از همهمه بپرهیزید

‏«هر کاری را بدون همهمه و مجادله بکنید.‏» —‏ فیلِپّیان ۲:‏۱۴‏.‏

۱،‏ ۲.‏ پولُس رسول به مسیحیان فیلِپّی و قُرِنتُس چه تذکر مشابه‌ای داد و چرا؟‏

پولُس رسول در رساله‌ای که به الهام خدا خطاب به مسیحیان جماعت شهر فیلِپّی نوشت آن‌ها را بسیار تحسین و تأیید کرد.‏ هم‌ایمانان او در آن شهر سخاوت و غیرت زیادی از خود نشان داده بودند.‏ به این دلیل پولُس آن‌ها را شایستهٔ تحسین دانست و از بابت کارهای نیکشان ابراز شادمانی کرد.‏ در ضمن پولُس به آن‌ها گوشزد کرد که ‹هر کاری را بدون همهمه و مجادله بکنند.‏› (‏ فیلِپّیان ۲:‏۱۴‏)‏ چرا آن رسول صلاح دید چنین نکته‌ای را یادآوری کند؟‏

^۲ پولُس خوب می‌دانست همهمه کردن به کجا می‌انجامد.‏ چند سال قبل از آن لازم دید به جماعت قُرِنتُس در بارهٔ خطرات همهمه و گِله کردن تذکر دهد.‏ پولُس یادآور شد که وقتی اسرائیلیان در صحرا آواره بودند با شکایات و غرولندهایشان چندین بار غضب یَهُوَه را برانگیختند.‏ تأکید او بر آن بود که اسرائیلیان با رفتن در پی بدی،‏ بت‌پرستی و زنا،‏ با تحریک و آزمایش خدا و به خصوص با همهمه‌هایشان یَهُوَه را خشمگین کرده بودند.‏ پولُس با اشاره به این رویدادها می‌خواست که مسیحیان قُرِنتُس درس عبرت بگیرند.‏ از این رو چنین نصیحت کرد:‏ «و نه همهمه کنید،‏ چنانکه بعضی از ایشان کردند و هلاک‌کننده ایشان را هلاک کرد.‏» —‏ ۱قُرِنتیان ۱۰:‏۶-‏۱۱‏.‏

۳.‏ چرا امروزه باید به خطرات همهمه توجه کنیم؟‏

^۳ خادمان یَهُوَه،‏ امروزه نیز مانند مسیحیان فیلِپّی باستان با غیرت تمام به کارهای نیکو مشغولند و به یکدیگر محبت نشان می‌دهند.‏ (‏ یوحنّا ۱۳:‏۳۴،‏ ۳۵‏)‏ اما با توجه به زیان‌هایی که به سبب همهمه بر قوم باستانی خدا وارد آمد،‏ هشدار پولُس که «هر کاری را بدون همهمه و مجادله بکنید» بسیار درخور تأمّل است.‏ اوّل به چند نمونه از همهمه که در کتاب مقدّس گزارش شده است بپردازیم.‏ سپس خواهیم دید که برای جلوگیری از همهمه و نتایج زیانبارش چه کار می‌توانیم بکنیم.‏

 جماعتی شریر بر یَهُوَه همهمه می‌کند

۴.‏ همهمهٔ اسرائیلیان در صحرا در مورد چه بود؟‏

^۴ کلمهٔ عبری‌ای که در کتاب مقدّس اغلب همهمه و شکایت ترجمه شده است فقط در شرح آوارگی چهل سالهٔ اسرائیلیان در صحرا یافت می‌شود.‏ اسرائیلیان به دفعات با همهمه و غرولند نارضایتی خود را از وضعیتشان ابراز کردند.‏ برای نمونه،‏ چند هفته بیشتر از نجات آن‌ها از مصر نگذشته بود که «تمامی جماعت بنی‌اسرائیل در آن صحرا بر موسی و هارون شکایت کردند.‏» اسرائیلیان از غذایی که برایشان فراهم شده بود ایراد می‌گرفتند و می‌گفتند:‏ «کاش که در زمین مصر به دست خداوند مرده بودیم،‏ وقتی که نزد دیگ‌های گوشت می‌نشستیم و نان را سیر می‌خوردیم،‏ زیرا که ما را بدین صحرا بیرون آوردید،‏ تا تمامی این جماعت را به گرسنگی بکشید.‏» —‏ خروج ۱۶:‏۱-‏۳‏.‏

