نکاتی از بخش سوّم و چهارم کتاب مزامیر
کلام یَهُوَه زنده است
نکاتی از بخش سوّم و چهارم کتاب مزامیر
مزمورنویس در دعا از خدا چنین سؤال کرد: «آیا رحمت تو در قبر مذکور خواهد شد؟ و امانت تو در هلاکت؟» ( مزمور ۸۸:۱۱) جواب این سؤالات خیر است. شخص مرده نمیتواند خدا را بستاید. پس زنده بودن دلیل خوبی است برای ستایش یَهُوَه و همین طور ستایش یَهُوَه دلیل خوبی است برای زنده بودن.
بخش سوّم و چهارم کتاب مزامیر که مزمور ۷۳ تا ۱۰۶ را شامل میشود دلایل فراوانی برای ستایش آفریدگار و متبارک خواندن نامش به ما میدهد. تعمّق بر این مزامیر ارزش «کلام خدا» را در چشم ما چند برابر میسازد و ما را برمیانگیزد تا یَهُوَه را با زبان خود بیشتر و بهتر ستایش کنیم. ( عبرانیان ۴:۱۲) پس بیاییم بخش سوّم کتاب مزامیر را با توجه بیشتری بررسی کنیم.
«مرا نیکوست که به خدا تقرّب جویم»
( مزمور ۷۳:۱–۸۹:۵۲)
آساف یا اعضای خانوادهٔ وی ۱۱ مزمور از بخش سوّم را سراییدهاند. آنچه آساف را از طرز فکری غلط باز داشت در سرود آغازین ذکر شده است. وی سرانجام به نتیجهای درست رسیده، چنین سرایید: «مرا نیکوست که به خدا تقرّب جویم.» ( مزمور ۷۳:۲۸) مزمور ۷۴، مرثیهای در وصف نابودی اورشلیم است. در مزمور ۷۵، ۷۶ و ۷۷ یَهُوَه به عنوان داور، نجاتدهندهٔ حلیمان و شنوندهٔ دعا توصیف شده است. در مزمور ۷۸ گذشتهٔ اسرائیلیان از زمان موسی تا داود مرور شده است. در مزمور ۷۹ نابودی معبد توصیف شده است. مزمور بعدی دعایی است برای بازگشت قوم خدا. مزمور ۸۱ قوم را ترغیب میکند تا مطیع خدا بمانند. مزمور ۸۲ و ۸۳ دعایی است برای اینکه داوری الٰهی بر داوران فاسد و دشمنان خدا اجرا شود.
در مزمور بنی قُورَح چنین آمده است: «جان من مشتاق بلکه کاهیده شده است برای صحنهای خداوند.» ( مزمور ۸۴:۲) در مزمور ۸۵ از خدا خواهش میشود تا تبعیدیانی را که به اورشلیم برگشتهاند برکت دهد. این مزمور نشان میدهد که برکات روحانی به مراتب باارزشتر از برکات جسمانی میباشند. داود در مزمور ۸۶ از خدا درخواست میکند تا از او محافظت کرده، وی را تعلیم دهد. مزمور ۸۷ شعری است در وصف صهیون و کسانی که در آن متولّد میشوند و ادامهٔ آن دعایی است که به مزمور ۸۸ ختم میشود. مزمور ۸۹ را اِیتان سراییده است که به احتمال زیاد یکی از چهار حکیمانی بوده که در ایّام سلیمان میزیسته است. این مزمور رحمت یَهُوَه را در عهدی که با داود بسته شد برجسته میسازد. — ۱پادشاهان ۴:۳۱.
پاسخ به پرستشهای مربوط به آیات:
۷۳:۹ — شریران به چه شکل «دهان خود را بر آسمانها گذاردهاند و زبان ایشان در جهان گردش میکند؟» از آنجایی که شریران به هیچ کس چه در آسمان چه زمین احترام نمیگذارند بیدرنگ از دهان خود برای دشنام دادن به خدا و از زبان خود برای تهمت زدن به انسانها استفاده میکنند.
۷۴:۱۳، ۱۴ — یَهُوَه چه وقت ‹سرهای نهنگان [که در فارسی قدیم به مفهوم تمساح است] را در آبها شکست و سرهای لِوْیاتان را کوبید›؟ فرعون، پادشاه مصر آن ‹اژدهای بزرگی› است ‹که در میان نهرهایش خوابیده است.› ( حِزْقِیال ۲۹:۳) لِوْیاتان احتمالاً به زورآوران فرعون دلالت دارد. ( مزمور ۷۴:۱۴) کوبیدن سر به احتمال زیاد به زمانی اشاره میکند که یَهُوَه فرعون و لشکرش را شکست داد و اسرائیلیان را از بردگی مصریان رهایی داد.
