند.‏ اما،‏ چطور شما که نه خویشاوند او هستید و نه با او هم‌ملیت و هم‌نژادید چنین خطری را پذیرفتید.‏› من توضیح دادم که هایدی خواهر من بود،‏ درست مثل اینکه از یک پدر و مادر به دنیا آمده باشیم.‏ من از اینکه یک خواهر جدید در این کشور داشتم خیلی خوشحال بودم،‏ برای همین از هیچ کمکی به او دریغ نکردم.‏» لازم به ذکر است که کمک‌های سونیا در بیمارستان هیچ عواقب سوئی برای او در بر نداشت.‏

۱۹.‏ داشتن قانونی که یَهُوَه بر دل ما مرقوم داشته ما را به چه عملی برمی‌انگیزد؟‏

۱۹ چنین ازخودگذشتگی‌هایی در میان خادمان یَهُوَه بسیار دیده می‌شود.‏ آیا آن‌ها از روی یک سری ضوابط و قوانین کتبی عمل می‌کنند؟‏ خیر.‏ یَهُوَه در مورد آن‌ها می‌گوید:‏ «این است آن عهدی که بعد از آن ایّام با خاندان اسرائیل استوار خواهم داشت که احکام خود را در خاطر ایشان خواهم نهاد و بر دل ایشان مرقوم خواهم داشت و ایشان را خدا خواهم بود و ایشان مرا قوم خواهند بود.‏» (‏ عبرانیان ۸:‏۱۰‏)‏ آری،‏ یَهُوَه قانون محبت را بر لوح دل ما مرقوم داشته است.‏ باشد که همیشه قدر آن را بدانیم و هیچ فرصتی را برای ابراز محبت از دست ندهیم.‏

۲۰.‏ چرا می‌توان گفت شریعت مسیح موهبتی والاست؟‏

۲۰ چقدر شادی‌آور است که شانه به شانهٔ برادرانِ بامحبتمان در سطح جهان یَهُوَه را خدمت کنیم!‏ در این دنیای عاری از عشق و محبت براستی که داشتن شریعت مسیح بر دلمان موهبتی والاست.‏ به این ترتیب نه تنها مقبول آفریدگار عالَم قرار می‌گیریم بلکه می‌توانیم از محبت برادرانمان در سطح جهان برخوردار باشیم.‏ حقیقتاً که ‹چه خوش و چه دلپسند است که برادران به یکدل با هم ساکن هستند.‏› شاهدان یَهُوَه گرچه از کشورها و فرهنگ‌های مختلفند و به زبان‌های گوناگونی صحبت می‌کنند،‏ اما در اعتقادات خود وحدت دارند؛‏ وحدتی که در هیچ جای دیگر یافت نمی‌شود.‏ یَهُوَه از وحدت خادمان خود بسیار راضی و خوشنود است و آنان را برکت فراوان داده است.‏ آری،‏ ‏«خداوند ‏[به کسانی که با پیوند محبت با هم متحد شده‌اند] برکت خود را فرموده است یعنی حیات را تا ابدالآباد.‏» —‏ مزمور ۱۳۳:‏۱-‏۳‏.‏

مرور

‏• ده فرمان از چه اهمیتی برخوردار بود؟‏

‏• قانونی که بر لوح دل‌ها حک می‌شود چیست؟‏

‏• محبت چه نقشی در «شریعت مسیح» دارد؟‏

‏• چگونه می‌توانیم محبت خود را به یَهُوَه و همنوع خود نشان دهیم؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۱۸]‏

برای اسرائیلیان قوانین شریعت بر لوح سنگی نقش بسته بود

‏[تصاویر در صفحهٔ ۱۹]‏

مسیحیان قوانین الٰهی را بر لوح دل خود دارند

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۱]‏

سونیا و دختری اهل سنگال در کنگرهٔ ناحیه‌ای سال ۲۰۰۴