۵.‏ وقتی اسرائیلیان گِله و شکایت می‌کردند همهمهٔ آن‌ها در واقع علیه چه کسی بود؟‏

^۵ واقعیت این بود که یَهُوَه از روی محبتش هر روز نیاز آن‌ها را به آب و غذا برطرف می‌کرد و آن‌ها را در صحرا زنده نگاه می‌داشت.‏ طی ۴۰ سال آوارگی،‏ قوم اسرائیل هیچ گاه در معرض قحطی و گرسنگی قرار نگرفت.‏ نارضایتی خودشان بود که باعث شد وضعیت خود را به مراتب سخت‌تر از آنچه بود جلوه دهند و به هر بهانه‌ای که شده همهمه و ناله کنند.‏ با اینکه از موسی و هارون گِله و شکایت می‌کردند در اصل نارضایتی آن‌ها از یَهُوَه خدا بود.‏ موسی به آن قوم گفت:‏ ‏«خداوند شکایت‌های شما را که بر وی کرده‌اید شنیده است،‏ و ما چیستم؟‏ بر ما نی،‏ بلکه بر خداوند شکایت نموده‌اید.‏» —‏ خروج ۱۶:‏۴-‏۸‏.‏

۶،‏ ۷.‏ همان طور که در اعداد ۱۴:‏۱-‏۳ آمده است چرا دل اسرائیلیان به سرعت برگشت؟‏

^۶ چندی نگذشت که اسرائیلیان دوباره لب به همهمه گشودند.‏ این بار چه بهانه‌ای داشتند؟‏ موسی ۱۲ نفر را برای جاسوسی سرزمین موعود فرستاده بود ولی ۱۰ نفر از آن‌ها گزارش بد دادند.‏ این گزارش دلسردکننده چه تأثیری بر قوم گذاشت؟‏ با شنیدن این خبر «تمامی جماعت آواز خود را بلند کرده،‏ فریاد نمودند.‏ و قوم در آن شب می‌گریستند.‏ و جمیع بنی‌اسرائیل بر موسی و هارون همهمه کردند،‏ و تمامی جماعت به ایشان گفتند:‏ ‹کاش که در زمین مصر می‌مردیم یا در این صحرا وفات می‌یافتیم!‏ و چرا خداوند ما را به این زمین [کنعان] می‌آورد تا به دم شمشیر بیفتیم،‏ و زنان و اطفال ما به یغما برده شوند؟‏ آیا برگشتن به مصر برای ما بهتر نیست؟‏› » —‏ اعداد ۱۴:‏۱-‏۳‏.‏

^۷ دل اسرائیلیان چه زود برگشت!‏ ابتدا نجاتشان از مصر و عبور از دریای سرخ آن‌ها را چنان به وجد آورده بود که دهان گشوده،‏ با سرود یَهُوَه خدا را شکر و ثنا گفتند.‏ (‏ خروج ۱۵:‏۱-‏۲۱‏)‏ ولی به محضی که در صحرا با کمی سختی روبرو شدند و ترس از کنعانیان بر آن‌ها چیره شد،‏ سپاسگزاری‌شان به غرولند و ناشکری تبدیل شد.‏ به جای اینکه برای آزادی‌شان از خدا تشکر کنند او را به باد انتقاد گرفتند که گویی آن‌ها را به قحطی و بی‌نوایی دچار ساخته بود.‏ به همین دلیل همهمهٔ آن‌ها در واقع نمک‌نشناسی و عدم قدردانی‌شان از تدارکات یَهُوَه بود.‏ پس جای تعجب نیست که یَهُوَه در مورد آن قوم گفت:‏ «تا به کی این جماعت شریر را که بر من همهمه می‌کنند متحمّل بشوم؟‏» —‏ اعداد ۱۴:‏۲۷؛‏ ۲۱:‏۵‏.‏