۷۵:۴، ۵، ۱۰ — واژهٔ «شاخ» بر چه چیزی دلالت دارد؟ شاخ سلاحی پرقدرت برای حیوانات است. با توجه به این موضوع، واژهٔ «شاخ» به طور مجازی به قدرت و نیرو دلالت دارد. یَهُوَه شاخهای قومش را میافرازد و ‹شاخهای شریران را میبرد.› پس به ما هشدار داده میشود که ‹شاخ خود را میفرازیم،› بدین مفهوم که از رفتاری متکبّرانه و خودخواهانه پرهیز کنیم. یَهُوَه اشخاص را میافرازد یعنی مسئولیتهایی را در جماعت به اشخاص واگذار میکند. پس باید انتصاب اشخاص را از سوی یَهُوَه بدانیم. — مزمور ۷۵:۷.
۷۶:۱۰ — چگونه «خشم انسان» میتواند یَهُوَه را حمد گوید؟ یَهُوَه به انسانها اجازه میدهد بر خادمانش خشم گیرند تا نتیجهای مطلوب به دست آورد. تجربیات تلخ ما را آموزش میدهند. تا حدّی که برای آموزش ما لازم باشد یَهُوَه اجازه میدهد آزار و اذیت را تحمّل کنیم. ( ۱پِطْرُس ۵:۱۰) ‹خدا باقی خشم خود را بر کمر خود خواهد بست.› حال اگر تحت آزار جان خود را از دست بدهیم چطور؟ حتی این موضوع نیز باعث حمد خدا میشود زیرا ممکن است آنانی که وفاداری ما را مشاهده کنند به سوی خدا کشیده شده، او را جلال دهند.
۷۸:۲۴، ۲۵ — چرا مَنّ «غلّهٔ آسمانی» و «نان زورآوران» نامیده شده است؟ واژهٔ «زورآوران» در اینجا بر فرشتگان دلالت دارد. با این حال، در هیچ یک از این عبارات ذکر نشده است که مَنّ غذای فرشتگان بوده است. بلکه این عبارات نشان میدهند که «غلّهٔ آسمانی» منشأ آسمانی داشته است. ( مزمور ۱۰۵:۴۰) از آنجایی که فرشتگان یا «زورآوران» در آسمان ساکنند عبارت «نان زورآوران» شاید بدین مفهوم باشد که فراهمکنندهٔ آن یَهُوَه است که در آسمان ساکن میباشد. ( مزمور ۱۱:۴) این امکان نیز وجود دارد که یَهُوَه از فرشتگان استفاده کرده است تا مَنّ را برای اسرائیلیان فراهم سازند.
۸۲:۱، ۶ — چه کسانی «خدایان» و «فرزندان حضرت اعلیٰ» هستند؟ هر دو عبارات بر داوران اسرائیل دلالت دارند چرا که به عنوان نماینده و سخنگوی خدا خدمت میکردند. — یوحنّا ۱۰:۳۳-۳۶.
۸۳:۲ — منظور از ‹برافراشتن سر› چیست؟ چنین حالتی به مفهوم آمادگی برای اِعمال قدرت یا وارد عمل شدن است که معمولاً هنگام رودررویی، جنگیدن و سرکوب کردن نمایان میشود.
از این آیات چه میآموزیم؟
۷۳:۲-۵، ۱۸-۲۰، ۲۵، ۲۸. هرگز نباید به رفاه شریران حسادت کرده، راه زندگی خدانشناسان را پیشه کنیم. شریران بر زمین لغزنده قرار دارند و مطمئناً ‹به خرابی خواهند افتاد.› به علاوه، چون حاکمان بشری قادر به برانداختن شرارت نیستند، سعی و تلاش ما برای ریشهکن کردن آن بیهوده است. پس عاقلانه است همچون آساف با ‹تقرّب جستن به خدا› و داشتن رابطهای نزدیک با او شرارت را تحمّل کنیم.
۷۳:۳، ۶، ۸، ۲۷. ما باید از خودستایی، تکبّر و تمسخر اجتناب کنیم. حتی اگر به نظر آید که ابراز چنین صفاتی به نفع ما تمام میشود.
۷۳:۱۵-۱۷. هنگامی که فکرمان آشفته است باید از بیان کردن افکار پیچیده خودداری کنیم. اگر در چنین حالتی ‹سخن بگوییم› ممکن است باعث دلسردی دیگران شویم. ما باید در آرامش کامل در بارهٔ نگرانیمان به خوبی فکر کنیم و با همایمانانمان مشورت کرده، سپس تصمیم بگیریم. — امثال ۱۸:۱.
