قدیمی‌ترین متون موجود از کتاب مقدّس
قدیمی‌ترین متون موجود از کتاب مقدّس
حدود بیست و پنج سال پیش باستان‌شناسان اسرائیلی به کشف خارق‌العاده‌ای نایل آمدند. بر سراشیبی وادی هِنُّوم واقع در اورشلیم غاری وجود دارد که مقبره‌ای در آن یافت شد. در آن مقبره دو لوحهٔ کوچک از نقره که از آیات کتاب مقدّس بر روی آن حکاکی‌شده بود پیدا شد. قدمت این دو لوحه به زمان قبل از نابودی اورشلیم به دست بابلیان یعنی سال ۶۰۷ ق.د.م. می‌رسد. آن آیات از برکاتی که در کتاب اعداد ۶:۲۴-۲۶ از آن نقل قول شده، اقتباس گردیده است. همچنین بر روی این دو لوحه چندین بار نام خدا، یَهُوَه حک گردیده است. در بارهٔ این کتیبه‌ها آمده که «قدیمی‌ترین مدرک باستانی موجود است که از بخش عبرانی کتاب مقدّس اقتباس گردیده است.»
بعضی از محققان در مورد قدمت و متون حکاکی‌شدهٔ این لوحه‌ها اختلاف نظر دارند و ادعا می‌کنند که متعلّق به قرن دوّم ق.د.م. است. یکی از دلایل این اختلاف نظر، کیفیت پایین عکسی بود که از این دو لوحهٔ بسیار کوچک گرفته شده بود که مانع بررسی دقیق جزئیات آن از نزدیک می‌شد. برای حل مشکل در ارتباط با قدمت این لوحه‌ها گروهی از متخصصان، تحقیق و مطالعهٔ جدیدی را آغاز کردند. در این پژوهش از آخرین تکنولوژی عکس‌برداری و تصویری کامپیوتری استفاده شد تا عکس‌های دیجیتالی با قدرت تفکیک بالا و مرغوب تهیه شود. اخیراً نتیجه‌ای از این آزمایش و تحقیق منتشر شده است. حال این گروه تحقیقاتی به چه نتیجه‌ای رسیده‌اند؟
نخست محققان تأکید می‌کنند که مبنی بر فرضیات و یافته‌های باستان‌شناسان قدمت این لوحه‌ها به زمان قبل از اسارت رفتن اسرائیلیان به بابل می‌رسد. نظر کتیبه‌شناسان نیز این است که زمان حکاکی متن، شکل واژه‌ها، شیوهٔ نگارش، وضعیت، ترتیب و جهت و راستای واژه‌ها متعلّق به همان زمان یعنی انتهای قرن هفتم ق.د.م. است. و در انتها محققان متخصص املا و هجی، با اشاره به املا و شیوهٔ نگارش اظهار می‌دارند: «اطلاعات املایی این لوحه‌ها هماهنگ با اطلاعات باستان‌شناسان و کتیبه‌شناسان در رابطه با قدمت و حکاکی آن است.»
بولتن دانشکده‌های شرق‌شناسی آمریکا در رابطه با تحقیق روی این لوحه‌های نقره‌ای یا مشهور به کتیبه‌های کِتِف هِنُّوم به طور خلاصه اظهار می‌کند: «بنابراین می‌توانیم بر طبق نتیجه‌ای که بیشتر محققان در بارهٔ حکاکی‌های این لوحه‌ها به دست آورده‌اند قطعاً اعلام کنیم که حاوی قدیمی‌ترین متون موجود یا کشف‌شده از کتاب مقدّس است.»
[صاحب امتیاز تصویر در صفحهٔ ۳۲]
Cave: Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.; inscriptions: Photograph © Israel Museum, Jerusalem; courtesy of Israel Antiquities Authority