همهمه در قرن اوّل

۸،‏ ۹.‏ نمونه‌هایی از همهمه و گلگی مردم را که در نوشته‌های مقدّس یونانی مسیحی می‌یابیم شرح دهید.‏

^۸ نمونه‌هایی را که تا اینجا دیدیم از مردمی بود که نارضایتی خود را علناً و جلوی دیگران به زبان می‌آوردند.‏ در سال ۳۲ م.‏ وقتی عیسی برای عید خیمه‌ها به اورشلیم رفته بود «در میان مردم در بارهٔ او همهمهٔ بسیار بود.‏» (‏ یوحنّا ۷:‏۱۲،‏ ۱۳،‏ ۳۲‏)‏ ظاهراً مردم نجوا و پچ پچ می‌کردند که خود نوعی همهمه بود.‏ بعضی‌ها می‌گفتند که او شخصی نیکوکار است ولی بعضی دیگر مخالفت می‌کردند.‏

^۹ یک بار نیز عیسی و شاگردانش در منزل خراجگیری به نام لاوی یا همان متّیٰ مهمان بودند.‏ در آن حال «کاتبان ایشان و فریسیان همهمه نموده،‏ به شاگردان او گفتند:‏ ‹برای چه با باجگیران و گناهکاران اَکل و شُرب [خوردن و آشامیدن] می‌کنید؟‏› » (‏ لوقا ۵:‏۲۷-‏۳۰‏)‏ مدتی پس از آن،‏ عیسی در منطقهٔ جلیل مشغول موعظه بود که دوباره «یهودیان در بارهٔ او همهمه کردند زیرا گفته بود:‏ ‹من هستم آن نانی که از آسمان نازل شد.‏› » در اثر این همهمه‌ها حتی بعضی از پیروان عیسی شروع کردند به ایراد گرفتن از سخنان سَروَرشان.‏ —‏ یوحنّا ۶:‏۴۱،‏ ۶۰،‏ ۶۱‏.‏

۱۰،‏ ۱۱.‏ علّت شکایت یهودیان یونانی‌زبان چه بود و پیران مسیحی چگونه می‌توانند از نحوهٔ برخورد با شکایات درس بگیرند؟‏

 ^۱۰ البته موردی دیگر از شکایت و گلگی می‌بینیم که در عید پَنْطیکاست سال ۳۳ م.‏ بروز کرد ولی نتیجه‌ای زیانبار به دنبال نداشت.‏ طی آن روزها عدهٔ زیادی از کشورهای دیگر که تازه به مسیح ایمان آورده بودند مدتی نزد هم‌ایمانان خود در یهودیه ساکن بودند.‏ ولی چندی نگذشت که در نحوهٔ تقسیم روزانهٔ آذوقه مشکلاتی پیش آمد.‏ در خصوص آن وضعیت می‌خوانیم:‏ «هِلِنیستیان [شاگردان یهودی یونانی‌زبان] از عبرانیان [شاگردان یهودی عبری‌زبان] شکایت بردند که بیوه‌زنان ایشان در خدمت یومیه بی‌بهره می‌ماندند.‏» —‏ اَعمال ۶:‏۱‏.‏