۷۳:۲۱-۲۴. شاید به دلیل مشاهدهٔ رفاه شریران ‹ در دل خود تلخکام› شده، همچون حیوانی وحشی عمل کنیم. چنین عکسالعملی از روی شتابزدگی و احساسات میباشد. به جای چنین واکنشی باید برای هدایت شدن به پند یَهُوَه روی آوریم و اطمینان داشته باشیم که او ‹ دست راست ما را› خواهد گرفت و ما را حمایت خواهد کرد. به علاوه، یَهُوَه با ایجاد رابطهای نزدیک ‹ما را به جلال میرساند.›
۷۷:۶. توجه کردن به حقایق روحانی، تحقیق و تعمّق در مورد آنها مستلزم صرف زمان میباشد. پس بسیار ضروری است که زمانی را برای این کار در نظر بگیریم!
۷۹:۹. یَهُوَه به دعاهای ما گوش میدهد، مخصوصاً اگر در رابطه با تقدّس نامش باشد.
۸۱:۱۳، ۱۶. گوش دادن به سخنان یَهُوَه و رفتن به راههای وی برکات بسیاری را نصیب ما میکند. — امثال ۱۰:۲۲.
۸۲:۲، ۵. بیعدالتی باعث شده است که «اساس زمین متزلزل» شود. اَعمال غیرمنصفانه ثبات اجتماع بشری را برهم میزند.
۸۴:۱-۴، ۱۰-۱۲. مزمورنویسان برای محل پرستش یَهُوَه ارزش فراوانی قائل بودند و از اینکه فرصتی برای خدمت نصیبشان شده بود بسیار خوشنود بودند. بلی آنها نمونهٔ خوبی برای ما به جا گذاشتند.
۸۶:۵. باید خوشحال بود که یَهُوَه «غفّار» است یعنی آماده بخشیدن گناهان! یَهُوَه در پی آن است که دلیلی برای بخشش گناهکاری که توبه کرده است بیابد.
۸۷:۵، ۶. کسانی که نعمت حیات ابدی بر زمین بهشتی را دریافت کنند آیا نام آنانی را که در آسمان رستاخیز مییابند خواهند دانست؟ این آیات نشان میدهند که چنین چیزی امکان دارد.
۸۸:۱۳، ۱۴. اگر در رابطه با مشکلی جواب دعایمان را بلافاصله دریافت نکنیم، ممکن است که یَهُوَه خواستار این باشد صداقتمان را در وقف خود به او ابراز نماییم.
«او را حمد گویید و نام او را متبارک خوانید»
( مزمور ۹۰:۱–۱۰۶:۴۸)
حال، دلایل گوناگونی را برای ستودن یَهُوَه از بخش چهارم کتاب مزامیر بررسی میکنیم. در مزمور ۹۰ هستی «پادشاه سَرمَدی» با زندگی زودگذر بشر مقایسه میشود. ( ۱تیموتاؤس ۱:۱۷) بر طبق مزمور ۹۱:۲، موسی یَهُوَه را ‹ملجا و قلعهٔ خود› یعنی منشأ امنیت میداند. در چند مزمور بعدی صفات زیبا، افکار والا و اَعمال شگفتانگیز خدا توصیف شدهاند. سه سرود با این عبارت شروع میشوند: «خداوند سلطنت گرفته است.» ( مزمور ۹۳:۱؛ ۹۷:۱؛ ۹۹:۱) مزمورنویس با اشاره به اینکه یَهُوَه خالق ماست همه را چنین ترغیب میکند: «او را حمد گویید و نام او را متبارک خوانید.» — مزمور ۱۰۰:۴.
حاکمی که از یَهُوَه میترسد امور را به چه نحوی اداره میکند؟ جواب این سؤال را در مزمور ۱۰۱ که سرایندهٔ آن داود است مییابیم. در مزمور بعدی آمده است که یَهُوَه ‹به دعای مسکینان توجه نموده، و دعای ایشان را خوار نمیشمرد.› ( مزمور ۱۰۲:۱۷) مزمور ۱۰۳ توجه ما را به احسان و رحمت یَهُوَه جلب میکند. مزمورنویس با اشاره به بسیاری از صنایع خدا بر زمین چنین میگوید: «ای خداوند اَعمال تو چه بسیار است. جمیع آنها را به حکمت کردهای.» ( مزمور ۱۰۴:۲۴) دو سرود آخر بخش چهارم کتاب مزامیر یَهُوَه را برای اَعمال عظیمش میستاید. — مزمور ۱۰۵:۲، ۵؛ ۱۰۶:۷، ۲۲.
پاسخ به پرستشهای مربوط به آیات:
۹۱:۱، ۲ — «سِتر حضرت اعلیٰ» چیست و چگونه میتوانیم در آن ساکن شویم؟ «سِتر حضرت اعلیٰ» به طور مجازی مکانی امن و مطمئن است، وضعیتی که شخص از لحاظ روحانی صدمهای نمیبیند. کسانی که به خدا توکّل ندارند از این مکان امن محروم میباشند. ما با روی آوردن به یَهُوَه به عنوان «ملجا و قلعهٔ» خود، ستایش او به عنوان سلطان عالَم و با موعظهٔ بشارت ملکوت میتوانیم در ‹سِتر حضرت اعلیٰ ساکن شویم.› از آنجایی که میدانیم یَهُوَه همیشه آمادهٔ کمک به ماست خود را از لحاظ روحانی محفوظ حس میکنیم. — مزمور ۹۰:۱.
