در جستجوی نور حقیقی
در جستجوی نور حقیقی
لورا همسر فیزیکدانی مشهور به نام اِنریکو فِرمی چنین اظهار داشت: «هرگز جهل بهتر از علم نبوده است.» شاید بعضیها با این عقیده موافق نباشند و بگویند دانش کمتر، درد و رنج کمتر. از طرفی دیگر بسیاری این نگرش را نه فقط در زمینهٔ علمی بلکه در جوانب دیگر زندگی نیز صحیح میدانند. جهل و نادانی که به مفهوم عدم آگاهی از حقیقت است بسیاری از مردم را در تاریکی تفکّر، اخلاق و روحانی قرار داده است. — اَفَسُسیان ۴:۱۸.
به همین دلیل بسیاری از انسانهای اندیشمند در جستجوی نور برآمدهاند. این متفکّران میخواهند بدانند که بشر از کجا آمده است؟ و به کجا میرود؟ نتیجهٔ جستجو و تحقیقاتشان برای یافتن حقیقت آنها را به راههای متفاوتی هدایت کرده است. بگذارید بعضی از این راهها را بررسی کنیم.
از راه مذهب؟
بر طبق روایات بوداییها، سیددهارتا گائوتاما پایهگذار این مذهب از مصیبت و مرگ بشر عمیقاً آشفته شده بود. وی برای یافتن «راه حقیقت» از روحانیون مذهبی هندو کمک خواست. برخی از آن روحانیون در جواب او، ورزش یوگا و انکار نَفْس را پیشنهاد کردند. گائوتاما سرانجام روند تعمّق و تفکّر عمیق را برای رسیدن به نور حقیقی انتخاب کرد.
بعضیها نیز در جستجوی حقیقت داروهایی مصرف کردهاند که فکر و ذهن را دگرگون میسازد. برای نمونه امروزه اعضای کلیسای سرخپوستان در آمریکا پیوت را که نوعی کاکتوس نشئهآور است به عنوان «آشکار کنندهٔ دانش پنهان» تجویز میکنند.
ژان-ژاک روسو فیلسوف فرانسوی قرن هیجدهم عقیده داشت هر شخصی که صادقانه به کندوکاو بپردازد الهامی از طرف خدا مییابد. وی گفته است این وحی را میتوان با گوش دادن «به آنچه که خدا به دلها میگوید» دریافت. سپس هر آنچه که شخص احساس میکند یا به عبارتی آنچه که احساسات و وجدانش به وی میگویند میتواند «راهنمایی مطمئن در برابر نظرات و عقاید بیشمار و گیجکنندهٔ عموم باشد.» — تاریخ فلسفه غرب.
از راه قدرت عقل و استدلال؟
بسیاری از معاصران روسو شدیداً با عقیدهٔ وی مخالفت کردند. یکی از همعصران وی مردی فرانسوی به نام ولتر بود. وی عقیده داشت که مذهب نه فقط در یافتن حقیقت به انسانها کمک نکرده است بلکه عامل اصلی جهالت، خرافات و تعصب اروپا در قرون متمادی بوده است؛ دورانی که تاریخشناسان آن را قرون وسطی خواندهاند.
ولتر عضوی از جنبش تفکّر و عقل یا
خردگرایی در اروپا شد که به جنبش نور یا حقیقت شناخته شد. پیروان این مکتب به اقتباس از فلسفهٔ یونانیان باستان عقیده داشتند که عقل و تحقیقات علمی کلید یافتن حقیقت است. بِرنار فونتِنِل عضوی دیگر از این جنبش عقیده داشت که عقل و منطق بشر به تنهایی میتواند انسانها را «به دورانی که روز به روز روشنفکرتر شوند هدایت کند که در مقایسه با آن، تمام قرون گذشته تاریکی محض خواهد بود.» — دایرةالمعارف بریتانیکا.اینها فقط چندین عقاید مغایر با یافتن نور حقیقی بودند. حال آیا میتوان «راهنمایی مطمئن» یافت که با آن به جستجوی نور حقیقی پرداخت؟ شما میتوانید در مقالهٔ بعدی آنچه را که در این رابطه اظهار میدارد بررسی کنید.
[تصاویر در صفحهٔ ۳]
گائوتاما ( بودا )، روسو و ولتر برای رسیدن به نور راههای متفاوتی را برگزیدند