^۱۱ ناگفته نماند که این شکایت‌کنندگان با آن اسرائیلیان همهمه‌کننده در صحرای سینا بسیار تفاوت داشتند.‏ یهودیان یونانی‌زبان از روی خودخواهی از وضعیت زندگی خود شکایت نمی‌کردند.‏ آن‌ها صرفاً توجه مسئولین را به نیاز بعضی از بیوه‌زنانشان جلب کردند.‏ در ضمن آنانی که شکایت می‌کردند نه فتنه‌انگیز بودند نه علیه یَهُوَه سخن می‌گفتند.‏ بلکه مشکل خود را پیش رسولان بردند و چون که شکایت آن‌ها موجه بود رسولان نیز برای رفع مشکل فوراً دست به اقدام زدند.‏ این نوع طرز عمل نمونهٔ بسیار خوبی است برای پیران مسیحی امروز!‏ چرا که این شبانان روحانی نیز باید بسیار مواظب باشند تا مبادا ندانسته ‹گوش خود را بر روی فریاد فقیر ببندند.‏› —‏ امثال ۲۱:‏۱۳؛‏ اَعمال ۶:‏۲-‏۶‏.‏

از تأثیرات مخرّب همهمه برحذر باشیم

۱۲،‏ ۱۳.‏ الف)‏ تأثیرات همهمه را شرح دهید.‏ ب)‏ چه عواملی ممکن است باعث افزایش همهمه و شکایت شود؟‏

^۱۲ اکثر نمونه‌های دوران باستان که از کتاب مقدّس آوردیم به خوبی نشان دادند که همهمه برای قوم خدا بسیار مخرّب و زیانبار بود.‏ بدین علّت بسیار بجاست که ما نیز امروزه به تأثیرات مخرّب همهمه فکر کنیم زیرا ممکن است قربانی آن شویم.‏ شاید بتوان با استفاده از مثالی جدّیت این خطر را روشن‌تر کنیم.‏ امروزه فلزات متعددی وجود دارند که به مرور زمان زنگ می‌زنند یا به اصطلاح خورده می‌شوند.‏ اگر فلز شروع به زنگ زدن کند باید فوراً برای زدودن زنگ‌زدگی آن اقدام کرد وگرنه چنان پوک و خورده می‌شود که دیگر قابل استفاده نخواهد بود.‏ واقعیت این امر را می‌توان در اتومبیل‌های بی‌شماری دید که هر ساله دور انداخته می‌شوند.‏ آن‌ها را نه به علّت نقص فنی بلکه به علّت زنگ‌زدگی بدنه از رده خارج می‌کنند زیرا دیگر ایمن نیستند.‏ این مثال را چگونه می‌توان در مورد همهمه به کار برد؟‏

^۱۳ همان طور که ساختار بعضی از فلزات طوری است که طبیعتاً و تدریجاً گرایش به زنگ‌زدگی دارند،‏ انسان‌های ناکامل نیز طبیعتاً گرایش به همهمه و شکایت دارند.‏ از این رو باید هوشیار باشیم تا به محض بروز نشانه‌های اوّلیهٔ همهمه و شکایت فوراً به جلوگیری از آن برآییم.‏ عوامل دیگری نیز هستند که زنگ‌زدگی فلز را سرعت می‌دهند،‏ مثل رطوبت و هوای نمکین دریا.‏ به همان قیاس،‏ وقتی با مصیبت و سختی روبرو می‌شویم عکس‌العمل طبیعی ما این است که فوراً لب به شکایت باز کنیم.‏ اگر تحت فشار قرار بگیریم ممکن است از کاهی کوه بسازیم و یک دلخوری کوچک را به شکایتی بزرگ تبدیل کنیم.‏ در ضمن،‏ هر چه اوضاع زندگی در این روزهای آخر بدتر می‌شود باید انتظار داشت که آزردگی‌ها و عوامل بالقوّهٔ دیگر گِله و شکایت نیز بیشتر شود.‏ (‏ ۲تیموتاؤس ۳:‏۱-‏۵‏)‏ بدین گونه،‏ شخصی مسیحی ممکن است از برادر خود رنجیده شود و شروع کند به همهمه و شکایت.‏ بعضی اوقات علّت این گونه گلگی ممکن است بسیار ناچیز و پیش‌پاافتاده باشد.‏ مثلاً شخص ممکن است از ناتوانی‌ها و عیوب کسی شکایت کند یا به دلیلی از قابلیت‌ها و افتخارات کسی دیگر آزرده شود.‏