۹۲:۱۲ — از چه لحاظ شخص عادل ‹مثل درخت خرما میشکفد›؟ درخت خرما درختی است که دائماً میوه میآورد. در نظر یَهُوَه شخص عادل مثل درخت خرما راسخ است و «میوهٔ نیکو» به بار میآورد که شامل اَعمال نیکوست. — متّیٰ ۷:۱۷-۲۰.
از این آیات چه میآموزیم؟
۹۰:۷، ۸، ۱۳، ۱۴. خطا همیشه رابطهٔ ما با یَهُوَه را خدشهدار میسازد. ما به هیچ وجه نمیتوانیم گناه خود را از او مخفی داریم. با این حال، اگر حقیقتاً توبه کنیم و از اَعمال گناهآلود خود دست بکشیم، یَهُوَه ‹ما را از رحمت خود سیر کرده،› مقبول خود قرار خواهد داد.
۹۰:۱۰، ۱۲. از آنجایی که زندگی کوتاه است میباید ‹ایّام خود را بشماریم.› چگونه؟ با حاصل کردن ‹ دلی خردمند› یعنی با خردمندی رفتار کرده، نگذاریم عمر باقی مانده به هدر رود بلکه آن را در راه خوشنودی یَهُوَه صرف کنیم. این بدان مفهوم است که امور روحانی را در صدر زندگی قرار دهیم و از وقت خود به خوبی استفاده کنیم. — اَفَسُسیان ۵:۱۵، ۱۶؛ فیلِپّیان ۱:۱۰.
۹۰:۱۷. بجاست که در دعا از یَهُوَه بخواهیم ‹عمل دستهای ما را استوار سازد› و کوشش ما را در خدمت موعظه برکت دهد.
۹۲:۱۴، ۱۵. سالمندان با مطالعهٔ مستمر کتاب مقدّس و معاشرت مکرّر با قوم خدا میتوانند از لحاظ روحانی «تر و تازه و سبز» بمانند و نشان دهند که نعمتی ارزشمند برای جماعت میباشند.
۹۴:۱۸. خواندن و تعمّق بر ‹تسلّیهای› کتاب مقدّس «اندیشههای دل» ما را آرامی بخشد.
۹۵:۷، ۸. گوش دادن به پند کتاب مقدّس، توجه و اطاعت از آن ما را از سختدلی باز میدارد. — عبرانیان ۳:۷، ۸.
۱۰۶:۳۶، ۳۷. این آیات به پرستش بتها و قربانی گذاشتن برای دیوها اشاره میکند. این موضوع نشان میدهد شخصی که از بت استفاده میکند ممکن است تحت تأثیر دیوها قرار گیرد. کتاب مقدّس ما را ترغیب میکند تا ‹خود را از بتها دور نگاه داریم.› — ۱یوحنّا ۵:۲۱.
ای امّتها یاه را بستایید!
سه سرود آخر بخش چهارم کتاب مزامیر با واژهٔ «هَلِّلویاه» خاتمه مییابد که به مفهوم ‹ای امّتها یاه را بستایید› میباشد. مزمور آخر بخش چهارم نیز با این واژه آغاز میشود. ( مزمور ۱۰۴:۳۵؛ ۱۰۵:۴۵؛ ۱۰۶:۱، ۴۸) در واقع واژهٔ هَلِّلویاه بارها در این بخش از کتاب مزامیر تکرار شده است.
حقیقتاً دلایل فراوانی برای ستودن یَهُوَه داریم. با تفکّر کردن بر این دلایل که در مزمور ۷۳ تا ۱۰۶ آمده است میتوانیم دل خود را از خوبیهای یَهُوَه پدر آسمانیمان پر سازیم. وقتی به این فکر کنیم که یَهُوَه چه کارهایی را برای ما انجام داده است و یا انجام خواهد داد مطمئناً برانگیخته میشویم با تمام قدرت وی را بستاییم!
[تصویر در صفحهٔ ۱۸]
‹با تقرّب جستن به خدا› ما هم مانند آساف میتوانیم شرارت را تحمّل کنیم
[تصویر در صفحهٔ ۱۹]
فرعون در دریای سرخ مغلوب شد
[تصویر در صفحهٔ ۱۹]
آیا میدانید که چرا مَنّ « نان زورآوران » نامیده شده است؟
[تصویر در صفحهٔ ۲۰]
چه چیزی به ما کمک میکند « اندیشههای دل » خود را آرام سازیم؟