۱۴،‏ ۱۵.‏ چرا باید گرایش به گِله و شکایت را فوراً در خود مهار کنیم؟‏

^۱۴ حال،‏ علل نارضایتی و ناخرسندی ما هر چه که باشد اگر گرایش نَفْسانی به گِله و شکایت را فوراً در خود مهار نکنیم احتمالاً ما را به افرادی شاکی و معتاد به گلگی و همهمه تبدیل خواهد کرد.‏ شکی نیست که تأثیرات مخرّب همهمه ما را از درون خورده،‏ کاملاً از بین خواهد برد.‏ هیچ وقت از یاد نبریم که اسرائیلیان از وضعیتشان در صحرا آنچنان به افراط گله و شکایت کردند که یَهُوَه را مقصر جلوه دادند.‏ (‏ خروج ۱۶:‏۸‏)‏ امیدواریم که هرگز چنین خطایی از ما سر نزند!‏

^۱۵ ضدّزنگ از سرعت فعل و انفعالات زنگ زدن فلز می‌کاهد.‏ همچنین،‏ اگر به موقع زنگ فلز را بزداییم از گسترش آن جلوگیری می‌کنیم.‏ به همین ترتیب،‏ اگر نشانه‌ای از همهمه در خود مشاهده کردیم با دعا و اقدام فوری می‌توانیم از شیوع آن جلوگیری کنیم.‏ این اقدام فوری چیست؟‏

 امور را از دیدگاه یَهُوَه بنگریم

۱۶.‏ چگونه می‌توانیم تمایل درونی به شکایت و همهمه را در خود مهار کنیم؟‏

^۱۶ همهمه و شکایت افکار ما را بر خواسته‌ها و مشکلاتمان متمرکز می‌سازد و باعث می‌شود برکاتی را که از یَهُوَه یافته‌ایم فراموش کنیم.‏ برای مهار کردن تمایل درونی به شکایت و همهمه باید بیشتر بر برکاتی که عایدمان شده است تمرکز کنیم.‏ مثلاً،‏ نباید فراموش کنیم که داشتن نام یَهُوَه بر خود افتخاری بزرگ محسوب می‌شود.‏ (‏ اِشَعْیا ۴۳:‏۱۰‏)‏ هر یک از ما می‌تواند رابطه‌ای دوستانه و بسیار نزدیک با یَهُوَه خدا داشته باشد و مطمئن باشد هر لحظه که بخواهد می‌تواند با خدایش که ‹شنوندهٔ دعاست› راز و نیاز کند.‏ (‏ مزمور ۶۵:‏۲؛‏ یعقوب ۴:‏۸‏)‏ زندگی ما بسیار پرمفهوم و بامقصود است زیرا می‌دانیم مهم‌ترین چیزی که باید در زندگی به آن پرداخت موضوع سلطنت عالمگیر است.‏ و می‌دانیم که حفظ وفاداری به خدا به تنهایی افتخار بزرگی است.‏ (‏ امثال ۲۷:‏۱۱‏)‏ در ضمن اجازه داریم در موعظهٔ بشارت ملکوت خدا سهمی داشته باشیم.‏ (‏ متّیٰ ۲۴:‏۱۴‏)‏ همچنین،‏ ایمان ما به فدیهٔ عیسی مسیح باعث می‌شود نزد خدا وجدانی پاک داشته باشیم.‏ (‏ یوحنّا ۳:‏۱۶‏)‏ هیچ کس یا هیچ مصیبتی نمی‌تواند این برکات را از ما بگیرد.‏

۱۷.‏ حتی اگر شکایتی موجه داشته باشیم چرا باید اوضاع را از دیدگاه یَهُوَه بنگریم؟‏

^۱۷ پس بیاییم امور را از دیدگاه یَهُوَه بنگریم نه از دیدگاه خود.‏ داود مزمورنویس سرایید:‏ «ای خداوند،‏ طریق‌های خود را به من بیاموز و راه‌های خویش را به من تعلیم ده.‏» (‏ مزمور ۲۵:‏۴‏)‏ اگر از کسی یا وضعیتی شکایتی داریم نباید فراموش کنیم که یَهُوَه نیز از موضوع باخبر است و اگر بخواهد می‌تواند فوراً مشکل را برطرف کند.‏ بهتر است از خود بپرسیم چرا خدا اجازه داده است وضعیتی آزاردهنده باقی بماند.‏ یکی از دلایل احتمالی او از عدم دخالت در اوضاع این است که می‌خواهد ما خصوصیاتی زیبا و خالص نظیر صبر،‏ تحمّل،‏ ایمان و بردباری را در خود بپرورانیم.‏ —‏ یعقوب ۱:‏۲-‏۴‏.‏

۱۸،‏ ۱۹.‏ شرح دهید که هنگام مواجه شدن با زحمت و ناراحتی رفتار بدون همهمه و شکایت چه تأثیر مطلوبی ممکن است داشته باشد.‏

^۱۸ وقتی سعی می‌کنیم بدون گِله و شکایت با وضعیتی نامساعد بسازیم شخصیت خود را صیقل می‌دهیم.‏ در ضمن دیگران نیز با مشاهدهٔ رفتار و عکس‌العمل ما تحت تأثیر قرار می‌گیرند.‏ برای نمونه،‏ در سال ۲۰۰۳ گروهی از شاهدان یَهُوَه از آلمان برای حضور در کنگره‌ای با اتوبوس به مجارستان سفر می‌کردند.‏ رانندهٔ اتوبوس شاهد یَهُوَه نبود و فکر اینکه ده روز را می‌بایست با شاهدان یَهُوَه طی کند برایش کمی سخت بود.‏ اما در انتهای سفر نظرش کاملاً عوض شد.‏ چه عاملی باعث شد عقیده‌اش چنین دگرگون شود؟‏

^۱۹ حین سفر چندین مشکل پیش آمد.‏ ولی هیچ یک از شاهدان گِله و شکایت نکرد.‏ بعد از پایان سفر راننده گفت که تا به حال چنین مسافرانی نداشته است!‏ او چنان تحت تأثیر رفتار آن‌ها قرار گرفته بود که قول داد دفعهٔ بعد که شاهدان یَهُوَه درِ منزل او را بزنند آن‌ها را به داخل خانه دعوت کند و به آنان گوش دهد.‏ جای هیچ شکی نیست که رفتار ‹بدون همهمه و مجادلهٔ› آن مسافران تأثیر مطلوبی بر راننده‌شان گذاشته بود!‏

گذشت باعث وحدت می‌شود

۲۰.‏ چرا لازم است دیگران را عفو کنیم؟‏

^۲۰ حال اگر از هم‌ایمانی به حق شکایت داشته باشیم چطور؟‏ اگر موضوع جدّی باشد باید اصلی را که در متّیٰ ۱۸:‏۱۵-‏۱۷ آمده است دنبال کنیم.‏ البته باید اذعان کرد که به ندرت مشکلی پیش می‌آید که اجرای اصل مذکور لازم می‌شود زیرا اکثر اوقات آزردگی‌ها جزئی و کم‌اهمیتند.‏ در چنین مواقعی آیا می‌توان بروز اختلاف را فرصتی دانست برای گذشت  نشان دادن؟‏ در تأیید این نکته پولُس نوشت:‏ «و متحمّل یکدیگر شده،‏ همدیگر را عفو کنید هر گاه بر دیگری ادعایی داشته باشید؛‏ چنانکه [یَهُوَه] شما را آمرزید،‏ شما نیز چنین کنید.‏ و بر این همه محبت را که کمربند کمال است بپوشید.‏» (‏ کُولُسیان ۳:‏۱۳،‏ ۱۴‏)‏ آیا دلی راغب به عفو و بخشش داریم؟‏ اگر با خود روراست باشیم آیا اذعان نخواهیم کرد که یَهُوَه نیز حق دارد در خیلی موارد از ما شکایت کند؟‏ با وجود این،‏ او مدام از خود رحمت و گذشت نشان می‌دهد.‏

۲۱.‏ اطرافیان شخص شاکی و غرغرو چه احساسی ممکن است نسبت به او داشته باشند؟‏

^۲۱ هر چه باعث نارضایتی ما شده باشد همهمه و شکایت آن را برطرف نمی‌سازد.‏ معنی دیگر کلمهٔ عبری که همهمه ترجمه شده است،‏ غرغر کردن است.‏ مطمئناً نزد شخصی که مدام غر می‌زند احساس راحتی نخواهیم کرد بلکه بر آن می‌شویم از وی دوری کنیم.‏ اگر ما نیز مرتب گِله و شکایت کنیم اطرافیانمان همین احساس را نسبت به ما خواهند داشت.‏ بعد از مدتی ممکن است چنان از شنیدن شکایات ما به ستوه بیایند که دیگر نخواهند به ما نزدیک شوند!‏ غرغر کردن توجه دیگران را به سوی شخص غرغرو جلب می‌کند ولی دل کسی را به دست نمی‌آورد.‏

۲۲.‏ یک خانم نوجوان در مورد شاهدان یَهُوَه چه گفت؟‏

^۲۲ گذشت و بخشش وحدت می‌آورد.‏ وحدت و اتحاد نیز برای قوم یَهُوَه موهبتی گرانبهاست.‏ (‏ مزمور ۱۳۳:‏۱-‏۳‏)‏ خانمی نوجوان و کاتولیک اهل اروپا در نامه‌ای به یکی از دفاتر شعبهٔ شاهدان یَهُوَه آن‌ها را تحسین کرده،‏ گفت:‏ «سازمان شما تنها سازمانی است که نفرت،‏ طمع،‏ تعصب،‏ خودخواهی و چنددستگی بین اعضای آن تفرقه نینداخته است.‏»‏

۲۳.‏ در مقالهٔ بعدی چه موضوعی را بررسی خواهیم کرد؟‏

^۲۳ ما عابدان یَهُوَه،‏ تنها خدای حقیقی،‏ با قدردانی از همهٔ برکات روحانی‌ای که از وی دریافته‌ایم وحدت را در میان خود ترویج می‌دهیم و از همهمه و شکایت در مورد مسائل کوچک و شخصی خودداری می‌کنیم.‏ مقالهٔ بعدی نشان خواهد داد که پروراندن خصوصیات الٰهی،‏ ما را از نوع خطرناک‌تری از گِله و شکایت،‏ یعنی همهمه علیه قسمت زمینی سازمان یَهُوَه،‏ باز می‌دارد.‏

آیا به یاد می‌آورید؟‏

‏• همهمه چیست؟‏

‏• با چه مثالی می‌توان تأثیرات مخرّب همهمه را شرح داد؟‏

‏• چگونه می‌توان بر گرایش نَفْسانی به گِله و شکایت کردن غلبه کرد؟‏

‏• عفو و بخشش چگونه در جلوگیری از گِله و شکایت مؤثر است؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۴]‏

اسرائیلیان در واقع علیه یَهُوَه همهمه می‌کردند!‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۷]‏

آیا شما هم سعی می‌کنید امور را از دیدگاه یَهُوَه بنگرید؟‏

‏[تصاویر در صفحهٔ ۸]‏

گذشت باعث وحدت مسیحی می‌شود